Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

 
English | Nederlands
B ZE_G_X037v_112_1 C ZE_K_X046bisr_112_1

A: Primaire registratie, niet voorhanden.
B: AGH 303 (groot register Zeeland), f. 37v, nr. 115 (wrs. 1325 aug. 1-1331 juli 23, naar A).
Opschrift:

Roerende Heendrecht van thollen.

C: AGH 304 (klein register Zeeland), f. [46bis]r (ingestoken blad), nr. 110a (wrs. 1336 mrt. 14-ca. 1340 mrt., wrs. naar A).
Editie/regest: Niermeijer, Bronnen economische geschiedenis beneden-Maasgebied I, p. 111-112, nr. 226.

Deze ongedateerde notitie staat in AGH 304 op een ingestoken (en niet gefolieerd) los blad, dat door een andere hand (3D) en op een later tijdstip werd geschreven dan het omringende deel van het register, dat door 3F is geschreven; deze laatste had de lijst dus overgeslagen. In AGH 303 is de tekst ingeschreven door hand 3B1, die op f. 38r aan zijn arbeid begon nadat zijn voorganger 3A op f. 37r was opgehouden. De onderhavige ongedateerde lijst heeft hij, gezien het schrift denkelijk meteen bij het begin van zijn werkzaamheden, enigszins los gezet van de hoofdtekst: hij plaatste hem afzonderlijk op het lege f. 37v – blijkbaar gaf het uiterlijk van zijn legger aanleiding tot die uitzonderingspositie. Uit een en ander kan worden geconcludeerd dat het waarschijnlijk is dat deze lijst al in het verloren register A de vorm had van een los inliggend blad. Daaruit volgt dat deze tekst niet gedateerd kan worden aan de hand van de omringende stukken in het register: zij staat weliswaar temidden van oorkonden uit 1321, en kan van (rond) dat jaar dateren, maar het is even goed mogelijk dat de lijst een oudere of jongere optekening betreft, die op een gegeven moment in A is gestoken. Een harde datering ante quem is dan het tijdstip waarop de oudste kopie, namelijk die door hand 3B1, is vervaardigd. Het is evenwel waarschijnlijker dat het blad in het register A werd geschoven vóór 1 mei 1323, het tijdstip waarop men in AGH 304 begon met een nieuw primair register; was het lijstje van na die datum geweest, dan zou het wel in dat nieuwe register zijn gelegd.

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

a Dit es dat recht van den bakenghelde in Heendrecht.

Int erste zo wat wijn scoude die in hevet vichtich stucke wijns jof dair boven, hoe vele dat es, die es sculdich op ghene side XVIII d. Enghelsb ende XIIII stoep wijns, ende op dese side XII d. Enghels ende X stoep wijns.

c Item zoe wad wijnscoude die in hevet binnend L stuc wijns, die es sculdich bi ghene syde vane elcken IIf stucke IIII d. Hollandsg ende enen stoep wijns, ende bi deser syde van elken III stucke wijns IIII d. Hollands ende enen stoep wijns; ende dat es te wetene dat die ghene die den wijn brenghen uyt, horen wine lossen moghen elken stop omme IIII d. Hollands.

h Item zo wad scepe wijn op ghevoirt hevet ende ydel weder nederwairt comet, dat es sculdich tote vijchtich stuckeni toe diet ghevoirt hevet van elken X stucken XII d. Tornoisj, des nemet ghene syde III vichtendeel ende dese syde II vichtendeel.

Item zoe wad scoude molenstene brenghet, die es sculdich van elken IIII molenstenen also vele alse van enen stucke wijns op ghene syde, VI stene een verendeel wijns ende II d. Hollands.

Item ene hout scoude es sculdich V s. Tornois: op ghene syde III s. ende hier II s. Tornois.

Item elc sout scip es sculdich op ghene syde van elken honderde IIII d. ende op dese side enen Enghels.

Item so wad scepe coren gheladen hevet, eest cleene jof groet, dat es sculdich op ghene zide IIII d. ende op dese syde I Inghels.

Item wad scepe freut gheladen hevet es sculdich op ghene syde IIII d. Hollands ende hier I Inghels.

Item es elc vatk botteren l sculdich op ghene syde III s. Tornois ende op dese syde I d. Tornois.

Item elc deker huden es sculdich op ghene syde III s. Tornois ende op dese syde I d. Tornois.

Item elc kiel scip dat doir balket es ende viscm gheladen hevet, dat es sculdich Vn s.: op ghene syde III s. ende op dese syde II s. Tornois.

Item zo wad scepe niet doir balket en es dat met vijske vairt, dat es sculdich op ghene syde IIII d. Hollands ende op dese syde I Inghels.

Item alle versche vijsche, in wad scepe dat sij sien, die en sien niet sculdich.

Item elc sac wollen gheeft op ghene syde IIII d. Hollands ende op dese I Inghels.

Item een scip dat ale toegheto es sculdich op elke syde IIII d. Tornois, beyde op ghene syde ende op dese sydep.

Item een scip dat paildringhe toghet es sculdich van elken scepe dat toghet op elke syde van den lande IIII d. Tornois.

Item wat scepe snoeke in hevet, eest groet of clene, op elc land IIII d. Tornois.

Item een scip met pot airden gheft op ghene syde IIII d. Hollands ende op dese syde I Inghelschenq.

 

 

a
hiervóór in de marge een chrismon-achtig teken C.
b
Engh. (hierna steeds zo verkort, of in B als Ingh.) BC.
c
hiervóór in de marge  , evenals voor de volgende zes items C.
d
ontbr. C.
e
op rasuur B.
f
boven de regel toegevoegd B.
g
Holl. (hierna steeds zo verkort) BC.
h
hiervóór in de marge een kruis B.
i
de eerste drie letters gecorrigeerd B.
j
Tor. (hierna steeds zo verkort) BC.
k
t uit n C.
l
hier es bovengeschreven B.
m
op rasuur B; verbeterd uit wiese (?) C.
n
gecorrigeerd B.
o
to gecorrigeerd B; verbeterd uit weghet (?) C.
p
ontbr. C.
q
dit voluit geschreven B.
Namen: