Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

Hermanus W. Witteveen (1815-1884) werd in 1846 hervormd predikant van de verwaarloosde gemeente te Ermelo. Geïnspireerd door onder andere het Reveil en de stichter van de Hernhutters, graaf N.L. von Zinzendorf, legde hij zich toe op armenzorg, filantropie en zending. Dit leidde tot wrijvingen en tenslotte tot een conflict met de kerkelijke overheid. Na in 1858 te zijn geschorst werkte hij tot zijn dood in 1884 verder in de door de schorsing ontstane zendingsgemeente te Ermelo. Officieel bedankte hij niet als lid van de Hervormde gemeente.

In 1865 sloot de zendingsgemeente zich aan bij de Alliance des églises libres de divers pays  [Verbond van Vrije Kerken in Verschillende Landen] en in 1872 verkreeg ze rechtspersoonlijkheid. Men verbouwde een boerderij tot zendingskerk en opleidingsschool voor zendelingen en evangelisten. Witteveen richtte in 1851 de Kinderzendingsvereniging te Ermelo op, schreef veel met zendingsmensen uit binnen- en buitenland en organiseerde van 1860-1875 zendingsfeesten in Ermelo. Tenslotte begon hij ook zelf met het uitzenden van christen-werklieden. In 1856 werd G. van Asselt geordend en uitgezonden naar Sumatra. In de loop der tijd werden anderen uitgezonden naar Ned. Indië (Talaut-eilanden en Salatiga), Zuid-Afrika, Oost-Afrika en Egypte. Witteveen kan met recht een pionier genoemd worden. De werklieden uit Ermelo bleven zelden (slechts eenmaal) bij Ermelo in dienst en tenslotte werden alle zendingsterreinen overgenomen door grotere corporaties.

(uit: Karelse, Biografisch Lexicon 4, 458-461 en: Groot, Witteveen).

Hermanus W. Witteveen (1815-1884) became a hervormd minister of the neglected congregation of Ermelo in 1846. Inspired by among others the Reveil movement and the founder of the Hernhutt congregation, Count N.L. von Sinzendorf, he concentrated on care of the poor, philanthropy and mission. This brought about friction and finally a conflict with the church authorities. After being suspended in 1858, he continued working until his death in 1884 in the mission congregation of Ermelo that was a result of the suspension. He did not formally resign his membership of the

hervormde congregation. In 1865 the mission congregation joined the Alliance des églises libres de divers pays [Alliance of Free Churches in Different Countries], and in 1872 the congregation received legal recognition. A farm was rebuilt into a mission church and a training school for missionaries and evangelists. Witteveen set up the Children's Missionary Association in 1851, frequently wrote to missionary people at home and abroad and organised missionary fairs in Ermelo between 1860 and 1875. Finally, he started sending out Christian labourers. In 1856 G. van Assel was ordained and sent out to Sumatra. As time went on, others were sent out to the Netherlands Indies (Talaud Islands and Salatiga), South Africa, East Africa and Egypt. Witteveen can be called a true pioneer. The labourers from Ermelo seldom stayed in Ermelo's service except one, and finally, all missionary fields were taken over by larger corporations.

All information from: Karelse, Biografisch Lexicon Geschiedenis Nederlandse Prestantisme, 4, 458-461 and Groot, Witteveen).

• Geldwerving
• Informatievoorziening en propaganda
• Christelijke lectuurvoorziening/colportage
• Opleiding van zendingswerkers en missionarissen
• Uitzending van zendingswerkers en missionarissen

• Afrika
• Azië

• Nederlands Indië
• Java (Salatiga)
• Sumatra (Sipirok, Ankola)
• Talaud-eilanden

http://www.zendingskerk.nl

Kinderzendingsvereniging te Ermelo

In verschillende archieven zijn brieven van Witteveen bewaard gebleven, bv. het archief van G. Groen van Prinsterer, het archief van de Evangelische Broedergemeente, en het archief van de Raad voor de zending.

Verder bevat uiteraard het archief van de zendingsgemeente te Ermelo veel informatie over Witteveen. (zie betreffende formats)

• Comité ‘De Christen-Werkman’
• Ermelo’sche Zending