Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Vereeniging "De Zendingsgemeente" te Ermelo

Naam Vereeniging "De Zendingsgemeente" te Ermelo
Plaats Ermelo
Provincie Gelderland
Begindatum 1863 (oprichting)
Einddatum 1901 (laatste vermelding)
Levensbeschouwing protestants
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Dak- en thuislozen, Geesteszieken, Gehandicapten, Joden, Ouderen, Verwaarloosde kinderen, Zieken
Werkingsgebied Landelijk
Doelstelling

het oprichten en instandhouden van het Huis van Barmhartigheid, Bethanië, Bethesda en Bethel (art. 8 van de in 1872 goedgekeurde statuten)

 

Activiteit

1. Huis van Barmhartigheid: Het doen huisvesten voeden en verplegen van zieken, mensen in psychische nood, moeilijk opvoedbare jeugdigen, hulpbehoevende ouden van dagen, (....) en joodse mensen die niet in hun eigen gemeenschap konden blijven door hun bekering tot het christendom.

De verpleging en verzorging waren in handen van drie zusters diaconessen (....). Nog vier of vijf meisjes hielpen hen. 

2. Bethanië was een verbouwde boerderij waar 'enkele blinde vrouwen en hoogbejaarden' werden verzorgd.

3. Bethesda werd ingericht voor de verzorging van kinderen en de verpleging van zieken. (Jak, 101, 102)

Aangesloten bij

de in 1901 opgerichte, te Amsterdam gevestigde Centraal-Bond van Christelijk-philantropische Inrichtingen in Nederland

Oprichters

ds. H.W. Witteveen was de oprichter van de vereniging Zendingsgemeente, met welke hij de liefdadige instellingen oprichtte en instand hield.

Eigen gebouw (adres)

Het 'Huis van Barmhartigheid' te Ermelo werd officieel geopend op 24 augustus 1864, door de burgemeester van Ermelo.

Later werden de 'Huizen' Bethanië, Bethesda en Bethel ('een burgerwoning met een uitstekende tuin') gesticht (Jak, 102).

Koninklijk Besluit 22 augustus 1872; 13 april 1890 nr. 30
Staatscourant

25 juni 1890

Goossens van Eyndhove nr. (uitleg)
Het nummer waaronder de vereniging is opgenomen in: A.E.G. Goossens van Eyndhove, De vereenigingen erkend krachtens de wet van 22 april 1855 (Stbl. 32) (Den Haag 1891). Dit repertorium bevat alle verenigingen die tussen 1855 en 1890 erkenning hadden gekregen krachtens de Wet op de Vereniging van 1855. Goossens van Eyndhove stelde het repertorium samen op basis van de Staatscourant, waarin de statuten van alle erkende verenigingen gepubliceerd werden. Hij nam daaruit op: de naam van de vereniging, de plaats van vestiging, de doelstelling, de datum en het nummer van het Koninklijk Besluit en de datum van de Staatscourant waarin de statuten afgedrukt stonden.
1199
Verantwoording gegevens

Th. Jak, Huizen van Barmhartigheid. Zorg voor zwakzinnigen in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw, met bijzondere aandacht voor 's Heeren Loo (Amersfoort 1993) 75-106. [deel 8 uit de Serie monografiën Vereeniging 's Heeren Loo]

ad activiteit:

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 690, 725, 815.

ad Koninklijk Besluit en activiteit:

A. de Groot, Hermanus Willem Witteveen en zijn Zendinggemeente te Ermelo (Nijkerk 1984) 55-86.

Opmerkingen

ad Koninklijk Besluit:

De Groot vermeldt dat Witteveen op advies van Groen van Prinsterer besloten had rechtspersoonlijkhied te vragen met het oog op de altijd wat problematische financiële situatie. 'Op 22 januari 1872 volgde koninklijke goedkeuring'. Dit KB is niet vermeld in het repertorium van Goossens van Eyndhove.

ad publicaties van de vereniging:

Het Ermelosch Zendingsblad werd in 1896 voortgezet onder de titel Werk van barmhartigheid te Ermelo. Het is voor Th. Jak een belangrijke bron van informatie evenals het ondergenoemde Dagboek van ds. Witteveen.

Archief

De collectie van de Stichting Het Réveil-Archief, in bruikleen bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam, bevat onder de letter N de verzameling Witteveen. 'Deze verzameling heeft betrekking op H.W. Witteveen (1815-1884), predikant te Ermelo (....) stichter van een zendingsgemeente en zendingskerk, zendingsschool en Huis van barmhartigheid te Ermelo.' Een 'Dagboek van ds. H.W. Witteveen (4 dln) 1844-1891', voor A. de Groot een zeer belangrijke bron voor zijn boek over H.W. Witteveen, maakt deel uit van deze verzameling.



Literatuur


Toon publicaties van de vereniging

Publicaties van de vereniging


Verberg publicaties van de vereniging
  • Ermelosch Zendingsblad. 'Predikt het evangelie aan alle schepselen' (Nijkerk 1860-1900).