OM dat ic niet en wille Dat mine[n] sin yet legghen stille. En[de] / verderue m[et] / ledicheden / Willic v al hier ter steden Segghen wie die grauen ware[n] Die hollant in haren Jaren Hadden onder haer bedwanc En[de] hoe verre dat haer ganc Met recht gaet in vrieslant Also als ic bescreuen want Jnden cloester tegmonde Jn latine in vraeyer orconde Sonder fauele sonder lieghen Sonder yement te bedrieghen Want het dunct mi wesen scande Dat die lude van den lande Anders iesten vele weten Ende si des hebben vergheten Wane si zeluer sijn gheboren En[de] wie si waren hier te voren Diet lant wonnen ende erue Daer si of nutten die bederue Dat wil ic hem hier doen wete[n] Wie die lande hadden bezeten Hier te voren in ouden tiden En[de] dit cortelike ouer liden Dese pine ende dit ghepens Gheue ic den graue florens Dat ghi moghet sien en[de] horen Wanen dat ghi sijt gheboren En[de] bi wat redenen ghi in hant Hebt zeelant ende hollant En[de] bi wat reden ghi oec zoect Vrieslant dat v zere vloect Hem biddic die noyt beghan En[de] die ouer ghemene man Om berechten sette lantsheren Dat hi mi dat moete leeren Dat ic die waerheit so v[er]clare Dat men weten moet dat ware Oude boeken hoer ic ghewage[n] Dat alt lant beneden nyemage[n] Wilen neder zassen hiet Also als die stroem versciet Vand[er] masen en[de] vanden rijn Die scelt was dat westende sijn Also als si valt in die zee Oest streckende min no mee Dan toter lauwerse of ter elue Die keyseren van romen zelue Ontsaghen menich warf dit lant Want mer wreet volc en[de] starc in vant En[de] die quaet te zoeken waren Dicke quamen si met scaren Om dat roemsche rijc te crancke[n] En[de] verheerden den rijn vrancken Wiltenburch hiet haer hoeft stat Daert volc menich iaer in zat Na ons he[er]en gheboernes Drie hondert iaer .lx. ende zes Wort keyser valentijniaen Goet kerstijn was hi sond[er] waen Jn sinen tiden waren si getoghen Die neder zassen en[de] wilden poghen Te nederen die roemsche ghewelt Daer beghincse op een velt Die keyser ende wan hem an Hare scepe ende menich man Jnt neder lant neuen den rijn Doe wan hi voert met siere pijn Haer lant dat noch ze[er]e is vast En[de] zetted[er] in zommighe gast Diese ghiselden en[de] dwonghen Te dienen der roemscher tongen Dus mosten si den zeghe v[er]liesen Die neder zassen heten nv vriesen Die name wanic dat eerst vant Rome want hets .i. cout lant Heyden bleuen si noch hier naer Meer dan .ccc. Jaer En[de] dienden heiden lantsheren NV worden zeder moghendelike Die coninghen van vranckerike H[er]en ouer al duutslant Also dat in hoer hant Vrieslant qua[m] als ghi sult hore[n] Want puppijn van harstele gebore[n] Diet zwaert van vranckeric droech Hi hadde orloghe ghenoech Jeghen roboude gods viant Die hertoghe was van vrieslant So dat hine verwan met eeren Jnt carnacioen ons heren VjC xc ende viere Doe zende hi inden lande sciere Willeboerde die eerst bekeerde Die vriesen en[de] tgheloue leerde Tot west cappelen dat hi quam D[aer] hi aenbedende vernam Marcuriose ouer eenen god Dat beelde dor ons he[er]en ghebot Brac hi ende heuet volc ghescoude[n] Mar dat heuet hi zw[aer] ontgouden Want die marcuriuse wachten En[de] sloghen in sijn houet onsachte Dat hi storte sijn bloet Nochtan p[re]dicte hi mett[er] spoet Twoert ons heren als .i. stout s[er]iant Vanden west ende van vrieslant Oestwaert doer die lande recht Onthier went hi quam tutrecht Dat wiltenborch hiet te voren Die afgoden dede hi te voren En[de] maecter eene kerke mede Misse te horen die kerstijnhede En[de] d[aer] toe ons he[er]en woert En[de] vant te romen in die poert Sergius die paeus benedide En[de] hine aertbiscop wiede Te predecken ons he[er]en woert Sette tutrecht in die poert Den bisscops stoel ende besat Als aertbisscop eerst die stat Ende noyt zider ouer een Ne wasser aertbisscop ne gheen Jnghels was wiltenborch becant Gheboren van noerthomb[er] lant En[de] want dinghelsche sijn gewassen Als men leest van ned[er] zassen Conste hi te bet die vriesche tale Dit mach elc man proue[n] wael JNt carnacioen ons heeren Als ons vraye ystorie leeren ViiC. x. ende viere Starf puppijn die stoute fier Die gheboren was van herstele En[de] liet eene sone die gheselle Des vaders was van hoge[n] doen Kaerl matheel hiet die gone Die menighe scone vromichede Op die felle heiden dede Tien tiden lesen wi en[de] in die[n] dage[n] Waren vele bisscoppen die plage[n] Te varen after lande castien Om van die onnutte maniere[n] Tbekeren theiden diet So dat in dien tiden sciet Van sans die bisscop wolfram En[de] in vrieslant dat hi quam Predicken niet als die blode So dat hi den hertoghe robode Van vrieslant so heeft belope[n] Dat hi hem wilde doen dopen En[de] was te vonten comen En[de] heeft den eenen voet ghenome[n] Ende die in die vonte ghesat Doe vraghede hi eer hi voert ghinc bat Wed[er] dat sine worders waren Meer onder die zalighe scaken So inder hellen gheuallen ned[er] Sinte worlfram antworde wed[er] Dat sine maghen waren v[er]loren Die heiden storue[n] d[aer] te voren Robout sprac ic en mach niet Mijn gheselscap wats ghesciet Jnder hellen begheuen Ende met luttel armen leue[n] Jn hemelrike sonder waen Die mi twint niet en bestaen Vter vonten hi den voet toech En[de] die duuel diene bedroech Die hem vele goets behiet Ne helt hem sijn vorw[aer]de niet Want hi starf opten derde[n] dach En[de] voer d[aer] hi sine maghe zach Dit ghesciede als wi leeren Jnt carnacioen ons heeren VijC. xx. ende achte Menich vanden vriesen gheslachte Wart k[er]stijn om dat dus v[er]ghinc Robbouts des hertoghen dinc Want willeboert en[de] wolfram En[de] ander gheselscap dat met he[m] qua[m] Bekeerde[n] dat vriessche diet Sinte willeboert die v[er]sciet Na ons he[er]en gheboernes VijC. xxx. ende ses Sinte bonefaes die ontfinc Den stoel so dat hi preke[n] ghinc Jn vrieslant toter lauw[er]s oest En[de] heeft vermaent en[de] getroest Alt tfolc kerstijn dom tontfaen Te dockinghe d[aer] quame[n] he[m] aen Die onbekende wilde vriesen Die ghelike verwoede riesen Hem versloghen m[et] sine ghesellen Dus als ghi hier hoert tellen Wies in vrieslant die kerste[n] wet En[de] worden ghtempt en[de] gheset Bid[er] fransoyser moghenthede En[de] bid[er] predicacien mede Dat si kerstendom ontfingen Eer die hollantsche g[r]aue[n] op ghingen Na puppijn als ic vore[n] seide Die den hertoghe roboude ond[er] leide W[ar]t he[er]e sijn soen kaerl manteel En[de] dwanc alle die lande gheheel Van vrieslant tot ou[er] gheronde Jn vranckeric ne mochte tier sto[n]de