© Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: P.J. Maan, 'Deelder, Comelis (1853-1928)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn1/deelder [12-11-2013]

DEELDER, Comelis (1853-1928)

Deelder, Comelis, oud-katholiek pastoor (Den Helder 15-12-1853 - Soest 26-7-1928). Zoon van Comelis Deelder, schilder, en van Martha Jacoba Adriaan. Hij was ongehuwd.

Deelder ging in 1867 naar het oud-katholiek seminarie in Amersfoort en bezocht daar de Latijnse School. Na zijn eindexamen studeerde hij theologie aan het seminarie en werd op 7 november 1877 priester gewijd. Na kapelaan te zijn geweest in Egmond en Amersfoort, werd hij met ingang van 17 augustus 1884 benoemd tot pastoor van de gemeente van de H. Gertrudis te Utrecht. Deze gemeente zou hij veertig jaar dienen tot 31 augustus 1924. De gemeente kerkte nog in de oude schuilkerk (in de Mariahoek). Naast de zorg voor de gemeente had Décider ook de supervisie over de waardevolle bibliotheek en het rijke archief, dat zich hier bevond. Het archief bracht hem in aanraking met Sam. Muller, de rijksarchivaris en leverde hem de stof voor zijn Bijdragen voor de Geschiedenis van de Roomsch-Katholieke kerk in Nederland (Rotterdam, 1888-1892. 2 dln. in 1 bd.) die naar (goed) Jansenistisch gebruik anoniem verschenen. In 1889 beleefde hij het tot stand komen van de "Unie van Utrecht" waardoor een band werd gelegd tussen de 'Roomsch-Katholieken van de Oude Bisschoppelijke Clerezie' en de oud-katholieke kerken, die na het Vaticaans Concilie van 1870 in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk waren ontstaan. Ten gevolge van de Unie van Utrecht werd de Revue Internationale de Théologie opgericht, die Décider onder zijn medewerkers mocht rekenen. Van Décider ging een grote roep als kanselredenaar uit zodat veel theologische studenten zg. vastenmeditaties in de oude schuilkerk bijwoonden. Décider vatte het plan op de oude schuilkerk te verlaten en een nieuw kerkgebouw te stichten. Deze bouw symboliseerde enerzijds de transformatie van de Oude Bisschoppelijke Clerezie (schuilkerk) in de Oud-Katholieke Kerk, anderzijds was het een duidelijk streven om de door de Hervorming verloren gegane Mariakerk weer te herstellen. In 1913 werd de nieuwe kerk ingewijd. De wens van Décider om de oude schuilkerk tot museum in te richten kon pas in 1928 in vervulling gaan. Naast zijn pastoraat was Deelder lid van het Metropolitaan Kapittel, aartspriester ab provisor van het seminarie te Amersfoort.

P: Behalve de reeds genoemde werken : Petrus a matre Dei. Clara Relatio missionis hollandicae (Rotterdam, 1891).

L: De Oud-Katholiek, 44 (1928) 31-32 (28 juli -4 augustus) 222; ibidem, 45 (1929) 6 (9 februari) 41; Maandblad van "Oud-Utrecht" 3 (1928) 58.

P.J. Maan

Bovenstaande biografie weerspiegelt de stand van het onderzoek tot aan het jaar van publicatie in het gedrukte deel van het BWN. Dit jaar is hieronder weergegeven. Alle daarna verschenen literatuur is niet in de tekst verwerkt en wordt evenmin vermeld in de literatuuropgave (onder L).

Oorspronkelijke versie opgenomen in: Biografisch Woordenboek van Nederland 1 (Den Haag 1979)
Laatst gewijzigd op 12-11-2013