Bewerkt door A.J. Veenendaal jr.; met medewerking van C.
Hogenkamp en M.T.A. Schouten (jaar van publicatie: 1976-2001)
In negentien delen is de omvangrijke correspondentie
uitgegeven van de Hollandse raadpensionaris Anthonie
Heinsius (1641-1720). Omdat Heinsius na de dood van
stadhouder-koning Willem III in 1702 in de praktijk de
leider werd van de buitenlandse politiek van de Republiek
der Verenigde Nederlanden, is zijn briefwisseling van grote
waarde. Hij vormde met de hertog van Marlborough en
Eugenius van Savoye het driemanschap dat de leiding gaf aan
de geallieerde politiek tegenover Frankrijk en Spanje
tijdens de Spaanse Successieoorlog. In zijn briefwisseling
zijn vrijwel alle toenmalige politieke en militaire leiders
vertegenwoordigd, en omdat de raadpensionaris zijn brieven
in zeer goede orde heeft bewaard, geeft deze uitgave een
schat aan gegevens over de periode. Alle brieven van en aan Heinsius - bijna 24.000 stuks
- worden afgedrukt, in extenso, in samenvatting of in
een lijst. Het eigen archief van Heinsius is daarbij de
belangrijkste bron, maar ook zijn vele brieven gevonden in
andere archieven in binnen- en buitenland. De uitgave kan bijdragen aan een betere beoordeling van de
rol van de Republiek tijdens de eerste jaren van de 18e
eeuw, speciaal op het terrein van de buitenlandse politieke
en de oorlogvoering, terwijl ook de binnenlandse zaken
ruimschoots aan de orde komen. De nadruk die, door de
bestaande overvloedige beschikbaarheid van bronnen, in de
historiografie is komen te liggen op de Engelse en
Oostenrijkse kant van het bondgenootschap, kan door de
uitgave van de Heinsius-correspondentie enigszins worden
rechtgetrokken.