Altoes niement coninc wesen Ten was altemale bi desen En[de] als men hem oec boet die croen Seyde hi twaer noch also scoen Coninghen dwingen en[de] lage[n] Als zelue crone te draghen Dese starf in ons he[er]en Jaer VijC. xli. dats waer En[de] liet sinen sone tlant Die clene puppijn was ghenant Dese heuet die vrancsche c[r]one geno[m]e[n] Hem die van troyen ware[n] come[n] Biden paeus sacharien En[de] was die eerste vand[er] p[ar]tien D[aer] hi wt was gheboren Die ter crone was vercoren Alle die duutsche en[de] walsche mede Waren onder sine moghenthede En[de] vrieslant was he[m] ond[er]daen Hi starf als wi vor waer v[er]staen Jnt carnacioen ih[esu]s dats waer VijC. en[de] lxxij. Jaer Kaer die grote nam moghenlike Naden vader tconincrike Ond[er] sine moghenthede Ware[n] alle duutsche en[de] walsche mede Vrieslant ende spaengen Lomberdien ende almaenge[n] Sassen heuet hi iij. warf stoert En[de] p[re]decte ons heren woert En[de] deedse kerstendom v[er]kiesen Van desen beromen he[m] die vriese[n] Dat si waren ghesculden vri Want in sinen tijt so segge[n] sij Waren si eygen als ende als En[de] dat si stroppe[n] droge[n] ande[n] hals En[de] om dat si hem rome[n] wonne[n] Dat wi ghevinde[n] niet en conne[n] Jn ghene ystorie bescreuen Soude hise vri hebben ghegeue[n] Wi vinden dat hi rome[n] berechte En[de] hi ontlijfde he[er]en en[de] knechte Die den paus lewen blende Noyt ne lasen wi no en liende Dat kael die stat van rome[n] bezach Tote an sinen starf dach Noch vande[n] vriesen sprect hi niet Het waer bescreuen waers iet Kaerl w[ar]t keyser oec met eeren Jnt carnacioen ons heren ViijC. Jaer ende twee .Xiij. iaer een luttel mee Was hi keiser en[de] leuede vorw[aer] Min dan .lxxij. iaer Na hem quam lodewijc sijn soen Keyser en[de] co[ninc] was die goen Omtrent .xxvj. iaer Die vriese gauen he[m] openbaer Beide dienst ende tribuut Aldes vaders rijc vt en[de] wt Hilt hi al meere en[de] minder Dese starf en[de] liet .iij. kin[.] Die niet en conde[n] vriendelike Ghedeelen des vaders rike En[de] quamer om tenen wighe Bi autsurre met grote[n] prighe De .ij. ionxste iegen den ouden Dat si zwaerlic alle ontgouden Want vranckeric v[er]loes d[aer] veel Jnden zeluen nijt speel En[de] niement wan d[aer] zege mede Naden wighe maecten si vrede En[de] lotarijs die doutste was Bleef keyser so ict las So had hi romen en[de] lomb[er]dien En[de] he[er]e ouer die stede vrie Mens ende oestrike ghemeen Dat lotrike nv al rene Kaerl die outste d[aer] na was Hadde dat lantscap als ict las Dat nv bi westen d[er] masen leget Hollant vlaendre[n] brabant me[n] seg[et] Al west omme neue[n] die zee Neustren d[aer] toe oec mee Al toter gheronde voert Lant velt renten en[de] poert Lodewijc die de ionxste was Jonste die auenture das Dat bi oester masen al was sijn En[de] dat duutsche lant ou[er] rijn Sassen dueringhen vranke[n]lant Al vielt het in sijn hant Hier latic vanden kaerlingen Mijn scriue[n] bliuen en[de] mijn dinge[n] En[de] hebt v bien gheseit Die reden die hier is vorleit Om te toghen hoe vrieslant Eerst quam inden roemsche[n] bant En[de] om te paeyen hem va[n] desen Datse emmer vri willen wesen En[de]zond[er] h[er]e houden tlant Dat ic noyt bescreuen vant Dat des kersten volc oyt plach Sint dat ane ghinc den dach Nv hoert d[aer] ict om began Hoe hollant eerst g[r]aue ghewan Sijt des zeker [.]n[de] ghewes Dat die graefscap va[n] holl[an]t es Een stic van vrieslant ghenome[n] Wa[n]t alst ons te voren is come[n] Doe men screef .viijC. Jaer Ende lxiij. ouer waer Kaerl die kaluwe zekerlike Die co[ninc] was in vrancrike En[de] van vrieslant had .i. deel Begonste te stichten al gheheel Hollant wt sinen conincrike Want hi gaf eenen dederike Dese lande die wi alte zamen Nomen zullen in ouden name[n] D[aer] die hantueste dus of zeghet Die tegmonde lach of leghet JN d[er] drieuoldicheden name Kaerl want gode is bequame Die co[ninc] es van vranckerike Billic isset zekerlike D[er] hoecheit vand[er] co[ninc] crone Te eeren met milden lone Die ons vrient sijn en[de] ghetrouwe Des willen wi dat me[n] dit bescouwe En[de] het kenlic si ionc en[de] ouden Die hem an die kerke houde[n] Die nv sijn en[de] zullen sijn mede Die tonser teghewordichede Die eerlike g[r]aue hagen bat Onse goedertierenheit dat Dat wi gauen dederike Onsen ghetrouwen zekerlike Sommighe dingen al d[aer] ter stonde Dats die kerc van egmonde Met datter van rechte toe hoert Dats van zuutharders hage voert Lieflike ghehoerden wi hem Tot voertrappen en[de] kinne[m] En[de] ontfingen sine bede Als recht was en[de] billic mede En[de] gheuen onsen ghetrouwe[n] man Wies name staet hier vore[n] an Metten dienst luden diere in sijn al En[de] die men d[aer] noch in hebben zal Ghemeenlike dat me[n] hier boue[n] zeide Met busch merch wat[er] en[de] heide Wi heten en[de] ghebieden dit Gheliker wijs als hi besit Ander goet en[de] ander steden Jn gherechter arfachticheden Dat hi van onser houeshede Dies ghelike bruke mede Sekerlike te sinen liue En[de] so wat dat na hem bliue En[de] om dat hem zullen bliuen So ghebieden wi in dit scriue[n] Dat hi vrilic houde dit En[de] nutte ende besit Ende hi doe ende ordineer Na sinen wille na sinen gheer Daer bi goeds ghenadichede Dats hem niement en doe onvrede En[de] wi willen dat onse gheue[n] Ewelike na onse leuen Worde ghehouden zond[er] breken Hebben wiere die hant toe gesteke[n] En[de] hieten dat ment zegelen zoude Met onsen vingerlijn van goude Ghegheuen in ons he[er]en iaer .ViijC. ende daer naer Drie warf twintich en[de] .iij. mede Tote bladele teenre stede Dats een dorp dat so heet Negen daghen als men weet Voer midde zomer sinte ians dach Als sine gheboernesse lach Dus als wijt conne[n] ghevinden So begonst hem eerst ond[er]winden Hollant dattet graue ontfinc Noch gheuel na desen dinc Dat des kaerls kalewen broed[er] Die co[ninc] was en[de] behoeder Ouer almaengen als men las Hier voren d[aer] sijns ghewage[n] was Desen zeluen dederike Hi gaf hem en[de] maecten rike D[aer] ic of die hantueste al Jn duutsche wort ontbinde[n] zal DEr drieuoldicheit te eeren Lodewijc bid[er] gracien ons he[er]en Coninc wi willen dat cont si Onsen ghetrouwen verre en[de] bi Beide die nv sijn en[de] hier naer Sullen sijn ouer menich iaer Dat onse wijf die coninghinne Vrou emme d[aer] wi an d[re]gen minne Onse hoghe ieghenwoerdichede Ane ghinc met hare bede Dat wi den g[r]aue diederike Gheuen zoude een foreest Dat in dat graefscap es meest En[de] wasda bi namen heet En[de] twater datter