Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

het bezoeken en ondersteunen van 'arme zieken van den Roomsch-Katholieken godsdienst' (Falkenburg)

in hoofdzaak tijdelijke (zelden 'doorlopende') ondersteuning, altijd in natura, te verschaffen na steeds weer plaatsvindend huisbezoek

Op '7 februari 1888 kwam in Delfshaven een zestal dames tot het oprichten van een vereniging tot het bezoeken en onderstand verlenen aan arme zieken'. (inventaris)

De vereniging werd bestuurd door leden uit notabele families als het brandersgeslacht Van der Valk, de artsen en apothekers Vuylsteke en Van Tomputte. (inleiding inv.)

Het bestuur in 1894: mej. J.F.A. van Tomputte, presidente in 1894, 1899 en 1903; mevr. wed. J.C.M. Kavelaars-Van der Valk, vice-presidente in 1894, 1899 en 1903; mevr. A.J.A. Vuysteke-Van Tomputte, 1e secretaresse in 1894 en 1899 en mevr. wed. H. Peters-Klein in 1903; mej. H. Peters-Klein, 2e secretaresse in 1894; mevr. M.C.M. van der Valk-Ammerlaan, penningmeesteresse in 1894, 1899 en 1903; mevr. wed. M. Verroen-Willemse, magazijnmeesteresse in 1894, 1899 en 1903.

Pastoor J.R. Brouwer, directeur in 1894, pastoor J.B. Burgers in 1899 en 1903.

'Men kwam bijeen in de in 1884 gestichte meisjesschool van Zusters Franciscanessen van Dongen, later ook wel in de Clarakamer aan de Schiedamseweg en de St. Agnes Patronaatszaal.' (inleiding inventaris)

Ph. Falkenburg, Armenzorg in Nederland II: Gemeente Rotterdam (Amsterdam 1895) 154. (In opdracht der Vereeniging voor de staathuishoudkunde en de statistiek bewerkt door Ph.F.)

gegevens, inclusief de oprichtingsdatum en het jaar van laatste vermelding, ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief

ad bestuursleden:

Pius-Almanak voor het jaar des Heeren 1894 (Alkmaar 1894) 625.

Pius-Almanak. Jaarboekje voor de Katholieken van Nederland voor het jaar des Heeren 1899-1900 (Alkmaar 1899) 449.

Onze Pius-Almanak voor het jaar des Heeren 1903 (Alkmaar 1903) 826.

Ook vermeld in J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 743.

ad naam:

Aanvankelijk was gekozen voor de H. Elisabeth als beschermheilige, maar na bezwaren van de bisschop - er was al een Elisabethvereniging op Rotterdams grondgebied - waartoe Delfshaven kort tevoren was gaan behoren - werd de vereniging gesteld onder de bescherming van de H. Brigitta. (inleiding inventaris)

Falkenburg noemt werkzaamheden van deze vereniging identiek aan die van de Elisabethsvereniging in Rotterdam.

Voorts geeft hij tabellen voor de jaren 1890-1892 van 'de omvang der ondersteuning' en van de daarmee gemoeid zijnde uitgaven. Hij concludeert dat deze 'geheel gedekt (werden) door de ontvangsten uit collecten, inschrijvingen en bijdragen.'

ad laatste vermelding:

'Het archiefje van de H. Brigitta-vereniging werd door de presidente mevrouw L.A.M. Vuylsteke in 1985/'86 afgestaan aan de Gemeentelijke Archiefdienst.' (inventaris)