Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

Sociëteit voor Afrikaanse Missiën (SMA)

Naam Sociëteit voor Afrikaanse Missiën (SMA)
Naamsvarianten
  • Societas Missionum ad Afros (sma)
  • Societas Lugdunensis pro Missionibus ad Afros (SMA)
  • Societas pro Missionibus ad Afros (SMA)
  • Missionarissen voor Afrika van Cadier en Keer
  • Sociëteit voor Afrikaansche Missiën van Lyon
  • Sociëteit voor Afrikaanse Missiën (SMA)
  • Missionarissen van Cadier en Keer (SMA)
  • Missionarissen voor Afrika
  • Paters Sociëteit voor Afrikaanse Missiën (SMA)
  • Paters van Cadier en Keer
  • Sociéte Mission Africaine
  • Vereeniging van Mannen onder de naam Missionarissen voor Africa (in zeer formele Nederlandse stukken)
Periode 1856-2011
Denominatie rooms-katholiek
Org Missie

Korte geschiedenis

De congregatie

De Sociëteit voor Afrikaanse Missiën is gesticht in 1856 in Lyon (Frankrijk) door M.M.J. (Melchior) de Marion-Brésillac (1813-1859), overigens op verzoek van de prefect van de congregatie De Propaganda Fide, kardinaal Barnabo. De nieuwe congregatie richtte zich op missionering van moeilijke gebieden zoals de westkust van Afrika waar malaria en andere tropische ziekten onder Europeanen veel slachtoffers maakten. Sinds 1892 is de Sociëteit in Nederland gevestigd. Hoewel de wetten van Combes de Sociëteit ertoe brachten uit te wijken naar Nederland bleef zij Frans georiënteerd en tot de Eerste Wereldoorlog traden er slechts enkele Nederlanders in, al had de congregatie diverse opleidingsmogelijkheden . Nadien veranderde dat. De meeste leden kwamen uit Limburg en Noord-Brabant. Over de geschiedenis van de congregatie is veel geschreven door pater J. van Brakel (1930-) die weer terug kon vallen op het werk van zijn confrater Jan (John) van Heesewijk (1897-1982) die ook onderzoek deed in het archief van het generalaat in Rome.

 

De missie

West-Afrika

De eerste door de Sociëteit ondernomen missie was in 1859 naar Sierra Leone (toen aangeduid als de Afrikaanse slavenkust), waarbij de stichter en zijn metgezellen op één na stierven aan de gele koorts (Ëtat de la Société des Missions Africaines, 1960-1961, 7-8) . Na de dood van de Marion-Brésillac werd de sociëteit voortgezet door Augustin Planque die in 1876 de congregatie van de zusters van Onze Lieve Vrouw der Apostelen stichtte.Toch werd in 1860 alweer gemissioneerd in het apostolisch vicariaat van Dahomey (Benin) in opdracht van paus Pius IX. In 1880 arriveerden de eerste paters in Elmina aan de Gold Coast (Goudkust), destijds een Engelse kolonie. Drie jaar later voegden de eerste religieuzen van de congregatie van de Zusters van O.L. Vrouw der Apostelen zich daarbij. SMA en deze congregatie zouden in dit missiegebied blijven samenwerken. In 1906 waren er ongeveer 7.500 katholieken in de Gold Coast en werkten er 17 priester-missionarissen, zes zusters, zeven catechisten en 33 inheemse schoolmeesters. De congregatie had toen 13 kerken en kapellen en 19 scholen met voornamelijk mannelijke leerlingen. Na de Eerste Wereldoorlog werd de Duitse kolonie Togo gesplitst in een westelijk en een oostelijk deel. Het westelijke deel werd gevoegd bij de kolonie Gold Coast, terwijl de Sociëteit het missiewerk in dit gebied overnam van het Gezelschap van het Goddelijk Woord (SVD). Rome voegde dit gebied toe aan het vicariaat Gold Coast. In 1923 werd dit missiegebied aan de nog maar net opgerichte Nederlandse provincie toevertrouwd. Aangezien Engels de voertaal was, was het grootseminarie tot 1939 in Hastings (VK) gevestigd, daarna werd dit omdat Engeland door de oorlog niet meer bereikbaar was ondergebracht in een van de jezuieten gehuurd gebouw in Aalbeek (provincie Limburg). In 1938 werkten 82 paters en broeders in Afrika, de meesten van hen in Gold Coast (Pius-almanak 1938). In 1960 bestond de missie in Ghana uit het aartsbisdom Cape Coast (60 missionarissen), en de bisdommen Keta (36 missionarissen ) en Kumasi (28 missionarissen). Verder was de Sociëteit actief in Ivoorkust en Nieuw-Zeeland, Egypte (apostolisch vicariaat Nijldelta), Marokko, Tanzania en de Filipijnen. De hier werkzame aantallen missionarissen waren overigens gering (1960: aartsbisdom Lomé: 3 misssionarissen) en apostolisch vicariaat Nijldelta (4 missionarissen). In de Verenigde Staten oefende de Sociëteit sinds 1907 zielzorg onder de Afro-Amerikaanse bevolking uit.

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Van Woesik, 26-27, Willemsen, I, par. 1-34, bezoekrapport KAN 1996, Pius-almanak 1960/61, 325, Derix, Brengers van de boodschap, 270 en 323-324 en Van Brakel.

 

 

Organisatie

De congregatie

De congregatie bestond overwegend uit priesters. In 1938 telde zij wereldwijd 820 leden en leidde zij 14 apostolische vicariaten en prefecturen, alle gelegen in Afrika. Zij werd lange tijd vanuit Lyon geleid door een generaal overste, die in 1931 werd bijgestaan door een vicaris-generaal, een procureur-generaal in Rome, een econoom-generaal en vijf adviseurs ('conseillers'). Eens in de vijf tot zes jaar kwam het generaal kapittel bijeen. In 1961 was het generalaat in Rome gevestigd en werd de congregatie bestuurd door een generaal-overste, bijgestaan door een vicaris- en procureur-generaal en vier adviseurs. (État de la Société des Missions Africaines, 1930-1931 en 1960-1961, nieuwe inv. nrs. 206 en 219). In 1930 bestond de congregatie uit de provincies Frankrijk, Elzas-Lotharingen, de Ver. Staten, Ierland en Nederland (État de la société 1930-1931). De Nederlandse provincie werd in 1923 opgericht. De oudste vestiging is in Cadier en Keer (provincie Limburg), waar het provincialaat en een etnografisch museum zijn ondergebracht. Andere huizen stonden in 1938 in St. Michielsgestel (Nieuw Herlaar, provincie Noord-Brabant), Bemelen (provincie Limburg) en Hastings (Ver. Koninkrijk). Het generalaat bevindt zich in Rome. De Nederlandse rechtspersoon was de vereniging van mannen onder de naam 'Missionarissen voor Africa'.

