Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• Nederlandsche vereeniging tot Afschaffing van Alcoholische Dranken, afdeling Groningen (vanaf 1899; de nieuwe naam duidde op een verandering in de doelstelling van de vereniging, van matiging naar geheel-onthouding)

Deze was vervat in het 'formulier van verbintenis', dat luidde; "Wij, ondergeteekenden, verbinden ons, om van heden af geen sterken drank (behalve tot geneeskundig gebruik) te zullen drinken of aan anderen schenken, het gebruik zoowel als het misbruik op allerlei wijze te zullen tegengaan, en anderen tot eene gelijke verbintenis als deze aan te sporen. (...)"

Mensen te verenigen die zich in de strijd tegen alcoholisme tot het volgende verbonden: '(...) om van heden af geen sterken drank (behalve tot geneeskundig gebruik) te zullen drinken of aan anderen schenken, het gebruik zoowel als het misbruik op allerlei wijze te zullen tegengaan, en anderen tot eene gelijke verbindtenis als deze aan te sporen. (...)'

de landelijke vereeniging, opgericht in 1842 en gevestigd te Den Haag.

naam, doelstelling en activiteit:

ontleend aan data m.b.t. de landelijke vereniging, waaronder

Maartje Janse, De Afschaffers, Publieke opinie, organisatie en politiek in Nederland 1840-1880 (Amsterdam 2007) 46-51, 129-158.

De overige gegevens zijn ontleend ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief

ad eerste vermelding:

'Op 16 juni 1843 verscheen in de Groninger courant een oproep om toe te treden tot de afdeling Groningen van de 'Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Sterke Drank' (de NV) (inventaris)

ad leden:

'In 1858 (...) waren er 2238 vrouwelijke afschaffers, bijna 20 procent van het totale ledenbestand.' (Janse 132)

ad richtgroep:

alcoholisten, vooral ook preventief