dore gheet Wtw[aer]t inw[aer]t mersch en[de] weide Lant en[de] onlant d[aer] toe beide En[de] al dat tot dien foreest Behoert in water en[de] in gheest En[de] wiere ghebot toe dade[n] echt Dat daden wi g[aer]ne en[de] hets recht En[de] gheue in desen brieue Den zeluen g[r]aue onsen lieue Dat forreest dat sijn si En[de] besit als eygen vri En[de] hijt besitte van nv voert Met al datter toe behoert Hi zelue iof sine erfnamen Of wien dat hijt oec wil te zamen V[er]copen willen of ane legghen Sond[er] eenich wed[er] zegghen En[de] om dat dit vast zal staen En[de] onse ghebot d[aer] toe ghedaen En[de] hebber die hant toe ghegeue[n] En[de] hieter oec den zegel an legen Van onsen vingerlijn te waren Ghegheuen in ons he[er]en iaren Ten dertiensten dage van april ViijC. iaer ende also wel .Lxviii. dus began Hollant graue te vange[n] an Weet oec wel dat ic n[iet] en las Wie anders dese dederic was Dan dese letteren doen v[er]staen Dan hi gheboren was zond[er] waen Jn manieren en[de] int ghelike Vant gheslacht van vrancrike Of lichte emme die coninghinne Dor wes bede en[de] wes minne Hi den graue dit goet gaf Lodewijc d[aer] wi seiden af Was hem na lichte belanc Want dit es die omme ganc Sulc lant en[de] zullie hantueste Ne hadde die moghenste en[de] die beste Eenen ongheboren ionghelinc Niet ghegheuen om gheen dinc DJederijc nv sijt seker das Die deerste g[r]aue va[n] holl[an]t was Hadde een broed[er] hiet walgheer Die waert was en[de] gheheer Jn sinen tiden en[de] ghetrouwe Diederic had een vrouwe Die gena bi namen hiet Jn sinen tiden ist ghesciet Dat sinte aelbrecht wart vonden Bi eenen nonne die tien stonden Den graue wiisde w[aer] hi lach Doe ghinc hi op eenen dach En[de] dede sijn beente v[er]dragen Ter stede d[aer] nv leit beg[r]auen En[de] maecte op hem eene kerke Houten en[de] van zulken werke Als doe louelic ende zede Nonnen settede hi d[aer] in mede Die gode en[de] sinte aelbrecht Louen zouden na kerste[n] recht Jn vroenlue gaf hi hem rentende dinge Jn alcmaer en[de] in hallinge D[aer] si mede leuen mochten En[de] gode dienen op dat sijs rochte[n] Dit was recht tot egmonde Dat houet en[de] tbeghin tier stonde Vanden graefscap van holl[an]t es Also als ict bescreuen las Eens dinc ic mi beroem Dat in rechter kerstendoem Dese grafscap is begonnen Want also wi ghemarke[n] conne[n] Dederic dat eerste fondement Stichte kerken ende couent Gode en[de] onser v[r]ouwen teere[n] En[de] den heiligen ons heren Want sine patroen sinte aelbrecht Eerde hi in allen recht Des was recht dat god zelue woude Dat voert in eeren vallen soude Als het dede als ghi sult horen Die dederic die god had v[er]coren Wan eene[n] sone an sijn wijf genen Die dirc is gheheten bleuen En[de] ende zalichlike sijn lijf Hi ende vergena sijn wijf Waren tegmonde begrauen Dat si stichten met hare haue[n] M[aer] die ghene diet latijn screef En weet waer bi het after bleef Hine screef dat iaer niet mede D[aer] hi sine ende in dede Bedi is mi oncont das Hoe langhe dat hi g[r]aue was Jn des dircx tiden als ict vant Was een graue in vrieslant Die gherolf bi namen hiet En[de] wa[n] als men bescreue[n] siet An co[ninc] arnoude van vrancke[n]la[n]t Dat hi hem gaf bosch mersch zant Dat sine graefscap lach gelage Tusschen rijn en[de] zuutershage Visscherien en[de] and[er] renten En[de] quitent he[m] van p[er]lemente[n] Doe screef me[n] lxxxix iaer Tcernacioen gods dats waer En[de] daer toe mede viii. hondert Bedi mi alte ze[er]e wondert Dat dit onscamel vriesdiet Dat van ystorien en weet niet Hem beroemt ende zeghet Dat kaerl die taken leghet Gheurijt soude hebbe[n] hoer lant En[de] ment noyt in yesten en vant En[de] si nade[n] kaerl nochtan Als and[er] bedwongen man Hadde[n] naer .ijC. Jaer Lantshe[er]en en[de] diende[n] vorw[aer] Eer si op hieuen die hant Jeghen den g[r]aue van hollant Dese graue die gherolf hiet Men vint van hem and[er]s niet Dan hem gaf te vrancke[n] voerde Coninc arnout dat mine woerde Hier te vore[n] hebbe[n] ontbonde[n] Lichte hi sta[.]f in sine[n] stonde[n] Sond[er] kint en[de] onse g[r]auen Worden heren van sijnre haue[n] Want icker anders n[iet] of v[er]nam Wat hi was of wat va[n] he[m] quam Dan sine hantueste tegmonde Wilen lach in ouder stonde Nv keer ic tonsen g[r]aue[n] wed[er] Daer ic die ieste of leide ned[er] Na dirc den eersten graue Quam sijn sone d[aer] ic aue Segge[n] zal wel ende waer Want den vad[er] volghede hi naer Jn kerstenlike[n] dade[n] na rechte Hi vercoes sinte aelbrechte Want die kerke tegmonde Die sijn vader in siere stonde Van hout eerst maken dede Brac hi en[de] settede d[aer] ter stede En[de] gods huus van stenen al Dat was van conste n[iet] smal Ene fiertre hi mede berechte D[aer] hi in leyde sinte aelbrechte Die nonne[n] heeft hi dane[n] gedaen Om dat die vriesen zond[er] waen Hem waren so fel en[de] so zwaer En[de] hi sette moniken daer D[aer] noch op den dach heden Tcouent woent al d[aer] ter steden En[de] meerre he[m] hoer goet nochtan Jn scaghen en[de] in haregan Tot egmonde en[de] in rinneghem Bi eemskerke en[de] te sucherem Van winnen tote arem alsoe Entie kerke van heilichloe Tiende en[de] kerke van zassenen En[de] scone renten oec in waelhem Jn limmen ende in bachem Jn smitten en[de] in arem Jn ordebolle en[de] in thosen mede Jn obinghen en[de] in heemstede En[de] bi bemstre gaf hi he[m] goet Tusschen zulen den vloet Jn husliede vier morgen vrie En[de] d[aer] toe die visscherie Jn velsen lande den outaer Sinte aechten dage dor dats w[aer] Jn voerhout tiende en[de] kerke mede Die tiende van noerdike die stede Jn alcmaer die tollen altemaele Dus goede hi die heren wale DEse dirc goet en[de] waert Hadde .i. wijf hiet hildegaert Houes van zeden en[de] van leuen En[de] voldoghen achticheden Die sinte aelbrecht te deele Gaf vter maten scone iuwele Wond[er] scoenheit van manig[er] maniere Si gaf hem een tafel diere Beide van zilu[er] en[de] van goude En[de] van steente menichfoude Men vint int roemsche rike clene Des ghelike dure stene Dan in die tafel staen D[aer] in vint men zond[er] waen Den topaes metten robijn Den sophier en[de] die orangeline Onikel ende calcedone En[de] miraude menige scone Leguriuse ende elitrophe Jaspre groen van duren cope Den camelien en[de] den akaet Den oestelaen die niet en es quaet Hem die onghesien wil gaen Was oec d[aer] mede mede in ghedaen Dese tafel diere en[de] waert Gaf sinte aelbrecht hildegaert Van holl[an]t die ander g[r]auine Oec gaf si doer sine minne Een ewangelij boec mede