© Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: P.J. Verdam, 'Okma, Nicolaas (1904-1955)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn1/okma [12-11-2013]

OKMA, Nicolaas (1904-1955)

Okma, Nicolaas, advocaat en hoogleraar (Sneek 24-12-1904 - Amsterdam 14-7-1955) zoon van Hendrik Okma, advocaat te Sneek en lid der Tweede Kamer, en Catharina Oberman. Gehuwd met Paulina Geertruida Rutgers op 10-8-1936. Uit dit huwelijk werden 1 zoon en 5 dochters geboren.

Nicolaas Okma studeerde vanaf 1923 aan de Vrije Universiteit eerst theologie, toen klassieke letteren, om in 1929 aan dezelfde universiteit de titel van mr. in de rechten te verwerven. In 1929 vestigde hij zich met zijn latere zwager J.A.H.J.S. Bruins Slot als advocaat te Amsterdam. In de bezettingsjaren redigeerde hij eerst het spoedig verboden antirevolutionaire blaadje Hou en Trou, waarna hij meewerkte aan het illegale Vrij Nederland. In 1941 gearresteerd werd hij 9 maanden in Scheveningen preventief gevangen gehouden. In 1943 werd hij in gijzeling naar Sint Michielsgestel gevoerd, waar hij aan zijn dissertatie werkte. Daarna moest hij de intussen opgelegde straf in een gevangenis in Duitsland ondergaan, tot hij in augustus 1944 werd vrijgelaten.

Intussen trok hem de wetenschappelijke kant. Zijn meesterlijk proefschrift over Misbruik van Recht (Wageningen, 1945) toonde zijn principiële en filosofische inslag en was de voorbereiding voor zijn benoeming tot hoogleraar in het burgerlijk recht aan de Vrije Universiteit in 1946. Zijn inaugurele rede over Werkelijkheid en beginsel in het Vereenigingsrecht. (Onderneming en rechtsvorm) (Wageningen, 1946) typeerde de spanning tussen beginsel en werkelijkheid, die hij in het rechtsleven en de rechtsbeoefening steeds aanwezig wist. Hij was voorzitter van een CNV-commissie over de hervorming van de onderneming die in 1952 rapporteerde.

Okma werd gekenmerkt door zijn integriteit. Hij hield er niet van op de voorgrond te treden, maar stond voor wat hij rechtvaardig wist. Met zijn bezonken oordeel, dat hij geestig en onverbloemd kon geven, en zijn menselijke benadering heeft hij in de brede kring van juristen en in de engere kring van zijn antirevolutionaire geestverwanten grote invloed gehad. Mede als gevolg van de in gevangenschap doorstane ontberingen overleed hij reeds op 49-jarige leeftijd.

P: Zie voor publikaties hieronder genoemd artikel.

L: P.J. Verdam, in Almanak Studenten Corps en Vereniging van Vrouwelijke Studenten aan de Vrije Universiteit 56 (1956) 34-42.

P.J. Verdam

Bovenstaande biografie weerspiegelt de stand van het onderzoek tot aan het jaar van publicatie in het gedrukte deel van het BWN. Dit jaar is hieronder weergegeven. Alle daarna verschenen literatuur is niet in de tekst verwerkt en wordt evenmin vermeld in de literatuuropgave (onder L).

Oorspronkelijke versie opgenomen in: Biografisch Woordenboek van Nederland 1 (Den Haag 1979)
Laatst gewijzigd op 12-11-2013