Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

De Pinksterzending in Nederlandsch-Indie

Naam De Pinksterzending in Nederlandsch-Indie
Naamsvarianten
  • De Pinksterzending te Lawang
  • De Pinksterzending in Nederlands Nieuw Guinea, Manokwari
  • De Pinksterzending in Nederland, Arnhem
  • De Pinksterzending te Kediri
Periode 1934-1961
Denominatie Pinkstergemeente
Org Zending

Korte geschiedenis

Opgericht door Margaretha Adriana Alt (1883-1962), beter bekend als Moesje. Alt begon als verpleegster in Nederlands-Indie, maar heeft zich na haar bekering tot het zevende-dags Baptisme in 1908 ingezet voor de zending. In 1913 vestigde ze zich te Gambangwaluh nabij Temanggoeng (Java), om de zwakzinningen op deze plantage te verplegen. Door haar evangelisatie ontstond al snel een gemeente van ongeveer 300 gedoopte leden. In 1926 werd zij aangetrokken tot de pinkstergemeenten met name door ontmoetingen met Elize Scharten, Johann Thiessen, Anna Gnirrep en William Bernard,wat resulteerde in de de doop met de Heilige Geest. In 1929 vertrok ze naar Soerabaya met 30 kinderen van de plantage op uitnodiging van de pinkstergemeente aldaar. De leider George van Gessel vroeg haar toe te treden tot het Convent van Evangelisten, waarvan zij de secretaris werd. Ze maakte in deze periode evangelisatiereizen naar Borneo, Sumatra en Celebes. In 1931 of 1932 richtte Alt in Kediri een eigen gemeente op. In 1934 volgt de oprichting van de Pinksterzending te Lawang tot haar internering door de Japanners in 1943. Na de oorlog besloot Alt - na diverse pogingen tot heropbouw van het werk - uit te wijken naar Manokwari in Nederlands Nieuw Guinea. Het werk werd voorgezet door de oprichting van de Pinksterzending in Nederlands Nieuw Guinea, Manokwari 1951-1961. Terug in Nederland krijgt zij in 1961 de leiding over een door Maasbach gestichte gemeente, de Pinksterzending. Nog voordat ze echt begint overlijdt Alt in 1962.

Organisatie

Het werk van M.A. Alt begon op persoonlijk initatief en kende geen organisatie. Pas in 1927 wordt zij lid van het Convent van Evangelisten van pinkstergemeenten. In 1935 richt zij de Pinksterzending in Nederlandsch Indie op. Met deze daad lijkt zij zich te hebben afgescheiden van de Pinkstergemeente in Nederlandsch-Indie, maar het is onduidelijk of de redenen van leerstellige of organisatorische aard waren. In 1951 laat zij negen gemeenten op Midden- en Oost-Java achter in de handen van haar helpers Dik Groeneveld en Soemardi Stefanus. In 1957 sloten deze gemeenten zich aan bij de Amerikaanse Assemblies of God.

Doelstelling

Klein door een vrouw geleid kerkgenootschap dat veel energie stak in zending en verkondiging.

Taken en activiteiten
  • Christelijke lectuurvoorziening/colportage
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Geldwerving
  • Informatievoorziening en propaganda
  • Onderwijs (hieronder ook kweekscholen)
  • Opleiding van (inheemse) werkkrachten (Te denken valt aan zendelingen, missionarissen, assistenten enz.)
  • Pastoraal werk
  • Werk van en voor vrouwen en meisjes
Continenten
  • Europa
Lokatie
  • Nederlands-Indië
  • Midden-Java
  • Sumatra
  • Celebes
  • Borneo
  • Nieuw Guinea
Selectie uit de literatuur
Titel
  • Toen de kracht Gods op mij viel : 100 jaar pinksterbeweging in Nederland 1907-2007 / Cees van der Laan, Paul van der Laan
Auteur
  • Cornelis van der Laan (1948-) ; Paul N. van der Laan (1951-)
Paginering
  • 223 p
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • cop. 2007


Bronnenpublicatie
Titel
  • Ons kampleven gedurende de Japansche en Republikeinsche bezetting / M.A. AltOns Kampleven
Auteur
  • M.A. Alt
Paginering
  • 42 p
Uitgever
  • Soerabaja : Pinksterzending
Jaar van uitgave
  • [ca. 1948]

Titel
  • Herinneringen uit mijn leven
Auteur
  • M.A. Alt
Uitgever
  • Velp:
Jaar van uitgave
  • 1971


Periodieken
Titel
  • De Pinkstercourant
Uitgever
  • Soerabaya:
Jaar van uitgave
  • 1929-19xx

Titel
  • Gouden Schoven/Gandoem Mas
Uitgever
  • Soerabaya:
Jaar van uitgave
  • 1929-19xx

Titel
  • "Glorie-Klokken" : Pinkster-Zangbundel / uitg. van de Pinkstergemeente in Ned.-Indië
Paginering
  • 235 p
Uitgever
  • [S.l. : s.n.
Jaar van uitgave
  • ca. 1930]

Titel
  • De Pinsterkracht
Auteur
  • M.A. Alt (red.)
Uitgever
  • Soerabaya:
Jaar van uitgave
  • 1927-1929
Meer over het archief
Beschrijving archief

De vindplaats van het archief is niet bekend.

