Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

J.P. Freyss en Co

Naam J.P. Freyss en Co
Naamsvarianten
  • Christelijke handelsonderneming J.P. Freyss en Co
Periode 1846-1866
Denominatie Nederlandse Hervormde Kerk
Org Zending

Korte geschiedenis

J.P. Freyss (1806-1866) was een ex-employé van de Nederlandsche Handelsmaatschappij en aanhanger van de Reveil-beweging. In 1845 leerde hij het werk van Gutzlaff en andere China-zendelingen kennen door een handelsreis naar China en Nederlands-Indië.  Hij schreef daarop een 'Ontwerp eener exploitatie van de Indische Archipel buiten Java' waarin hij voorstellen deed voor kolonisatie en zending. Kern van zijn betoog vormde de stichting van kolonies van Chinezen, zendelingen en handwerkslieden om daardoor de 'arbeidzaamheid' van de inheemse bevolking te bevorderen.

Met de oprichting van zijn handelsonderneming en het besluit van de Gouverneur Generaal uit 1846 om van Makassar een vrijhandelshaven te maken kwam er een opening. De hervormde dominee O.G. Heldring, actief in het Comité De Christen-Werkman, stelde voor om christen-werklieden in dienst te nemen voor de verschillende depots die hij op de eilanden had opgezet. In totaal werden 11 werklieden, veelal met gezin, uitgezonden. De kleine depots werden echter geen succes en de inzet van christen-werklieden kreeg geen vervolg. De onderneming wordt voor het laatst vermeld in 1866 toen Freyss overleed.

(Zie: Reenders, Alternatieve zending, 124-128.).

Organisatie

De handelsonderneming was gevestigd te Makassar (Celebes). Aldaar opende Freyss een handelshuis met verschillende depots rondom het eiland. Freyss haalde in korte tijd het benodigde startkapitaal van f 80.000,- op. Vooral zakenlieden uit de Reveil-kring namen aan de maatschappij deel.

(Zie: Reenders, Alternatieve zending, 124-128.)

Doelstelling

Zending en handel drijven combineren in één organisatie.

Taken en activiteiten
  • Geldwerving
Continenten
  • Azië
Lokatie
  • Nederlands Indië
  • Makassar
Selectie uit de literatuur
Titel
  • Alternatieve zending : Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) en de verbreiding van het christendom in Nederlands-Indië / Hommo Reenders
Auteur
  • Hommo Reenders (1935-2009)
Paginering
  • 447 p
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • cop. 1991

Titel
  • Leven en werk van de koopman-zendeling : Johannes Philippus@Freyss (1806-1866) / Hommo Reenders
Auteur
  • Hommo Reenders (1935-2009)
In
  • Een vakkracht in het Koninkrijk : kerk- en zendingshistorische opstellen
Paginering
  • p. 231-244
Jaar van uitgave
  • 2005

Titel
  • Proeve ter beantwoording van de vraag: Wat ter bevordering van beschaving in Nederlands-Indië kan worden gedaan / door J.P. FreyssWat ter bevordering van beschaving in Nederlands-Indië kan worden gedaan
Auteur
  • J.P. Freyss (1806-1866)
Uitgever
  • Amsterdam
Jaar van uitgave
  • 1859

Titel
  • Uittreksel uit het verhaal eener reis van Macassar naar Saleyer en Bima in 1848 / door J.P. Freyss
Auteur
  • J.P. Freyss (1806-1866)
Paginering
  • .. p
Jaar van uitgave
  • 1848

Titel
  • De bevordering van welvaart in den Indischen archipel, buiten Java
Auteur
  • J.P. Freyss
In
  • Tijdschrift voor Nederlandsch Indië
Meer over het archief
Beschrijving archief

De vindplaats van het archief is onbekend. Ook in het Reveil-archief (Universiteit van Amsterdam, Bijzondere Collecties) bevinden zich geen gegevens met betrekking tot de onderneming.

