Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Lijst van afgedragen en nog vast te stellen inkomsten van de bede in West-Friesland, Waterland, Zeevang, Amstelland, Gooiland en Kennemerland.

Een (ongenummerd) afschrift van een optekening van bedeopbrengsten in West-Friesland, Waterland, Zeevang, Amstelland, Gooiland en Kennemerland, die blijkens het opschrift oorspronkelijk waren genoteerd op de oude band van het register AGH 324, die vanwege de ouderdom ervan was vervangen; misschien is bij die gelegenheid achterin het register het afschrift vervaardigd. Het is niet duidelijk van welke bedeheffing deze optekening de schriftelijke neerslag vormt, maar de genoemde ‘ouderdom’ van de band wijst op de 14e eeuw. Terminus post quem is het jaar 1324, toen het register materieel ontstond, vanaf welk moment de aantekening op het omslag kan zijn vervaardigd. Terminus ante quem is waarschijnlijk 27 januari 1356, toen Enkhuizen stadsrechten kreeg; als de plaats een stad was geweest toen de lijst werd opgesteld, zou zij daarin afzonderlijk zijn opgesomd. Hetzelfde geldt voor Hoorn (stad in 1357) en Grotebroek (1364). Vgl. ook Van Mieris, ChHZ III, p. 222-223: begin 1369 zijn er problemen m.b.t. de bijdrage van juist deze drie steden aan de bede van 3000 pond Hollands die West-Friesland traditioneel geeft (met dank aan dr. J.A.M.Y. Bos-Rops). Op dezelfde wijze zou het ontbreken van Monnickendam en Edam kunnen betekenen dat de lijst is opgesteld voordat die plaatsen stadsrechten kregen (in februari 1356 resp. 1357). – Dit argument geldt blijkbaar niet voor de plaatsen buiten Friesland, Waterland en Zeevang, blijkens het voorkomen op de lijst van nederzettingen zonder stadsrechten zoals Diemen en Loosdrecht. Om die reden kunnen de stadsrechten van Weesp (d.d. 20 mei 1355) niet gelden als terminus post quem.

Het ontbreken van elk spoor van de onderhavige notitie in het klein register AGH 325 kan erop wijzen dat deze geen verband heeft met de registratie in de jaren 1317-1336.

Naast de notitie de tekst Factum est totum, maar het eindtotaal is niet ingevuld.

Dit is die bede diemen mijnen here den grave gegeven heeft in Vrieslant.

In den eersten Medenblijck C L lb. Hollants.

Dees^a ende Oilmars dorp zien an mijnen here bleven.

Outwouder ambocht cogge, es an mijnen here bleven.

Ziboutskerespel cogge, es an mijnen here bleven.

Wogghemmer cogge boit C lb., ende voirt bleven zijs op mijnen here.

Vroonder cogge boden C lb., ende voirt sijns sijs bleven an mijnen here.

Scellinchoutercogge, ziens^b bleven an mijnen here.

Zuaechs cogge, zien bleven an mijnen here.

Voenhoeps cogge, ziens an mijnen here bleven.

Wieringer lant geven dorde bede, dat was IIII^C lb. Hollants^c, ende ten lesten dage op mijns heren versien.

Scagen ende Nyewedorpe IIII^C lb. Hollants^d, ende voir^e up mijns heren seggen.

Langedijc II^C lb. Hollants^f, ende voirt up mijns heren seggen.

Coutdorp^g ende Outerleke op mijns heren seggen.

Nyewelant ende Enigenburch ^h.

Waterlandt IIII^C lb. Hollantsⁱ.

Zevenvanc IIII^C lb. Hollants^j.

Aemstelredam II^C lb. Hollants^k goetsgelts.

Oude Aemstel ende Nyewe Aemstel IIII^C lb. goets gelts.

Diemen II^C lb. goets gelts.

Wesepen III^C lb. goets gelts.

Muyden C L lb. goets gelts.

Nardingerlant mitten stedikine^l III^C lb.

Loesdrecht II^C lb. goets gelts.

Trecht van den Waver XXX lb. goets gelts^m.

Tekincoep ende Loenen.

Harlem III^C lb. Hollants.

Alkemair C L lb.