Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem III stelt nadere bepalingen omtrent de inrichting van het kapittel in de Sint Pieterskerk in Middelburg.

De stichting van het college van kanunniken in de Middelburgse Sint Pieterskerk, waarnaar in de tekst wordt verwezen, vond plaats op 8 augustus 1311 (Van Mieris, ChHZ II, p. 118-119). – Voor een latere herziening van het kapittelstatuut door graaf Willem III zie nr. ZE 587.

Dezelfde oorkonde staat later in de registers Zeeland nogmaals afgeschreven, onder nr. ZE 246. In de annotatie van de onderstaande tekst verwijzen de siglen D en E naar die jongere afschriften (onder nr. 246 resp. afschriften A en B). Er zijn zoveel verschillen tussen de versies onder nr. 100 (de afschriften B en C naar het verloren register A) en nr. 246 (afschrift D naar een onbekende legger, en afschrift E naar D), dat het onwaarschijnlijk is dat ze teruggaan op dezelfde basistekst. Wellicht is de ene versie gebaseerd op een ontwerptekst, de andere op de netuitvaardiging. Wanneer zulks het geval is, gaat nr. 100 mogelijk terug op de registratie van het ontwerp, en is versie D van nr. 246 wellicht een afschrift van het originele mundum. Een andere mogelijkheid is dat het verloren A en D beide zijn gebaseerd op een zelfde kladontwerp, waarin doorhalingen, verbeteringen en toevoegingen verschillende interpretaties mogelijk maakten.

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

Nos Willelmus^a comes Haynnonie^b etc. notum esse cupimus universis tam presentibus quam futuris quod cum in primaria institutione collegii^c ecclesie nostre^d videlicet^e Sancti Petri^f Middelburgensis^g facta mediante devota^h nostre requisitionis ⁱ instantia per reverendum in Christo^j patrem dominum Guydonem^k quondam episcopum Traiectensem^l felicis^m memorieⁿ, ordinatum existat^o prout in littera super hoc confecta planius continetur^p quod inter omnes canonicatus et prebendas prefate ecclesie quatuor presbiterales^q in illis^r propter residentiam continuam, nisi actu presbiteris conferendos^s duo^t dyaconales^u et duo^v subdyaconales esse debeant, et ceteri clericales. Nos dictorum^w canonicatuum et prebendarum generalem^x ordinationem huiusmodi^y ceteris in^z specialium canonicorum^a' canonicatibus et prebendis deputare et assignare volentes, statuimus et presenti scripto sanximus perpetuis temporibus observandum quod illi canonicatus et prebende quos ad presens discreti viri domini^b' Hugho^c' Bloc, Iohannes^d' Muschet, Petrus de Vlissinghen^e' et Jacobus dictus Wolf^f' in predicta ecclesia^g' obtinent presbiterales^h' existant, quos vero^i' Nicholaus^j' Braem et Iohannes^k' de Bruxella ^l' obtinent^m' dyaconales^n', et quos Willelmus^o' Caufechier^p' et Michael de Adenghen^q' optinent subdyaconales existant, ita quod canonicatus et prebendas predictos ad suos ordinum^r' predictorum deputatos titulos et assignatos nemini conferimus nec conferre poterimus^s' nec^{t' u'} nostri successores^v' comites Hollandie^w' conferre poterunt nec^x' debebunt post decessum dictorum canonicorum^y', quos ligari nolimus^z' quoad vixerint^a'' hoc^{b'' c''} statuto nisi sit ^d'' suo deputato ordine constitutus, vel saltem nisi^e'' ad suum preassignatum^{f'' g''} titulum infra tempus conferendi semestre nobis de iure^h'' competens^i'' se faciat promoveri; sane^j'' si ob lapsum temporis huiusmodi constitutionis et assignationis immemores cuipiam^k'' de^l'' aliquo dictorum^m'' canonicatuum et prebendarum provideremus inprovide minus ydoneo et talis beneficii non capaci, seu^n'' quod idem postmodum se infra tempus prescriptum superius ad suum titulum debitum non fecerit promoveri^o'', illam provisionem irratam esse ^p''decrevimus et inanem^q'' de eisdem canonicatu^r'' et prebenda^s'', alii^t'' capacii et^u'' ydoneo provisuri. Preterea quoniam predictum collegium super iura et consuetudines universas^v'' et singulas ecclesiarum Traiectensium^w'' est fundatum et confirmatum et ad earum^x'' morum^y'' et^z'' observantiam obligatum quicquid prefati collegii ecclesie^a''' Sancti Petri^b''' decanus^c''' et capitulum super bonas, laudabiles et honestas consuetudines dictarum ecclesiarum Traiectensium^d''', sicuti^e''' de presentatione vini munifica quam in iocundo^f''' suo^g''' adventu novelli canonicati^h''' facere sunt consueti, necnon de scolarium emancipatione^i''' iuvenum^j''' in aliis que decentibus et honestis articulis, salvo nobis in omnibus iure nostro ordinaverint seu ^k''' duxerint ordinatum, ratificamus et tenore presentium ^l''' sigillatarum sigillo nostro in premissorum omnium testimonium^m''' confirmamus.

Actum et datum anno a Nativitate dominica^n''' M^o CCC^o vicesimo primo, octavo kalendis ^o''' maii^p''', in Middelburch.