was mij de overtuiging meer levendig, dat het
Christendom geen rok moet zijn dien wij af en aannemen
maar wel de innige overtuiging van ons hart, zoodanig
dat ons geheel leven Christendom wordt. Nu begreep ik
den gehelen dacosta met alle zijne gedichten en denkbeelden.
Nu las ik het heerlijk gedicht van Bilderdijk aan
hem gericht, en nu gevoelde ik wat men over de
menschen moest en kon denken die Bilderdijk voor ongodist
scholden; en die Israël van Dacosta als een oorlogs-
verklaring tegen de Christenen aanzag. O met welke heilige
aandoening heb ik nu naar huis en dan[?] aan de
onvergetelijke vrouw kunnen terugkeren. Nog heerlijker
dan ooit stond zij daar voor mijnen blik. Nu weet ik dat
ik bij het 4e deel van de Helon niet vergeefs aangedaan
was geweest. Daar stond hij voor mij de Helon van onze
dagen niet beter dan anders maar als door God
verwekt als de man van Israel die de waarheid van
Zijn godsdienst aan den stam van Juda verkonden moet.
Achtingswaardige Way. Treur niet. Een Salomon is gevallen
maar in eenen dacosta is meer dan hij opgestaan. Nog
eer uwe oogen in de schemering des doods vallen lagcht
u missschien deze stralende hoop tegen. Terwijl gij bij
het bezwijken van uwen vriend het Eli Eli Sabbachtani
uitroept. Een nieuw bewijs voor het Christendom herijst
in het midden van eene eeuw waar waanverlichting en
valsche wijsbegeerte den Scepter zwaait en de Ster
eens groot aan de oevers van den Jordaan en die de
sterveling thans vergeefs aan de hemel zoekt werkt nog door
een ontzettende woordenskracht, niet in het raatlen des donders
maar in het gemoed van den mensch die afgevallen engel en tog
nog het verheven toonbeeld zijner grootheid.
Ideen uit d'acostas Gesprekken
Verschillende oorsprong der Grieksche Mythen, Fabels als Orpheus
geheel uit verbeelding, de Prometheus de traditie van den val
doch geheel omgekeerd, waardoor het geene dat de verhevene en
[poetische] zijde van het gebeurde was als characteristicq van
dezelve wierd aangenomen. Oostersche oorsprong van Aeschylos -
Spaansche troubadours door daC. gevonden. Ideaal geenzints iets
denkbeeldig, zoo als in Schiller's Reich der form, maar de
wezentlijke afdruk van eene hogere wereld. Zonder dit ware
poezy de belagchelijkste overspanning zoo iemand zich nederzette
om poetisch of liever opgezwollen te willen zijn. De vorm der
Phrasis bij de ouden wordt subjonctif, blijft bij ons indicatief.
Bilderdijk twaalf jaar te huis geweest zijnde alleen
met de ouden omgegaan hebbende zegt kunt gij mij melden waar
de leidsche straat zij. De ouden stelden zich in hunne
schrift in het praesens van dengenen die leest wij in dat van dengenen die
schrijft. Willem de 1 wereltlijk Graaf v. Holland. Zijn acte
v. verkiezing[?] door Amsterdam en Gouda terug gehouden en
de Aristocratische factie.
De dogmata der Christelijke leer in de Joodsche bewaard.
De oude rabbijnen zeggen dat de Messias lijden moet. D'acosta door
het onderzoek der dogmata en de overtuiging daarvan tot
het historische gebragt. Zijne twee grote plannen. Het eerste
de geschiedenis van de Joden van Spanje, de exclusie van
de stam v. Juda van de dood van den zaligmaker een nieuw bewijs,
het twede de bewijzen uit de Talmud waar God om dus
te spreken incognito en verborgen is. Getuigenis der Rabbijnen zelven
in hunne explicatie van de Talmud, dat ieder slechts
een gedeelte van dit ontzettend werk kunnen uitleggen niet weten hoe
dit met andere gedeelte in verband staat. Het denkbeeld van
Gods verkiezen v. Abr. Isaac. Jacob, Juda. Grote denkbeeld uit
de opvolging van het menschelijk geslacht, alle onwikkeling en