Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

m.b.t. de armenzorg:

arme personen en gezinnen helpen met 'geldelijk toelagen, giften in natura of het verleenen van voorschotten'

zorgen dat voor de armen verpleging aan huis beschikbaar is in de Schiedamse wijken (lijst 1913)

De afdeling stelde in maart 1894 een Damescomité in, dat met de opbrengst van 'De collecten voor de armen in de godsdienstoefeningen der Afdeeling' genoemde armen hielp met 'geldelijke toelagen, giften in natura of 't verleenen van voorschotten'. (Rook 41)

'De steun wordt hoofdzakelijk verleend aan ouden van dagen, nu en dan uitbesteding van verwaarloosde kinderen.' (Blankenberg)

Het oprichten en in stand houden van een commissie voor wijkverpleging. (Lijst 1913)

de Nederlandsche Protestanten Bond, opgericht in 1870 en gevestigd te Utrecht.

de Vereeniging Paulus en 'de Protestantenvereeniging en Zondagsschool van de gezusters Knappert', die samen opgingen in de afdeling Schiedam van de Nederlandsche Protestanten Bond.

De uitnodiging aan de bestuurders van de vereeniging Paulus, de Protestantenvereeniging en de Zondagsschool om een afdeling van de Nederlandsche Protestanten Bond te gaan vormen kwam in het najaar van 1874 van ds. Maronier, secretaris van de Hoofdbestuur van de Nederlandsche Protestanten Bond. De oprichters waren o.a. ds. Haverschmidt, J. de Goederen en Th. Kudders.

Eerste voorzitter is ds. François Haverschmidt

het vroegere lokaal van "Paulus" op de Korte Haven.

o.a. het gebouw Musis Sacrum te Schiedam.

D. Rook e.a. (reds.), Uit voorbije tijden. Momenten uit de opkomst en het voortbestaan der moderne richting in het zeventigjarig vereenigingsleven van vrijzinnig-godsdienstigen te Schiedam (Schiedam 1932).

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 382.

ad laatste vermelding:

ontleend aan een door de gemeente Schiedam circa 1913 opgestelde 'Lijst van instellingen van weldadigheid in de gemeente Schiedam, die aan den armenraad deelnemen’; in: Nationaal Archief, archief ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Volksgezondheid en Armwezen 1910-1918, toegangsnummer 2.04.54, inv. nr. 90.

ad levensbeschouwing:

vrijzinnig protestants

De verenigingen waarvan de afdeling Schiedam van de NPB de voortzetting was, beoefenden nog geen georganiseerde liefdadigheid vóór het samengaan.

Wel werden individueel mensen gesteund die anders, vanwege hun afhankelijkheid van de orthodoxe diakonie, de vrijzinnige godsdienstoefeneningen niet zouden kunnen bijwonen.