© Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: P.J. Maan., 'Gul, Gerrit (1847-1920)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn1/gul [12-11-2013]
GUL, Gerrit (1847-1920)
Gul, Gerrit, aartsbisschop van de oud-kath. kerk van Utrecht (Egmond aan Zee 27-10-1847 - Utrecht 9-2-1920). Zoon van Jan Gul, landsman, en Engeltje Tol. Ongehuwd.
Na zijn studies aan het oud-katholiek Seminarie te Amersfoort werd hij in 1870 priester gewijd. Na korte tijd werkzaam te zijn geweest in Amsterdam (H. Johannes en Willibrordus), Zaandam (H. Maria Magdalena) en Utrecht (H. Jacobus) en in Amersfoort als hoogleraar in de theologie aan het Seminarie werd hij in 1886 pastoor van de gemeente van de H. Vitus in Hilversum, waar onder zijn leiding de oude schuilkerk vervangen werd door een nieuwe schuilkerk en pastorie aan het Melkpad. Nadat hij in 1890 opgenomen was in het Metropolitaan Kapittel werd hij in 1892 tot aartsbisschop van Utrecht gekozen als opvolger van Johannes Heykamp. Van deze verkiezing werd voor het eerst geen bevestiging gevraagd aan de Paus. Op 11 mei 1892 vond de bisschopswijding plaats te Hilversum. Consecrator was Gasparus Johannes Rinkel, bisschop van Haarlem. Medewerking verleenden de bisschoppen van Zwitserland en Duitsland. Als wapenspreuk koos de aartsbisschop: Geen waarheid zonder liefde. Onder zijn voorganger Johannes Heykamp was de zg. Unie van Utrecht gesloten, waardoor de kerk van Utrecht een officiële kerkelijke band was aangegaan met de oud-katholieken in Duitsland en Zwitserland. Gerardus Gul ondervond in zijn episcopaat dat een einde was gekomen aan het isolement der oud- katholieken in Nederland. Hij wijdde bisschoppen voor de oud-katholieken in Duitsland, voor de Pools-Nationale Kerk in Amerika en voor de kerk van de Mariavieten in Polen. Hij had contacten met de 'Petite Eglise' in Frankrijk en met de oud-katholieke gemeenten in Nantes en in Parijs. Een voorgenomen reis naar Petersburg werd door de oorlog onmogelijk gemaakt.
Nieuwe impulsen onderging ook het kerkelijk leven. Van bijzonder grote betekenis was de invoering van de moedertaal in de liturgie (1909). Ook het verenigingsleven kwam tot ontplooiing: bijv. het Oud-Katholiek Ondersteuningsfonds, dat binnen de kerk opereerde en de vereniging 'Petrus Buys', die de beginselen van de Oud-Katholieke Kerk naar buiten propageerde. Ook de invoering van de Synode vond onder zijn episcopaat plaats.
L: De Oud-Katholiek 36 (1920) 5 (21 februari) 33-38.
P.J. Maan.
Bovenstaande biografie weerspiegelt de stand van het onderzoek tot aan het jaar van publicatie in het gedrukte deel van het BWN. Dit jaar is hieronder weergegeven. Alle daarna verschenen literatuur is niet in de tekst verwerkt en wordt evenmin vermeld in de literatuuropgave (onder L).
Oorspronkelijke versie opgenomen in: Biografisch Woordenboek van Nederland 1 (Den Haag 1979)Laatst gewijzigd op 12-11-2013