Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Vereeniging tot Verbetering van den Werkenden en Dienstbaren Stand

Naam Vereeniging tot Verbetering van den Werkenden en Dienstbaren Stand
Plaats Den Haag
Provincie Zuid-Holland
Begindatum 1 april 1846 (oprichting)
Einddatum 1875 (opheffing)
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Ambachtslieden, Arbeiders, Werklozen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

'den vlijtigen arbeider te helpen, den tragen tot arbeidszaamheid aan te sporen, om een ieder het verkrijgen van goede arbeiders, dienstboden enz. makkelijk te maken' (Almanakken)

Activiteit

bemiddelen tussen degenen die werk zoeken en hen die werklieden nodig hebben;

soms het geven van geld aan door omstandigheden tijdelijk buiten verdiensten geraakte werklieden;

het geven van 'loffelijke getuigschriften' en geldelijke beloningen voor langdurige, eerlijke en trouwe dienstbaarheid enz. (Almanakken)

 

Falkenburg merkt 20 jaar na dato echter op: 'Wat zij in haar beste tijd tot stand bracht is mij onbekend gebleven. Over hare latere werkzaamheden deelde mij de heer Bolderman, secretaris van het burgelijk armbestuur mede, dat zij stoepen en gedeelten van de straat liet reinigen door een twintigtal meest invalide personen. De bewoners der huizen betaalden voor deze privaten reinigingsdienst volgens tarief. Wegens ongenoegzamen steun en veranderde tijdsomstandigheden is de vereniging in 1875 opgeheven.'

Werkt samen met

of 'Staat onder het toezicht van' de Algemeene Armenvergadering, welke bestaat uit vertegenwoordigers van de kerkelijke armbesturen te Den Haag.

Bestuursleden

Het bestuur bestaat uit 5 personen, die voor drie jaar gekozen worden uit en door de leden.

president: H. Kramer in 1850, J.G. Häger in 1855, Wolff Jacobson in 1865, 1870, F.H. Bothe in 1875;

secretaris: J.G. Häger in 1850, Wolff Jacobson in 1855, J.N. Meeuws in 1865, J.L.H. Jonker in 1870, 1875;

penningmeester: J.E. van Ellinkhuizen in 1850, 1855, W.J. Bolderman in 1865, 1870, 1875;

overige bestuursleden: Wolff Jacobson en J.N. Meeuw in 1850, J.N. Meeuws en A. Schroot in 1855, A. Schroot, H.J. Ehnle in 1865, T.H. Bothe, J.F. Hardenberg in 1870, J.F. Hardenberg, A. de Groot Mzn. in 1875.

Bestuursvergaderingen worden bijgewoond door twee adviserende afgevaardigden van de Algemeene Armenvergadering (in 1850 zijn dat jhr. mr. F.G.A. Gevers Deynoot en mr. L.P. op den Hooff).

Eigen gebouw (adres)

De boekhouder zit elke avond tussen 5 en 8 uur in het Kantoor der Vereniging: Nieuwe Molstraat N 134 (almanak 1850), later Zuidwal Hoek Blazerslaan, U 111 (almanak 1855) om desgevraagd kosteloos arbeidsbemiddeling te doen.

Verantwoording gegevens

ad doelstelling, activiteit, oprichters en bestuursleden:

's-Gravenhaagsche stadsalmanak voor 1850, 1855, 1865, 1875.

Gegevens ontleend aan de plaatsingslijst van het archief.

ad opheffingsdatum en activiteit:

Ph. Falkenburg, Armenzorg in Nederland deel III: Gemeente 's-Gravenhage (Amsterdam 1897) 44. (In opdracht der Vereeniging voor de staatshuishoudkunde en de statistiek bewerkt door Ph.F.)

Opmerkingen

leden, donateurs/trices, in 1848 tezamen 410, contribuerende f. 1 tot f. 12 per jaar. Latere almanakken vermelden een rond de 400 schommelend ledental. (Almanakken)

Archief

Het archief van de Vereeniging tot verbetering van den werkenden en dienstbaren stand 1846-1920 wordt onder toegangsnummer 303-1 bewaard in het Gemeentearchief Den Haag.

In het archief van de Algemeene Armenvergadering te 's-Gravenhage bevindt zich het dossier: 'Jaarrekeningen van de bestuurders van de Vereeniging tot verbetering van de werkenden en dienstbaren stand; met bijlagen, 1847-1853, 1875-1876'. (in:Haags Gemeentearchief nr. 302-1).

Toon archiefinfo
Verberg archiefinfo

Naam archiefbewaarplaats Gemeentearchief Den Haag
Naam collectie Vereeniging tot verbetering van den werkenden en dienstbaren stand 1846 - 1920
Beheersnummer 303-1
Toegang inventaris
Openbaarheid volledige openbaarheid
Omvang 0,25
Ledenlijsten ja

Verslagen en alfabetische naamlijsten van leden en donateurs, 1849-1851, 1856-1862, 1874-1875.

Notulen ja

Registers van notulen, 1846-1876.

Financiƫle stukken ja

Kasboek, 1849-1857.

Overige stukken ja

 Register van mannelijke arbeidende personen, 1846-1874;

"Aanmerkingenboek" betreffende inspecties van kantoren tot plaatsing van dienstbaren, 1846-1855;

Artikel over het zilveren jubileum van de vereniging in het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage, 1871.

Opmerkingen algemeen

Het enige dossier dat na 1875 tot in de 20ste eeuw doorloopt is:

Stukken betreffende de schuld van Leendert Vlug groot 1500 gulden, 1840-1903, 1917, 1920