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  1. Aan de Vrije Universiteit te Amsterdam wordt door de hoogleraar pentecotalisme, C. van der Laan, aan collectievorming gedaan m.b.t. het pentecotalisme in en vanuit Nederland.
  1. Op de url http://www.geocities.com/gktdi (9-12-2008) worden in een artikel nog de volgende pinksterkerken genoemd:

 

  • (J. Thiessen, Pinksterbeweging 1923) Gereja Gerakan Pentakosta (GGP).
  • (M.A. van Alt, De Pinkerster Zending 1931) Gereja Utusan Pentakosta (GUP).
  • (F. van Akoude, Gemeente van God 1931) Gereja Sidang Jemaat Allah.
  • (Pdt. D. Sinaga,1941) Gereja Pentakosta Sumatera Utara (GPSU) of GPdI-Sinaga.
  • (Pdt. Tan Hok Tjwan, 1946) Gereja Isa Almasih (GIA).
  • (Pdt. Renatua Siburian, 1948) Gereja Pentakosta Sumatera Utara (GPdI Siburian).
  • (1951) Gereja Sidang Jemaat Pentakosta.
  • (Pdt. F.G. van Gessel en H.C. Senduk, 1952) Gereja Bethel Injil Sepenuh (GBIS).
  • (Pdt. G. Sutupo en Ing. Yuwono, 1957) Gereja Bethel Tabernakel (GBT).
  • (Pdt. Ishak Lew, 1959) Gereja Pentakosta Pusat Surabaya (GPPS).
  • (Pdt. A. Parera, 1960) Gereja Nazareth Pentakosta (GNP).

Na 1960 onstonden, onder andere:

  •  GPdI-Sianturi.
  • Gereja Pentakosta Indonesia (GPI).
  • Gereja Pentakosta Elim (GPE).
  • Gereja Bethel Indonesia (GBI) 
  • Gereja Pentakosta Tarbernakel (GPT).

 

  1. Het boek Herinneringen uit mijn leven heeft geen ISBN-nummer en is uitgegeven door de Verenigind de Pinksterzending te Velp. Het boek is digitaal beschikbaar via de url http://www.mgvde.nl (9-12-2008)

Geschiedenis

Korte geschiedenis

Opgericht door Margaretha Adriana Alt (1883-1962), beter bekend als Moesje. Alt begon als verpleegster in Nederlands-Indie, maar heeft zich na haar bekering tot het zevende-dags Baptisme in 1908 ingezet voor de zending. In 1913 vestigde ze zich te Gambangwaluh nabij Temanggoeng (Java), om de zwakzinningen op deze plantage te verplegen. Door haar evangelisatie ontstond al snel een gemeente van ongeveer 300 gedoopte leden. In 1926 werd zij aangetrokken tot de pinkstergemeenten met name door ontmoetingen met Elize Scharten, Johann Thiessen, Anna Gnirrep en William Bernard,wat resulteerde in de de doop met de Heilige Geest. In 1929 vertrok ze naar Soerabaya met 30 kinderen van de plantage op uitnodiging van de pinkstergemeente aldaar. De leider George van Gessel vroeg haar toe te treden tot het Convent van Evangelisten, waarvan zij de secretaris werd. Ze maakte in deze periode evangelisatiereizen naar Borneo, Sumatra en Celebes. In 1931 of 1932 richtte Alt in Kediri een eigen gemeente op. In 1934 volgt de oprichting van de Pinksterzending te Lawang tot haar internering door de Japanners in 1943. Na de oorlog besloot Alt - na diverse pogingen tot heropbouw van het werk - uit te wijken naar Manokwari in Nederlands Nieuw Guinea. Het werk werd voorgezet door de oprichting van de Pinksterzending in Nederlands Nieuw Guinea, Manokwari 1951-1961. Terug in Nederland krijgt zij in 1961 de leiding over een door Maasbach gestichte gemeente, de Pinksterzending. Nog voordat ze echt begint overlijdt Alt in 1962.

Organisatie

Het werk van M.A. Alt begon op persoonlijk initatief en kende geen organisatie. Pas in 1927 wordt zij lid van het Convent van Evangelisten van pinkstergemeenten. In 1935 richt zij de Pinksterzending in Nederlandsch Indie op. Met deze daad lijkt zij zich te hebben afgescheiden van de Pinkstergemeente in Nederlandsch-Indie, maar het is onduidelijk of de redenen van leerstellige of organisatorische aard waren. In 1951 laat zij negen gemeenten op Midden- en Oost-Java achter in de handen van haar helpers Dik Groeneveld en Soemardi Stefanus. In 1957 sloten deze gemeenten zich aan bij de Amerikaanse Assemblies of God.

