Dat hi fel was ende loes.
Mer die kennet 's niet altoes,
Die zulke dinc van hem seyde.
Nu is hi in die Godes gheleyde,
God hi moete der zielen pleghen,
Des hi begheerde alle weghen.
Dese Here en leefde niet langhe
Na dien, dat sijn Sone stranghe
Den wijch op Goude vacht met eeren
Jeghen die Vlaemsche wreede Heeren,
Ende hi se verwan al zonder letten,
Ende hi Ziericze ontsette.
Dit wist hi al voer sine doet,
Dat was hem bliscap groet,
Dat hem God der eeren jonde,
Dat hi doch op eene stonde
Voer sine doet was ghetroest,
Ende sine Vriende waren verloest.
Want had hi gestorven eere,
Men zoude segghen, dat hi van zeere
Ende van rouwen ware ghebleven,
Ende soe den gheest hadde ghegheven.
Der quaetsprekers is soe vele,
Die altoes ute hare kele
Laten een quaet dan goet.
Die des pleghet, hi misdoet,
Dat hij 't al in quade keert.
Ghodsad heb hi die 't hem leert.
Hi versciet (als ic 't versta)
Herde corteliken daer na
Na den stride, als 't is bescreven,
Ende heeft den gheest op ghegheven
T' Saterdaghes (als 't wesen moeste)
Na onser Vrouwen-dach in den Oeste.
Ende waert begraven met groter eeren
Jn den selven Jare ons Heeren,
Als 't bescreven is van den stride,
Dies sine Vriende waren blide.
  Al was die Grave Willem droeve,
Hi moeste sien om sine behoeve;
Op hem was nu comen 't Lant.
Ende voer doe al te hant,
Ende ded 'em Hulden ende Zweren,
Dies ne wild 'i niet ontberen.
Ende der Manne en bleef nye gheen,
Si ne ontfinghen haer Leen
Als van haren rechten Heere.
Si mochten 't doen met groete eere.
Als hi in Zeelant hadde ghedaen
Manscap, ende Hulde ontfaen,
Pijnd 'i hem hoe hij 't Bezette.
Ende voer in Hollant (zonder lette)
Al te Dordrecht in die Poert,
Ende omboet (rechte voert)
Om die Liede dat si quamen,
Ende si voer 't goede namen,
Ende si ne ontfinghen over Heere.
Si daden 't geerne (wil dij 's mere?)
Ende Zworen hem daer Houde
Die Poerters jonc ende oude,
Ende Lant-liede al ghemeene,
Beyde groet ende cleene.
Tot Sciedamme voer hi van daer,
Ende omboet (dat 's waer)
Die Liede van der jeghenode,
Die voer hem waren niet node,
Ende Zworen hem Hulde mede
Al die Liede daer ter Stede.
Oec ne wass 'er nye gheen,
Si ne ontfinghen haer Leen
Die daer woenden in den Lande,
Ende setten hem in ts Graven bande,
Want hi met rechte haer Heere was.
Doe waert hi te rade das,
Dat hi te Delf voer in die Poert:
Te Leyden, te Haerlem, alsoe voert.
Ende voer t' Alcmare in Vrieselant,
Ende omboet al te hant
Die Vriesen, dat si tot hem quamen:
Of dat si tot hem seynden (bi namen)
Dien si betrouweden sonderlinghen,
Van wien dat hi Hulde ontfinghe
Voer hem allen daer ter stede,
Ende voer hem mochten Zweren mede.
Die Vriesen stonden t' sinen ghebode,
Ende dancten 's ons Here Gode.
Dus dede hi an dese vaert,
Ende voer weder te Zeelant waert,
Ende besette daer sijn Lant
Doe quam hem boetscap te hant,
Dat hi doer Brabant mocht varen,
Ende hi quame (zonder sparen)
Jn Henegouwen, sonder respijt.
