Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

Basler Mission

Naam Basler Mission
Naamsvarianten
  • BMG
  • B.M.G.
  • Basler Missionsgesellschaft
Periode 1815-1960
Denominatie interdenominationeel
Org Zending

Korte geschiedenis

De Basler Missionsgesellschaft (BMRG) werd in 1815 gesticht door Friedrich Steinkopf, Christian Gottlieb Blumhardt en Christian Friedrich Spittler. Aanvankelijk was zij opgezet als een opleidingscentrum voor zendelingen, maar na 1822 ontwikkelde het zich tot een zendingsgenootschap. De BMG leidde tussen 1828 en 1951 1.357 zendelingen op, nam ze in dienst en zond ze uit; 484 van hen werkten in de sociaal en economisch gebied, de overigen verkondigden het evangelie.

De BMG was een belangrijke actor in het zendingsgebied Ned. Indië omdat het tussen 1921 en 1925 de posten op Borneo overnam van de Rheinische Missionsgesellschaft (RMG). Ten gevolge van de Eerste Wereldoorlog kampte de RMG met financiële problemen. De oplossing voor dit probleem was dat zij een deel van haar zendingsgebieden overdroeg aan andere organisaties. De BMG bleef op Borneo actief tot mei 1940, toen de Duitse zendelingen door de Nederlandse koloniale regering werden geïnterneerd. Na de oorlog hervatte de BMG haar activiteiten maar steeds meer taken werden overgedragen aan de Evangelische Kerk van Kalimantan (GKE; Gereja Kalimantan Evangelis).

Zowel de BMG als de RMG legden zich toe op de Dajak-stammen die in het binnenland woonden en die nog steeds overwegend heidens waren. De islam was echter druk bezig 'deze zielen weg te nemen', derhalve werd zendeling Hans Göttin in 1935 belast met islamzaken en ontwikkelde zich tot een islamspecialist. De BMG nam van de Methodisten in 1933 de Chinese zending in West-Borneo over. Afgezien van de verkondiging van het evangelie had de BMG veel scholen en ziekenhuizen in Bandjermassin en Koeala Kapoeas. Mevr. Kühnle-Degeler leidde de vrouwenzending die geconcentreerd was in Mandomai. In Bandjermassin bestond tussen 1902 en 1932 een 'seminarium', een opleidingsschool voor inheemse zendingswerkers.

De Dajakkerken werden in 1935 onafhankelijk en hielden in 1937 en 1941 synoden. In 1950 had deze kerk 20.460 leden en een theologisch college in Bandjermassin met 24 leerlingen. De RMG en de BMG probeerden ook de Maleise bevolking, die oorspronkelijk aan de kust woonde maar naar het binnenland migreerde, te bekeren. Aangezien de Maleiers moslim waren waren de resultaten van dit werk teleurstellend.

Organisatie

De BMG werd bestuurd door een Comité (Komitee) dat werd geleid door een voorzitter. De leden van het Comité waren predikanten, rijke kooplieden en bankiers uit Basel en omgeving. Behalve het Comité was er een kleiner werkcomité, genaamd Ausschuss. Beide comité hielden regelmatig vergaderingen. Een belangrijke man was de directeur die in voortdurend contact stond met de zendelingen, per post en later af en toe per telegraaf. De contribuanten van de BMG woonden in de Duits sprekende kantons van Zwitserland en in de staten Württemberg en Beieren in Zuid-Duitsland. Deze gebieden leverden ook veel zendelingen op. Een netwerk van hulpzendingsgenootschappen zamelde geld in en de contribuanten werden op de hoogte gehouden van de resultaten van het zendingswerk door middel van periodieken. In de jaren dertig van de vorige eeuw scheidden de Duitse contribuanten zich af van de BMG om de ramp te voorkomen die was veroorzaakt door de Eerste Wereldoorlog, waarna veel Duitse zendingsgenootschappen moesten stoppen wegens een gebrek aan financi:ele middelen. De Duitse tak bleef na 1945 bestaan als afzonderlijke organisatie. Of deze tak in Indonesië actief is geweest is onduidelijk. De verschillende delen van de wereld waarin de BMG actief was werden verdeeld onder inspecteurs die een toezichthoudende en adviserende functie hadden. Borneo had zijn eigen inspecteur. De posten die de BMG overnam van de RMG lagen in het zuidelijke en centrale deel van het eiland met Bandjermassin als centraal punt. De Borneo-afdeling had een plaatselijke voorzitter, genaamd Präses, en een comité dat de conferenties van zendelingen, die plaatsvonden in 1924, 1926, 1933 en 1937, voorbereidde.De BMG had een eigen handelsonderneming, genaamd Missions Handlungs Gesellschaft. Deze werd opgericht in 1859 en had een algemene vergadering van aandeelhouders, een bestuur en een comité dat belast was met de controle van de jaarrekeningen. De onderneming was op Borneo niet erg actief. De stations die de BMG in 1925 overnam lagen in:

Bandjermasin

Mengkatip

Poeroek Tjahoe

Mandomain

Pangkok

Poedjoen

Koeala Kapoeas

Tewa

Koeala Kuron

Pahhandoet.

De BMG breidde na 1925 haar werkgebied uit met verschillende stations die meer naar het westen lagen. De samenwerking met de classis Amsterdam van de Nederlandse Hervormde Kerk in Amsterdam werd voortgezet. De Nederlandse zendelingen die door de classis werden uitgezonden waren in dienst van en werden begeleid door de BMG.

 

 

 

 

Doelstelling

Zending over de gehele wereld.

Taken en activiteiten
  • (Wetenschappelijk) onderzoek
  • Bijbelvertaling
  • Zendingscoördinatie
  • Ontwikkelingswerk (Landbouw/Technische opleiding etc.)
  • Onderwijs (hieronder ook kweekscholen)
  • Geldwerving
  • Gezondheidszorg
  • Informatievoorziening en propaganda
  • Zendingsstudie en missiologie
  • Pastoraal werk
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Bestudering en beschrijving van taal en cultuur
  • Christelijke lectuurvoorziening/colportage
  • Ondersteuning
  • Opleiding van zendingswerkers en missionarissen
  • Opleiding van (inheemse) werkkrachten (Te denken valt aan zendelingen, missionarissen, assistenten enz.)
  • Uitzending van zendingswerkers en missionarissen
  • Werk van en voor vrouwen en meisjes
Continenten
  • Azië
Lokatie
  • Nederlands Indië
  • Borneo
Selectie uit de literatuur
Titel
  • Abriss einer Geschichte der protestantischen Missionen von der Reformation bis auf die Gegenwart : mit einem Anhang über die katholischen Missio- nen
Auteur
  • Gustav Warneck
Paginering
  • X, 567 p
Uitgever
  • Berlin : Warneck
Jaar van uitgave
  • 1910

