© Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: L.J.M. Tonino, 'Pauwels, François Désiré (1888-1966)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn1/pauwels [12-11-2013]

PAUWELS, François Désiré (1888-1966)

Pauwels, François Désiré, jurist en schrijver/ dichter (Amsterdam 25-10-1888 - Amstelveen 8-1-1966). Zoon van Desiderius Clementinus Pauwels, operazanger, en Sophia van Biene. Gehuwd met Rebecca Koe op 25-5-1916. Na echtscheiding op 30- 8-1932, hertrouwd met Maria Magdalena Hemminga op 29-12-1932. Uit het tweede huwelijk werd 1 dochter geboren.

François bezocht het gymnasium te Amsterdam en studeerde vervolgens rechten aan de universiteiten van Utrecht en Amsterdam. Zijn promotie vond in 1915 op stellingen aan de Utrechtse universiteit plaats. Hierna vestigde hij zich als advocaat en procureur te Amsterdam en werd hij vooral bekend als strafpleiter. Pauwels had een scherpe mensenkennis en het vermogen in enkele bewoordingen een figuur of een situatie te schetsen. Zijn manier van repliceren was vlijmscherp. In 1965 besloot hij zijn 50-jarige carrière met de verdediging van de verdachten in de geruchtmakende 'Baarnse moordzaak'. Als pleiter was hij vooral bekend om de dramatisch kleurige wijze waarop hij de verdediging bracht. Voorstanders ervan, en daar behoorde gewoonlijk de pers toe, waardeerden daarin de sociale gevoeligheid en het vermogen van hem een rechtszaak boeiend te maken; tegenstanders, vooral in de rechterlijke macht, meenden dat deze vorm van pleiten binnen de Nederlandse rechtspraak, waar de jury immers ontbreekt, onnodig was en te sterk op de emoties speelde. Pauwels was echter meer schrijver van romans en dichter dan advocaat. Veel van zijn cliënten zijn door hem als romanfiguren vereeuwigd in zijn boeken. Zijn romans hebben dan ook meestal een juridische achtergrond. Zij bereikten nooit de toppen van literatuur, maar vormden populaire leesstof, met enthousiasme en warmte geschreven. Ook hierin bleek de belangstelling van de schrijver voor individueel en sociaal bepaalde achtergronden. Als advocaat nam hij vaak zaken aan vanwege de in die zaken interessante en of intrigerende figuren en situaties teneinde deze te kunnen gebruiken in zijn romans. Een van zijn laatste romans getiteld Als het niet waar is heeft een sterk autobiografische inslag. Naast gedichten en romans schreef hij ook liedteksten.

P: Behalve crimineel commentaar in Elseviers Weekblad, zie verder: Documentatiedienst Nederlands Letterkundig Museum in Den Haag.

I: Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld. Onder hoofdred. van H.P. van den Aardweg (Amsterdam 1938) 1137.

L.J.M. Tonino

Bovenstaande biografie weerspiegelt de stand van het onderzoek tot aan het jaar van publicatie in het gedrukte deel van het BWN. Dit jaar is hieronder weergegeven. Alle daarna verschenen literatuur is niet in de tekst verwerkt en wordt evenmin vermeld in de literatuuropgave (onder L).

Oorspronkelijke versie opgenomen in: Biografisch Woordenboek van Nederland 1 (Den Haag 1979)
Laatst gewijzigd op 12-11-2013