Want men zoude op die tijt
Dat zegghen uten van den dinghen,
Tusschen van Vrancrike die Coninge
Ende sire partie an d' eene zide,
Ende die van Vlaendren ten selven tide
Ende Her Gyen ende die zine.
So mocht 'i (met ter selver pine)
Heer Karels Dochter van Vrancrike
Te Wive Trouwen eerlike,
Die hem ghezekert was te voren,
Bi ts Vaders (alse wij 't horen)
T' eerste dat die boetscap quam,
Ende hij 't waerliken vernam,
Besette hi 't Lant van Zelant wale:
Ende reyd 'em ten zelven male,
Hoe hi in Hollant comen mochte.
Des had hi pine (eer hij 't volbrochte)
Van den yse, dat was starc.
Had 't moghen baten dusent marc,
Men hadde niet moghen comen over
Van den eenen aen t' ander over.
Dit gheviel te menigher stonde,
Dat hi ghevaren niet en konde
Van den yse, dat was soe groet.
Dat hi merrede, dede hem den noet.
Wat hi ter Zeewaert zochte,
Dat was dat hem niet en dochte,
Hi ne waer 't niet lede sonder scade.
Ten lesten waert te rade,
Dat hi Bode seynde saen,
Ende dede Godevaerde verstaen
Van Berghen den Drossate,
Dat hi emmer niet en late,
Hi ne ombiede hem met ter vaert,
Of hi quame darwaert,
Dan hi ne dan mochte gheleyden
Tote Breeda over die Heyde:
Die Hertoghe had hem ghegheven
'T Gheleide, ende oec dat bescreven:
Ende dat hi omboede wat hi doen woude,
Want hi daer na werken zoude.
Godevaert omboet hem weder zaen,
Wat hi woude 't ware ghedaen:
Der Ballinghe en waren gheen soe coene,
Dat si hem bestaen yet dorsten te doene,
Of den minsten van den zinen.
Hi zoude ghetrouwelike pinen
Ende zekerliken gheleyden
Ende met hem riden over die Heyden,
Ende doen dat hem is bequame:
Ende hi daer stouteliken quame,
Hi ne dorste niet ontsien.
Godevaerd omboet met tien,
Ware der Ballinghe een so coene,
Die hem pijnden te misdoene
Den Grave, of yemant van den sinen,
Hi soud 't hem doen anscinen,
Hi soude hem nemen lijf ende goet.
Met tien die Grave reeden doet
Sine vaert (wat wil dij 's mee?)
Ende porde van Zericzee,
Ende voer te Bordamme over
Aen Noert-Bevelant aen den over,
Ende ghinc te Kats rechte voert,
Ende scepede (heb ic ghehoert)
Jn Zuutvliet hi ende sine Man,
Ende voeren tot Wijchvliet an.
Ende voert voer hi te Reymmerswale,
Ende quam daer ten avont male:
Den nacht dore ende den dach,
Dat grote Vastenavont wesen mach,
Bleef hi daer, ende den nacht daer na.
'S ander dages (als ic versta,)
Reyde hi hem toe, ende voer bi tide
Over aen die ander zide.
Sine paerde waren ghereet,
Doe hi dor die Porte leet
Tote Berghen sonder houden.
Die ghene, die met hem varen zouden,
Waren ghereet, en voeren mede
Twee milen buten der Stede.
Doe reet vort over die Heyde,
Een deel met sijns selves gheleyde.
Die Here van Breeda hielt hem bi,
Ende dede al dat hi
Doen mochte te weerdicheden,
Ende wild 'en dor sijn Lant gheleeden.
Ende sijn helpe wies hem an,
Hem quamen doe sijns zelves Man
Op ter Heyden hem te jeghen,
Ende deden alse goede Liede plegen.
Dus reet hi voert t' Sente Gheerde[n]berghe,
Ende nam daer ruste ende herberghe,
Daer bleef eene corte stonde,
Ende besette (alse hi best conde)
Sine Liede ende sijn Lant.