Titel
  • Entstehungsgeschichte der evangelischen Missionsgesellschaft zu Basel : mit kurzen Lebensumrissen der Väter und Begründer der Gesellschaft / Albert Ostertag
Auteur
  • Albert Ostertag
Uitgever
  • Basel
Jaar van uitgave
  • 1865

Titel
  • Geschichte der Basler Mission : mit besonderer Berücksichtigung der ungedruckten Quellen / W. Schlatter
Auteur
  • Wilhelm Schlatter (1865-1943)
Paginering
  • XII, 422 p
Uitgever
  • Basel : Basler Missionsbuchhandlung
Jaar van uitgave
  • 1916

Titel
  • Geschichte der Basler Mission 1815-1949 : mit besonderer Berücksichtigung der ungedruckten Quellen
Auteur
  • Wilhelm Schlatter ; Hermann Witschi
Paginering
  • 5 dln., krtn
Uitgever
  • Basel : Basler Missionsbuchhandlung etc.
Jaar van uitgave
  • 1916-1970

Titel
  • A short history of the Basel Mission / Paul Jenkins
Auteur
  • Paul Jenkins
Reeks
  • Texts and documents / Basel Mission ; no. 10
Paginering
  • 25 p
Uitgever
  • Basel : Basel Mission
Jaar van uitgave
  • 1989

Titel
  • Christus siegt : Geschichte der Dajak-Mission auf Borneo / von Hermann Witschi
Auteur
  • Hermann Witschi
Paginering
  • 279 p., [15] p. pl
Uitgever
  • Basel : Basler Missionsbuchhandlung
Jaar van uitgave
  • cop. 1942

Titel
  • Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog / L. de Jong
Auteur
  • L. de Jong
Paginering
  • 14 dln
Uitgever
  • 's-Gravenhage [etc.] : Nijhoff [etc.]
Jaar van uitgave
  • 1969-1991

Titel
  • Evangelium und Volk, orientiert an der Missionspraxis in Indonesien
Auteur
  • Schärer, H.
Paginering
  • 340-364
Uitgever
  • Tijdschrift voor Zendingswetenschap:
Jaar van uitgave
  • 1940-1941

Titel
  • Von Kampf und Sieg : zwei Erzählungen aus Borneo / Rosa Kühnle-Degeler
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler
Reeks
  • Stuttgarter Missionsbücher ; 15
Paginering
  • .. p
Uitgever
  • Stuttgart [etc.]
Jaar van uitgave
  • [20e eeuw]

Titel
  • Göttersöhne ; Gotteskinder : aus der Geschichte unserer jüngsten Missionsstation Tumbang Lahang (Borneo) : nach Berichten von Missionar Hans Schärer / bearb. von Rosa Kühnle-Degeler
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler
Paginering
  • 31 p
Uitgever
  • [S.l.] : Kollekteverein für die Basler Mission
Jaar van uitgave
  • [1941]

Titel
  • Buddo, die Zauberpriesterin : Erzählung aus der Missionsarbeit unter den Dajak / von Rosa Kühnle-Degeler
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler
Paginering
  • 46 p
Uitgever
  • Stuttgart [etc.] : Evang. Missionsverlag [etc.]
Jaar van uitgave
  • 1925

Titel
  • Bappa Haastert : een tafereel uit het Dajaksche volksleven / door R. Kühnle-Degeler ; vert. [uit het Duitsch] door K.J. Brouwer
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler ; Klaas Johan Brouwer (1887-1964)
Paginering
  • 256 p., [8] p. pl
Uitgever
  • Culemborg : De Pauw
Jaar van uitgave
  • 1935


Bronnenpublicatie
Titel
  • Tagebuchblätter aus Borneo / Rosa Kühnle-Degeler
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler
Reeks
  • Stuttgarter Missionsbücher ; Bd. V
Uitgever
  • Stuttgart
Jaar van uitgave
  • 1923


Periodieken
Titel
  • Evangelisches Missions Magazin / Evangelische Missions-GesellschaftEvangelisches Missions-MagazinEvangelisches Missionsmagazin
Paginering
  • Jg. 1 (1857) - Jg. 118 (1974)
Uitgever
  • Basel : Verlag des Missions-Comtoirs
Jaar van uitgave
  • 1857-1974

Titel
  • Mitteilungen und Nachrichten von Zürcher Missionaren der Basler Mission
Auteur
  • Basler Missionsgesellschaft
Uitgever
  • Basel:
Jaar van uitgave
  • 1912-1992

Titel
  • Der Evangelische Heidenbote / hrsg. im Auftrag des Komitees der Evangelischen Missionsgesellschaft zu Basel
Uitgever
  • Basel
Jaar van uitgave
  • 1924-1937

Titel
  • Der Auftrag : Organ der Evangelischen Missionsgesellschaft in Basel
Paginering
  • Bd. 1, Heft 1 (Jan. 1956) - Bd. 11, Heft 11/12 (Nov./Dez. 1966)
Uitgever
  • Basel : Evangelische Missionsgesellschaft
Jaar van uitgave
  • 1956-1966

Titel
  • Evangelisches Missions-Magazin / hrsg. im Auftrag der Evangelischen Missionsgesellschaft. Beiblatt : Mission und lebendige Kirche
Paginering
  • 1 (1925) - ...
Uitgever
  • Basel
Jaar van uitgave
  • 1925-...
Meer over het archief
Beschrijving archief

Het archief van de BMG lijkt in veel opzichten op het archief van de Rheinische Missionsgesellschaft (RMG). Het is opmerkelijk goed bewaard gebleven en bevat veel stukken met rapporten over het zendingsgebied naar het thuisfront, de verhandelingen van de conferenties van zendelingen en acht persoonlijke verzamelingen van zendelingen. De aandacht waard is de verzameling foto's die is gedigitaliseerd en op internet kan worden bestudeerd.

Bewaarplaats Mission 21, Missionshaus, Basel, Switzerland
Periode archief 1899-1960
Openbaarheid beperkt
Opmerkingen openbaarheid

Onderzoekers moeten een afspraak maken met de beheerder van het archief dhr. Guy Thomas, Missionshaus, Basel.

Omvang unknown
Toegang soort
  • Lijst
Opmerkingen toegang soort De lijst wordt gedigitaliseerd
Bijzondere relevantie
Toon

Verberg

The following archival blocks contain much information relevant to our subject

 

B-1

Correspondence and reports from, 1899-1924

7 files

Mainly documents about the period of the RMG-mission and the take over by the BMG 1921-1925.