 

Generaal-overste waren:

Augustin Planque 1859-1907

Paul Pellet 1907-1914

Augustin Duret 1914-1919

Jean-Marie Chabert 1919-1933

Auguste Bruhat als vicaris-generaal 1933-1937

Maurice Slattery 1937-1947

Stephen Harrington 1947-1958

Henri Mondé 1958-

 

De missie

De missies werden uitgevoerd onder rechtstreeks gezag van de Propaganda Fide met uitzondering van de missie in de Verenigde Staten onder de Afro-Amerikanen. Gold Coast werd in 1879 een apostolische prefectuur, in 1901 verheven tot apostolisch vicariaat. In 1931 was dit missiegebied onderverdeeld in 13 districten die ieder weer een groot aantal stations hadden. Het vicariaat Neder-Volta werd opgericht in 1923 en bestond in 1931 uit 15 districten. In 1950 werden de vicariaten Gold Coast, Neder Volta en Kumasi verheven tot resp. de aartsbisdommen Cape Coast en de bisdommen Keta en Kumasi.

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, afkomstig uit: Van Woesik 25-26, Katholieke Encyclopaedie 1938, lemma 'Sociëteit voor de Afrikaansche Missiën, Willemsen, I, par. 1-34, bezoekverslag KAN 1996, Pius-almanak 1960/61, 325

Doelstelling

De Sociëteit is speciaal gesticht voor de missie in (West) Afrika (bezoekverslag KAN 1996). Tot de doelstellingen behoorden dan ook pastoraal werk en missiewerk. Voor het liefdewerk was er Liefdewerk der Afrikaansche Missiën en Studiefonds voor missionarissen (Willemsen, 34).

Taken en activiteiten
  • (Wetenschappelijk) onderzoek
  • Onderwijs (hieronder ook kweekscholen)
  • Geldwerving
  • Informatievoorziening en propaganda
  • Pastoraal werk
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Bestudering en beschrijving van taal en cultuur
  • Christelijke lectuurvoorziening/colportage
  • Opleiding van (inheemse) werkkrachten (Te denken valt aan zendelingen, missionarissen, assistenten enz.)
  • Uitzending van zendingswerkers en missionarissen
Continenten
  • Afrika
  • Oceanië
Lokatie
  • Ghana
  • Aartsbisdom Cape Coast
  • Aartsbisdom Accra
  • Bisdom Keta-Ho
  • Bisdom Kumasi
  • Bisdom Sekondi-Takoradi
  • Bisdom Sunyani
Selectie uit de literatuur
Titel
  • The SMA missionary presence in the Volta Region of the Gold Coast/Ghana since 1923 (volume V) / Johan van Brakel
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 224 p
Uitgever
  • [Cadier en Keer : Van Brakel]
Jaar van uitgave
  • 2002

Titel
  • Honderd jaar S.M.A. in Nederland / J. van Brakel
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 122 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : SMA
Jaar van uitgave
  • 1992

Titel
  • Mission to West Africa : the story of the Society of African Missions (SMA), 1856-1907 / Patrick Gantly
Auteur
  • Patrick Gantly
Paginering
  • 2 dl
Uitgever
  • [S.l.] : S.M.A.
Jaar van uitgave
  • 1991-1992

Titel
  • Mgr. Ignatius Hummel S.M.A. and the SMA missionary presence in the Gold Coast : (1906-1924) : (volume II) / J. van Brakel
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 391 p
Uitgever
  • [Nijmegen : Van Brakel]
Jaar van uitgave
  • 1994

Titel
  • The juridical value of the marriage-consent among the pagan natives of the Gold Coast
Auteur
  • Weijden, Antoon van der
Uitgever
  • onbekend of is uitgegeven
Jaar van uitgave
  • 1939

Titel
  • Le Fils de l'homme : étude historique et critique sur ce titre de Jésus, d'après les évangiles synoptiques / par J. Mouren
Auteur
  • J. Mouren
Paginering
  • 74 p
Uitgever
  • Lyon : M. Paquet
Jaar van uitgave
  • 1903

Titel
  • Een pionier van het moderne misssieapostolaat [sic!], de inlandsche geestelijkheid : Mgr. Melchior de Marion-Brésillac, stichter van de Sociëteit der Afrikaansche Missiën / door J. Mouren
Auteur
  • J. Mouren
Paginering
  • 96 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Missiehuis der Afrikaansche MissiënSt. Michiels-Gestel : Missiehuis Nieuw-Herlaer
Jaar van uitgave
  • 1927

Titel
  • The First 25 Years of SMA Missionary Presence in the Keta-Ho Diocese (1890-1915)
Auteur
  • Brakel, J. van
Paginering
  • 84
Uitgever
  • CMPA-Publications
Jaar van uitgave
  • 1990

Titel
  • Father Auguste Moreau and The Pioneer Missionaries
Auteur
  • Brakel, J. van
Paginering
  • 108
Uitgever
  • Society of African Mission, Dutch Province
Jaar van uitgave
  • 2001

Titel
  • In het voetspoor van Sint Servaas : Mgr. H. Paulissen S.M.A. : een Maastrichtse missiebisschop / J. van Brakel
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-) ; Hubert Joseph Paulissen (1881-1966)
Paginering
  • 128 p
Uitgever
  • Oosterbeek : Drukkerskollektief Geulle
Jaar van uitgave
  • 1997

Titel
  • Missiehuis Cadier en Keer / Johan van Brakel S.M.A
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 132 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Van Brakel
Jaar van uitgave
  • 2002

Titel
  • The First 25 Years of SMA Missionary Presence in the Gold Coast (1880-1905)
Auteur
  • Brakel, J. van
Paginering
  • 130 en 154
Uitgever
  • Mogelijk niet uitgegeven
Jaar van uitgave
  • 1987

Titel
  • The SMA missionary presence in the Gold Coast (volume III) and, Mgr. Ernest Hauger S.M.A. (1924-1932) / J. van BrakelMgr. Ernest Hauger S.M.A. : (1924-1932)
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 208 p
Uitgever
  • [Oosterbeek : Van Brakel]
Jaar van uitgave
  • 1996

Titel
  • The SMA missionary presence in the Gold Coast (volume IV) and Mgr. William Thomas Porter S.M.A. / J. van BrakelMgr. William Thomas Porter S.M.A
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 296 p
Uitgever
  • [Oosterbeek : Van Brakel]
Jaar van uitgave
  • 1997

Titel
  • Kobina de zoon van de slavendrijver / door B. Eerden ; omslag en illustraties van Vic. van Schoonhoven van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 147 p
Uitgever
  • Oosterbeek : Huize "Tafelberg"
Jaar van uitgave
  • [1952]

Titel
  • Kobina en het geheim genootschap : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en ill. van Vic. van Schoonhoven van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 167 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse missiën
Jaar van uitgave
  • [1953]

Titel
  • Kobina in de Koningsstad : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en ill. van Vic. van Schoonhoven van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 175 p
Uitgever
  • Oosterbeek : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • [ca. 1954]

Titel
  • Komla gaat op zoek naar regen : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en illustraties van Vic. van Schoonhoven-van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 105 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • [1961]