Doelstelling

Klein door een vrouw geleid kerkgenootschap dat veel energie stak in zending en verkondiging.

Taken en activiteiten
  • Christelijke lectuurvoorziening/colportage
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Geldwerving
  • Informatievoorziening en propaganda
  • Onderwijs (hieronder ook kweekscholen)
  • Opleiding van (inheemse) werkkrachten (Te denken valt aan zendelingen, missionarissen, assistenten enz.)
  • Pastoraal werk
  • Werk van en voor vrouwen en meisjes

Geografie

Continenten
  • Europa
Lokatie
  • Nederlands-Indië
  • Midden-Java
  • Sumatra
  • Celebes
  • Borneo
  • Nieuw Guinea

Niet-archivalische bronnen

Selectie uit de literatuur
Titel
  • Toen de kracht Gods op mij viel : 100 jaar pinksterbeweging in Nederland 1907-2007 / Cees van der Laan, Paul van der Laan
Auteur
  • Cornelis van der Laan (1948-) ; Paul N. van der Laan (1951-)
Paginering
  • 223 p
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • cop. 2007


Bronnenpublicatie
Titel
  • Ons kampleven gedurende de Japansche en Republikeinsche bezetting / M.A. AltOns Kampleven
Auteur
  • M.A. Alt
Paginering
  • 42 p
Uitgever
  • Soerabaja : Pinksterzending
Jaar van uitgave
  • [ca. 1948]

Titel
  • Herinneringen uit mijn leven
Auteur
  • M.A. Alt
Uitgever
  • Velp:
Jaar van uitgave
  • 1971


Periodieken
Titel
  • De Pinkstercourant
Uitgever
  • Soerabaya:
Jaar van uitgave
  • 1929-19xx

Titel
  • Gouden Schoven/Gandoem Mas
Uitgever
  • Soerabaya:
Jaar van uitgave
  • 1929-19xx

Titel
  • "Glorie-Klokken" : Pinkster-Zangbundel / uitg. van de Pinkstergemeente in Ned.-Indië
Paginering
  • 235 p
Uitgever
  • [S.l. : s.n.
Jaar van uitgave
  • ca. 1930]

Titel
  • De Pinsterkracht
Auteur
  • M.A. Alt (red.)
Uitgever
  • Soerabaya:
Jaar van uitgave
  • 1927-1929

Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

De vindplaats van het archief is niet bekend.

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  1. Aan de Vrije Universiteit te Amsterdam wordt door de hoogleraar pentecotalisme, C. van der Laan, aan collectievorming gedaan m.b.t. het pentecotalisme in en vanuit Nederland.
  1. Op de url http://www.geocities.com/gktdi (9-12-2008) worden in een artikel nog de volgende pinksterkerken genoemd:

 

  • (J. Thiessen, Pinksterbeweging 1923) Gereja Gerakan Pentakosta (GGP).
  • (M.A. van Alt, De Pinkerster Zending 1931) Gereja Utusan Pentakosta (GUP).
  • (F. van Akoude, Gemeente van God 1931) Gereja Sidang Jemaat Allah.
  • (Pdt. D. Sinaga,1941) Gereja Pentakosta Sumatera Utara (GPSU) of GPdI-Sinaga.
  • (Pdt. Tan Hok Tjwan, 1946) Gereja Isa Almasih (GIA).
  • (Pdt. Renatua Siburian, 1948) Gereja Pentakosta Sumatera Utara (GPdI Siburian).
  • (1951) Gereja Sidang Jemaat Pentakosta.
  • (Pdt. F.G. van Gessel en H.C. Senduk, 1952) Gereja Bethel Injil Sepenuh (GBIS).
  • (Pdt. G. Sutupo en Ing. Yuwono, 1957) Gereja Bethel Tabernakel (GBT).
  • (Pdt. Ishak Lew, 1959) Gereja Pentakosta Pusat Surabaya (GPPS).
  • (Pdt. A. Parera, 1960) Gereja Nazareth Pentakosta (GNP).

Na 1960 onstonden, onder andere:

  •  GPdI-Sianturi.
  • Gereja Pentakosta Indonesia (GPI).
  • Gereja Pentakosta Elim (GPE).
  • Gereja Bethel Indonesia (GBI) 
  • Gereja Pentakosta Tarbernakel (GPT).

 

  1. Het boek Herinneringen uit mijn leven heeft geen ISBN-nummer en is uitgegeven door de Verenigind de Pinksterzending te Velp. Het boek is digitaal beschikbaar via de url http://www.mgvde.nl (9-12-2008)