 

 

B-2

Minutes of official conferences of missionaries with official reaction of the committee in Basel and other related documents, transactions of synods of the Dayak Church, 1924-1959

7 files

The minutes have the same structure as at the RMG: minutes, answer of the board and text of lectures held by missionaries. The conferences took 10-14 days normally. All aspects of the missionary work used to be put on the agenda. The lectures dealth with subjects like how to propagate the gospel, the challenge of the Islam and the wish of the Dayak Christians to have an independent church.

As an example of what these files may contain, a specification of nr. B-2, 1:

 

conference 1924, 29 January - 9 February

 

conference 1926, 1-15 March

(with lecture by br. Phil. Zimmermann, ‘Seminarvorsteher’, about the training for advanced native missionary workers)

 

conference 1928, 30 January - 10 February

 

conference 1930, 24 February Februari-7 March

With lecture by br. Flückiger at the synod in Mandomai 4 November 1930 ‘Über die werdende Dajakkirche’, paper by G. Baier at the general conference at Mandomai February-March 1930, ‘Was können wir tun om frisch zu bleiben?’, paper by Kühnle at the conference at Bandjermasin ‘Wie treiben wir die Heidenpredigt?’ and paper by Weisser ‘Danket dem Hernn’ about the second Dayak synod at Mandomai 4-8 November 1930.

 

conference 1933, 1-5 March

With papers by Van den Berg about a comparison about the situation in Batak Country with Borneo (Dutch language), by Epple about mission and Islam in Southern-Borneo, by Schwarz ‘Was können wir von Keysser und Gutmann lernen’, by Weiler, ‘Kurze Ratschläge für unsere Evangelisten betriffend Arbeitsplan und Methode’; a paper by Weisser about the arise of a movement in Kapoeas and Kahajan was not found in the file.

 

 

B-3

Correspondence and other documents, partly general and partly with individual missionaries, 1919-1959

47 files

Specification:

This category consists of files with a great variety of documents arranged in an alphabetical and chronological order among which many letters  to or from missionaries and also files with correspondence with individual missionaries.

The files with general correspondence also contain documents with: Dutch authorities, the Zendingsconsulaat, the colonial government of the Dutch East Indies, the Netherlands Bible Society, the classis Amsterdam of the Nederlands Hervormde Kerk, the director of the Dutch missionary centre at Oegstgeest, missionaries sent out by the BMG and working for the Sangir and Talaut Committee (!), Dutch missionaries and supporters, 1919-1959

There are files with correspondence with the following individual missionaries:

(the periods between brackets taken from the list are probably the period the files cover)

K.G. Weiler, 1930-1946

K. Epple, 1931-1938

H. Göttin, 1940-1946 en 1954-1956

W. Bigler, 1946-1953

H. Schärer, 1946-1947

G. van Noordennen, 1946-1954

H. Röthlisberger, 1950-1966

W. Städeli, 1957-1970

A. Stuby, 1965

M. Kägi, z.j.

Ch. Zimmermann, 1962-1969

 

 

B-6

Annual and other periodical and incidental reports, 1921-1946

Sent in by the president (‘Präses’) the station holders, the training school for native personnel and individual missionaries. Every missionary was obliged to report periodically. The reports are arranged according to the stations:

Bandjermassin, 1921-1946

Kandan, 1925-1941

Kasongan, 1925-1939

Koeala Kapoeas, 1924-1943

Koeala Koeron, 1925-1943

Mandomai, 1925-1943

Mengkatip, 1921-1944

Moeara Teweh, 1933-1937

Nangaboelik, 1929-1940

Pahandoet, 1924-1935

Pangkoh, 1927-1940

Poedjoen, 1925-1938

Poeroek Tjahoe, 1921-1940

Singkawang, 1933-1940

Tamianglajang, 1922-1940

Tewah, 1925-1940

 

Mission among women, 1931-1942

idem, Mrs. Kühnle-Degeler, 1921-1938

 

As an example of what these files may contain, a specification of nr. B-6-1,1:

 

general

Not only the leading missionaries, but also the other ones with minor duties wrote reports to the inspectorate. These reports have been written in a lively and narrative style, which made them suitable for publication. Maps have been added sometimes, photographs or other visual material not. Just like the reports in the archive of the Rhineland Mission attention is also paid to landscape, vegetation and wild life and the reports are full of ethnographical details.

 

annual report from Bandjermasin year 1921 by K. Hendrich

(religious movement among the Maanjangland population consisting of a mixture of pagan elements with political ideas of chasing away the Europeans; merchants sell oil which makes people invulnerable; people who refuse to join the movement are put under pressure; the authorities have suppressed the movement and arrested the leaders, but it has gone underground and still exists)

 

report of a journey to the upper Kahajan by K.G. Weiler, May 1921.

 

report of a journey to Maanjanland by G. Weiler and Hendrich, the Präses of the Rhineland Mission to Talang, the village where the princes of this Dayak tribe live , July-August 1921

(a good example of an incidental journey aimed at ta new attempt to convert the chief of the Maanjan-Dayaks).

 

Description of the town of Bandjermasin by Weiler, quarterly report May 1922

(Weiler does not like Islamics; when writing about Madurese sailors who come to Bandjermasin to sell vegetables, he writes that these people were dangerous pirates in the past, but owing to the Dutch they do not dare any more to attack ships.)

 

short report about the station of Bandjermasin, no date

 

annual report 1933 by K.G. Weiler

 

annual report 1935 by K.G. Weiler and K. Epple

 

paper by G. Weiler for the general conference of missionaries 25 March 1935 entitled ‘The influence of western culture on Southern-Borneo

(the conclusion deals with the problem of taking over European customs and manners and the process of secularisation. Weiler is quite negative about that and ends by saying all attendants of the meeting will agree with him and that the same process is going on in India and Africa.)

 

halfyear report about the Christian-Dutch Native Schools by K.G. Weiler, 1933

 

annual report by K.G. Weiler 1937

 

paper by K.G. Weiler entitled ‘Some reflexions about the problem: ‘Kirchenzucht und Abendmahl’ [= ecclesiastical censorship and Lord’s  Supper], no date

 

article by K.G. Weiler entitled ‘In der Stunde der Versuchung’, 1946

 

annual reports by  J. Huber about his work in Bandjermasin, 1922, 1923, 1924 and 1926

 

 

four short articles by mr. Huber and his wife about life and work in Southern-Borneo published in the Mitteilungen und Nachrichten von Zürcher Missionaren der Basler Mission

 

report about the Chinese community in Bandjermasin by Schreiben, no date

 

annual report by C. Schreiber about stations Bandjermasin and Kota Waringin 1926

 

report by Schreiber about his work in Bandjermasin, 1927

 

report of a missionary journey by Schreiber to the principality of  Kotawaringin April-June 1927

 

annual reports of station Bandjermasin by C. Schreiber, 1927 and 1928

 

 

quarterly report by Hans Bart about his work among the Chinese in Bandjermasin, 1930

 

quarterly report by Hans Bart about the Chinese mission, first and second quarter 1931

 

annual report station Bandjermasin by Bart, 1931

 

report of an explorative journey along the coast of South-East Borneo by Hans Bart April-May 1932

 

report of an explorative journey bij Hans Bart to the Chinese communities in West Borneo October-November 1932

 

annual report station Bandjermasin by Hans Bart 1932

 

quarterly report Bandjermasin second quarter 1930 by L. Walter, 1930

 

annual report station Bandjermassin by Gustav Trostel 1933.