Ghemaect met groter fierhede Van edelen steen van finen goude En weet wie beteren togen soude Al hadden wi anders ghene orconde Wanen onse graefscap begonde So van vrien edelen conne So van dorpers inden begonne So makes ons dese tafle vroet Die erue en[de] dat grote goet Dat men gaf tot egmonde Dat van hogen trouwe[n] begonde Want ten is te wanen niet Dat al dat ghemene diet Dat woent tusschen d[er] elue en[de] tseyne En[de] vanden berghe hier ned[er] reyne Toter noert zee al ghemene Gheremerde[n] die dire stene Die men in die tafel d[aer] ziet Hier bi en twifel ics niet Al heft die scriuers dus v[er]ghete[n] En was een edel tronc v[er]mete[n] En[de] van der kestine zeden Die gode also veel eeren deden Nv hoert die ystorie voert Die graue dirc als ghi gehoert Hier voren hebt die w[aer]heit das Dat hi die ander g[r]aue was Die van hollant g[r]aue hiet God die alle dinghen vorsiet Gaf hem kind[er] en[de] g[r]ote waerde Bi sinen wiuen ver hillegaerde Die hare vorders wonne[n] mede Jn doghedeliker waerdichede Eenen sone die arnout hiet En[de] egbrecht eene[n] andere[n] d[aer] naer En[de] d[aer] na ouer menich iaer Also als ict bescreuen las Aertspisschop van triere was Daer ic een deel of zeggen sal En[de] niet dan die w[aer]heit al Dese doe hi aertbisscop was Ghedochtem he[m] wel int h[er]te das Wanen hii coman was va[n] gronde En[de] eerde goeds huus tegmonde Als sine vorders dade[n] na recht En[de] offerde sinte aelbrecht Een gouden cruus va[n] scoe[n]re maniere En[de] oec een casuffel diere Een almatike en[de] .i. missael Capitulaer en[de] passionael En[de] and[er] goede boke d[aer] met Ende doude en[de] die niewe wet Bescreuen in letteren fijn En[de] vol heilichdoms .i. scrijn ARnout sijn broed[er] na[m] m[et] eere[n] Een wijf int Jaer ons here[n] Nege[n] hond[er]t iaer en[de] tachtich Van gheslachte g[ro]ot en[de] machtich Van grieken des co[nin]x docht[er] waert Die gheheten was luutgaert Thofan[us] was hoers vad[er]s name Een suster hadse scone en[de] bequame Die theofana was ghenant Die keiserinne was becant Des derden keyser otten moed[er] Dese minnede als hore[n] broeder Den ionghen arnout van holl[an]t So dat si eenen wech uant Entie aertbisscop egbrecht Van triere die sijn broed[er] was echt Entie beiagheden beidegader Den g[r]aue dirc arnouts vader An co[ninc] otten haren sone Die sint keiser was na tghone Dat men hem in aruen gaf Altgoet daer te voren af Sijn vorders waren dienstman En[de] men bredet hem nochtan Aldus sp[r]ac als ghi hier hoert Die hantuest in dietsche woert INde[n] name d[er] drieuoldichede Otte bi goeds ionstichede Coninc wi willen dat cont si Alle onse ghetrouwe v[er]re en[de] bi Die nv sijn en zullen sijn mede Hoe wi om onser moed[er] bede Onser vrouwe[n] om hare mi[n]ne Theofana die keiserinne En[de] d[aer] toe emmer augusta En[de] oms ons ghet[r]owes vrients d[aer] na Van triere bisscop egbrecht En[de] om heinrix bede echt Hartoghe van beieren onse neue[n] Dirc van hollant willen geuen Wat dat hi van ons helt in lene Jn dienst dat wijt hem al rene Jn rechter aruen ghauen Wat so hi hilt lant of hauen Tussche[n] dese[n] .ij. watre[n] yslo en[de] lyhore So gheue[n] wijt hem te vrier core Mit ald[er] nutscap die hi besat Ald[aer] te voren in die stat En[de] wi gheuen he[m] voort d[aer] naer Al dat hi in sinnemare Dat dorp besat v[er]re en[de] bi Dat het oec sijn eygen sij Noch dat tusschen .ij. watre[n] lecht Dat men dus te nomen plecht Medemelc ende chimeloes Met datter toe behoert altoes Gheuen wi hem al eyge[n] echt En[de] d[aer] toe mede al dat recht Van texsele en[de] datt[er] toe behoert Jn vrien eyghedom voert Wt ghenomen trecht allene Dat men heet huuslade int ghemene Dit recht willen wi dat he[m] coemt Jn die graefscap die me[n] dus noe[m]t Kinhem texele en[de] maeslant En[de] hi voert heb in sijn hant Macht te doen met desen goede Tsinen wille en[de] tsine ghemoede Wisselen gheuen of vercopen Of so wat datter op mach lope[n] Des gheuen wi hem dese lettere[n] fijn Bezeghelt met onsen ving[er]lijn Ghegheue[n] in ons he[er]en Jaer .Ixc. ende lxxxv d[aer] naer Jnden oest opten zelue[n] dach Die naest sinte bertolmeus lach Tot nymagen al openbaer Jn otten des co[nin]x and[er] Jaer Dus moghedi m[er]ken die w[aer]h[ei]t das Dat otte noch toe gheen keiser en was Want hi hem inden lettere[n] niet Augustus noch screef noch hiet Wes bewinde[n] hem die vriesen Wanen si verdullen en[de] v[er]riesen Die ghene die dat w[aer] weten Dat si hem vriheit v[er]meten Die hem kaerl die grote gaf D[aer] men niet en vint af En[de] dit was .C. ende lxx Jaer Naden groten kaerl vor waer Dat dese hantuest was ghegeue[n] En[de] al nochtoe ware[n] si bleuen Almaegen onderdaen Als ment voer waer mach v[er]staen Hier ent op die vriesen mijn scelde[n] En[de] wil mijn belof vergelden Vanden graue dederijc Die otte aldus maecte rijc Dese dirc van heiligen doene Dede op heffen sinte ierone Want die sint hiet openbaer Gods ons h[er]en maertelaer Van noerdike d[aer] hi lach beg[r]aue[n] Dede hi met conste en[de] m[et] haue[n] Dede hi met conste en[de] met haue[n] Eerlike voeren tot egmonde Daer hi leghet nv ter stonde Dirc versciet van desen leuen Doe lxxx. ende seuen Ende .ixc. screef die iaren Na dat die mag[et] was moed[er] mare Hi en[de] sijn wijf worde[n] beg[r]auen Tegmonde dat si met hauen En[de] met eruen hadde[n] gherijct Ewelic h[aer] weldaet blijct Hi en[de] sijn vad[er] als ict vant Waren grauen van hollant .C. Jaer .xx. ende viue Nv latic vande[n] graue[n] bliue[n] Jc salt wel weder ane vaen Binen haren tiden es te gaen Kaerls gheslachte dat onscone Verloes die vrancsche en[de] v[r]anse c[r]one Kaerl die grote liet .i. sone Lodewijc so hiet die gone Also hier vore[n] staet bescreue[n] Van hem sijn .iij. kind[er] bleue[n] Tot orliens in dat prisoen En[de] nochtan dor al dat doen Waren si twier suster kinder Hughe en[de] kaerl starf ghind[er] Hughen gheslachte zekerlike Regneert noch hude[n] in vrancrike Dit ghesciede te voren .i. iaer Eer dand[er] dirc starf vor waer Nu keric d[aer] ict leide neder Vanden g[r]aue te scriue[n] weder ARnoud des and[er] dircx sone Wart g[r]aue van holl[an]t als die gone Diet van gherecht[er] boerte[n] an qua[m] Als ic eerst zeide die .i. wijf nam Die luutg[aer]t hiet en[de] moye was Des derde[n] otten sijt sezer das Dese .ij. goede[n] oec mede Tegmonde tcloest[er] en[de] die stede Jn thosen en[de] in castrichem Jn welsen en[de] in zassenem Jn voerhout en[de] in noerdike mede Jn