Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem III enerzijds en de grietmannen en mederechters van Franekeradeel, Wonseradeel en Wijmbritseradeel en de gemeente van Westergo anderzijds sluiten een vredesverdrag.

Voor het in de tekst genoemde privilege van Karel de Grote zie nr. FR 7 in dit register; de bevestiging van rooms-koning Willem II staat alhier onder nr. FR 47.

Deze tekst zal in het verloren register A zijn opgetekend tussen maart 1323 en maart 1324 (tussen nrs. FR 41 en FR 47).

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

Nos Willelmus^{a b} Dei gratia comes Haynnonie^c etc., et nos griecmanni, coniudices districtus in Vroenake^d, districtus in Wildinghe, districtus in Wenbrugghe omnes es singuli^e totaque^f communitas de Westergo^g, notum fieri volumus^h universis tam presentibus quam futuris, quod cum discordia inter nos et predecessores nostros iam dudum orta fuisset, ex qua dampna quam plurima, homicidia, inobedientie et captivitates eveneruntⁱ, nos Willelmus^j comes predictus pro nobis et successoribus nostris, et nos gricmanni, coniudices totaque communitas de Westergo predicti pro nobis omnibus et singulis et successoribus nostris, volentes ad statum debitum liberaliter et congrue ^k revenire, composicionem et pacem insimul fecimus^l, ordinavimus et firmavimus in modum qui hic inferius est ascriptus.

Primo quod omnia dampna, omnia homicidia, omnis inobediencia omnesque captivitates que usque in diem hodiernum^m contigerunt ex quacumque parte et cuicumqueⁿ sunt quita, ita quod aliquis deinceps ex quacumque parte ratione preteritorum non poterit ab alio petere vel requirere, sed sunt omnes de predictis penitus absoluti.

Secundo quod nos griecmanni sive coniudices predicti totaque communitas de Westergo pro nobis omnibus et singulis et successoribus nostris recognoscimus comiti predicto pro se et successoribus suis omnem interdictionem^o in tota terra de Westergo et omnia iura que predecessores sui in dicta terra retroactis temporibus habuerunt.

Tertio quod nos Willelmus^p comes predictus damus et concedimus omnibus et singulis de terra de Westergo quod ipsi possint per terram Hollandie^q, Zeelandie^r et Westvrizie^s cum rebus suis per terram et per aquam transire absque exactione thelonei, nisi bona illa vendiderint vel emerint in nundinis vel in foris qualibet septimana statutis et tunc de bonis venditis et emptis solverint secundum consuetudinem nundinarum vel fori in quo bona^t essent vendita vel empta; et eodem iure fruentur omnes de Hollandia^u, de Zeelandia^v et de Westfrizia^w si per terram de Westergo^x pertransirent.

Quarto quod si aliquis de Westergo, clericus vel laicus, in terra Hollandie^y, Zeelandie^z aut Westfrisie moriatur, parentes sui propinquores in bonis illius succedent secundum consuetudinem patrie; et eodem iure fruentur illi de Hollandia^a', de Zeelandia^b' et de Westfrisia^c' in bonis propinquorum suorum qui in terra de Westergo morientur.

Quinto quod nos Willelmus^d' comes predictus omnia previlegia illis de Westergo a rege Karolo concessa et a bone memorie rege Willelmo^e' predecessore nostro confirmata, prout dictus rex Willelmus^f' confirmavit ratificamus, approbamus et confirmamus.

Sexto quod si aliquis de quacumque parte forefecerit, ipse secundum qualitatem delicti et consuetudinem terre in qua forefecerit puniatur.

Et hec omnia et singula suprascripta nos Willelmus^g' Dei gracia comes Haynnonie^h' etc. predictus promittimus pro nobis et successoribus nostris conservare, tenere et adimplere et non contravenire aliqua ratione vel causa. Et nos etiam griecmanni districtus in Vroenakere^i' et districtus in Wildinge^j' et districtus in Wenburghe cum iudicibus nostris totaque communitas de Westergo pro nobis omnibus et singulis dicte communitatis et successoribus eorundem promittimus omnia et singula suprascripta servare, tenere et adimplere et non contravenire aliqua ratione vel causa, inquerere^k' artem vel cavillationem per quam predicta vel aliqua predictorum impediantur vel etiam infrangantur^l'. Et sunt omnia hec acta salvis privilegiis illorum de Westergo et salvo iure Wilhelmi^m' comitis predicti.

In quorum omnium testimonium et munimen nos Wilhelmus^n' comes predictus sigillum nostrum, et nos griecmanni et coniudices sigilla districtus Vroenakere^o', Wildinghe et de Woenbrugghe^p' pro tota communitate de Westergo, in signum veritatis presentibus litteris duximus apponenda. Datum apud Alkemaria in die translationis beati Martini anno Domini M CCC^o decimo.