© Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: W. de Vries Wzn., 'Smissaert, jhr. Henri (1866-1934)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn1/smissaert [12-11-2013]

SMISSAERT, jhr. Henri (1866-1934)

Smissaert, jhr. Henri, directeur van levensverzekeringsmaatschappijen ('s-Gravenhage 6-12-1866 - 's-Gravenhage 25-7-1934). Zoon van jhr. Marinus Paulus Smissaert, ontvanger der registratie, en jkvr. Elisabeth Françoise Sophia van Rappard. Gehuwd op 7-6-1900 met jkvr. Pauline Cornélie Jacqueline Boogaert. Uit dit huwelijk werden 2 dochters geboren.

Smissaert doorliep het gymnasium te 's-Gravenhage en Utrecht en sloot zijn aan de Rijksuniversiteit in laatstgenoemde stad voltooide juridische studie af in 1893, met een dissertatie getiteld: Het aandeel van den staat in de verzorging der armen. Reeds als student verwierf hij de faam een voortreffelijk denker en stilist te zijn. Zijn grote scherpzinnigheid, helder doorzicht en onverbiddelijk logisch denken en betoogtrant zijn van onschatbare waarde geweest bij de behandeling van moeilijke en vaak epineuse vraagstukken. Het buitengewone gemak waarmee hij schreef, deed hem in conferenties en vergaderingen reeds tijdens de besprekingen de besluiten in de juiste vorm op schrift stellen. De meer dan tweehonderd gesigneerde publikaties die van zijn hand verschenen in de vorm van boeken brochures, tijdschrift- en couranteartikelen, jaarverslagen, preadviezen en rapporten zijn even zovele voorbeelden van zijn brede belangstelling als van zijn duidelijke en zakelijke redeneertrant. Zijn literaire aanleg, o.a. tot uitdrukking gekomen in een aantal essays en boekbeoordelingen, geeft aan zijn werk nog een speciaal accent.

De keuze van het onderwerp voor zijn proefschrift moet een zeer bewuste zijn geweest, gezien zijn ook latere grote inzet voor de mens in moeilijkheden. In zijn onverflauwde belangstelling voor het armwezen, het sociale vraagstuk, het in opkomst zijnde arbeids- en sociale verzekeringsrecht, het verzekeringswezen en de sociaal-economische ontwikkelingen in het begin van de 20ste-eeuw, valt een logische lijn waar te nemen. Zijn opgewekt karakter en gevoel voor humor boden hem vaak het nodige tegenwicht bij moeilijke en soms zorgwekkende vraagstukken waarvoor hij werd geplaatst. Door zijn veelal fijn geestige kritiek was hij ook een niet te onderschatten tegenstander.

Hij begon zijn loopbaan in de journalistiek: in 1894 en 1895 was hij eindredacteur van het die beide jaren bestaande, staathuishoudkundige weekblad De Liberaal. Daarna verdedigde hij dezelfde beginselen als politiek redacteur van het dagblad Amsterdamsche Courant. In mei 1899 werd Smissaert secretaris van de in dat zelfde jaar opgerichte Vereeniging van Nederlandsche Werkgevers, te 's-Gravenhage, waarvan het huidige Verbond van Nederlandse Ondernemingen de voortzetting is. In die door hem tot 1914 beklede functie, verzorgde hij talrijke uitgaven van deze organisatie op het gebied van sociale zekerheid, arbeidsrecht, handel en handelspolitiek, werkgeversorganisaties en monografieën als die over de Twentse katoennijverheid, de staatsexploitatie van spoorwegen enz. Daarnaast bleef hij actief op het terrein van de armenzorg in Nederland, o.a. in de Nederlandsche Vereeniging voor Armenzorg en Weldadigheid (later: kinderbescherming), terwijl hij medeoprichter was van het maandschrift voor staatkunde, letteren, wetenschap en kunst Onze Eeuw (1901-1924), waarvan hij een produktief redactielid was. Smissaerts benoeming in 1914 tot directeur van de Algemeene Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente, in 1918 tot directeur van de Eerste Nederlandsche Verzekerings Maatschappij op het leven en tegen invaliditeit en in 1930 tot hoofddirecteur van de Nieuwe Eerste Nederlandsche had tot gevolg, dat naast de voortgaande stroom van publikaties over de vorengenoemde onderwerpen, artikelen over het levens-verzekeringswezen in vaktijdschriften daarbij kwamen. Na de opheffing van Onze Eeuw mocht De Groene Amsterdammer. Weekblad voor Nederland hem tot 1928 tot zijn vaste medewerkers rekenen. Maar tegelijkertijd gaf hij zijn mening over uiteenlopende onderwerpen in economisch en sociaal gerichte periodieken en dagbladen zoals een wekelijks artikel in het Soerabaijaasch Handelsblad.

Zonder twijfel mag Smissaert worden gerekend tot de figuren in de eerste helft van de 20ste-eeuw die als overtuigd liberaal en sociaalvoelende werkgevers op het economisch-maatschappelijk gebeuren belangrijke invloed hebben uitgeoefend.

P: Behalve bovengenoemde werken, artikelen in o.a. De Verzekeringsbode, Het Verzekerings-archief, Jaarboekje voor 1915 uitgeg. door de Vereeniging van Levensverzekering, De Levensverzekering, Economisch-Statistische Berichten, Vragen des Tijds, Tijdschrift der Maatschappij van Nijverheid en Tijdschrift van de Nederlandse Werkloosheidsraad. Verder verschenen 'De gemeente Utrecht', in Ph. Falkenburg e.a., Armenzorg in Nederland (Amsterdam, 1893-1899. 5 dln.) IV; Nederland in den aanvang der twintigste eeuw... Onder leiding van H. Smissaert (Leiden, 1910); 'La politique commerciale des Pays-Bas et leur industrie', in La Revue de Hollande 2 (1916) I, 888-898 ; Holland's economische weerbaarheid (Amsterdam, 1917).

L: 'In memoriam Jhr.Mr. H. Smissaert', in De Nederlandsche Werkgever 1934, 367; 'Jhr.Mr. H. Smissaert†', in E.N.L.U.M. Maandblad voor de vertegenwoordigers van de Eerste Nederlandsche . . . Mij 27 (1934) 1 (15 augustus) 1-4; W. de Vries Wzn., De totstandkoming van de Ongevallenwet 1901 .. . (Deventer, [1970]); idem, 'Uit het oprichtingsjaar van de Vereeniging van Nederlandsche Werkgevers', in Sociaal Maandblad Arbeid 29 (1974) 11 (november) 633-641.

W. de Vries Wzn.

Bovenstaande biografie weerspiegelt de stand van het onderzoek tot aan het jaar van publicatie in het gedrukte deel van het BWN. Dit jaar is hieronder weergegeven. Alle daarna verschenen literatuur is niet in de tekst verwerkt en wordt evenmin vermeld in de literatuuropgave (onder L).

Oorspronkelijke versie opgenomen in: Biografisch Woordenboek van Nederland 1 (Den Haag 1979)
Laatst gewijzigd op 12-11-2013