lopsen en[de] in een and[er] stede Tene[n] watre datme[n] die mare zeide En[de] oec in die poerte te leyne En[de] ten berge bi weste[n] rine Vlaerdinghe die kerke sine Gaf hi hem en[de] die tyende mede Tusschen mattinghe en[de] durlede Hier bi so proue ic en[de] kinne Dat hi an gode leide minne Arnout wa[n] an sine wiue lugae[r]t Eenen dirc en[de] eene[n] siuaert Die siuaert sicke ghehete[n] was En[de] te castrighe[m] luste he[m] das Dat hire .i. wijf na[m] dor h[aer] scone Of doer d[er] touerien hone Van hem qua[m] groet gheslachte M[aer] niet also starc van machte Dat hi niet in die hant Ghewan alse g[r]aue hollant Jnt Jaer ons he[er]en ixC. iaer En[de] xciij vorwaer So wart te keyser v[er]coren Die derde otte als wijt hore[n] Lutgaert g[r]auine van hollant Was sijn moeye dats becant Jnt zelue Jaer begonste riesen En[de] striden die west vriesen Jeghen den g[r]aue arnoude Die haer h[er]e wesen zoude Op winkelmeet dat si doe q[u]ame[n] Die g[r]aue[n] en[de] die vriese[n] te zame[n] So dat hi op he[m] qua[m] m[et] here En[de] bleef v[er]sleghen in die were Met groter menie vanden sinen Dat te scade en[de] ze[er]e te pinen Den lande w[ar]t .i. langhe stonde Beg[r]auen wart hi tegmonde En[de] d[aer] na sijn wijf luutgaert Die hi lief had en[de] waert Vijf iaer had hi in hollant Graue en[de] had in hant Sine kind[er] dirc en[de] ziuaert Waren ionc en[de] onbeiaert Doutste had cume .xij. Jaer Dus stont tlant in grote[n] vaer Graue dirc arnouds sone En[de] luutgaerde was die gone Die met rechte tlant an quam So dat hi te wiue nam Ene hiet othilt d[aer] hi an Bi goeds gracie[n] ij. kind[er] wan Eenen dirc ende florens Dese quam in sijn ghepens Jn sinen wille in sinen ghere Pilghrijm te sijn ouer meer En[de] was deerste vanden g[r]auen Die met ghebede en[de] met haue[n] Eerde thelich graf ons heren Dese gaf sinte aelbr[echt] teeren Jn katenborch x pont ten iaer En[de] in katenborch broec d[aer] naer .Xvj. oncen renten mede Ende in zweten teenre stede Dertyen onse[n] rente[n] en[de] lant Jn waldimen hi verbant .Xvj. onsen sinte aelbrecht Jn sijn vrijtgers hi berecht .Xvj. onsen penninge[n] mede D[aer] toe offerhede hi ter stede Twe dure pelle[n] die me[n] daer Te hoechtiden hanct openbaer Siuert sicke hebbe wi v[er]eest Gaf ald[aer] tlant op die gheest .Xij. pont te iaer in akersloet En[de] in baues gaf hi die groet Van .ij. pont gelts d[aer] ter stede Leghet hi en[de] sijn wijf mede Die scone clenode al d[aer] ter stonde S[inte] aelbrecht gaf tegmonde Jnt Jaer ons h[er]en .M. ende drie Starf keiser otte en[de] sider nie Sone wart d[aer] op keiser gebore[n] Hine wart d[aer] toe vercoren Want dese .iij. otten erfden trike So dat het ghinc eruelike Vanden vader toten sone Sond[er] allene dat die ghone Te romen voer ente[n] dan wiede Die paus zelue en[de] benediede M[aer] na dien dat otte was doet Die roemsche keiser wed[er] boet Entie h[er]en vande[n] rike En[de] coren ghemeenlike .Vij. prinsen die kyesen soude[n] Die w[aer]dich ware[n] wie so si woude[n] Die soude roemsche keiser wesen Nv sijn vij. here[n] te desen .Iij. aertsche biscope[n] .iiij. leke he[er]en Die men hier bi name[n] mach leren Van almaengen die canselier Die van maletichem is .i. al hier En[de] die van trier is .i. van allen Die is canselier van gallen En[de] die van coellen alle wale Die canselier heet van ytale Dit sijn drie gheleerde here[n] Die .iiij. leke wil ic v leren D[aer] pleecht die .i. of te sijn Die palentsg[r]aue vanden rijn Die is drussate des rike[n] genant Die ander is van zassen genant Die hertoghe die des ghelike Dat zwaert draecht vande[n] rike Die derde staets niet aue Van brandenborch die marc g[r]aue Dat is des riken camerlinc Die vierde dat is ware dinc Dat is die co[ninc] behem Scincker des rike[n] nome[n] hem Dese .vij. was die eere groet Ghegheue[n] na tsderde[n] otte[n] doet Dat hi keiser zoude wesen Die ghecore[n] ware[n] na desen Nv keric tonsen g[r]aue[n] weder D[aer] ic die geest of leide neder JN des g[r]auen dircx tiden D[aer] wi die ieesten of liete[n] liden Die g[r]aue arnoud sone was Doe men screef als ic d[aer] las Ons he[er]en iaer .M. ende tien Gheuelt die van vtrecht onsien Die noerma[n] v[er]branden die stede En[de] slogen vele liede[n] mede Als men screef .xviij. iaer En[de] .M. was torloghe zwaer Vanden g[r]aue didderike Op die vriesen ghemeenlike Wa[n]t om sij[n]s vaders doot hi qua[m] Op hem zw[aer]lic ende gram En[de] hem wart helpe des gelike Ghesent vande[n] keyser heinrike Een hertoghe die gouaert hiet M[aer] dat ne diede algad[er] niet Want .i. luut qua[m] me[n] .i. weet Wanen het quam ghereet Die stemme riep he[er]en vliet Wond[er] groet is daer gesciet Want d[er] vriesen menige clene Sloech d[aer] menigen ghemene En[de] alt here wart ondaen En[de] die hertoghe wart ghevaen Dus gheuel het scadelike Desen g[r]auen dederike Met orlogen en[de] met pinen Hilt hi kenemaer metten sinen Onghewroke[n] sinen vader Most hi laten alte gader En[de] starf in ons he[er]en iaer Dusent .xxx. en[de] d[aer] naer Neghen mede en[de] mett[er] w[aer]de Was hi ghebrocht tegmonde t[er] aerde Xlvj. iaer mach men lesen Dat hi graue had ghewesen HOllant ontfinc de[n] .v. graue Die dirc hiet die lant en[de] haue Vanden vader ane quam Onlanghe hi die nutscep nam Tot dordr[echt] in die poert Wart hi belaghet en[de] vermoort Van sine viande[n] onu[er]sien Tgraefscap regierde na dien Die was sijn broed[er] na sijn lijf Want hine hadde kint no wijf Een die florens bi name[n] hiet Hi starf als men bescreue[n] siet Dirc in ons he[er]en iaer .M. xl. ende viij. daer naer Neghen iaer had hi bidesen Graue van hollant gewesen FLorens es die zeste g[r]aue Hem quam an lant en[de] haue De nam ghertruden te wiue Edel ende scoen van liue Was si en[de] van magen hoge Harman van zassen hertoge Was haer vader .i. hoech man An dese v[r]ouwe florens wan Eenen sone dederijc En[de] eene dochter des ghelijc Die in huwelike te loue Sint hadde die vrancsche crone Als die ystorie zal zegge[n] wt Dese florens en[de] sijn wijf ghertruut Gauen oec goet tot egmonde Jn escmoerdelf rente[n] .v. ponde En[de] een onse d[aer] toe mede Jn buschuse en[de] teenre and[er] stede Hebben sise mede gherent Twe ende xx onsen omtrent Bi delf an beiden ziden Xix morge[n] tiende ten zelue[n] tiden Tien tide was in vlaendere[n] mede Ene graue va[n] grot[er] moghenthede Die bouden van risele hiet Want als men bescreue[n] siet Hi maecte risel die stede En[de] die canesie oec mede D[aer] hi