© Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: H.A.M. Snelders, 'Ledden Hulsebosch, Christiaan Jacobus van (1877-1952)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn2/ledden [12-11-2013]

LEDDEN HULSEBOSCH, Christiaan Jacobus van (1877-1952)

Ledden Hulsebosch, Christiaan Jacobus van, politiescheikundige (Amsterdam 20-3-1877 - Amsterdam 18-4-1952). Zoon van Marius Lodewijk Quirin van Ledden Hulsebosch, apotheker en inspecteur van de volksgezondheid, en Jansje Gerardina Koek. Gehuwd op 17-12-1903 met Nora Manikus. Uit dit huwelijk werden 2 zoons en 1 dochter geboren.

Van Ledden Hulsebosch studeerde, na het gymnasium in Amsterdam en Tiel te hebben doorlopen, farmacie aan de Universiteit van Amsterdam (1897-1902). Op 24 december 1902 werd hij bevorderd tot apotheker en daarna studeerde hij criminologische scheikunde en natuurkunde in Lausanne, Berlijn, Dresden en Wenen. Tot 1910 dreef hij de apotheek van zijn vader aan de Nieuwendijk in Amsterdam. Vervolgens zette hij tot 1950 in hetzelfde pand zijn laboratorium voort, waarin hij voor industrie, particulieren en justitie onderzoekingen verrichtte. In 1914 stichtte hij de eerste school voor wetenschappelijk politieonderzoek. Spoedig vonden zijn werk en onderwijs erkenning: van 1916 tot 1942 was hij wetenschappelijk adviseur bij de opsporingsdienst van de Amsterdamse politie en in 1923 werd hij privaatdocent bij de juridische faculteit van de Universiteit van Amsterdam. Op 4 mei 1923 opende hij zijn colleges in de leer van de opsporing van de strafbare feiten met een rede: Het hedendaagsch documentenonderzoek.

De belangstelling van Van Ledden Hulsebosch ging al vroeg uit naar de criminalistiek. Zijn vader deed veel onderzoekingen voor politie en justitie, waardoor zijn zoon reeds als student met dit soort van onderzoek in aanraking kwam. Toen de vader in maart 1902 voor een conferentie in Brussel was en hij door de officier van justitie in Alkmaar telegrafisch voor advies werd ontboden, werd Van Ledden Hulsebosch jr. met de opdracht belast en deze volbracht hij met succes. Spoedig daarop werd zijn apotheek een centrum van wetenschappelijk criminologisch onderzoek in Nederland. Van Ledden Hulsebosch richtte er een voortreffelijk georganiseerd laboratorium in, voorzien van de modernste apparatuur. Hij verwierf hiermee grote bekendheid en was de eerste die het gebruik van ultraviolette stralen bij het politieonderzoek toepaste. Met de Rotterdamse hoofdinspecteur D.A. te Wechsel voerde hij de dactyloscopie in. Bij het grote publiek was hij bekend door verschillende destijds geruchtmakende zaken die hij tot een oplossing wist te brengen. In zijn autobiografisch boek Veertig jaren speurderswerk (1945) vertelde hij op boeiende wijze over zijn werk, waarin de nadruk lag op de bestudering van de zogenaamde stille getuigen bij misdrijven.

Van Ledden Hulsebosch gaf veel cursussen in de criminalistiek, die grote belangstelling ondervonden bij politieambtenaren. Hij publiceerde in verschillende criminologische tijdschriften en was een van de oprichters en de eerste voorzitter van de Académie internationale de criminalistique, die in 1929 te Wenen gevestigd werd.

Als politiedeskundige gaf Van Ledden Hulsebosch een halve eeuw adviezen die hij op grond van zijn empirische onderzoeksresultaten als onbetwistbaar beschouwde. Gedurende de Tweede Wereldoorlog deed hij veel nuttig werk door, waar het maar mogelijk was, illegale en joodse landgenoten uit de handen van de bezetter te houden. Hoewel hij gedurende zijn leven veel leed heeft ondervonden, was hij tot het laatst een beminnelijk en nuchter blijvend man, vol humor en steeds optimistisch. Zijn werkwijze bij het vaak door de buitenwereld als sensationeel en luguber ervaren onderzoek bewees dat veel concreet bewijs vastgesteld kon worden.

P: Behalve de reeds in de tekst genoemde publikaties: artikelen in criminologische tijdschriften, zoals Archiv für Kriminologie. Monatschrift für naturwissenschaftliche Kriminalistik und Polizeiarchiv.

L: H.J. Hardon, in Chemisch Weekblad 48 (1952) 373; J. Kok, in Pharmaceutisch Weekblad 87 (1952) 308.

I: Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld. Onder hoofdred. van H.P. van den Aardweg (Amsterdam 1938) 900.

H.A.M. Snelders

Bovenstaande biografie weerspiegelt de stand van het onderzoek tot aan het jaar van publicatie in het gedrukte deel van het BWN. Dit jaar is hieronder weergegeven. Alle daarna verschenen literatuur is niet in de tekst verwerkt en wordt evenmin vermeld in de literatuuropgave (onder L).

Oorspronkelijke versie opgenomen in: Biografisch Woordenboek van Nederland 2 (Den Haag 1985)
Laatst gewijzigd op 12-11-2013