Titel
  • De medicijnman van Bandamo : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en ill. van Vic. van Schoonhoven-van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Vic. van Schoonhoven-van Beurden
Paginering
  • 115 p
Uitgever
  • [S.l.] : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën (Cadier en Keer)Oosterbeek (Gld) : Huize "De Tafelberg"
Jaar van uitgave
  • [1959]

Titel
  • Avonturen van Kassy het "ongelukskind" : een verhaal uit de Goudkust / door B. Eerden ; ill. Vic. v. Schoonhoven v. BeurdenKassy, het ongelukskind in donker Afrika
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • [64] p
Uitgever
  • Oosterbeek : De Tafelberg
Jaar van uitgave
  • [1953]

Titel
  • Avonturen van een Ashanti-jongen : een spannend beeldverhaal / B. Eerden
Auteur
  • Bernard Eerden
Paginering
  • [8] p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse MissiënOosterbeek : Huize De Tafelberg
Jaar van uitgave
  • [1949]

Titel
  • San de herdersjongen / Bernard Eerden ; [omslag en illustraties van Toos Koedam]
Auteur
  • Bernard Eerden ; Toos Koedam (1924-2006)
Paginering
  • 187 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse missiënOosterbeek : Huize De Tafelberg (distr.)
Jaar van uitgave
  • [1967]

Titel
  • Bij de oermenschen van Boven-Ivoorkust / door P. Knops
Auteur
  • J.P. Knops S.M.A. (1898-1986-)
Paginering
  • 97 p., [13] bl. pl
Uitgever
  • Blitterswijk : Missiehuis
Jaar van uitgave
  • 1928

Titel
  • Les anciens Senufo 1923-1935 / P. Knops
Auteur
  • J.P. Knops S.M.A. (ca. 1899-)
Paginering
  • iv, 312 p
Uitgever
  • Berg en Dal : Afrika Museum
Jaar van uitgave
  • 1980

Titel
  • Senoefo : leven en welzijn / samenstelling Hans Witte
Auteur
  • Hans Antonius Witte
Paginering
  • 48 p
Uitgever
  • Berg en Dal : Afrika Museum
Jaar van uitgave
  • 1980

Titel
  • Nederland en de Goudkust, 1598-1872 : een 'vergeten' hoofdstuk? / Jan van Brakel [en] Theo Görtz
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-) ; Theo Görtz
Paginering
  • 111 p
Uitgever
  • Oosterbeek : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën 'De Tafelberg'
Jaar van uitgave
  • [ca. 1985]

Titel
  • Kodjo de zoon van het opperhoofd / Bernard Eerden
Auteur
  • Bernard Eerden
Reeks
  • Uit verre landen ; 45
Paginering
  • 126 p
Uitgever
  • Averbode : Altiora
Jaar van uitgave
  • 1957

Titel
  • Het geheim van het verboden bos : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en ill. van Vic. van Schoonhoven van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 167 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • [1956]

Titel
  • The Ewe-Tribe in Ghana
Auteur
  • Leo Brouwer
Paginering
  • 175
Uitgever
  • Sociëteit der Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • 1998


Periodieken
Titel
  • Afrikaansch missieklokje
Paginering
  • Jrg. 1 (1926) - jrg. 16 (1941/45)
Uitgever
  • Blitterswijk : Sociëteit van Afrikaansche Missiën
Jaar van uitgave
  • 1926-1945

Titel
  • Afrikaanse missiën
Paginering
  • Jrg. 17 (1946) - jrg. 21, afl. [8] (1949)
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit van Afrikaanse Missiën Cadier en Keer
Jaar van uitgave
  • 1946-1949

Titel
  • Afrika ontwaakt : maandblad van de Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Paginering
  • Jrg. 21, afl. 9/10 (oct./nov. 1949) - jrg. 40 (1967)
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • 1949-1967

Titel
  • Onze krant / Sociëteit voor Afrikaanse MissiënOK
Paginering
  • Jrg. 1 (1960) - ...
Uitgever
  • Oosterbeek : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • 1960-...

Titel
  • État de la Sociéte des Missions Africaines
Reeks
  • 1930/1931-na 1960/61

Titel
  • De Toekan
Auteur
  • Bernard Eerden sma
Uitgever
  • SMA
Jaar van uitgave
  • 1949-1952
Interviews

In totaal 28 interviews, en wel de nrs.:

70

88

122

123

166

170

182

193

200

236

272

281

297

301

336

384

388

402

422

495

583

620

649

650

652

696

728

759

 

Meer over het archief
Beschrijving archief

Het goed bewaarde archief is in bruikleen gegeven aan het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in St. Agatha. Het wordt daar opnieuw geïnventariseerd. In maart 2010 was het proces tot ongeveer de helft gevorderd. Niet bekend is wanneer de nieuwe inventaris gereed is (mededeling Erfgoedcentrum maart 2010). De oude inventarissen hebben het toegangsnummer 35a en 35b.  De nieuwe inventaris vervangt ten dele de twee oude inventarissen. Het archief is in feite een vermenging van bibliotheek en archief. Het bevat dus ook veel boeken en ander gedrukt materiaal. Veel stukken zijn in het Engels en Frans geschreven. Structurele archiefvorming voor de Nederlandse provincie kon uiteraard pas plaatsvinden na de oprichting van de provincie in 1923, maar het archief bevat ook enkele stukken vanaf de vestiging in 1892 in Cadier en Keer. Het eigenlijke archief bestaat uit verslagen van het generaal kapittel en andere kapittelstukken, bestuursarchief, missie-archieven, economaatsarchief en publikaties. Opvallend is het grote aantal en de hoge kwaliteit van de persoonsdossiers (volgens de nieuwe inventaris 330 stuks, inv. nrs. 245-574) met gegevens over herkomst, studieresultaten, beoordelingen, loopbaan en ook briefwisseling tussen de paters en broeders en hun oversten in de missie en confraters en familieleden. Daarnaast zijn er veel persoonsarchieven van paters en broeders met daarin dagboeken, verder aantekeningen, correspondentie, gepubliceerde en ongepubliceerde verhandelingen. Een deel van de documenten is in het Engels en het Frans geschreven. Het archief van het generalaat is niet onderzocht.

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: bezoekverslag KAN 1996

Bewaarplaats Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, St. Agatha
Periode archief 1892-heden
Openbaarheid beperkt
Omvang ca 85 m; de nieuwe inventaris telde in maart 2010 743 inv. nrs.
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Toegang titel KAN 35a-b en nieuwe inventaris zonder naam uit 2010
Bijzondere relevantie
Toon

Verberg

Selectie (door ACMK)

 

Rev. fathers Wouters and Laugel, Manual for Catechists and Teachers (Catholic Mission, Lagos. z.j.) (inv. nr. 654)

NB; in het Engels. 62 p.

