Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

Het Nederlandsch Medisch Missie Comité werd opgericht in 1925 in Rotterdam. In dat jaar organiseerde J.C.H.M. Schiphorst, kapelaan van de St. Laurentiusparochie in Rotterdam, een missietentoonstelling. Schiphorst was ook lid van het Diocesaan Missie Comité van het bisdom Haarlem. Op deze tentoonstelling bemanden drie artsen een medische stand. Zij deden dit naar het voorbeeld van de in dat jaar gehouden missie tentoonstelling in Rome. Toen dit een groot succes werd, richtten de artsen het Nederlandsch Medisch Missie Comité op.

Door middel van cursussen leerden missionarissen en zusters elementaire medische zaken, zodat zij zichzelf konden helpen en hulp aan anderen konden bieden als er geen dokter aanwezig was. Het comité verschafte aan de missionarissen ook medicijnen. Tussen 1928 en 1937 werden jaarlijks cursussen georganiseerd.

In 1948 werd de naam veranderd in Medische Missie Actie, afgekort als Memisa. In 1955 begon Memisa met de uitzending van artsen en verpleegsters naar Afrika en Azië. Memisa gaf ook een Medisch Hygiënisch handboek voor Missionarissen uit. Rond 1950 had de organisatie een Keuringsraad die missionarissen onderzocht op hun geschiktheid voor uitzending. In 1954 was de internist dr. J.A.G. ten Berg aan deze raad verbonden.

Alle gegevens zijn tenzij anders is vermeld, geput uit: Pius Almanak 1940, 562, Willemsen, I, par. 4-19, Willemsen (2005) 31-53

Oprichting

Toen de eerste medische cursus in 1927 een succes bleek, werden een jaar later alle oversten van missionerende orden en congregaties door het Rotterdamse Comité bijeengeroepen. Uiteindelijk was ongeveer een derde van de op de eerste vergadering aanwezig (21 congregaties van priesters en broeders, 7 zustercongregaties en 3 broedercongregaties).  

Bestuur

De organisatie had een uitvoerend en een algemeen bestuur. Aan het uitvoerende bestuur was de eigenlijke leiding opgedragen, terwijl het algemeen bestuur behalve het uitvoerend bestuur nog bestond uit een apotheker, een afgevaardigden van de Vereenigde Missionarissen, de Bond van R.K. Vroedvrouwen, de Bond van R.K. Verplegenden, de Nationale Federatie van het Wit-Gele Kruis, een vertegenwoordiger van elk correspondentschap en enige gewestelijke afgevaardigden. De taak van het algemeen bestuur was om in de eigen directe omgeving belangstelling en financiële middelen te genereren voor het medisch missiewerk. In 1940 had het Comité correspondenten in Breda, Heerlen, Den Haag en Arnhem. In 1948 werd het Centraal Bureau Memisa opgericht. In 1984 is Memisa gefuseerd met de stichting Medicus Mundi Nederland (MMN). Deze organisatie ging op zijn beurt in 2000 weer op het nog bestaande Cordaid.

Alle gegevens zijn tenzij anders is vermeld geput uit: Van Woesik, 103, Willemsen, Van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 60-61 en 69, Willemsen, I, par. 4-19

De doelstellingen waren: ‘het geven van medische bijstand aan missionarissen en het bevorderen van alle middelen, die leiden tot verbetering op medisch en hygiënisch terrein in de missiën'. Het eerste doel daarbij was het gezond houden van de missonaris zelf, die daartoe onderricht en uitgerust moest worden. In de praktijk kwam dit neer op het geven van medisch-hygiënische cursussen aan missionarissen, het instellen van een Keuringsraad voor vertrekkende missionarissen, een behandelingsraad voor terugkerende missionarissen, een medisch-hygiënisch adviesbureau dat bovendien praktische hulp verstrekte via een medische missie-linnenkast, een beddenfonds, een medische missie-statistiek, een medisch missie-museum en het Medisch Missie Maandblad, dat niet alleen bedoeld was voor propaganda, maar ook als contact- en informatiemiddel voor de missionaris. 

• Geldwerving
• Gezondheidszorg
• Informatievoorziening en propaganda
• Ondersteuning
• Opleiding van zendingswerkers en missionarissen
• Uitzending van zendingswerkers en missionarissen

• Europa

• Nederland
• Rotterdam

http://www.cordaidmemisa.nl

In de Verzameling Losse Archivalia van het KDC bevinden zich de volgende stukken:

LARC 1185. Stukken betreffende de Medische Missie Aktie (MEMISA) te Rotterdam. 1925-1965, 1967-1981, z.j, 1 omslag.;

LARC 1280. Stukken betreffende het Nederlands Medisch Missie Comité te Rotterdam. 1930, 1934, z.j, 1 omslag.;

LARC 2540. Stukken betreffende de stichting Memisa (Medische Missie Samenwerking) te Rotterdam. Copieën.z.j, 1 omslag.<?>

• Harte, P. J. M.
• Vereeniging ‘Simavi’ (Steun in Medische Aangelegenheden voor Inheemschen)