 

report of the second journey of Gottlob Bär and his wife from Basel to Bandjermasin, 1936,

 

annual report station Bandjermasin by G. Bär 1937, 1938 and 1939

 

annual report station Bandjermasin by Weiler and Epple 1935

 

annual reporst station Bandjermasin by H. Reiter 1937 and 1938

 

report by J.W. Göttin of his journey to the area under the care of the classis Amsterdam, Mentaja-Katingan and about the world of the Islam in that region. 1 October-12 November 1938, 54 p.

On the title page has been written: ‘niets te publiceren!’ [= not for publication!];

chapters:

1. History of the area

2. Overview of the orthodox Islam in the area

3. The ‘reformatorisch-missionarische Vereinigung Mohammadijah’

4. The importance of Islamic centres

5. Reflexions about the missionary work.

 

 

B-7

‘Kirchenzensus’, data, 1922-1940

2 files

In B-10, 8, 4 a statistical survey of adult baptisms in Borneo, 1925-1940 by NN

 

 

B-8

Correspondence and reports of visitations, 1934-1963

 

 

B-9

Statutes of churches and publications,1855, 1935 en 1945-1946

 

 

B-10

Reports and grey literature

This number contains a great diversity of files among which some diaries and other interesting records.

 

B-11

Circular letters, periodical reports, 1921-1978

22 files

 

B-16

Medical certificates of missionaries, 1927-1946

2 files

 

B-17

Instructions for missionaries leaving for the Dutch East Indies/Indonesia, 1926-1970

2 files

 

B-20

Manuscripts in Indonesian languages, among which several translations of the Old and New Testament in Dayak languages made by missionaries.

 

 

Personal collections

The archive contains several personal collections of documents written or gathered by missionaries and donated to the archive.

 

1.

Johann (Hans) Göttin (1901-1989)

Covers mainly period 1940-1950

With several essays and reports about the Islam in Borneo

 

2.

dr. Matthäus Karl Vischer (1896-1943) and his wife Betsy Mylius (?-1943)

 

3.

Karl David Epple (1877-1944)

 

4.

dr. Hans Schärer (1904-1947)

 

5.

Heinrich Honegger (1914-1996)

 

6.

Ernst Kühnle (1887-1959) and his wife Rosa Degeler (1892-1968)

Biographical information

Ernst was born 12 March 1887 at Heidenheim (Württemberg) and died 15 January 1959 at Ulm

His original profession: carpenter

He married 9 September 1919 with Rosa Degeler

Rosa Degeler was born at Heidenheim in 1892 and died in 1968

Her original profession: teacher

Ernst was admitted to the BMG 1907 and ordained in 1913

He left for Kamerun in 1913 and again for Borneo in 1920

The couple was stationed at Mengkatip 1921-1931, Koeala Kapoeas, 1932-1934 and Mandomai 1934-1938

They left Bandjermasin on 26 February 1938 and did not return to Indonesia, possibly caused by health problems the diary of Rosa talks a lot about

Ernst was retired in 1955.

 

The diaries

All copies are in typescript, and some parts seem to be abstracts from the originals. The diary of Rosa Degeler describes meticulously the daily life at a missionary station. Rosa’s husband was frequently on travel to outer posts and Rosa observed everything what was going on around her. It seems Rosa was particularly interested in health problems and death, as she often describes the death of Dayak children and the rituals of their burials. 

The file is a mixture of copies from letters by Rosa to her husband and other people with copies of her diary. The copies probably dates from after her death in 1968. The original diaries which the copies refer to have not beenn found. Rosa’s diary covers the years 1928-1931 and 1936-1938 and is almost complete except the pages 73, 125-128, 140, 204-206.

It seems Rosa loved writing. The file contains circular letters written by Rosa every year during her stay in Borneo. Some of them were stencilled as ‘Berichte von Missionsfeld’ and distributed in Germany and Switzerland. In Mandomai she was busy with  a girls school (‘Haushaltungsschule’).

The diary of Ernst starts with copies of his letters to his future wedding partner Rosa written at Barcelona in 1919 followed by a report about his experiences between 1914 and 1919. The diary properly starts in Rotterdam on 15 January 1921 when he sails off. Arrival in Batavia 19 February 1921. Arrival in Borneo 2 March 1921. Ends with a note of 4 December 1921. Followed by several notes covering the pages 25-52 and referring to the pages of the original diary. A choice from the subjects the notes are dealing with:

Pagan resistance

The powerlessness of Islamics and pagans in times of trouble and bad luck

How an Islamic tries to explain and to proteect his religion

The watergod

The vengeance to the gods

Do Islamics have a belief or do they realize the existence of God?

Jenny Buddoh and the pleasure girls

Falling back into paganism

Dayak folk story about how the man arrived on the moon.

 

7.

Werner Bigler (1903-1976)

 

8.

Arnoud Hendrik Klokke (1920-?)

Klokke was a Dutch physician who worked at the hospital in Koeala Kapoeas.

 

Audio-visueel materiaal

The pictorial archive has been digitized and put on internet (www.bmpix.org). It consists of 1428 pictures of The Dutch East Indies and  46 pictures of Suriname. Almost all Indonesian pictures are of South-Borneo, the area which the Basler Missionary Society took over from the Rhineland Missionary Society between 1920 and 1926. The stations were situated in the inner country which was mainly inhabited by Dayak tribes, having their villages along the big rivers flowing from north to south. A few pictures have subjects from Java, Sumatra and the Dutch East Indies in general. Most photos are black and white, colour photos date from after 1945. The quality of the material is reasonable if we bear in mind the photographs have been taken by amateurs. The subjects of the photos often relate to land and people, churches, Christian services and pagan or half-pagan customs. Some pictures have been taken from the missionary workers, portraits as well as group photos. It is not clear why photographs of Suriname have been deposited in the archive of the BMG.

Websites

http://www.mission-21.org/english/index.php?globo_count=1

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen

Het archief werd door Ton Kappelhof bezocht in september 2008. In de Nederlandse Centrale Catalogus (NCC-Picarta) zijn nog meer boeken en artikelen te vinden die door mevr. Kühnle-Degeler zijn geschreven. Hier wordt alleen een selectie van haar werk opgegeven.

