Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Conferentie van den H. Joannes de Doper van de Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo

Naam Conferentie van den H. Joannes de Doper van de Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo
Opmerkingen over naam gewoonlijk de Vincentiusvereeniging genoemd
Plaats Roosendaal
Provincie Noord-Brabant
Parochie

parochie van de H. Joannes de Doper

Begindatum 30 januari 1850 (oprichting)
Einddatum 2000
Levensbeschouwing rooms-katholiek
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Armen algemeen, Rooms-Katholieken (plaatselijk)
Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
Mannen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

'Artikel 2. der Algemeene bepalingen luidt:

Geen liefdewerk moet geacht worden vreemd te zijn aan de Vereeniging, ofschoon zij meer bepaaldelijk ten doel heeft het bezoeken van arme gezinnen. De leden der Vereeniging maken zich dus de gelegenheid ten nutte, om vertroostingen te bieden aan de zieken en gevangenen, om onderwijs te bezorgen aan arme, verlatene of gevangene kinderen en godsdienstige hulp te verschaffen aan hen, wien het daaraan in doodsgevaar ontbreekt.'

Activiteit

1. De belangrijkste taak van de leden was het huisbezoek der armen. In aanmerking komende gezinnen werden wekelijks bezocht door twee 'broeders', steeds dezelfde per gezin zodat een vertrouwensband kon ontstaan. Materiële nood werd gelenigd door het geven van geld of hulp in natura, tegelijkertijd werd getracht door vermaningen en het beschikbaar stellen van stichtelijke lectuur de ontvangers op 'het rechte pad' te brengen of houden.

Op de wekelijkse vergadering brachten alle leden van de betreffende conferentie hun bevindingen en aanvragen ter tafel. Dit ging volgens het reglement als volgt: na het openingsgebed dat telkens door een ander lid moest worden uitgesproken 'geeft de penningmeester het bedrag der kas op en van de bij de laatste zitting gehouden inzameling, opdat ieder zijne aanvrage om ondersteuning kunne regelen naar de hulpmiddelen der conferentie [art. 19 van het reglement].

art. 20. Men deelt vervolgens de bons voor ondersteuning in natura uit. Elk lid wordt op zijn beurt door de president opgeroepen en zegt luide hoeveel hij vraagt en voor hoeveel gezinnen. Wanneer hij daartoe uitgenodigd wordt, geeft hij inlichtingen omtrent deze gezinnen.

art. 20. De onderstand moet stiptelijk bij de armen gebracht worden in het tijdsverloop van de eene zitting tot de andere. Het tijdstip (...) wordt aan de voorzichtigheid van ieder lid overgelaten. (...)

art. 25. Bij het einde der zitting en voor het gebed doet de penningmeester de inzameling, waartoe elk lid door eene aan zijne middelen geëvenredigde, maar altijd geheime, gift bijdraagt.' (Vergnes)

 

Speciaal te Roosendaal:

Behalve een volksbibliotheek en een zondagsschool richtte de conferentie in 1853 'een spijskokerij onder de hoede van de Zusters van Liefde op.' (inleiding inventaris)

 

'Bedeelende armenzorg (...).' (Blankenberg)

Afdeling van

de conferentie functioneerde in de 19e eeuw als afdeling Roosendaal van de nationale Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo, opgericht in 1846 en bestuurd door de Hoofdraad te Den Haag als 'vereenigingspunt' van alle Nederlandse Bijzondere Raden en conferenties.

Heeft als afdeling(en)

de 'commissie tot wering der bedelarij' opgericht in 1853 en eveneens gevestigd te Roosendaal.

Werkt samen met

de door haar in 1878 opgerichte St. Elisabeths-vereeniging.

