Vereeniging "Hulpkas voor Israëlieten"
| Naam | Vereeniging "Hulpkas voor Israëlieten" |
| Plaats | Leeuwarden |
| Provincie | Friesland |
| Begindatum | 1851 (eerste vermelding) |
| Einddatum | 1956 (laatste vermelding) |
| Levensbeschouwing | joods |
| Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
|
Ambachtslieden, Joden |
| Werkingsgebied | Lokaal |
| Doelstelling | Israëlieten, te Leeuwarden wonende, door het verstrekken van renteloos voorschot in hunne middelen van bestaan te ondersteunen (Goossens)
'Het doel was het verstrekken van renteloze voorschotten aan in de problemen geraakte kleine joodse ondernemers, mits die van 'onberispelijke levenswandel' waren'. (inventaris) |
| Activiteit | 'Deze hulpkas verstrekt rentelooze voorschotten aan minvermogende Israëlieten, mits zij geen vaste bedeeling van eenig armbestuur genieten. De terugbetaling moet plaats hebben in 40 wekelijksche termijnen; van dezen regel wordt echter wel, in bijzondere gevallen, afgeweken.' (Blankenberg) |
| Koninklijk Besluit | 28 april 1873 nr. 25 |
| Verantwoording gegevens | J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 508. gegevens, inclusief de laatste vermelding, ontleend aan de inventaris van het archief van de Hoofdsynagoge te Leeuwarden |
| Opmerkingen | ad oprichtingsdatum: ontleend aan de op 19 maart 1876 gehouden feestrede. ad laatste vermelding: ontleend aan de archiefperiode ad activiteit: Zowel tot waarborg voor de Vereeniging als tot kapitaalvorming van de leeners, wordt van ieder voorschot 5 pCt. afgehouden, die in eene bijzondere kas (Bewaarkas) gestort worden, waarover aan de leeners jaarlijks 3 pCt. als premie wordt uitbetaald. Bij wanbetaling kan de Vereeniging aldus een gedeelte dekken, terwijl leeners die ophouden voorschotten te vragen, hun tegoed terugkrijgen. Het bestuur kan borgstelling vorderen; voor voorschotten van f. 250 en hooger wordt dit beslist vereischt.' (Blankenberg) Ondergenoemde reglementen van de vereniging bevinden zich in het bestand 'Rules and regulations of Dutch Jewish Communities and Associations (dates: 1726-1943)' van de ‘Bibliotheca Rosenthaliana’, een van de bijzondere collecties van de universiteit van Amsterdam. |
Archief
Het archief van de Vereeniging Hulpkas voor Israëlieten 1869-1956 is gedeponeerd bij het archief van 'De Hoofdsynagoge, uiterlijk, sinds 1870 De Joodse gemeente van Leeuwarden, 1815-1972' dat deel uitmaakt van het archief van de Joodse instellingen in Friesland dat onder toegangsnummer 250 wordt bewaard in Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum.
Het archief bevat uit de 19e eeuw:
Registers van door debiteuren terugbetaalde renteloze voorschotten, aangelegd per debiteur, 1869-1941
Register van uitgekeerde renteloze voorschotten, met vermelding van de jaren waarin deze zijn afgelost, bijgehouden per debiteur, 1885-1897, 1894-1942.
Staten van door debiteuren terugbetaalde renteloze voorschotten, aangelegd per maand, 1873-1887, 892-1923.
Literatuur
Toon publicaties van de vereniging
Publicaties van de vereniging
Verberg publicaties van de vereniging
- Frijda, Abr., Feestrede uitgesproken ter gelegenheid van het vijfentwintig-jarig bestaan der vereeniging "Hulpkas voor Israëlieten" te Leeuwarden in de algemene jaarlijksche vergadering gehouden den 19 Maart 1876 (Leeuwarden 1876).
- Huishoudelijk Reglement van de Vereeeniging Hulpkas voor Israëlieten te Leeuwarden (circa 1877).
- Reglement der Vereeniging Hulpkas voor Israëlieten te Leeuwarden (circa 1888).