Catechisten werden gerecruteerd uit de inheemse bevolking en assisteerden de missionarissen. Zij fungeerden vaak ook als schoolmeester

Inhoudsopgave:

Part I The Catechist

The Catechist

Personal santification

Rule of life

Zeal

Kindness

Baptism of infants

Lay-Baptism of adults

Contrition

The last Sacraments

Burial

Priesthood

Marriage

The Church

The Mission-Yard

Holy Mass

Serving at Mass

Sunday Service

Speaking in public

Sunday school

Eevening service

Catechism

Reports

Meetings & Retreat

Example for Catechists

 

Part II The Teacher

Discipline

Class teaching

Religious instruction

Reading

Spelling

Handwriting

Arithmetic

Home lessons

 

 

Jaarverslagen, 1947; 1950-1960 (inv. nr. )

NB: in het Engels

 

Audio-visueel materiaal

In de jaren dertig maakte de Maastrichtse fotograaf Fohl in opdracht van de congregatie een missiefilm onder de titel van Tropenoffer. Aan de expeditie nam ook deel Pierre Knops sma dankzij wiens relaties met de Senufo men erin slaagde opnamen te maken van het ceremonieel van het geheime Porrogenootschap van de Senufo's in Noord-Ivoorkust. De stomme film was in 1955 en rond 1975 nog in het bezit van de congregatie (ENK, SMA, inv. nr. 394). Niet bekend is waar deze film zich nu bevindt. Later werd door NN Regout nog een missiefilm gemaakt getiteld Afrika Ontwaakt.


Bewaarplaats Generalaat, Società delle Missioni Africane, Via della Nocetta 111 - 00164 ROMA, tel. 06-66.16.841
Websites

http://www.sma-nederland.nl/

 

website: www.smainternational.net

e-mail: secgen@smaroma.org

website SMA in Nederland: www.missions-africaines.net

 

Bronnen met verslaglegging

In de drie beschikbare inventarissen zijn in maart 2010 de volgende bescheiden aangetroffen (met periode waarover deze lopen):

 

Dagboeken en memoires

NB: in het Nederlands, Engels en soms Frans.

Herinneringen bajesleven, leven in de gevangenis 3 juli 1943-4 november 1944, vertaling van W. van Frankenhuysen (nieuwe inv. nr. 582)

Memoires van Kees Breukel, 1934-1962 (inv. nr. 582)

Memoires vermengd met beschouwingen van Leo Brouwer over de Ewestam, z.j. (inv. nr. 584)

Dagboeken van Jan Doeswijk in Kete Krachi, 1935-1951, 10 schriften (nieuwe inv. nr. 586)

Dagboeken van Antoon Domensino, periode 1946-1951 toen hij werkzaam was in het gebied van de Ashanti, 3 schriften, (nieuwe inv. nr. 587)

Dagboeken van Antoon Domensino, periode 1923-1939 toen hij in Ghana werkzaam was (nieuwe inv. nr. 587)

Dagboek over reis naar Afrika van Bernard Eerden, 1947 (nieuwe inv. nr. 589)

Dagboek Afrikareis van Bernard Eerden, 1956-1958 (nieuwe inv. nr. 589)

Memoires van Huub van Gastel, 1906-1983 (nieuwe inv. nr. 588)

Memoires van Harrie Huiskamp, 1923-1994 (nieuwe inv. nr. 597)

NB: met veel etnografische uitwijdingen

Memoires van Jos. Mouren, 1882-? (nieuwe inv. nr. 621)

Memoires van Jos. Mouren, 1899-na 1960 (nieuwe inv. nr. 621)

Dagboek van een reis in Ivoorkust, Opper-Volta, Togo en Dahomey (tegenwoordig Benin), 1937 (nieuwe inv. nr. 621)

NB: tijdens deze reis werd in opdracht van de congregatie de film 'Tropenoffer' opgenomen.

'Souvenirs d'un vieux Broussard' door Jos. Mouren, met Nederlandse vertaling (nieuwe inv. nr. 621)

NB: in 1950 in het Nederlands vertaald door Frits Koolen sma, maar geen van beide werken is uitgegeven. Het boek gaat over de missie van Mouren in West-Nigeria en naburiige landstreken.

Memoires van Koos Nadorp, 1904-1975 (nieuwe inv. nr. 624)

NB: broeder en van beroep drukker-typograaf

Dagboek van Cor van der Plas, 1939-1952 en 1946-1947 en 1967 (nieuwe inv. nr. 629)

Dagboek van Han (F.J.) Terlinden, 1933-1936 (nieuwe inv. nr. 637)

Memoires van Bernard Wieggers, 1952-1991 (nieuwe inv. nr.653 )

 

 

Statistiek

Statistische gegevens 1932 en 1951 (nieuwe inv. nr. 3)

Statistieken van de Nederlandse provincie, 1949-1973 (nieuwe inv. nr. 690)

 

Overige stukken

'De Ewe-stam in Ghana. West-Afrika. 1947-1973 door Leo Brouwer, Nederlands origineel en Engelse vertaling uit 1998 door Wiel Eggen sma (nieuwe inv. nr. 584)

'Uit mijn missieleven', 3 schriften met een etnografie van de Ewe door Toon Domensino, bestrijkend de periode 1923-1939 en 1946-1951 (nieuwe inv. nr. 587)'Uit mijn missieleven in Ashanti'(1946-1951) door Toon Domensino (nieuwe inv. nr. 587)

'Grammar Outlines of Belmer and Grant Fanti-Akan' door Toon Domensino, Nijmegen, 1943/Aalbeek, 1944 (nieuwe inv. nr. 587)

Opstel over dood en begrafenis in Ghana door Bernard Eerden, z.j. (nieuwe inv. nr. 589)

'Vie quotidienne des Anciens Senufo', manuscript in drie delen, door Pierre Knops (nieuwe inv. nr. 609)

Woordenboek Frans-Senufo, door Pierre Knops, door hem geannoteerd en verbeterd, z.j. (nieuwe inv. nr. 621)

NB: komt niet voor in de NCC. De Senufo wonen in het noorden van Ivoorkust. Het woordenboek is niet uitgegeven.

Polygamie bij de Ashanties, manuscript, aanwezig in het persoonsarchief van Wynand Ruyling (nieuwe inv. nr. 631)

 

Het archief bevat persoonsdossiers van overleden leden met daarin vaak briefwisseling tussen de pater of broeder en zijn oversten, confraters en familieleden. Deze brieven kunnen informatie bevatten over de wijze waarop men te werk ging bij zielzorg en onderwijs en over ervaringen en gebeurtenissen. Dagboeken en memoires werden in de inventarissen niet aangetroffen, wat niet betekent dat ze er niet geweest zijn.

 

 

 

 

 

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  1. Bij het honderdjarig bestaan van de congregatie werd in 1956 een special van Afrika Ontwaakt uitgegeven, voornamelijk over de totstandkoming van de congregatie.
  2. De stukken waarnaar hierboven verwezen wordt, zijn voorzien van het nummer van de nieuwe inventaris, voor zover de stukken althans daarin voorkomen; in het andere geval wordt naar een van de oude inventarissen verwezen.
  3. De vele etnografische artikelen van J.P. Knops sma in wetenschappelijke tijdschriften zijn niet in het veld literatuur opgenomen. Overdrukken zijn te vinden in zijn persoonsarchief: ENK, SMA, inv. nr. 609. Zie ook Belgische biografieën.
  4. In 1935 maakten de SMA als één van de eersten gebruik van film: Tropenoffer (Derix, 403).