 

 

Informatiewaarde Groot

Geschiedenis

Korte geschiedenis

De Basler Missionsgesellschaft (BMRG) werd in 1815 gesticht door Friedrich Steinkopf, Christian Gottlieb Blumhardt en Christian Friedrich Spittler. Aanvankelijk was zij opgezet als een opleidingscentrum voor zendelingen, maar na 1822 ontwikkelde het zich tot een zendingsgenootschap. De BMG leidde tussen 1828 en 1951 1.357 zendelingen op, nam ze in dienst en zond ze uit; 484 van hen werkten in de sociaal en economisch gebied, de overigen verkondigden het evangelie.

De BMG was een belangrijke actor in het zendingsgebied Ned. Indië omdat het tussen 1921 en 1925 de posten op Borneo overnam van de Rheinische Missionsgesellschaft (RMG). Ten gevolge van de Eerste Wereldoorlog kampte de RMG met financiële problemen. De oplossing voor dit probleem was dat zij een deel van haar zendingsgebieden overdroeg aan andere organisaties. De BMG bleef op Borneo actief tot mei 1940, toen de Duitse zendelingen door de Nederlandse koloniale regering werden geïnterneerd. Na de oorlog hervatte de BMG haar activiteiten maar steeds meer taken werden overgedragen aan de Evangelische Kerk van Kalimantan (GKE; Gereja Kalimantan Evangelis).

Zowel de BMG als de RMG legden zich toe op de Dajak-stammen die in het binnenland woonden en die nog steeds overwegend heidens waren. De islam was echter druk bezig 'deze zielen weg te nemen', derhalve werd zendeling Hans Göttin in 1935 belast met islamzaken en ontwikkelde zich tot een islamspecialist. De BMG nam van de Methodisten in 1933 de Chinese zending in West-Borneo over. Afgezien van de verkondiging van het evangelie had de BMG veel scholen en ziekenhuizen in Bandjermassin en Koeala Kapoeas. Mevr. Kühnle-Degeler leidde de vrouwenzending die geconcentreerd was in Mandomai. In Bandjermassin bestond tussen 1902 en 1932 een 'seminarium', een opleidingsschool voor inheemse zendingswerkers.

De Dajakkerken werden in 1935 onafhankelijk en hielden in 1937 en 1941 synoden. In 1950 had deze kerk 20.460 leden en een theologisch college in Bandjermassin met 24 leerlingen. De RMG en de BMG probeerden ook de Maleise bevolking, die oorspronkelijk aan de kust woonde maar naar het binnenland migreerde, te bekeren. Aangezien de Maleiers moslim waren waren de resultaten van dit werk teleurstellend.

Organisatie

De BMG werd bestuurd door een Comité (Komitee) dat werd geleid door een voorzitter. De leden van het Comité waren predikanten, rijke kooplieden en bankiers uit Basel en omgeving. Behalve het Comité was er een kleiner werkcomité, genaamd Ausschuss. Beide comité hielden regelmatig vergaderingen. Een belangrijke man was de directeur die in voortdurend contact stond met de zendelingen, per post en later af en toe per telegraaf. De contribuanten van de BMG woonden in de Duits sprekende kantons van Zwitserland en in de staten Württemberg en Beieren in Zuid-Duitsland. Deze gebieden leverden ook veel zendelingen op. Een netwerk van hulpzendingsgenootschappen zamelde geld in en de contribuanten werden op de hoogte gehouden van de resultaten van het zendingswerk door middel van periodieken. In de jaren dertig van de vorige eeuw scheidden de Duitse contribuanten zich af van de BMG om de ramp te voorkomen die was veroorzaakt door de Eerste Wereldoorlog, waarna veel Duitse zendingsgenootschappen moesten stoppen wegens een gebrek aan financi:ele middelen. De Duitse tak bleef na 1945 bestaan als afzonderlijke organisatie. Of deze tak in Indonesië actief is geweest is onduidelijk. De verschillende delen van de wereld waarin de BMG actief was werden verdeeld onder inspecteurs die een toezichthoudende en adviserende functie hadden. Borneo had zijn eigen inspecteur. De posten die de BMG overnam van de RMG lagen in het zuidelijke en centrale deel van het eiland met Bandjermassin als centraal punt. De Borneo-afdeling had een plaatselijke voorzitter, genaamd Präses, en een comité dat de conferenties van zendelingen, die plaatsvonden in 1924, 1926, 1933 en 1937, voorbereidde.De BMG had een eigen handelsonderneming, genaamd Missions Handlungs Gesellschaft. Deze werd opgericht in 1859 en had een algemene vergadering van aandeelhouders, een bestuur en een comité dat belast was met de controle van de jaarrekeningen. De onderneming was op Borneo niet erg actief. De stations die de BMG in 1925 overnam lagen in:

Bandjermasin

Mengkatip

Poeroek Tjahoe

Mandomain

Pangkok

Poedjoen

Koeala Kapoeas

Tewa

Koeala Kuron

Pahhandoet.

De BMG breidde na 1925 haar werkgebied uit met verschillende stations die meer naar het westen lagen. De samenwerking met de classis Amsterdam van de Nederlandse Hervormde Kerk in Amsterdam werd voortgezet. De Nederlandse zendelingen die door de classis werden uitgezonden waren in dienst van en werden begeleid door de BMG.

 

 

 

 

Doelstelling

Zending over de gehele wereld.

Taken en activiteiten
  • (Wetenschappelijk) onderzoek
  • Bijbelvertaling
  • Zendingscoördinatie
  • Ontwikkelingswerk (Landbouw/Technische opleiding etc.)
  • Onderwijs (hieronder ook kweekscholen)
  • Geldwerving
  • Gezondheidszorg
  • Informatievoorziening en propaganda
  • Zendingsstudie en missiologie
  • Pastoraal werk
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Bestudering en beschrijving van taal en cultuur
  • Christelijke lectuurvoorziening/colportage
  • Ondersteuning
  • Opleiding van zendingswerkers en missionarissen
  • Opleiding van (inheemse) werkkrachten (Te denken valt aan zendelingen, missionarissen, assistenten enz.)
  • Uitzending van zendingswerkers en missionarissen
  • Werk van en voor vrouwen en meisjes

Geografie

Continenten
  • Azië
Lokatie
  • Nederlands Indië
  • Borneo

Niet-archivalische bronnen

Selectie uit de literatuur
Titel
  • Abriss einer Geschichte der protestantischen Missionen von der Reformation bis auf die Gegenwart : mit einem Anhang über die katholischen Missio- nen
Auteur
  • Gustav Warneck
Paginering
  • X, 567 p
Uitgever
  • Berlin : Warneck
Jaar van uitgave
  • 1910

