© Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: F.J.M. Otten, 'Buurman van Vreeden, Dirk Cornelis (1902-1964)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn1/buurman [12-11-2013]

BUURMAN VAN VREEDEN, Dirk Cornelis (1902-1964)

Buurman van Vreeden, Dirk Cornelis, legercommandant in Nederlands-Indië (Soerakarta in Ned.-Indië 16-6-1902 - Parijs 12-6-1964). Zoon van Dirk Cornelis Buurman van Vreeden, hoofdingenieur Nederlandsch-Indische Spoorwegmaatschappij, en Anna Margaretha Sophia de Vogel. Gehuwd sinds 22-12-1925 met Johanna Hendrina Helms. Uit dit huwelijk werden 3 dochters geboren.

Buurman van Vreeden doorliep de HBS in Den Haag en te Kampen. In 1921 liet hij zich inschrijven aan de Koninklijke Militaire Academie te Breda; vier jaar later werd hij benoemd tot tweede luitenant bij de artillerie van het KNIL. Na een zestal Indische jaren bij de bergartillerie op Java volgde van 1931 tot 1934 zijn studie aan de Hogere Krijgs school in Den Haag. Terug in Indië diende hij op verschillende plaatsen, tot hij in april 1938 werd gedetacheerd bij het hoofdkwartier van de Generale Staf te Bandoeng.

Op 7 maart 1942, daags vóór de capitulatie van het KNIL voor de Japanners, week Buurman van Vreeden, met enkele hogere officieren uit naar Australië. In de oorlogsperiode vervulde hij onder meer de functie van liaison-offïcier bij de Nederlandse ambassade te Tsungking in China, en die van liaison-officier bij het geallieerde hoofdkwartier voor Zuid-Oost-Azië te New Delhi, vanaf eind 1945 te Singapore.

Vanuit deze laatste functie werd Buurman van Vreeden, inmiddels kolonel, in februari 1946 overgeplaatst naar het hoofdkwartier van het KNIL te Batavia. Kort daarna, de 7e maart, volgde zijn benoeming tot Chef Generale Staf in het kader van een krachtige verjonging van de legertop in Indië. Op 29 maart 1946 werd hij tot generaal-majoor bevorderd.

Als Chef Generale Staf onder legercommandant Spoor was hij nauw betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van de twee geslaagde militaire acties, die in juli-augustus 1947 en in december 1948-januari 1949 tegen de Republiek Indonesië werden uitgevoerd. Toen generaal Spoor op 25 mei 1949 na een korte ziekte plotseling overleed, werd Buurman van Vreeden met de waarneming van het legercommando belast. Op 8 juli van dat jaar volgde zijn definitieve benoeming tot legercommandant tevens hoofd van het departement van Oorlog in Nederlands-Indië, onder gelijktijdige bevordering tot luitenant-generaal.

Al vrij spoedig, in augustus 1949, kwam het tot een staakt-het-vuren overeenkomst tussen Nederlandse en republikeinse troepen, waarna een begin gemaakt kon worden met de aanvankelijk moeizame militaire samenwerking. Kort na de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië, eind 1949, dreigde de zg. Westerling-affaire de groeiende verstandhouding te verstoren; deze snel onderdrukte rebellie in Bandung op 23-1-1950, die onder leiding van de oud-KNIL kapitein R.P.P. Westerling ('De Turk') was uitgebroken, was een symptoom van de onlustgevoelens onder de inlandse militairen van het met opheffing bedreigde KNIL. Medio 1950 kwam de ingewikkelde kwestie van de liquidatie van het KNIL tot een oplossing; de 25e juli kon Buurman van Vreeden zijn hoofdkwartier overdragen aan het Indonesische leger en kwam met ingang van 26 juli 1950 het KNIL na een historie van bijna 120 jaar tot een einde.

Gerepatrieerd vervulde Buurman van Vreeden achtereenvolgens de functie van Commandant Groep West en van Nederlands Territoriaal Commandant welke laatste post vanaf 1 november 1952 gecombineerd was met die van gouverneur van de Residentie. Beide taken legde hij neer bij zijn pensionering op 1 november 1957. Zijn laatste levensjaren verbleef Buurman van Vreeden als plaatsvervangend directeur bewapening van de West-Europese Unie te Parijs, waar hij op 12 juni 1964 overleed.

A: Collectie - D.C. Buurman van Vreeden, berustend op het Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage.

P: 'De twee politionele acties in Indonesië', in Gedenkboek ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Nationale Bond 'Het Mobilisatiekruis'. .. [Nijmegen, 1952] 79-86.

L: Enquêtecommissie Regeringsbeleid 1940-1945 ('s-Gravenhage, 1956) 8c-II, 1014-1019; J.W.G. Cornet en D. Langedijk, Leven en bedrijf van de Gouverneurs van de Koninklijke Residentie 's-Gravenhage 1813-1963 ... ['s-Gravenhage, 1969] 457-469.

I: Beeldbank van het Nationaal Archief in Den Haag [Foto: Leger Voorlichtingsdienst; Collectie ANEFO; Buurman van Vreeden in juni 1949].

F.J.M. Otten

Bovenstaande biografie weerspiegelt de stand van het onderzoek tot aan het jaar van publicatie in het gedrukte deel van het BWN. Dit jaar is hieronder weergegeven. Alle daarna verschenen literatuur is niet in de tekst verwerkt en wordt evenmin vermeld in de literatuuropgave (onder L).

Oorspronkelijke versie opgenomen in: Biografisch Woordenboek van Nederland 1 (Den Haag 1979)
Laatst gewijzigd op 12-11-2013