 

 

 

 

Informatiewaarde Groot

Geschiedenis

Korte geschiedenis

De congregatie

De Sociëteit voor Afrikaanse Missiën is gesticht in 1856 in Lyon (Frankrijk) door M.M.J. (Melchior) de Marion-Brésillac (1813-1859), overigens op verzoek van de prefect van de congregatie De Propaganda Fide, kardinaal Barnabo. De nieuwe congregatie richtte zich op missionering van moeilijke gebieden zoals de westkust van Afrika waar malaria en andere tropische ziekten onder Europeanen veel slachtoffers maakten. Sinds 1892 is de Sociëteit in Nederland gevestigd. Hoewel de wetten van Combes de Sociëteit ertoe brachten uit te wijken naar Nederland bleef zij Frans georiënteerd en tot de Eerste Wereldoorlog traden er slechts enkele Nederlanders in, al had de congregatie diverse opleidingsmogelijkheden . Nadien veranderde dat. De meeste leden kwamen uit Limburg en Noord-Brabant. Over de geschiedenis van de congregatie is veel geschreven door pater J. van Brakel (1930-) die weer terug kon vallen op het werk van zijn confrater Jan (John) van Heesewijk (1897-1982) die ook onderzoek deed in het archief van het generalaat in Rome.

 

De missie

West-Afrika

De eerste door de Sociëteit ondernomen missie was in 1859 naar Sierra Leone (toen aangeduid als de Afrikaanse slavenkust), waarbij de stichter en zijn metgezellen op één na stierven aan de gele koorts (Ëtat de la Société des Missions Africaines, 1960-1961, 7-8) . Na de dood van de Marion-Brésillac werd de sociëteit voortgezet door Augustin Planque die in 1876 de congregatie van de zusters van Onze Lieve Vrouw der Apostelen stichtte.Toch werd in 1860 alweer gemissioneerd in het apostolisch vicariaat van Dahomey (Benin) in opdracht van paus Pius IX. In 1880 arriveerden de eerste paters in Elmina aan de Gold Coast (Goudkust), destijds een Engelse kolonie. Drie jaar later voegden de eerste religieuzen van de congregatie van de Zusters van O.L. Vrouw der Apostelen zich daarbij. SMA en deze congregatie zouden in dit missiegebied blijven samenwerken. In 1906 waren er ongeveer 7.500 katholieken in de Gold Coast en werkten er 17 priester-missionarissen, zes zusters, zeven catechisten en 33 inheemse schoolmeesters. De congregatie had toen 13 kerken en kapellen en 19 scholen met voornamelijk mannelijke leerlingen. Na de Eerste Wereldoorlog werd de Duitse kolonie Togo gesplitst in een westelijk en een oostelijk deel. Het westelijke deel werd gevoegd bij de kolonie Gold Coast, terwijl de Sociëteit het missiewerk in dit gebied overnam van het Gezelschap van het Goddelijk Woord (SVD). Rome voegde dit gebied toe aan het vicariaat Gold Coast. In 1923 werd dit missiegebied aan de nog maar net opgerichte Nederlandse provincie toevertrouwd. Aangezien Engels de voertaal was, was het grootseminarie tot 1939 in Hastings (VK) gevestigd, daarna werd dit omdat Engeland door de oorlog niet meer bereikbaar was ondergebracht in een van de jezuieten gehuurd gebouw in Aalbeek (provincie Limburg). In 1938 werkten 82 paters en broeders in Afrika, de meesten van hen in Gold Coast (Pius-almanak 1938). In 1960 bestond de missie in Ghana uit het aartsbisdom Cape Coast (60 missionarissen), en de bisdommen Keta (36 missionarissen ) en Kumasi (28 missionarissen). Verder was de Sociëteit actief in Ivoorkust en Nieuw-Zeeland, Egypte (apostolisch vicariaat Nijldelta), Marokko, Tanzania en de Filipijnen. De hier werkzame aantallen missionarissen waren overigens gering (1960: aartsbisdom Lomé: 3 misssionarissen) en apostolisch vicariaat Nijldelta (4 missionarissen). In de Verenigde Staten oefende de Sociëteit sinds 1907 zielzorg onder de Afro-Amerikaanse bevolking uit.

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Van Woesik, 26-27, Willemsen, I, par. 1-34, bezoekrapport KAN 1996, Pius-almanak 1960/61, 325, Derix, Brengers van de boodschap, 270 en 323-324 en Van Brakel.

 

 

Organisatie

De congregatie

De congregatie bestond overwegend uit priesters. In 1938 telde zij wereldwijd 820 leden en leidde zij 14 apostolische vicariaten en prefecturen, alle gelegen in Afrika. Zij werd lange tijd vanuit Lyon geleid door een generaal overste, die in 1931 werd bijgestaan door een vicaris-generaal, een procureur-generaal in Rome, een econoom-generaal en vijf adviseurs ('conseillers'). Eens in de vijf tot zes jaar kwam het generaal kapittel bijeen. In 1961 was het generalaat in Rome gevestigd en werd de congregatie bestuurd door een generaal-overste, bijgestaan door een vicaris- en procureur-generaal en vier adviseurs. (État de la Société des Missions Africaines, 1930-1931 en 1960-1961, nieuwe inv. nrs. 206 en 219). In 1930 bestond de congregatie uit de provincies Frankrijk, Elzas-Lotharingen, de Ver. Staten, Ierland en Nederland (État de la société 1930-1931). De Nederlandse provincie werd in 1923 opgericht. De oudste vestiging is in Cadier en Keer (provincie Limburg), waar het provincialaat en een etnografisch museum zijn ondergebracht. Andere huizen stonden in 1938 in St. Michielsgestel (Nieuw Herlaar, provincie Noord-Brabant), Bemelen (provincie Limburg) en Hastings (Ver. Koninkrijk). Het generalaat bevindt zich in Rome. De Nederlandse rechtspersoon was de vereniging van mannen onder de naam 'Missionarissen voor Africa'.

 

Generaal-overste waren:

Augustin Planque 1859-1907

Paul Pellet 1907-1914

Augustin Duret 1914-1919

Jean-Marie Chabert 1919-1933

Auguste Bruhat als vicaris-generaal 1933-1937

Maurice Slattery 1937-1947

Stephen Harrington 1947-1958

Henri Mondé 1958-

 

De missie

De missies werden uitgevoerd onder rechtstreeks gezag van de Propaganda Fide met uitzondering van de missie in de Verenigde Staten onder de Afro-Amerikanen. Gold Coast werd in 1879 een apostolische prefectuur, in 1901 verheven tot apostolisch vicariaat. In 1931 was dit missiegebied onderverdeeld in 13 districten die ieder weer een groot aantal stations hadden. Het vicariaat Neder-Volta werd opgericht in 1923 en bestond in 1931 uit 15 districten. In 1950 werden de vicariaten Gold Coast, Neder Volta en Kumasi verheven tot resp. de aartsbisdommen Cape Coast en de bisdommen Keta en Kumasi.

