Onderzoeksgids Bestuur en administratie van de Bataafs Franse tijd 1795-1813

 
English | Nederlands

Instelling

Algemeen Bestuur der Verenigde Nederlanden


Actief vanaf 20-11-1813 tot 06-12-1813

Aantekeningen:

Zowel in Amsterdam als in Den Haag werden in november 1813 na het vertrek van de voornaamste Franse bestuurders en militairen initiatieven genomen om de steden zelf en het land als geheel tijdelijk te besturen. Beslissend werd de op 20 november 1813 in Den Haag opgestelde verklaring dat Nederland vrij was van Franse overheersing. Gijsbert Karel van Hogendorp en Adam François Jules Armand, graaf van der Duyn van Maasdam, vormden in naam van prins Willem Frederik van Oranje het Algemeen Bestuur der Verenigde Nederlanden. Op 21 november werd Reinhard Falck algemeen secretaris. Voordat hij uit Amsterdam aankwam, waren ook Elias Canneman en François Daniel Changuion als secretaris opgetreden. Voor het overige kreeg het hele bestaande ambtenarenapparaat bevel in functie te blijven, maar nu in naam van de Prins van Oranje. In Amsterdam, waar een provisioneel bestuur was ingesteld, en in andere steden, bleef men aanvankelijk neutraal de orde bewaren, maar al snel werd het Algemeen Bestuur in Leiden en Rotterdam afgekondigd. Op 24 november volgde Amsterdam, waar inmiddels de militaire situatie ook was veranderd door de aankomst van Kozakken. Kraijenhoff bracht vervolgens als nieuw aangestelde gouverneur de verdediging in gereedheid. De Franse troepen, die Woerden heroverden, maar snel weer ontruimden, trokken zich op 26 november terug uit Utrecht naar de vesting Gorinchem. In Den Helder verbleven nog troepen van de Franse marine.

Prins Willem, daartoe uitgenodigd door afgevaardigden van het algemeen Bestuur, kwam op 30 november 1813 aan in Scheveningen. Op 2 december 1813 aanvaardde hij de soevereiniteit als soeverein vorst en op 6 december 1813 déchargeerde hij het Algemeen Bestuur.


Wetgeving:

1813/11/20 proclamatie van Van Hogendorp en Van der Duyn van Maasdam dat zij het algemeen bestuur opvatten. meer informatie
1813/11/21 Proclamatie met kennisgeving dat er een Algemeen Bestuur der Vereenigde Nederlanden is, in naam van de Prins van Oranje. Alle landgenoten worden ontslagen van hun eed van trouw aan de Keizer der Fransen. meer informatie



Literatuur:

Colenbrander, H.T., Inlijving en opstand. Amsterdam, 1913.
Hogendorp, H. van, ed., Brieven en gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp. 7 dln. 's-Gravenhage, 1866-1903.
Naber, J.W.A., Overheersching en vrijwording. Geschiedenis van Nederland tijdens de inlijving bij Frankrijk juli 1810 - november 1813. Haarlem, 1913, derde herziene uitgave.