Ende voer voert al te hant
Jn Henegouwen dor Brabant,
Daer hi blide Lieden vant
Die ne wel ontfingen (als wi horen)
Nu was hem aldaer te voren
Een kijnt ghesekert van hoghe[n] Gheslachte.
Haer Vader was van groter machte,
Daer toe weldich ende rike
Ts Coninx Broeder van Vrancrike,
Heer Karel was hi ghenant,
Als ic te voren seyde te hant.
Die Grave hadde hem vermeten,
Dat hi woude (zul di weten)
Die Jonghe Bruut hebben te Wive,
Ende trouwen se te sinen live,
Ende leyd 'er toe sinen ghedochte,
Ende reed 'er toe dat hi mochte.
Doe 't bute 'r Vasten comen was,
Voer hi ende pijnd 'em das,
Dat hi quam op eene stont
Jn die Abdie te Longepont,
Daer hi vant die Jonghe Maghet,
Die hem herde wel behaghet.
Daer was die Bisscop van Chisoen,
Die 't herde wel conde doen,
Die se Troude beyde t' samen:
Dat moeste wesen in Godes namen,
God moet se sterken als hi wel mach.
Dit was op enen Zonnendach
Voer die Opvaert ons Heren,
Dat hi nam (met groeter eeren)
Sijn Wijf, ende besliep se daer,
Als men screef ons Heeren Jaer
Dusent drie hondert ende vive,
Grave Willem in jonghen live.
En[de] keerde weder ende omboet te hande
Te Hollant waert t' sinen Lande.
Daer men 's was blide seere,
Ende dancten 's Gode onsen Heere.
Nu soe stont hem herde siene,
Eer hi der Jaren Neghentiene
Hadde, hadd 'i leden al,
(Als 't es bescreven) groet ende smal
Ende doerwaden met ghenende.
Hier mak 'ic mijns Dichtens ende.
Heere van Hollant, edel Grave,
U hevet ghemaket t' eenre gave
Desen Boec ende dit Werc,
Melijs Stoke, u arme Clerc,
U te eeren ende uwen live.
Wacht, dat niet verloren blive
Die name, die ghi hebbet nu:
En doe dij 's niet, dat seg ic u,
Dat quader sal worden dan te voren;
Ende die pine is al verloren.
Altoes peynset om die doghet,
Ende ghevet alse ghi gheven moghet,
Ende wat ghi ghevet, ende wien.
Ende den Smeekers sul di zien
Jn den mont, ende merken wale,
Waerom si segghen heure tale;
Of om gewin is, si u fleren.
Weest ghelike andere Heren.
Hout u Liede ende 't Lant te rechte
Jeghen Heren ende jeghen Knechte.
Elc man doet Vonnesse
Die 's verdient. Leert hem die lesse
Dat Recht is, ende vonnesse draghet:
Roeke 's niet wat men claghet.
Doe dij 's niet, ghi misdoet.
Men sal werpen onder voet,
Mach men: ende segghen dan,
Die Duvel soude desen Man
Moghen dienen ofte minnen!
Trouwen, wil di dit bekinnen,
Ghi hebt 'es groeten scade ontfaen,
Dat te voren niet was ghedaen.
Loent den ghenen die u Dient,
Soe blivet u ghestade Vrient.
Recht over de[n] Riken als over den Armen.
Laet se niet loepen carmen.
Doe di dit, soe doe di wale.
Weset hovesch in daden ende in tale,
Ende ghestadich in ghetale.
Van alle dinghen houdet mate.
Ghi sult minnen die Heylighe Kerke;
Eeren Papen ende Clerke;
Begheven Liede sul di eeren;
Soe sal u sterken onse Heere.
Die Arme sul di niet versmaden;
Doet hem goet in uwen daden.
God gheve dat behouden blive
U ware Heere, in desen live:
Ende na desen live comet der boven,
Daer die Enghelen Gode loven.
Des Jonne Ons ende U, Marien Kint.
Segghet Amen, die den Grave mint.