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, afkomstig uit: Van Woesik 25-26, Katholieke Encyclopaedie 1938, lemma 'Sociëteit voor de Afrikaansche Missiën, Willemsen, I, par. 1-34, bezoekverslag KAN 1996, Pius-almanak 1960/61, 325

Doelstelling

De Sociëteit is speciaal gesticht voor de missie in (West) Afrika (bezoekverslag KAN 1996). Tot de doelstellingen behoorden dan ook pastoraal werk en missiewerk. Voor het liefdewerk was er Liefdewerk der Afrikaansche Missiën en Studiefonds voor missionarissen (Willemsen, 34).

Taken en activiteiten
  • (Wetenschappelijk) onderzoek
  • Onderwijs (hieronder ook kweekscholen)
  • Geldwerving
  • Informatievoorziening en propaganda
  • Pastoraal werk
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Bestudering en beschrijving van taal en cultuur
  • Christelijke lectuurvoorziening/colportage
  • Opleiding van (inheemse) werkkrachten (Te denken valt aan zendelingen, missionarissen, assistenten enz.)
  • Uitzending van zendingswerkers en missionarissen

Geografie

Continenten
  • Afrika
  • Oceanië
Lokatie
  • Ghana
  • Aartsbisdom Cape Coast
  • Aartsbisdom Accra
  • Bisdom Keta-Ho
  • Bisdom Kumasi
  • Bisdom Sekondi-Takoradi
  • Bisdom Sunyani

Niet-archivalische bronnen

Selectie uit de literatuur
Titel
  • The SMA missionary presence in the Volta Region of the Gold Coast/Ghana since 1923 (volume V) / Johan van Brakel
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 224 p
Uitgever
  • [Cadier en Keer : Van Brakel]
Jaar van uitgave
  • 2002

Titel
  • Honderd jaar S.M.A. in Nederland / J. van Brakel
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 122 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : SMA
Jaar van uitgave
  • 1992

Titel
  • Mission to West Africa : the story of the Society of African Missions (SMA), 1856-1907 / Patrick Gantly
Auteur
  • Patrick Gantly
Paginering
  • 2 dl
Uitgever
  • [S.l.] : S.M.A.
Jaar van uitgave
  • 1991-1992

Titel
  • Mgr. Ignatius Hummel S.M.A. and the SMA missionary presence in the Gold Coast : (1906-1924) : (volume II) / J. van Brakel
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 391 p
Uitgever
  • [Nijmegen : Van Brakel]
Jaar van uitgave
  • 1994

Titel
  • The juridical value of the marriage-consent among the pagan natives of the Gold Coast
Auteur
  • Weijden, Antoon van der
Uitgever
  • onbekend of is uitgegeven
Jaar van uitgave
  • 1939

Titel
  • Le Fils de l'homme : étude historique et critique sur ce titre de Jésus, d'après les évangiles synoptiques / par J. Mouren
Auteur
  • J. Mouren
Paginering
  • 74 p
Uitgever
  • Lyon : M. Paquet
Jaar van uitgave
  • 1903

Titel
  • Een pionier van het moderne misssieapostolaat [sic!], de inlandsche geestelijkheid : Mgr. Melchior de Marion-Brésillac, stichter van de Sociëteit der Afrikaansche Missiën / door J. Mouren
Auteur
  • J. Mouren
Paginering
  • 96 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Missiehuis der Afrikaansche MissiënSt. Michiels-Gestel : Missiehuis Nieuw-Herlaer
Jaar van uitgave
  • 1927

Titel
  • The First 25 Years of SMA Missionary Presence in the Keta-Ho Diocese (1890-1915)
Auteur
  • Brakel, J. van
Paginering
  • 84
Uitgever
  • CMPA-Publications
Jaar van uitgave
  • 1990

Titel
  • Father Auguste Moreau and The Pioneer Missionaries
Auteur
  • Brakel, J. van
Paginering
  • 108
Uitgever
  • Society of African Mission, Dutch Province
Jaar van uitgave
  • 2001

Titel
  • In het voetspoor van Sint Servaas : Mgr. H. Paulissen S.M.A. : een Maastrichtse missiebisschop / J. van Brakel
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-) ; Hubert Joseph Paulissen (1881-1966)
Paginering
  • 128 p
Uitgever
  • Oosterbeek : Drukkerskollektief Geulle
Jaar van uitgave
  • 1997

Titel
  • Missiehuis Cadier en Keer / Johan van Brakel S.M.A
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 132 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Van Brakel
Jaar van uitgave
  • 2002

Titel
  • The First 25 Years of SMA Missionary Presence in the Gold Coast (1880-1905)
Auteur
  • Brakel, J. van
Paginering
  • 130 en 154
Uitgever
  • Mogelijk niet uitgegeven
Jaar van uitgave
  • 1987

Titel
  • The SMA missionary presence in the Gold Coast (volume III) and, Mgr. Ernest Hauger S.M.A. (1924-1932) / J. van BrakelMgr. Ernest Hauger S.M.A. : (1924-1932)
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 208 p
Uitgever
  • [Oosterbeek : Van Brakel]
Jaar van uitgave
  • 1996

Titel
  • The SMA missionary presence in the Gold Coast (volume IV) and Mgr. William Thomas Porter S.M.A. / J. van BrakelMgr. William Thomas Porter S.M.A
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-)
Paginering
  • 296 p
Uitgever
  • [Oosterbeek : Van Brakel]
Jaar van uitgave
  • 1997

Titel
  • Kobina de zoon van de slavendrijver / door B. Eerden ; omslag en illustraties van Vic. van Schoonhoven van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 147 p
Uitgever
  • Oosterbeek : Huize "Tafelberg"
Jaar van uitgave
  • [1952]

Titel
  • Kobina en het geheim genootschap : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en ill. van Vic. van Schoonhoven van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 167 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse missiën
Jaar van uitgave
  • [1953]

Titel
  • Kobina in de Koningsstad : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en ill. van Vic. van Schoonhoven van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 175 p
Uitgever
  • Oosterbeek : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • [ca. 1954]

Titel
  • Komla gaat op zoek naar regen : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en illustraties van Vic. van Schoonhoven-van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 105 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • [1961]

Titel
  • De medicijnman van Bandamo : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en ill. van Vic. van Schoonhoven-van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Vic. van Schoonhoven-van Beurden
Paginering
  • 115 p
Uitgever
  • [S.l.] : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën (Cadier en Keer)Oosterbeek (Gld) : Huize "De Tafelberg"
Jaar van uitgave
  • [1959]

Titel
  • Avonturen van Kassy het "ongelukskind" : een verhaal uit de Goudkust / door B. Eerden ; ill. Vic. v. Schoonhoven v. BeurdenKassy, het ongelukskind in donker Afrika
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • [64] p
Uitgever
  • Oosterbeek : De Tafelberg
Jaar van uitgave
  • [1953]