in beg[r]auen lecht Dese bouden als men ons secht Die wart keiser heinrix man Om dat hi an hem ghewan Walcheren ende die iiij. ambochte[n] En[de] ouer scelt lant dat hi zochte Dit ghesciede in ons h[er]en iaer .M. lvij. daer naer Dese boudijn hadde ij. sonen Eenen bouden en[de] den gonen Quam an dat g[r]afscap sijns vad[er] En[de] henegouwe[n] alte gader En[de] want hi teser yeste[n] n[iet] en hoert So zal hier na van he[m] voert Ghetelt worden dat ghesciede Jn sinen tiden onse liede Hier ker ic tonsen g[r]auen wed[er] Florens dwanc op en[de] neder Sine viande haer ende taer So dat hi brocht in vaer En[de] maketse oec also mat Dat niement waende in sine stat Seker wesen d[aer] hi lach So dat hi op eenen dach Ter masen waert ten wale V[er]wonne[n] hadde alte male Een groet deel sijnre viande En[de] als hi keren soude te lande Nam hi sijns selfs quade[n] goem En[de] soude ond[er] eenen boem Te hamert ond[er] die scade rusten Want hitte en[de] vaec deets hem lusten D[aer] hi zeker waende wesen Quamen sine viande in desen Op hem ridende onuersien Eer hi en[de] die sine conde[n] vlien Wart hi v[er]slegen d[aer] ter stede En[de] vele van sine lude[n] mede En[de] wart tegmonde gedragen En[de] gheg[r]auen bi sine maghen Tegmonde d[aer] sijn broed[er] lach Dideric groet hantgheslach Was d[aer] als gheen wond[er] was en[de] scee[n] Men screef .Mo. doe en[de] een En[de] .lx. ons he[er]en iaer Doe ghesciede plage zwaer Dertien iaer dus ist getelt Had hi holl[an]t in sijn gewelt Sijn wijf offerde te dier tijt Twe casuffele en[de] .i. tabijt Vor horen man en[de] helt in hant Met haren kindre[n] voert holl[an]t INt Jaer goeds .lx. en[de] drie Ende .Mo. dus lesen wie Robbrecht g[r]aue boudijns sone Die ionxste was hi die gone Vanden twe van vlaend[er] lant Hi nam in huwelic bant Ghertruut weduwe g[r]aue[n] flore[n]s Dies van hollant was die chens En[de] dat maecte boude[n] sijn vader Want hi hem ontsach alte gader Dat hine kende scarp en[de] vroet En[de] hi noch zoude oem goet Boudijn sine[n] broed[er]an spreke[n] Die zochte was en[de] zond[er] treke[n] Dies so stac hine vten lande En[de] dede he[m] opheffen die hande Toudenare en[de] zwere[n] dan Openbaer vor die man Dat hi om ghene zake Den broed[er] om lant an sprake En[de] brochten tesen huwelike Ghertruut zach wel datse breke Helpen hadde. en[de] nam den man Dus quam holl[an]t robbrecht an En[de] want sijn vorsate florens Ghegoet was op der vriese[n] chens En[de] hem hollant ane quam Hietme[n] doe als ic vernam Graue van vrieslant bi toe name[n] En[de] vort wart rubbr[echt] alte zame[n] Robbr[echt] die vriese mede Na sinen vorzate dus wilde die zede .Viij. iaer veruoghede hi hollant En[de] hat mette[n] wiue in hant M[aer] in sine[n] vierden iare Quam in hollant die mare Dat sijn vader waer doot blue[n] Die hem twijf had ghegeue[n] Boudiin sijn broed[er] m[et] sijnre v[r]ouwe[n] Hilt vlaendren en[de] henegouwe[n] Niet meer dan .iij. nade[n] vader Hi starf en[de] tquam algader Op arnout en[de] boudijn sijn kind[er] M[aer] sijn wijf richilt behilt ginder Bouen den kind[er] die ouerhant So datse die van vlaend[er] lant Haten om hare moelichede Haer en[de] haer kind[er] mede Dat haer zwaerlic v[er]ghinc Al v hier na tellet die dinc Als men .M. en[de] lxx. screef Mach men lesen dat doot bleef Gouaert vand[er] muesele h[er]toge Een rijc man i. hoghe Dies brabant lotrike en[de] ardenne[n] Algad[er] was als ict bekenne En[de] liet godeuaerde den bocheus Die zeere vrome was en[de] preus En[de] een docht[er] hiet yde Hare kinder sijn bekant wide Van si droech godeuaert va[n] belioen Den edelen stouten vrome[n] baroen En[de] boudijn sijn broed[er] mede Die co[ninc] in die hele stede Wort tot iherusalem Als men lesen mach van hem Die botheuse godeuaert Dies hier voren ghewagen waert Quam met coenlike[n] here Op hollant met sterk[er] were En[de] van vtrecht quam met hem Jn hulpen die bisscop willem En[de] al op robbrecht den vriese Die van zorghen en[de] van verliese Wt hollant wert u[er]dreuen Sijn stief sone is met hem bleue[n] Die noch toe ionc was en[de] clene Te gent quam hi ontgoet al rene Men screef dusent als dit gheuel Ende .lxxi. also wel Vier iaer stont in gouaerts hant Aldus die g[r]afscap van hollant Jnt Jaer te voren eer die vriese Comen was te desen verliese Was boudijn sijn broed[er] doot bleue[n] En[de] als hi int lant qua[m] v[er]dreue[n] Quame[n] an hem die baroene Poerters ridders van hoge[n] doene En[de] baden hem om hulpe ghind[er] Van dat richilt ende hoer kinder Vlaendre[n] remeerde also zeere Wilde hi vechten ieghen here Si willen alle met hem sterue[n] Of hem d[aer] an vlaendre[n] eruen So dat hi des hadde gheere En[de] quam met sinen here Bi cassel tsinte oemers waert D[aer] quam richilt an die vaert Arnout ende boudijn h[aer] kinder En[de] met h[aer] groet heer ghinder Coninc philips van vrancrike D[aer] wart gheuochten bitterlike Arnout doutste bleef d[aer] doet Boudijn die ioncste die ontscoet Men hoerder nemmeer na tale Die co[ninc] philips also wale Ghescofiert en[de] al ondaen Richilt zelue wart gheuaen En[de] die vriese die wart mede Tot sinte omers in die stede Gheuaen so dat me[n] sprac d[aer] af Dat men den eene[n] om den adere[n] gaf En[de] robbrecht qua[m] dus te lande En[de] hadde vlaendre[n] in hande Seder. xxiij. Jaer Tot cassel maecti d[aer] naer Een canesie d[aer] hi in leghet Tot sinte pieters alsmen zeghet An gheertruden weduwe tsg[r]aue[n] florens Wan hi eenen sone die sijn ghepens Sint sette ten dienst ons heeren En[de] hi beiaghede veel eeren Met gouaerde van belioen Plach hi te doen siin sermoen Den heiden to verliese En[de] hiet oec robbrecht die vriese Sire stiefdocht[er] die g[r]aue florens wan Gaf robbr[echt] eenen hogen man Co[ninc] philips sone van vranckerike Een and[er] docht[er] des gelike Droech vrouwe gheertruut Die wart in denemarke[n] bruut En[de] nam den co[ninc] canuc aldaer Van hem kaerl die d[aer] naer Vlaendren heuet an hem gedrege[n] En[de] te brugghe was v[er]sleghen Adele heet die v[r]ouwe hoghe Sident hadse die hertoghe Van poelgen tenen rechte[n] man D[aer] si oec eenen sone an wan Noch een docht[er] droech he[m] ghertruut Die naden vader hiet al wt Die droech dirc van elsaten Van hem quam vlaendre[n] te bate[n] Graue philips die deech to niet M[aer] van henegouwen margriet Sijn suster was g[r]aue boudijns moed[er] En[de] wan m[ar]grieten. me[n] vant vroed[er] Vrou ne gheen in haren tiden Hier latic die yeste bliuen Vanden