Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen en haar afdelingen waren primair gericht op het 'beschaven' van het volk, in de departement Nieuwenhoorn werd daarnaast het 'patronaat' over de armen beoefend.

Op het gebied van armenzorg: het beoefenen van het armenpatronaat, d.w.z. het bezoeken van de armen om hen op geestelijk en materieel gebied te vooruit te helpen

de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, opgericht in 1784 te Edam en vanaf 1787 gevestigd te Amsterdam.

Bestuursleden van het armenpatronaat:

in 1851: ds. W. van de Wetering, voorzitter, A.G. van Anrooy, secretaris, G.J. Haverkamp, penningmeester, F. de Zwaan en H. Klaver, gecommitteerden

ad leden:

W.W. Mijnhardt en A.J. Wichers (reds.), Om het Algemeen Volksgeluk Twee eeuwen particulier initiatief 1784-1984. Gedenkboek ter gelegenheid van het tweehonderdjarig bestaan van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (Edam 1984). Uitgave van het Nut.

De overige gegevens, inclusief de laatste vermelding, zijn ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief

ad levensbeschouwing:

neutraal met een protestantse inslag die in de loop der tijd minder dominant werd.

ad leden:

Tot circa 1900: mannen, zonder dat vrouwen expliciet werden uitgesloten, ze waren gewoon geen lid. Mijnhardt schrijft over het jaar 1864: 'Aan het afzonderlijk lidmaatschap van de vrouw werd toen nog helemaal niet gedacht. Dat komt pas weer 35 jaar later.' (Mijnhardt/Wichers 65)