Titel
  • Avonturen van een Ashanti-jongen : een spannend beeldverhaal / B. Eerden
Auteur
  • Bernard Eerden
Paginering
  • [8] p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse MissiënOosterbeek : Huize De Tafelberg
Jaar van uitgave
  • [1949]

Titel
  • San de herdersjongen / Bernard Eerden ; [omslag en illustraties van Toos Koedam]
Auteur
  • Bernard Eerden ; Toos Koedam (1924-2006)
Paginering
  • 187 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse missiënOosterbeek : Huize De Tafelberg (distr.)
Jaar van uitgave
  • [1967]

Titel
  • Bij de oermenschen van Boven-Ivoorkust / door P. Knops
Auteur
  • J.P. Knops S.M.A. (1898-1986-)
Paginering
  • 97 p., [13] bl. pl
Uitgever
  • Blitterswijk : Missiehuis
Jaar van uitgave
  • 1928

Titel
  • Les anciens Senufo 1923-1935 / P. Knops
Auteur
  • J.P. Knops S.M.A. (ca. 1899-)
Paginering
  • iv, 312 p
Uitgever
  • Berg en Dal : Afrika Museum
Jaar van uitgave
  • 1980

Titel
  • Senoefo : leven en welzijn / samenstelling Hans Witte
Auteur
  • Hans Antonius Witte
Paginering
  • 48 p
Uitgever
  • Berg en Dal : Afrika Museum
Jaar van uitgave
  • 1980

Titel
  • Nederland en de Goudkust, 1598-1872 : een 'vergeten' hoofdstuk? / Jan van Brakel [en] Theo Görtz
Auteur
  • Johan van Brakel (1930-) ; Theo Görtz
Paginering
  • 111 p
Uitgever
  • Oosterbeek : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën 'De Tafelberg'
Jaar van uitgave
  • [ca. 1985]

Titel
  • Kodjo de zoon van het opperhoofd / Bernard Eerden
Auteur
  • Bernard Eerden
Reeks
  • Uit verre landen ; 45
Paginering
  • 126 p
Uitgever
  • Averbode : Altiora
Jaar van uitgave
  • 1957

Titel
  • Het geheim van het verboden bos : een verhaal voor de jeugd / door Bernard Eerden ; omslag en ill. van Vic. van Schoonhoven van Beurden
Auteur
  • Bernard Eerden ; Victor Rudolf Anselm Joubert van Schoonhoven van Beurden (1900-1977)
Paginering
  • 167 p
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • [1956]

Titel
  • The Ewe-Tribe in Ghana
Auteur
  • Leo Brouwer
Paginering
  • 175
Uitgever
  • Sociëteit der Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • 1998


Periodieken
Titel
  • Afrikaansch missieklokje
Paginering
  • Jrg. 1 (1926) - jrg. 16 (1941/45)
Uitgever
  • Blitterswijk : Sociëteit van Afrikaansche Missiën
Jaar van uitgave
  • 1926-1945

Titel
  • Afrikaanse missiën
Paginering
  • Jrg. 17 (1946) - jrg. 21, afl. [8] (1949)
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit van Afrikaanse Missiën Cadier en Keer
Jaar van uitgave
  • 1946-1949

Titel
  • Afrika ontwaakt : maandblad van de Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Paginering
  • Jrg. 21, afl. 9/10 (oct./nov. 1949) - jrg. 40 (1967)
Uitgever
  • Cadier en Keer : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • 1949-1967

Titel
  • Onze krant / Sociëteit voor Afrikaanse MissiënOK
Paginering
  • Jrg. 1 (1960) - ...
Uitgever
  • Oosterbeek : Sociëteit voor Afrikaanse Missiën
Jaar van uitgave
  • 1960-...

Titel
  • État de la Sociéte des Missions Africaines
Reeks
  • 1930/1931-na 1960/61

Titel
  • De Toekan
Auteur
  • Bernard Eerden sma
Uitgever
  • SMA
Jaar van uitgave
  • 1949-1952
Interviews

In totaal 28 interviews, en wel de nrs.:

70

88

122

123

166

170

182

193

200

236

272

281

297

301

336

384

388

402

422

495

583

620

649

650

652

696

728

759

 


Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

Het goed bewaarde archief is in bruikleen gegeven aan het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in St. Agatha. Het wordt daar opnieuw geïnventariseerd. In maart 2010 was het proces tot ongeveer de helft gevorderd. Niet bekend is wanneer de nieuwe inventaris gereed is (mededeling Erfgoedcentrum maart 2010). De oude inventarissen hebben het toegangsnummer 35a en 35b.  De nieuwe inventaris vervangt ten dele de twee oude inventarissen. Het archief is in feite een vermenging van bibliotheek en archief. Het bevat dus ook veel boeken en ander gedrukt materiaal. Veel stukken zijn in het Engels en Frans geschreven. Structurele archiefvorming voor de Nederlandse provincie kon uiteraard pas plaatsvinden na de oprichting van de provincie in 1923, maar het archief bevat ook enkele stukken vanaf de vestiging in 1892 in Cadier en Keer. Het eigenlijke archief bestaat uit verslagen van het generaal kapittel en andere kapittelstukken, bestuursarchief, missie-archieven, economaatsarchief en publikaties. Opvallend is het grote aantal en de hoge kwaliteit van de persoonsdossiers (volgens de nieuwe inventaris 330 stuks, inv. nrs. 245-574) met gegevens over herkomst, studieresultaten, beoordelingen, loopbaan en ook briefwisseling tussen de paters en broeders en hun oversten in de missie en confraters en familieleden. Daarnaast zijn er veel persoonsarchieven van paters en broeders met daarin dagboeken, verder aantekeningen, correspondentie, gepubliceerde en ongepubliceerde verhandelingen. Een deel van de documenten is in het Engels en het Frans geschreven. Het archief van het generalaat is niet onderzocht.

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: bezoekverslag KAN 1996

Bewaarplaats Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, St. Agatha
Periode archief 1892-heden
Openbaarheid beperkt
Omvang ca 85 m; de nieuwe inventaris telde in maart 2010 743 inv. nrs.
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Toegang titel KAN 35a-b en nieuwe inventaris zonder naam uit 2010
Bijzondere relevantie

Selectie (door ACMK)

 

Rev. fathers Wouters and Laugel, Manual for Catechists and Teachers (Catholic Mission, Lagos. z.j.) (inv. nr. 654)

NB; in het Engels. 62 p.