Bestuursleden

Uit de Bijlage bij de inventaris: 'Staat van dagelijkse bestuursleden van de parochiële conferenties':

P. Beurs 1850-1880: penningmeester H. Joannes de Doper;

J. Hellemons 1850-1855: vice-voorzitter H. Joannes de Doper;

A. van Ommeren 1855-1888: vice-voorzitter H. Joannes de Doper;

A. Konings 1868-1888: secretaris H. Joannes de Doper; 1888-?: vice-voorzitter H. Joannes de Doper;

F. Corthals 1879-1885: penningmeester H. Joannes de Doper;

M. van Loon 1884-1919: secretaris H. Joannes de Doper;

H. Dirckx 1888-?: secretaris H. Joannes de Doper;

 

Uit de Pius-Almanak:

president: P.A.G. van Gilse in 1894, 1899 en 1903;

vice-president: A. Konings in 1894, 1899 en 1903;

secretaris: H. Dirckx in 1894, 1899 en 1903;

penningmeester: A. van Gastel in 1894, 1899 en 1903;

magazijnmeester: Fr. Voermans in 1894, 1899 en 1903.

Verantwoording gegevens

algemeen:

gegevens ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief

ad begindatum en bestuursleden:

Pius-Almanak voor het jaar des heeren 1894 (Alkmaar 1894) 266.

Pius-Almanak Jaarboekje voor de Katholieken van Nederland voor het jaar des Heeren 1899-1900 (Alkmaar 1899) 54.

Onze Pius-Almanak voor het jaar des Heeren 1903 (Alkmaar 1903) 352.

ad doelstelling en activiteit:

R.P. Vergnes C.ss.R., Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo en hare werkzaamheden in Nederland (Den Haag 1930) 57 en 58.

Handboek der Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo (Den Haag 1847 2e dr.) 3, 13-21.

H.J. Dompièrre de Chaufepié, H. Smissaert en J.F.L. Blankenberg (reds.), Tijdschrift voor Armenzorg, 1ste jng. (1900) 84-85.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 329.

ad einddatum:

geen, de vereniging bestaat nog (of weer); zie www.vincentiusvereniging.nl (geraadpleegd op 26 januari 2011)

Opmerkingen

ad begindatum:

ingelijfd in de internationale vereniging op 25 maart 1859. (inleiding inv.)

inkomsten:

'De conferentie kreeg inkomsten van collecten en geldgiften'. (inleiding inv.)

Archief

Het archief van de Roosendaalse Vincentiusvereeniging maakt deel uit van het archief: Parochiële Conferenties en Bijzondere Raad van de Vincentiusvereniging Roosendaal, 1850-1969 en de Interparochiële Vincentiusvereniging Roosendaal, 1969-1987, dat onder toegangsnummer 156 wordt bewaard in het Gemeentearchief Roosendaal (3 m.; inventaris; gedeeltelijk openbaar). Het meeste 19e eeuwse archiefmateriaal is verloren gegaan. Slechts de 'Akte, ingekomen bij het bestuur, waarbij de Hoofdraad van de Vincentiusvereniging Nederland namens de Algemene Raad te Parijs de H. Johannes de Doperconferentie te Roosendaal opricht, 1850. Afschrift, 20e eeuw' is bewaard gebleven.

De aanvulling van 7 oktober 2002 bevat: Jubileumuitgave Vincentiusvereniging Roosendaal, 1850-2000.

 

Ook bevinden zich archiefstukken m.b.t. de conferentie van de H. Joannes de Doper over de periode 1850-1968 in dossier nr. 560 van het archief van de Sint Vincentius Vereniging Nederland dat wordt bewaard in het Katholiek Documentatiecentrum te Nijmegen.



Literatuur


Toon literatuur over de vereniging

Literatuur over de vereniging


Verberg literatuur over de vereniging
  • Inventaris van de archieven van de parochiële conferenties en de Bijzondere Raad van de Vincentiusvereniging, afdeling Roosendaal, 1850-1969, alsmede van de interparochiële Vincentiusvereniging, afdeling Roosendaal, 1969-1987 (Roosendaal 1989).