Titel
  • Entstehungsgeschichte der evangelischen Missionsgesellschaft zu Basel : mit kurzen Lebensumrissen der Väter und Begründer der Gesellschaft / Albert Ostertag
Auteur
  • Albert Ostertag
Uitgever
  • Basel
Jaar van uitgave
  • 1865

Titel
  • Geschichte der Basler Mission : mit besonderer Berücksichtigung der ungedruckten Quellen / W. Schlatter
Auteur
  • Wilhelm Schlatter (1865-1943)
Paginering
  • XII, 422 p
Uitgever
  • Basel : Basler Missionsbuchhandlung
Jaar van uitgave
  • 1916

Titel
  • Geschichte der Basler Mission 1815-1949 : mit besonderer Berücksichtigung der ungedruckten Quellen
Auteur
  • Wilhelm Schlatter ; Hermann Witschi
Paginering
  • 5 dln., krtn
Uitgever
  • Basel : Basler Missionsbuchhandlung etc.
Jaar van uitgave
  • 1916-1970

Titel
  • A short history of the Basel Mission / Paul Jenkins
Auteur
  • Paul Jenkins
Reeks
  • Texts and documents / Basel Mission ; no. 10
Paginering
  • 25 p
Uitgever
  • Basel : Basel Mission
Jaar van uitgave
  • 1989

Titel
  • Christus siegt : Geschichte der Dajak-Mission auf Borneo / von Hermann Witschi
Auteur
  • Hermann Witschi
Paginering
  • 279 p., [15] p. pl
Uitgever
  • Basel : Basler Missionsbuchhandlung
Jaar van uitgave
  • cop. 1942

Titel
  • Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog / L. de Jong
Auteur
  • L. de Jong
Paginering
  • 14 dln
Uitgever
  • 's-Gravenhage [etc.] : Nijhoff [etc.]
Jaar van uitgave
  • 1969-1991

Titel
  • Evangelium und Volk, orientiert an der Missionspraxis in Indonesien
Auteur
  • Schärer, H.
Paginering
  • 340-364
Uitgever
  • Tijdschrift voor Zendingswetenschap:
Jaar van uitgave
  • 1940-1941

Titel
  • Von Kampf und Sieg : zwei Erzählungen aus Borneo / Rosa Kühnle-Degeler
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler
Reeks
  • Stuttgarter Missionsbücher ; 15
Paginering
  • .. p
Uitgever
  • Stuttgart [etc.]
Jaar van uitgave
  • [20e eeuw]

Titel
  • Göttersöhne ; Gotteskinder : aus der Geschichte unserer jüngsten Missionsstation Tumbang Lahang (Borneo) : nach Berichten von Missionar Hans Schärer / bearb. von Rosa Kühnle-Degeler
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler
Paginering
  • 31 p
Uitgever
  • [S.l.] : Kollekteverein für die Basler Mission
Jaar van uitgave
  • [1941]

Titel
  • Buddo, die Zauberpriesterin : Erzählung aus der Missionsarbeit unter den Dajak / von Rosa Kühnle-Degeler
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler
Paginering
  • 46 p
Uitgever
  • Stuttgart [etc.] : Evang. Missionsverlag [etc.]
Jaar van uitgave
  • 1925

Titel
  • Bappa Haastert : een tafereel uit het Dajaksche volksleven / door R. Kühnle-Degeler ; vert. [uit het Duitsch] door K.J. Brouwer
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler ; Klaas Johan Brouwer (1887-1964)
Paginering
  • 256 p., [8] p. pl
Uitgever
  • Culemborg : De Pauw
Jaar van uitgave
  • 1935


Bronnenpublicatie
Titel
  • Tagebuchblätter aus Borneo / Rosa Kühnle-Degeler
Auteur
  • Rosa Kühnle-Degeler
Reeks
  • Stuttgarter Missionsbücher ; Bd. V
Uitgever
  • Stuttgart
Jaar van uitgave
  • 1923


Periodieken
Titel
  • Evangelisches Missions Magazin / Evangelische Missions-GesellschaftEvangelisches Missions-MagazinEvangelisches Missionsmagazin
Paginering
  • Jg. 1 (1857) - Jg. 118 (1974)
Uitgever
  • Basel : Verlag des Missions-Comtoirs
Jaar van uitgave
  • 1857-1974

Titel
  • Mitteilungen und Nachrichten von Zürcher Missionaren der Basler Mission
Auteur
  • Basler Missionsgesellschaft
Uitgever
  • Basel:
Jaar van uitgave
  • 1912-1992

Titel
  • Der Evangelische Heidenbote / hrsg. im Auftrag des Komitees der Evangelischen Missionsgesellschaft zu Basel
Uitgever
  • Basel
Jaar van uitgave
  • 1924-1937

Titel
  • Der Auftrag : Organ der Evangelischen Missionsgesellschaft in Basel
Paginering
  • Bd. 1, Heft 1 (Jan. 1956) - Bd. 11, Heft 11/12 (Nov./Dez. 1966)
Uitgever
  • Basel : Evangelische Missionsgesellschaft
Jaar van uitgave
  • 1956-1966

Titel
  • Evangelisches Missions-Magazin / hrsg. im Auftrag der Evangelischen Missionsgesellschaft. Beiblatt : Mission und lebendige Kirche
Paginering
  • 1 (1925) - ...
Uitgever
  • Basel
Jaar van uitgave
  • 1925-...

Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

Het archief van de BMG lijkt in veel opzichten op het archief van de Rheinische Missionsgesellschaft (RMG). Het is opmerkelijk goed bewaard gebleven en bevat veel stukken met rapporten over het zendingsgebied naar het thuisfront, de verhandelingen van de conferenties van zendelingen en acht persoonlijke verzamelingen van zendelingen. De aandacht waard is de verzameling foto's die is gedigitaliseerd en op internet kan worden bestudeerd.

Bewaarplaats Mission 21, Missionshaus, Basel, Switzerland
Periode archief 1899-1960
Openbaarheid beperkt
Opmerkingen openbaarheid

Onderzoekers moeten een afspraak maken met de beheerder van het archief dhr. Guy Thomas, Missionshaus, Basel.

Omvang unknown
Toegang soort
  • Lijst
Opmerkingen toegang soort De lijst wordt gedigitaliseerd
Bijzondere relevantie

The following archival blocks contain much information relevant to our subject

 

B-1

Correspondence and reports from, 1899-1924

7 files

Mainly documents about the period of the RMG-mission and the take over by the BMG 1921-1925.

 

 

B-2

Minutes of official conferences of missionaries with official reaction of the committee in Basel and other related documents, transactions of synods of the Dayak Church, 1924-1959

7 files

The minutes have the same structure as at the RMG: minutes, answer of the board and text of lectures held by missionaries. The conferences took 10-14 days normally. All aspects of the missionary work used to be put on the agenda. The lectures dealth with subjects like how to propagate the gospel, the challenge of the Islam and the wish of the Dayak Christians to have an independent church.

