Nederlands-Indonesische betrekkingen 1950-1963

 
English | Nederlands

Gegevens van record 3339

Nummer 3339
Datum 13-8-1952
Soort codetelegram(men)
Kenmerk De Beus 127
Opschrift/Bijlage(n)
Verzender(s) Beus, J.G. de (info)
Ontvanger(s) Stikker, D.U. (info)
Plaats van opmaak Washington
Plaats van bestemming Den Haag
Bewaarplaats Nationaal Archief
Bestand archief Minkol., codetel. 1952
Dossiernummer 14
Trefwoorden Acheson, Dean G., US Secretary of State '49-'52
Ali Sastroamidjojo (PNI), ambassadeur van Indonesië te Washington '50-'53; minister-president van Indonesië 8/'53-8/'55; 3/'56-4/'57
Allison, John M., (Deputy) Assistant Secretary of State; ambassadeur van de VS te Djakarta '53-'58
Amerika, houding/positie van -
ANZUS-/Pacific Pact
Australië, houding/positie van -
Bonsal, Officer Southeast Asian Affairs St. Dept.
Dulles, John Foster*, US Secretary of State '53-'59
NG-kwestie, ijskastpolitiek met betrekking tot de
Supomo, leider missie Supomo '51-52; vanaf '56 ambassadeur van Indonesië te Londen '54-'56
unieverhouding/RTC-akkoorden, (Haags) overleg '51-'52 ter herziening/beëindiging van de -
Zuid/Zuidoost-Azië
Annotatie slotnoot:
Op 15 aug. liet de Beus hier onder no 129 op volgen: 'Assistant Secretary Allison gaf mij het volgende uitvoerige relaas van de ANZUS-conferentie. Toevallig was ik vlak tevoren op de Metropolitan Club gezeten naast een tafeltje bestaande uit Allison, Sastroamidjojo, Supomo en Bonsal, hetgeen er vermoedelijk toe heeft bijgedragen, dat Allison zich moreel verplicht voelde mij zo uitvoerig mogelijk in te lichten omtrent het aldaar besprokene over Nieuw-Guinea. Omvang en karakter van de ANZUS-organisatie. Veel misverstand was bij de buitenwereld ontstaan door het houden der conferentie te Honolulu en de misleidende namen "Pacific Pact" en "Pacific-conferentie". - - - Toen Dulles en Allison in Januari 1951 hun Pacific-reis ondernamen, was hun presidentiële instructie de mogelijkheid na te gaan van het sluiten van een multilateraal Pacific-islands Pact, omvattende de USA, Japan, de Philippijnen, Australië, Nieuw-Zeeland, and " possibly Indonesia" ofschoon men op laatstgenoemd land weinig hoop had. De bedoeling was, dat een zodanig pact, teneinde het door het Congres aanvaard te krijgen, het karakter van wederkerige hulp en bijstand zou dragen. Reeds in Japan bleek echter, dat dit land hiertegen bezwaren had, ten eerste omdat de constitutie het bezit van een gewapende macht verbood, ten tweede omdat het land economisch geen bijstandsverplichtingen kon dragen, ten derde omdat men bevreesd was voor herleving van de militaire kaste. Hierdoor verviel onmiddellijk de mogelijkheid van multilateraal en wederkerig pact, welks onmogelijkheid nader bleek in de Philippijnen, Australië en Nieuw-Zeeland, voor wie op dat ogenblik wederkerige bijstandsverplichting met Japan nog moeilijk te slikken viel. - - - Hieruit vloeiden derhalve de beperkte garantiepacten met Australië en Nieuw-Zeeland voort. - - - Het was derhalve volkomen ten onrechte indien de Amerikaanse of de buitenlandse pers Amerika thans verweet aan de Pacific-conferentie een uitsluitend blank en niet-Aziatisch karakter te geven. Ter voorkoming van toekomstig misverstand, heeft men thans de naam ANZUS uitgevonden. Uitbreiding wordt voorlopig niet wenselijk geacht. - - -
Nieuw-Guinea.
Allison bevestigde de mededeling van Spender
vervat in mijn 127. Aan de lunch heden hadden Allison en Bonsal het standpunt van de ijskast tegenover Supomo herhaald. Men had erop gewezen, dat alle drie betrokken regeringen terzake onder hoge druk van een terzake emotionele publieke opinie stonden, zodat onder de huidige omstandigheden overeenstemming uitgesloten leek. Allison had erop gewezen, dat de USA ten aanzien van de merites van de wederzijdse standpunten en het fond van de zaak neutraal was en dienaangaande geen standpunt wenste in te nemen, doch moest constateren, dat wegens bovengenoemde omstandigheid overeenstemming op dit ogenblik onmogelijk was, zodat men bij Indonesië erop moest aandringen momenteel generlei initiatief te nemen "to force the issue". Supomo zeide te begrijpen welke moeilijkheden er momenteel bestonden om tot een compromis te geraken, doch dat de Indonesische Regering onder druk stond van nationalisme en moeite had om dit kalm te houden. Zulks zou gemakkelijker zijn, indien het mogelijk was tot een gemeenschappelijke verklaring te komen, waarbij beide partijen erkenden, dat West-Nieuw-Guinea betwist gebied was. Allison antwoordde echter, dat dit voor Nederland gezien deszelfs standpunt niet aanvaardbaar was. Desgevraagd zeide ik dat wij indicaties hadden dat Indonesië na de totstandkoming van een Nederlands Kabinet de onderhandelingen wilde heropenen, waarbij slechts deze vooruitgang te bespeuren was, dat volgens een dier indicaties (slot Lamping 518 [no 2727]) Indonesië bereid zou zijn opheffing van de Unie te scheiden van Nieuw-Guinea. Allison zeide dit gunstig te achten en, zonder zelf initiatief te nemen, desgevraagd dan de Indonesiërs te zullen laten blijken dat hij dit zou toejuichen. Ofschoon Allison mij zulks niet met zoveel woorden vroeg, moge ik dringend in overweging geven tegenover de Indonesiërs niet te doen blijken, dat wij op de hoogte zijn van de inhoud van bovengenoemd lunchgesprek van Supomo. Tijdens de algemene bespreking ter ANZUS-conferentie was nog vluchtig de toestand in Indonesië ter sprake gekomen, waarbij Acheson blijk gaf te beseffen, dat deze zich de laatste tijd minder gunstig ontwikkelde. Behalve de onveiligheid en de moeilijkheden van de buitenlandse ondernemingen had men thans ook bericht ontvangen over interne strubbelingen in het Kabinet, met name van de Sultan met medeleden.'  T.a.p.
Zie ook 2727: Lamping 518
3341: De Beus 131
PDF afbeelding (200 KB)