Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

Zendingsfirma C. Kersten & Co. N.V.

Naam Zendingsfirma C. Kersten & Co. N.V.
Naamsvarianten
  • Firma C. Kersten & CO. N.V.
  • C. Kersten & CO. N.V.
  • C.K.C.
  • Kersten
Periode 1768-2011
Denominatie Evangelische Broedergemeente
Org Zending

Korte geschiedenis

C. Kersten vestigde zich in 1765 in Paramaribo na te zijn uitgezonden door de Evangelische Broedergemeente te Herrnhut. Hij zou zich bezig houden met het kleermakersvak en het illegale zendingswerk onder de zwarte bevolking van de stad. In 1767 kocht hij met twee anderen een pand aan, net buiten de stadskom, dat ruimte bood aan handel en zending. Tegenwoordig staat op dit kruispunt van de Maagdenstraat en de Steenbakkerijstraat de Grote Stadskerk van de Herrnhutters. In 1768 werd de koop officieel gesloten en de kleermakerij annex manufacturenhandel voortgezet onder de naam C. Kersten en Co. De drie stichters waren 'caveerende voor alle de andere Euvangelische Vereenigde Broederen', waarmee de firma officieel verbonden werd met de zending.

Op het terrein verschenen als snel moestuinen, bijgebouwen, een slavenkerkje, een bakkerij enzovoort. De winsten stegen langzaam maar gestaag, vooral in de negentiende eeuw. In 1850 verdiende alleen de kleermakerij al 24.000 gulden, met een omzet van 141.000 gulden. In 1868 bezat de firma een bakkerij, een levensmiddelenwinkel, een boekbinderij, een meubelmakerij, een smederij en een timmerzaak. Begin 20e eeuw kwam de firma, als geheel Suriname, in economische zwaar weer. In deze tijd werd de organisatie van de firma dan ook grondig herzien.

Tegenwoordig heeft Kersten vijf divisies: gezondheidszorg, vastgoed, bouw, hotelwezen en motoren. Kersten heeft de reputatie van de oudste particuliere handelsmaatschappij op het westelijk halfrond te zijn.

(Zie: Helman, Zaken, zending en bezinning)

Organisatie

In de beginperiode waren zending en handel zo nauw met elkaar verweven dat de firma nauwelijks als afzonderlijke organisatie valt te beschrijven. Met de uitbreiding van de handelsterreinen trad er wel professionalisering op. Aan het eind achttiende eeuw werd er een broeder aangesteld als bedrijfsleider, in plaats van een zendeling/werkman. In de negentiende eeuw stond aan het hoofd van elke afdeling een broeder, onder een algemeen leider. Deze zgn. 'zakenbroeders' hielden zich slechts sporadisch met zending bezig. Pas met de oprichting van het Zendingsinstituut te Nisky (Saksen, Duitsland) kwam er een meer strikte scheiding tussen zendeling-broeders en handel-broeders.

Begin twintigste eeuw kwam het tot een duidelijke scheiding tussen zending en firma. De handelsondernemingen en bedrijven van de Evangelische Broedergemeente werden het zakelijk eigendom van de Missionsanstalt der Evangelische Bruderunität (1894 in Herrnhut opgericht). 

Ook tegenwoordig is de enige aandeelhouder van Kersten de Moravian Church Foundation (MCF). De MCF is een non-profit organisatie die functioneert onder verantwoordelijkheid van de Algemene Synode (Unitas Fratrum), het hoogste orgaan van de wereldwijde Evangelische Broedergemeente. Men blijft zich ook vandaag de dag grotendeels op sociaal terrein begeven.

(Zie: Helman, Zaken, zending en bezinning).

Doelstelling

Doel van de firma was het bekostigen van de zending in Suriname. De winst zou geheel en al aan de zending en de behoeften van de inheemse bevolking ten goede komen.

Taken en activiteiten
  • Geldwerving
  • Ondersteuning
Continenten
  • Latijns Amerika
Lokatie
  • Suriname
  • Paramaribo
Selectie uit de literatuur
Titel
  • Zaken, zending en bezinning : de romantische kroniek van een tweehonderdjarige Surinaamse firma / Albert Helman
Auteur
  • Albert Helman pseud. van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld
Paginering
  • 219 p., [24] p. pl
Uitgever
  • Paramaribo : Kersten
Jaar van uitgave
  • 1968

Titel
  • Ter herdenking van het 150 jarig bestaan der zendingsfirma C. Kersten & Co1768 - 29 Juni 1918150 jarig bestaan der zendingsfirma C. Kersten & Co
Paginering
  • IV, 29 p
Uitgever
  • Paramaribo, Suriname (Holl. Guiana) : [Kersten & Co?]
Jaar van uitgave
  • [1918]
Meer over het archief
Beschrijving archief

De firma Kersten (Paramaribo, Suriname) heeft een archief dat echter momenteel niet goed toegankelijk is.

 

 

Bewaarplaats Paramaribo, Suriname
Periode archief onbekend
Openbaarheid beperkt
Archivalie elders

Veel stukken m.b.t. Kersten bevinden zich in het archief van de EBGS (Paramaribo) het Zeister Zendingsgenootschp (het Utrechts Archief), het Unitätsarchiv (Herrnhut) en wellicht ook bij MCF Business Enterprises te Amsterdam (Aandeelhouder van Kersten).