g[r]aue robbrecht die vriese Die na sinen zwaren v[er]liese Dat hi verloes in hollant Vlaendren al ghewan in hant Nv meer sal ic besceden voert Vanden hollansche h[er]e voert GOdeuaert die ghebuulde h[er]toge Die van sinne stout was en[de] hoge Hadde gheworpe[n] ond[er] hem Biden bisscop van vtrecht willem Hollant en[de] was .iiij. Jaer heer Hi scade den vriesen wel zeere Jnt Jaer .M. lxx. ende twee So dede hi den oesturiese[n] wee En[de] sloech hem of menige[n] man Groten roef hi hem of wan Ende v[er]bornde dorp en[de] steden Met h[er]de groter moghenthede Doch sciet hi van desen liue Als men screef .lxx. en[de] viue En[de] .M. screef ons he[er]en iaer Met eenre auture zwaer Want d[aer] hi ghinc ter hemelichede Belagheden al d[aer] ter stede Een ghisebrecht die cnape was Dircx van hollant en[de] dor das Wonde hine herde onscamelijc Godeuaert gheuoelde vreselijc Sine smerte en[de] hiet doe recht Dat men voerde tutrecht En[de] d[aer] dede hi sijn ende Vor maerte op die vijfte kalende Willem die bisscop starf also wel D[aer] na in wtgaende aprel En[de] coenraet was biscop v[er]core[n] Nochtoe was holl[an]t verloren Men screef .M. lxx. ende zesse Als dirc hadde grote langenesse Dat lant te hebben wed[er] algader Dat g[r]aue florens was sijns vader Met bede en[de] met siere claghe Versamende hi vriende en[de] maghe En[de] sijn stiefuad[er] halp hem echt Van vlaendre[n] die vriese robrecht En[de] is comen te yselmonde D[aer] ghemaect hadde tier stonde Eene vaste borch al wast onrecht Die bisscop willem van vtrecht Want hi verneemt en[de] v[er]staet Dat d[aer] is die bisscop coenraet D[aer] was gheuochten vast en[de] ze[er]e M[aer] ionghe dirc wan die eere Want hi die borch van yselmonde Brande en[de] slechte inden gronde En[de] wa[n] mit scepen de[n] wijch mede Al daer in die meer wede Die proeft van deue[n]t[er] bleeft daer Van oudemonst[er] die paep wallaer En[de] een graue hiet gheerlach En[de] menich ander optien dach Men sprect noch an tot yselmo[n]de Leghet noch menich halsb[er]ch inde[n] gro[n]de Die bisscop coe[n]raet w[ar]t geuae[n] En[de] sident was hi late[n] gaen Al dus van diederic metter hant Den zeghe en[de] qua[m] in sijn hant En[de] leede vijftien iaer Jn vrede[n] sinen tijt daer naer Diederic dien dit is ghesciet Na[m] een wijf die othilt hiet Daer an wan hi eene[n] sone Flore[n]s was hi ghehete[n] die gone Dese diederic gaf in sine[n] stonde Den abt steue[n] van egmonde Hantueste[n] en[de] vestede aldie haue[n] Die sijn oude vorders gauen En[de] meersede he[m] haer recht Jnlande in heerscapie[n] echt En[de] daer toe soe maecte hi Des gods huysma[n] al tolne vri Oec gaf hi hem al openbaer Tscoutaetdom van altenaer Dese diederic starf daer naer Alsmen screef ons here[n] iaer Dusent tneghentich en[de] een Van he[m] dreef hollant ween Sij[n] vader was doot .xxx. iaer Eer dat hi starf harde naer Maer .ij. iaer was sij[n] moed[er] voecht Des lants als die ieste toecht En[de] .viij. iaer had sij[n] stiefuader Hollant in die hant algader En[de] .iiij. iaer daer na godeuaert Die buulrigde ghehete[n] waert Die hertoge die ieghen echt Een iaer die bisscop va[n] vtrecht Dus sto[n]t he[m] vtermate[n] onsiene Graue te sine der iare[n] vijftiene En[de] .xv. iaer hielt hi in vreden Sijn lant en[de] sijn steden Tot egmonde wort hi ter arde[n] Brocht mit harde groter warde[n] Florens die w[ar]t na de[n] vader Graue en[de] h[er]e des lants algad[er] Dese hiet florens die vette Met groter eren en[de] sonder lette Soe leede hi altemale sijn leue[n] Jn eeren in feeste[n] in gheuen Jn rijcheiden ghinc hi te voren Hem allen d[aer] hi of was ghebore[n] Te wiue nam hi pieternelle Te bliue[n] sijns bedden gheselle Des h[er]toghe[n] diederix docht[er] va[n] zasse[n] Van edele[n] conne wt ghewasse[n] Ene[n] broed[er] hadsi hiet lotharis D[aer] men vele af weet dat waer is Dat hi seder roe[m]sche keyser was Hier na salme[n] ghewage[n] das An hare wan hi diederike En[de] eene[n] florens des ghelike Die die swerte florens hiet D[aer] vele quaets of is ghesciet Die vette florens d[aer] ic of telle En[de] sij[n] wise vrouwe pieternelle Begaerde tgoet tot egmonde Beide in renten en[de] in ponde En[de] offerde[n] d[aer] mesghewaden En[de] gout d[aer]me[n]t mede soude begaden S[inte] aelbrechts scrij[n] daer hi in legt Jn sine[n] tide[n] alsmen segt Dusent waest ons heren iaer En[de] .xcix. daer naer Was bisscop coe[n]raet van wtrecht Vermoert va[n] ene[n] vriessche[n] knecht Op ene[n] dach na mestijt En[de] ontran wech sonder strijt Men groeffe[n] in onser v[r]ouwe[n] kerke Die hi van sconen ghewerke Selue make[n] dede te waren En[de] setter in prouendenaren Alsme[n] screef .xic. iaer En[de] .xij. meer daer naer Starf in die blome[n] sire ioecht Florens die vette vol menig[er] doecht En[de] was tegmonde begraue[n] Pieternelle gaf uele gauen D[aer] vor die ziele van hare[n] man En[de] si bleef houdende vort an Dat graefscap va[n] hollant gemene Mit hare[n] kinderen die ware[n] clene Doeme[n] screef. xic. iaer En[de] .xxv. qua[m] euel swaer Den keyser heinric an tutrecht D[aer] galt hi der natueren recht Als ghelden moet een yghelijc Dit was die vierde heinrijc Na he[m] wert keyser ghecoren Lotharis als ic sprac te voren Graefinne[n] pieternelle[n] broeder En[de] was des rike[n] behoeder En[de] droech .xi. iaer die crone Met eren en[de] harde scone Jnt iaer ons here[n] mi[n] no mee Elf hondert .xxx. en[de] twee Waest winter harde groot Die vriesen die menige[n] noot De[n] grauen dade[n] van hollant En[de] ond[er] wilen ginghe[n] in hant So[m]wile ontbrake[n] sage[n] si stede Ware[n] tien tiden buten vrede Diederic des vette[n] graue[n] sone Gaderde sijn h[er]e als die gone Die duchte sulker scaden Als si hem dicke hadde[n] berade[n] En[de] pijnde[n] he[m] dit te wreke[n] sware Soe dat hi qua[m] tot alcmaer Die west vriesen vloen tien stonde[n] Als diet ghehouden niet en conden Jnt vaste vanden lande ghemene Want ghelike ene[n] maerbestene Was vrieslant al hart veruroren Des ghincme[n] terghen en[de] scoren En[de] barnen ende rouen Meer dan men soude ghelouen Cledere[n] coyen en[de] paert Brochte[n] donse talcmaer waert En[de] lude gheuanghen tien stonden Al daer si den graue doe vonde[n] Maer dese seghe was tonseghe Byna al hollant ghedeghe Graue diederic hadde ene[n] broeder Sijns vaders kint en[de] sij[n]re moeder Die graue florens hiet die sw[ar]te En[de] was van fieren harte Wel sprekende en[de] hoesch sere En[de] staende na der werelt ere Soe