Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• Haarlemsche Hulpbank (Jaarboekje)

'Doel van de bank was: minvermogende lieden die een bedrijf uitoefenen, door geldleningen in staat te stellen, beter in hun onderhoud te voorzien. Ook voor studiedoeleinden werden leningen verstrekt.' (inventaris)

'nijvere minvermogende lieden door geldelijke voorschotten in staat te stellen hun brood te verdienen of hunne verdiensten uit te breiden.' (Jaarboekje)

het verschaffen van mogelijkheden aan kleine neringdoenden om aan het werk te gaan, het werk te behouden of uit te breiden en om d.m.v. studie de kans op werk te vergroten

'De werkzaamheden van de bestuursleden bestonden uit het verstrekken van leningen en het innen van de aflossingen' (inventaris)

en 'stond onder het toezicht van het Haarlemse Departement van de Maatschappij ter bevordering van Nijverheid'. (inventaris)

'(...) een aantal welgestelde Haarlemmers die graag hun minder bedeelde stadsgenoten financieel wilden bijstaan. Zij werden hierbij geïnspireerd door een brochure over hulpbanken in Ierland'. (inventaris)

bestuursleden in 1891:

P.J.L. Huet, voorz., jhr. mr. F.W. van Stirum, secr., jhr. F. Teding van Berkhout, kassier-boekhouder, F.M. baron van Lijnden, mr. F.R. Crommelin, mr. L.C. Kronenberg, mr. H. Tuymelaar en jhr. J.C. Teding van Berkhout. (Jaarboekje)

'Vanaf de oprichting tot en met 1885 vinden de vergaderingen en zittingen plaats in het Oude Mannenhuis, in de kamer van de Schoolcommissie. In 1906 gaat de bank naar het lokaal van de Haarlemse Jongemannenvereniging in de Lange Margarethastraat 13.' (inventaris)

ad bestuursleden en activiteit:

Jaarboekje voor de Stad Haarlem (Haarlem 1891)

De overige gegevens zijn ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief.

Gegevens over de Hulpbank te Haarlem zijn ook te vinden in de vergelijkende de studie van H.J. van der Heim, De Hulpbank als middel tot voorkoming van armoede beschouwd door jhr. mr. - (Amsterdam 1854) 24, 25, 39 enz.

algemeen:

Aan de verlening van een voorschot 'waren vanzelfsprekend een aantal voorwaarden verbonden. De aanvragers moesten kunnen lezen en schrijven en mochten niet overdadig alcohol gebruiken of de lening investeren in een tapperij. Daarnaast mochten de verstrekte leningen niet gebruikt worden om andere schulden af te lossen.' (inventaris)

ad activiteit:

'Het kapitaal der bank bedraagt F. 25000 en in 1889 werden aan 482 personen voorschotten verleend tot een gezamenlijk bedrag van f. 45860.' (Jaarboekje)

leden:

'In de jaarlijkse algemene ledenvergadering en door middel van het jaarverslag informeerde het bestuur de leden/aandeelhouders over het reilen en zeilen van de bank.' (t.a.p.)