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  1. De firma Kersten heeft een actieve website: http://www.kersten.sr
  2. In het archief van het Zeister Zendingsgenootschap zijn diverse archiefstukken mbt de firma Kersten te vinden, o.a. correspondentie.

Geschiedenis

Korte geschiedenis

C. Kersten vestigde zich in 1765 in Paramaribo na te zijn uitgezonden door de Evangelische Broedergemeente te Herrnhut. Hij zou zich bezig houden met het kleermakersvak en het illegale zendingswerk onder de zwarte bevolking van de stad. In 1767 kocht hij met twee anderen een pand aan, net buiten de stadskom, dat ruimte bood aan handel en zending. Tegenwoordig staat op dit kruispunt van de Maagdenstraat en de Steenbakkerijstraat de Grote Stadskerk van de Herrnhutters. In 1768 werd de koop officieel gesloten en de kleermakerij annex manufacturenhandel voortgezet onder de naam C. Kersten en Co. De drie stichters waren 'caveerende voor alle de andere Euvangelische Vereenigde Broederen', waarmee de firma officieel verbonden werd met de zending.

Op het terrein verschenen als snel moestuinen, bijgebouwen, een slavenkerkje, een bakkerij enzovoort. De winsten stegen langzaam maar gestaag, vooral in de negentiende eeuw. In 1850 verdiende alleen de kleermakerij al 24.000 gulden, met een omzet van 141.000 gulden. In 1868 bezat de firma een bakkerij, een levensmiddelenwinkel, een boekbinderij, een meubelmakerij, een smederij en een timmerzaak. Begin 20e eeuw kwam de firma, als geheel Suriname, in economische zwaar weer. In deze tijd werd de organisatie van de firma dan ook grondig herzien.

Tegenwoordig heeft Kersten vijf divisies: gezondheidszorg, vastgoed, bouw, hotelwezen en motoren. Kersten heeft de reputatie van de oudste particuliere handelsmaatschappij op het westelijk halfrond te zijn.

(Zie: Helman, Zaken, zending en bezinning)

Organisatie

In de beginperiode waren zending en handel zo nauw met elkaar verweven dat de firma nauwelijks als afzonderlijke organisatie valt te beschrijven. Met de uitbreiding van de handelsterreinen trad er wel professionalisering op. Aan het eind achttiende eeuw werd er een broeder aangesteld als bedrijfsleider, in plaats van een zendeling/werkman. In de negentiende eeuw stond aan het hoofd van elke afdeling een broeder, onder een algemeen leider. Deze zgn. 'zakenbroeders' hielden zich slechts sporadisch met zending bezig. Pas met de oprichting van het Zendingsinstituut te Nisky (Saksen, Duitsland) kwam er een meer strikte scheiding tussen zendeling-broeders en handel-broeders.

Begin twintigste eeuw kwam het tot een duidelijke scheiding tussen zending en firma. De handelsondernemingen en bedrijven van de Evangelische Broedergemeente werden het zakelijk eigendom van de Missionsanstalt der Evangelische Bruderunität (1894 in Herrnhut opgericht). 

Ook tegenwoordig is de enige aandeelhouder van Kersten de Moravian Church Foundation (MCF). De MCF is een non-profit organisatie die functioneert onder verantwoordelijkheid van de Algemene Synode (Unitas Fratrum), het hoogste orgaan van de wereldwijde Evangelische Broedergemeente. Men blijft zich ook vandaag de dag grotendeels op sociaal terrein begeven.

(Zie: Helman, Zaken, zending en bezinning).

Doelstelling

Doel van de firma was het bekostigen van de zending in Suriname. De winst zou geheel en al aan de zending en de behoeften van de inheemse bevolking ten goede komen.

Taken en activiteiten
  • Geldwerving
  • Ondersteuning

Geografie

Continenten
  • Latijns Amerika
Lokatie
  • Suriname
  • Paramaribo

Niet-archivalische bronnen

Selectie uit de literatuur
Titel
  • Zaken, zending en bezinning : de romantische kroniek van een tweehonderdjarige Surinaamse firma / Albert Helman
Auteur
  • Albert Helman pseud. van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld
Paginering
  • 219 p., [24] p. pl
Uitgever
  • Paramaribo : Kersten
Jaar van uitgave
  • 1968

Titel
  • Ter herdenking van het 150 jarig bestaan der zendingsfirma C. Kersten & Co1768 - 29 Juni 1918150 jarig bestaan der zendingsfirma C. Kersten & Co
Paginering
  • IV, 29 p
Uitgever
  • Paramaribo, Suriname (Holl. Guiana) : [Kersten & Co?]
Jaar van uitgave
  • [1918]

Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

De firma Kersten (Paramaribo, Suriname) heeft een archief dat echter momenteel niet goed toegankelijk is.

 

 

Bewaarplaats Paramaribo, Suriname
Periode archief onbekend
Openbaarheid beperkt
Archivalie elders

Veel stukken m.b.t. Kersten bevinden zich in het archief van de EBGS (Paramaribo) het Zeister Zendingsgenootschp (het Utrechts Archief), het Unitätsarchiv (Herrnhut) en wellicht ook bij MCF Business Enterprises te Amsterdam (Aandeelhouder van Kersten).

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  1. De firma Kersten heeft een actieve website: http://www.kersten.sr
  2. In het archief van het Zeister Zendingsgenootschap zijn diverse archiefstukken mbt de firma Kersten te vinden, o.a. correspondentie.