Catechisten werden gerecruteerd uit de inheemse bevolking en assisteerden de missionarissen. Zij fungeerden vaak ook als schoolmeester

Inhoudsopgave:

Part I The Catechist

The Catechist

Personal santification

Rule of life

Zeal

Kindness

Baptism of infants

Lay-Baptism of adults

Contrition

The last Sacraments

Burial

Priesthood

Marriage

The Church

The Mission-Yard

Holy Mass

Serving at Mass

Sunday Service

Speaking in public

Sunday school

Eevening service

Catechism

Reports

Meetings & Retreat

Example for Catechists

 

Part II The Teacher

Discipline

Class teaching

Religious instruction

Reading

Spelling

Handwriting

Arithmetic

Home lessons

 

 

Jaarverslagen, 1947; 1950-1960 (inv. nr. )

NB: in het Engels

 

Audio-visueel materiaal

In de jaren dertig maakte de Maastrichtse fotograaf Fohl in opdracht van de congregatie een missiefilm onder de titel van Tropenoffer. Aan de expeditie nam ook deel Pierre Knops sma dankzij wiens relaties met de Senufo men erin slaagde opnamen te maken van het ceremonieel van het geheime Porrogenootschap van de Senufo's in Noord-Ivoorkust. De stomme film was in 1955 en rond 1975 nog in het bezit van de congregatie (ENK, SMA, inv. nr. 394). Niet bekend is waar deze film zich nu bevindt. Later werd door NN Regout nog een missiefilm gemaakt getiteld Afrika Ontwaakt.


Bewaarplaats Generalaat, Società delle Missioni Africane, Via della Nocetta 111 - 00164 ROMA, tel. 06-66.16.841
Websites

http://www.sma-nederland.nl/

 

website: www.smainternational.net

e-mail: secgen@smaroma.org

website SMA in Nederland: www.missions-africaines.net

 

Bronnen met verslaglegging

In de drie beschikbare inventarissen zijn in maart 2010 de volgende bescheiden aangetroffen (met periode waarover deze lopen):

 

Dagboeken en memoires

NB: in het Nederlands, Engels en soms Frans.

Herinneringen bajesleven, leven in de gevangenis 3 juli 1943-4 november 1944, vertaling van W. van Frankenhuysen (nieuwe inv. nr. 582)

Memoires van Kees Breukel, 1934-1962 (inv. nr. 582)

Memoires vermengd met beschouwingen van Leo Brouwer over de Ewestam, z.j. (inv. nr. 584)

Dagboeken van Jan Doeswijk in Kete Krachi, 1935-1951, 10 schriften (nieuwe inv. nr. 586)

Dagboeken van Antoon Domensino, periode 1946-1951 toen hij werkzaam was in het gebied van de Ashanti, 3 schriften, (nieuwe inv. nr. 587)

Dagboeken van Antoon Domensino, periode 1923-1939 toen hij in Ghana werkzaam was (nieuwe inv. nr. 587)

Dagboek over reis naar Afrika van Bernard Eerden, 1947 (nieuwe inv. nr. 589)

Dagboek Afrikareis van Bernard Eerden, 1956-1958 (nieuwe inv. nr. 589)

Memoires van Huub van Gastel, 1906-1983 (nieuwe inv. nr. 588)

Memoires van Harrie Huiskamp, 1923-1994 (nieuwe inv. nr. 597)

NB: met veel etnografische uitwijdingen

Memoires van Jos. Mouren, 1882-? (nieuwe inv. nr. 621)

Memoires van Jos. Mouren, 1899-na 1960 (nieuwe inv. nr. 621)

Dagboek van een reis in Ivoorkust, Opper-Volta, Togo en Dahomey (tegenwoordig Benin), 1937 (nieuwe inv. nr. 621)

NB: tijdens deze reis werd in opdracht van de congregatie de film 'Tropenoffer' opgenomen.

'Souvenirs d'un vieux Broussard' door Jos. Mouren, met Nederlandse vertaling (nieuwe inv. nr. 621)

NB: in 1950 in het Nederlands vertaald door Frits Koolen sma, maar geen van beide werken is uitgegeven. Het boek gaat over de missie van Mouren in West-Nigeria en naburiige landstreken.

Memoires van Koos Nadorp, 1904-1975 (nieuwe inv. nr. 624)

NB: broeder en van beroep drukker-typograaf

Dagboek van Cor van der Plas, 1939-1952 en 1946-1947 en 1967 (nieuwe inv. nr. 629)

Dagboek van Han (F.J.) Terlinden, 1933-1936 (nieuwe inv. nr. 637)

Memoires van Bernard Wieggers, 1952-1991 (nieuwe inv. nr.653 )

 

 

Statistiek

Statistische gegevens 1932 en 1951 (nieuwe inv. nr. 3)

Statistieken van de Nederlandse provincie, 1949-1973 (nieuwe inv. nr. 690)

 

Overige stukken

'De Ewe-stam in Ghana. West-Afrika. 1947-1973 door Leo Brouwer, Nederlands origineel en Engelse vertaling uit 1998 door Wiel Eggen sma (nieuwe inv. nr. 584)

'Uit mijn missieleven', 3 schriften met een etnografie van de Ewe door Toon Domensino, bestrijkend de periode 1923-1939 en 1946-1951 (nieuwe inv. nr. 587)'Uit mijn missieleven in Ashanti'(1946-1951) door Toon Domensino (nieuwe inv. nr. 587)

'Grammar Outlines of Belmer and Grant Fanti-Akan' door Toon Domensino, Nijmegen, 1943/Aalbeek, 1944 (nieuwe inv. nr. 587)

Opstel over dood en begrafenis in Ghana door Bernard Eerden, z.j. (nieuwe inv. nr. 589)

'Vie quotidienne des Anciens Senufo', manuscript in drie delen, door Pierre Knops (nieuwe inv. nr. 609)

Woordenboek Frans-Senufo, door Pierre Knops, door hem geannoteerd en verbeterd, z.j. (nieuwe inv. nr. 621)

NB: komt niet voor in de NCC. De Senufo wonen in het noorden van Ivoorkust. Het woordenboek is niet uitgegeven.

Polygamie bij de Ashanties, manuscript, aanwezig in het persoonsarchief van Wynand Ruyling (nieuwe inv. nr. 631)

 

Het archief bevat persoonsdossiers van overleden leden met daarin vaak briefwisseling tussen de pater of broeder en zijn oversten, confraters en familieleden. Deze brieven kunnen informatie bevatten over de wijze waarop men te werk ging bij zielzorg en onderwijs en over ervaringen en gebeurtenissen. Dagboeken en memoires werden in de inventarissen niet aangetroffen, wat niet betekent dat ze er niet geweest zijn.

 

 

 

 

 

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  1. Bij het honderdjarig bestaan van de congregatie werd in 1956 een special van Afrika Ontwaakt uitgegeven, voornamelijk over de totstandkoming van de congregatie.
  2. De stukken waarnaar hierboven verwezen wordt, zijn voorzien van het nummer van de nieuwe inventaris, voor zover de stukken althans daarin voorkomen; in het andere geval wordt naar een van de oude inventarissen verwezen.
  3. De vele etnografische artikelen van J.P. Knops sma in wetenschappelijke tijdschriften zijn niet in het veld literatuur opgenomen. Overdrukken zijn te vinden in zijn persoonsarchief: ENK, SMA, inv. nr. 609. Zie ook Belgische biografieën.
  4. In 1935 maakten de SMA als één van de eersten gebruik van film: Tropenoffer (Derix, 403).

 

 

 

 

Informatiewaarde Groot