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen

Vooral in de periode 1846-1849 werden regelmatig berichten over de voortgang van het werk van J.P. Freyss opgenomen in het blad: De Vereeniging Christelijke Stemmen (Amsterdam, 1847-1875)

Geschiedenis

Korte geschiedenis

J.P. Freyss (1806-1866) was een ex-employé van de Nederlandsche Handelsmaatschappij en aanhanger van de Reveil-beweging. In 1845 leerde hij het werk van Gutzlaff en andere China-zendelingen kennen door een handelsreis naar China en Nederlands-Indië.  Hij schreef daarop een 'Ontwerp eener exploitatie van de Indische Archipel buiten Java' waarin hij voorstellen deed voor kolonisatie en zending. Kern van zijn betoog vormde de stichting van kolonies van Chinezen, zendelingen en handwerkslieden om daardoor de 'arbeidzaamheid' van de inheemse bevolking te bevorderen.

Met de oprichting van zijn handelsonderneming en het besluit van de Gouverneur Generaal uit 1846 om van Makassar een vrijhandelshaven te maken kwam er een opening. De hervormde dominee O.G. Heldring, actief in het Comité De Christen-Werkman, stelde voor om christen-werklieden in dienst te nemen voor de verschillende depots die hij op de eilanden had opgezet. In totaal werden 11 werklieden, veelal met gezin, uitgezonden. De kleine depots werden echter geen succes en de inzet van christen-werklieden kreeg geen vervolg. De onderneming wordt voor het laatst vermeld in 1866 toen Freyss overleed.

(Zie: Reenders, Alternatieve zending, 124-128.).

Organisatie

De handelsonderneming was gevestigd te Makassar (Celebes). Aldaar opende Freyss een handelshuis met verschillende depots rondom het eiland. Freyss haalde in korte tijd het benodigde startkapitaal van f 80.000,- op. Vooral zakenlieden uit de Reveil-kring namen aan de maatschappij deel.

(Zie: Reenders, Alternatieve zending, 124-128.)

Doelstelling

Zending en handel drijven combineren in één organisatie.

Taken en activiteiten
  • Geldwerving

Geografie

Continenten
  • Azië
Lokatie
  • Nederlands Indië
  • Makassar

Niet-archivalische bronnen

Selectie uit de literatuur
Titel
  • Alternatieve zending : Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) en de verbreiding van het christendom in Nederlands-Indië / Hommo Reenders
Auteur
  • Hommo Reenders (1935-2009)
Paginering
  • 447 p
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • cop. 1991

Titel
  • Leven en werk van de koopman-zendeling : Johannes Philippus@Freyss (1806-1866) / Hommo Reenders
Auteur
  • Hommo Reenders (1935-2009)
In
  • Een vakkracht in het Koninkrijk : kerk- en zendingshistorische opstellen
Paginering
  • p. 231-244
Jaar van uitgave
  • 2005

Titel
  • Proeve ter beantwoording van de vraag: Wat ter bevordering van beschaving in Nederlands-Indië kan worden gedaan / door J.P. FreyssWat ter bevordering van beschaving in Nederlands-Indië kan worden gedaan
Auteur
  • J.P. Freyss (1806-1866)
Uitgever
  • Amsterdam
Jaar van uitgave
  • 1859

Titel
  • Uittreksel uit het verhaal eener reis van Macassar naar Saleyer en Bima in 1848 / door J.P. Freyss
Auteur
  • J.P. Freyss (1806-1866)
Paginering
  • .. p
Jaar van uitgave
  • 1848

Titel
  • De bevordering van welvaart in den Indischen archipel, buiten Java
Auteur
  • J.P. Freyss
In
  • Tijdschrift voor Nederlandsch Indië

Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

De vindplaats van het archief is onbekend. Ook in het Reveil-archief (Universiteit van Amsterdam, Bijzondere Collecties) bevinden zich geen gegevens met betrekking tot de onderneming.

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen

Vooral in de periode 1846-1849 werden regelmatig berichten over de voortgang van het werk van J.P. Freyss opgenomen in het blad: De Vereeniging Christelijke Stemmen (Amsterdam, 1847-1875)