As an example of what these files may contain, a specification of nr. B-2, 1:

 

conference 1924, 29 January - 9 February

 

conference 1926, 1-15 March

(with lecture by br. Phil. Zimmermann, ‘Seminarvorsteher’, about the training for advanced native missionary workers)

 

conference 1928, 30 January - 10 February

 

conference 1930, 24 February Februari-7 March

With lecture by br. Flückiger at the synod in Mandomai 4 November 1930 ‘Über die werdende Dajakkirche’, paper by G. Baier at the general conference at Mandomai February-March 1930, ‘Was können wir tun om frisch zu bleiben?’, paper by Kühnle at the conference at Bandjermasin ‘Wie treiben wir die Heidenpredigt?’ and paper by Weisser ‘Danket dem Hernn’ about the second Dayak synod at Mandomai 4-8 November 1930.

 

conference 1933, 1-5 March

With papers by Van den Berg about a comparison about the situation in Batak Country with Borneo (Dutch language), by Epple about mission and Islam in Southern-Borneo, by Schwarz ‘Was können wir von Keysser und Gutmann lernen’, by Weiler, ‘Kurze Ratschläge für unsere Evangelisten betriffend Arbeitsplan und Methode’; a paper by Weisser about the arise of a movement in Kapoeas and Kahajan was not found in the file.

 

 

B-3

Correspondence and other documents, partly general and partly with individual missionaries, 1919-1959

47 files

Specification:

This category consists of files with a great variety of documents arranged in an alphabetical and chronological order among which many letters  to or from missionaries and also files with correspondence with individual missionaries.

The files with general correspondence also contain documents with: Dutch authorities, the Zendingsconsulaat, the colonial government of the Dutch East Indies, the Netherlands Bible Society, the classis Amsterdam of the Nederlands Hervormde Kerk, the director of the Dutch missionary centre at Oegstgeest, missionaries sent out by the BMG and working for the Sangir and Talaut Committee (!), Dutch missionaries and supporters, 1919-1959

There are files with correspondence with the following individual missionaries:

(the periods between brackets taken from the list are probably the period the files cover)

K.G. Weiler, 1930-1946

K. Epple, 1931-1938

H. Göttin, 1940-1946 en 1954-1956

W. Bigler, 1946-1953

H. Schärer, 1946-1947

G. van Noordennen, 1946-1954

H. Röthlisberger, 1950-1966

W. Städeli, 1957-1970

A. Stuby, 1965

M. Kägi, z.j.

Ch. Zimmermann, 1962-1969

 

 

B-6

Annual and other periodical and incidental reports, 1921-1946

Sent in by the president (‘Präses’) the station holders, the training school for native personnel and individual missionaries. Every missionary was obliged to report periodically. The reports are arranged according to the stations:

Bandjermassin, 1921-1946

Kandan, 1925-1941

Kasongan, 1925-1939

Koeala Kapoeas, 1924-1943

Koeala Koeron, 1925-1943

Mandomai, 1925-1943

Mengkatip, 1921-1944

Moeara Teweh, 1933-1937

Nangaboelik, 1929-1940

Pahandoet, 1924-1935

Pangkoh, 1927-1940

Poedjoen, 1925-1938

Poeroek Tjahoe, 1921-1940

Singkawang, 1933-1940

Tamianglajang, 1922-1940

Tewah, 1925-1940

 

Mission among women, 1931-1942

idem, Mrs. Kühnle-Degeler, 1921-1938

 

As an example of what these files may contain, a specification of nr. B-6-1,1:

 

general

Not only the leading missionaries, but also the other ones with minor duties wrote reports to the inspectorate. These reports have been written in a lively and narrative style, which made them suitable for publication. Maps have been added sometimes, photographs or other visual material not. Just like the reports in the archive of the Rhineland Mission attention is also paid to landscape, vegetation and wild life and the reports are full of ethnographical details.

 

annual report from Bandjermasin year 1921 by K. Hendrich

(religious movement among the Maanjangland population consisting of a mixture of pagan elements with political ideas of chasing away the Europeans; merchants sell oil which makes people invulnerable; people who refuse to join the movement are put under pressure; the authorities have suppressed the movement and arrested the leaders, but it has gone underground and still exists)

 

report of a journey to the upper Kahajan by K.G. Weiler, May 1921.

 

report of a journey to Maanjanland by G. Weiler and Hendrich, the Präses of the Rhineland Mission to Talang, the village where the princes of this Dayak tribe live , July-August 1921

(a good example of an incidental journey aimed at ta new attempt to convert the chief of the Maanjan-Dayaks).

 

Description of the town of Bandjermasin by Weiler, quarterly report May 1922

(Weiler does not like Islamics; when writing about Madurese sailors who come to Bandjermasin to sell vegetables, he writes that these people were dangerous pirates in the past, but owing to the Dutch they do not dare any more to attack ships.)

 

short report about the station of Bandjermasin, no date

 

annual report 1933 by K.G. Weiler

 

annual report 1935 by K.G. Weiler and K. Epple

 

paper by G. Weiler for the general conference of missionaries 25 March 1935 entitled ‘The influence of western culture on Southern-Borneo

(the conclusion deals with the problem of taking over European customs and manners and the process of secularisation. Weiler is quite negative about that and ends by saying all attendants of the meeting will agree with him and that the same process is going on in India and Africa.)

 

halfyear report about the Christian-Dutch Native Schools by K.G. Weiler, 1933

 

annual report by K.G. Weiler 1937

 

paper by K.G. Weiler entitled ‘Some reflexions about the problem: ‘Kirchenzucht und Abendmahl’ [= ecclesiastical censorship and Lord’s  Supper], no date

 

article by K.G. Weiler entitled ‘In der Stunde der Versuchung’, 1946

 

annual reports by  J. Huber about his work in Bandjermasin, 1922, 1923, 1924 and 1926

 

 

four short articles by mr. Huber and his wife about life and work in Southern-Borneo published in the Mitteilungen und Nachrichten von Zürcher Missionaren der Basler Mission

 

report about the Chinese community in Bandjermasin by Schreiben, no date

 

annual report by C. Schreiber about stations Bandjermasin and Kota Waringin 1926

 

report by Schreiber about his work in Bandjermasin, 1927

 

report of a missionary journey by Schreiber to the principality of  Kotawaringin April-June 1927

 

annual reports of station Bandjermasin by C. Schreiber, 1927 and 1928

 

 

quarterly report by Hans Bart about his work among the Chinese in Bandjermasin, 1930

 

quarterly report by Hans Bart about the Chinese mission, first and second quarter 1931

 

annual report station Bandjermasin by Bart, 1931

 

report of an explorative journey along the coast of South-East Borneo by Hans Bart April-May 1932

 

report of an explorative journey bij Hans Bart to the Chinese communities in West Borneo October-November 1932

 

annual report station Bandjermasin by Hans Bart 1932

 

quarterly report Bandjermasin second quarter 1930 by L. Walter, 1930

 

annual report station Bandjermassin by Gustav Trostel 1933.

 

report of the second journey of Gottlob Bär and his wife from Basel to Bandjermasin, 1936,

 

annual report station Bandjermasin by G. Bär 1937, 1938 and 1939

 

annual report station Bandjermasin by Weiler and Epple 1935

 

annual reporst station Bandjermasin by H. Reiter 1937 and 1938

 

report by J.W. Göttin of his journey to the area under the care of the classis Amsterdam, Mentaja-Katingan and about the world of the Islam in that region. 1 October-12 November 1938, 54 p.

On the title page has been written: ‘niets te publiceren!’ [= not for publication!];

chapters:

1. History of the area

2. Overview of the orthodox Islam in the area

3. The ‘reformatorisch-missionarische Vereinigung Mohammadijah’

4. The importance of Islamic centres

5. Reflexions about the missionary work.

 

 

B-7

‘Kirchenzensus’, data, 1922-1940

2 files

In B-10, 8, 4 a statistical survey of adult baptisms in Borneo, 1925-1940 by NN

 

 

B-8

Correspondence and reports of visitations, 1934-1963

 

 

B-9

Statutes of churches and publications,1855, 1935 en 1945-1946

 

 

B-10

Reports and grey literature

This number contains a great diversity of files among which some diaries and other interesting records.

 

B-11

Circular letters, periodical reports, 1921-1978

22 files

 

B-16

Medical certificates of missionaries, 1927-1946

2 files

 

B-17

Instructions for missionaries leaving for the Dutch East Indies/Indonesia, 1926-1970

2 files

 

B-20

Manuscripts in Indonesian languages, among which several translations of the Old and New Testament in Dayak languages made by missionaries.

 

 

Personal collections

The archive contains several personal collections of documents written or gathered by missionaries and donated to the archive.

 

1.

Johann (Hans) Göttin (1901-1989)

Covers mainly period 1940-1950

With several essays and reports about the Islam in Borneo

 

2.

dr. Matthäus Karl Vischer (1896-1943) and his wife Betsy Mylius (?-1943)

 

3.

Karl David Epple (1877-1944)

 

4.

dr. Hans Schärer (1904-1947)

 

5.

Heinrich Honegger (1914-1996)

 

6.

Ernst Kühnle (1887-1959) and his wife Rosa Degeler (1892-1968)

Biographical information

Ernst was born 12 March 1887 at Heidenheim (Württemberg) and died 15 January 1959 at Ulm

His original profession: carpenter

He married 9 September 1919 with Rosa Degeler

Rosa Degeler was born at Heidenheim in 1892 and died in 1968

Her original profession: teacher

Ernst was admitted to the BMG 1907 and ordained in 1913

He left for Kamerun in 1913 and again for Borneo in 1920

The couple was stationed at Mengkatip 1921-1931, Koeala Kapoeas, 1932-1934 and Mandomai 1934-1938

They left Bandjermasin on 26 February 1938 and did not return to Indonesia, possibly caused by health problems the diary of Rosa talks a lot about

Ernst was retired in 1955.

 

The diaries

All copies are in typescript, and some parts seem to be abstracts from the originals. The diary of Rosa Degeler describes meticulously the daily life at a missionary station. Rosa’s husband was frequently on travel to outer posts and Rosa observed everything what was going on around her. It seems Rosa was particularly interested in health problems and death, as she often describes the death of Dayak children and the rituals of their burials. 

The file is a mixture of copies from letters by Rosa to her husband and other people with copies of her diary. The copies probably dates from after her death in 1968. The original diaries which the copies refer to have not beenn found. Rosa’s diary covers the years 1928-1931 and 1936-1938 and is almost complete except the pages 73, 125-128, 140, 204-206.

It seems Rosa loved writing. The file contains circular letters written by Rosa every year during her stay in Borneo. Some of them were stencilled as ‘Berichte von Missionsfeld’ and distributed in Germany and Switzerland. In Mandomai she was busy with  a girls school (‘Haushaltungsschule’).

The diary of Ernst starts with copies of his letters to his future wedding partner Rosa written at Barcelona in 1919 followed by a report about his experiences between 1914 and 1919. The diary properly starts in Rotterdam on 15 January 1921 when he sails off. Arrival in Batavia 19 February 1921. Arrival in Borneo 2 March 1921. Ends with a note of 4 December 1921. Followed by several notes covering the pages 25-52 and referring to the pages of the original diary. A choice from the subjects the notes are dealing with:

Pagan resistance

The powerlessness of Islamics and pagans in times of trouble and bad luck

How an Islamic tries to explain and to proteect his religion

The watergod

The vengeance to the gods

Do Islamics have a belief or do they realize the existence of God?

Jenny Buddoh and the pleasure girls

Falling back into paganism

Dayak folk story about how the man arrived on the moon.

 

7.

Werner Bigler (1903-1976)

 

8.

Arnoud Hendrik Klokke (1920-?)

Klokke was a Dutch physician who worked at the hospital in Koeala Kapoeas.

 

Audio-visueel materiaal

The pictorial archive has been digitized and put on internet (www.bmpix.org). It consists of 1428 pictures of The Dutch East Indies and  46 pictures of Suriname. Almost all Indonesian pictures are of South-Borneo, the area which the Basler Missionary Society took over from the Rhineland Missionary Society between 1920 and 1926. The stations were situated in the inner country which was mainly inhabited by Dayak tribes, having their villages along the big rivers flowing from north to south. A few pictures have subjects from Java, Sumatra and the Dutch East Indies in general. Most photos are black and white, colour photos date from after 1945. The quality of the material is reasonable if we bear in mind the photographs have been taken by amateurs. The subjects of the photos often relate to land and people, churches, Christian services and pagan or half-pagan customs. Some pictures have been taken from the missionary workers, portraits as well as group photos. It is not clear why photographs of Suriname have been deposited in the archive of the BMG.

Websites

http://www.mission-21.org/english/index.php?globo_count=1

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen

Het archief werd door Ton Kappelhof bezocht in september 2008. In de Nederlandse Centrale Catalogus (NCC-Picarta) zijn nog meer boeken en artikelen te vinden die door mevr. Kühnle-Degeler zijn geschreven. Hier wordt alleen een selectie van haar werk opgegeven.

 

 

Informatiewaarde Groot