datter he[m] vele ware[n] hout Monike ridders ionc en[de] out Dontsienlijcste waest sine[n] viande[n] Diemen vant in menighe[n] landen Met dullen rade bi sire sculde Verloos hi der moeder hulde Die noch toe al hollant Gheweldich had in hant Den broeder had hi verwrocht mede Met siere ouermoedichede Maer soene meer hate die sine Soe hi dede te meerre pine O[m] te hebbe[n] der vremder hulde D[aer] hi rieselijc ane dulde Der elindegher som een deel Warens he[m] hout al gheheel Entie meente was he[m] mede Die e[m]mer wil niewe pijnlijchede Op auentuere oft q[u]ame in desen Dat si te vrier mochte[n] wesen Nv sijn die vriesen verblijt Alsi v[er]name[n] der broeders strijt En[de] sonden tot florens boden En[de] deden he[m] hare hulpe noden Wilde hi he[m] wesen beneuen Si wilde[n] he[m] westuriesla[n]t gheuen Entie ionghelinc alte hant Voer in west vrieslant En[de] vantse onder sijn beheet Beyde ghewillich en[de] bereet Dus was hi met he[m] een iaer Sinen broeder fel en[de] swaer En[de] hi dede d[aer] toe sinen lande Waer hi mochte scade en[de] scande Hare scade wraken die vriese[n] sware Want si die kerken van alcmare Entie maerct bornde dat si stoef En[de] name[n]re wel sware[n] roef Hier binnen vele lude waren En[de] tmeeste deel van kenemaren Die stonde[n] te swaren tribute En[de] traken tene[n] rade vte En[de] begheerden alle dat si Hem selue[n] mochte[n] wechte[n] vri En[de] droeghen ou[er] een ghemeenlike Dat si best lieten diederike En[de] lieten he[m] florens verriesen Dat si met he[m] en[de] met den vriesen Soude[n] sijn in allen noden Hier op senden si he[m] boden En[de] hebbe[n] ou[er] here ontfaen En[de] he[m] hulde en[de] eede ghedaen Dus quame[n] si met ghewape[n]d[er] ha[n]t Beyde bi water en[de] op tlant Soe machtich dat de[n] graue dochte Dat hise v[er]weren niet en mochte En[de] brochte[n] florens wie[n] lief of leet Al tot harlam toe gheleet En[de] hebbe[n] tshere[n] huse verbra[n]t Waer si stonde[n] in kenemerlant Die waren der ouden grauen M[aer] ieghe[n] nacht ghinghen si scaue[n] Die vriesen weder tot hare[n] wiue[n] Wa[n]t haer sede nes niet dat bliue[n] Bi nachte selden of ne[m]mermee Van hare[n] huse wien lief of wee En[de] voere[n] hare graue mede En[de] liete[n] in groter pijnlijchede En[de] in vresen die kenemaren Die hare ghesellen doe waren Die waren alle ghemeenlijc Vanden graue diederijc Verbornt en[de] al of ghenome[n] Wat soe he[m] mochte te bate[n] come[n] Want die graue mit he[m] dede Al sinen wille daer ter stede Doe dit ghesciede qua[m] die mare Den oem de[n] keyser lothare Vande[n] neuen dat orloghe Hi sender saen eene[n] hertoghe En[de] gheboet he[m] daer ter stede Dat hi soude maken vrede Alsoe lief als elc daer woude Behoude[n] des keysers houde Doch al was het swaer te doene Was al daer ghenaect een soene En[de] van elker side oec mede Die mit elken inde onvrede Opden anderen hadde[n] gheuochten Dus lieten si he[m] beeden sochten Florens die sw[er]te na desen vrede Begonste een ander pijnlijchede D[aer] hem sine doot an lach Wa[n]t d[aer] na leet n[iet] menich dach Van aerndsberghe h[er] herman Entie here van kuuc nochtan H[er] godeuaert hadde onder he[m] twee[n] Ene nichte wa[n]t hare suster een Hadse ghewonnen als god woude Ande[n] h[er]e van rochem arnoude Na tsuader doot en[de] na moeder Worter voghet of en[de] behoeder Die va[n] aerndsberghe harman Tot dat si huwelijc ghewan Want h[aer] behoerde te come[n] in hant Vaste borghe en[de] scoen lant M[aer] die ma[n]ne vander ioncfrouwe[n] Neme[n] waer en[de] si scouwen Des sw[er]te florens edelhede En[de] sine grote manlijchede En[de] visieren onder he[m] saen Dat sine willen te here ontfaen Dus hebbe[n] sine ontboden dan En[de] worde[n] daer sine man En[de] gauen he[m] in sijn hant Der ioncfrouwe[n] boerch en[de] lant Jn wat steden dat sijt v[er]mochten Met he[m] sijt naerstelijc versochten Die manne an haren oem M[aer] die ghene hielt ou[er] droem Noch met beden noch mit mieden Ne mochter gheen dinc an dieden Dat hi te deser dinc yet quame Dat florens sijnre nichten name Florens die u[er]harde he[m] al Huys en[de] dorp boerch en[de] dal En[de] dede he[m] pinen en[de] grote hoede An sinen liue an sinen goede En[de] dor den keyser die sijn oem was W[ar]t hi te vele machtigher das Florens die w[ar]t al vererghen Des h[er]en goet van aerndsberghen Waer hi mochte buten vesten En[de] hi weerde he[m] ten besten D[aer] hi mochte mit sinen neuen En[de] stont nauwe om florens leue[n] Die va[n] vtrecht vander stede Warens alle florens mede Soe dat he[m] in sijn op lopen Vtrecht talre stont was open M[aer] die bisscop hiet andries En[de] was den andere[n] al hout dies Soe dat hem florens tier stonde Of bornde sine veste lexmonde Dat doe was een vaste stede En[de] verboet he[m] vtrecht mede Om dat hi mitten andere[n] street Op ene[n] tijt waest dat florens reet Met hem tienden wter stat En[de] hem was belaecht sijn pat Al en wiste hire of niet En[de] eer hi hem wel besiet Die va[n] aerndsb[er]ge en[de] van kuuc Gaue[n] op hem enen yuuc D[aer] hijs was al onuersien Als hi keren waent va[n] mettie[n] En[de] wel oec ware[n] ontreden al Soe quam een ongheual Dat sij[n] paert storte tsire scade Teenre stede hiet abstade D[aer] w[ar]t hi van hem verslagen En[de] te rensboerch ghedraghen Jnt cloester dat sij[n] moed[er] stichte En[de] beg[r]aue[n] seghet tghedichte Thant soe qua[m] dese mare Sijn oem den keyser al openbare Die sw[aer]lijc u[er]droech die maer En[de] quae[m]t wreke[n] harde swaer Met diederijc van hollant Si u[er]dreue[n] des lants thant Die va[n] kuuc en[de] aerntsbergen Haer lant vore[n] si verergen Soe dat he[m] al of is te broken En[de] noch w[ar]t meer gewroken M[aer] dat die doot die nieme[n]t spaert Den keyser trac ter langer vaert Hi sciet henen van desen leuen Alsme[n] screef .xic. xxx. en[de] seuen Te groten ghelucke en[de] te geualle Va[n] aerntsb[er]ge en[de] die va[n] kuuc alle Wa[n]t si keerde[n] te hant te lande En[de] bode[n] graue diederic te hande En[de] worden alle daer sijn man Dus quame[n] si des zoendinx an Alsmen screef ons heren iaer M.c. en[de] .xl. daer naer Voer graue diederijc mit grote[n] geer Jnt heilighe lant van ouer meer Toten heilighe graue ons here[n] En[de] daer hi thuus wilde keren Beiaechde hi vri ten selue[n] stonde Beide reynsberch en[de] tegmonde En[de] brochten dies des paus brieue De[n] abt woutre dor sine lieue Dese diederijc hadde een vrouwe Te wiue edel ende ghetrouwe Die sophie hiet va[n] hoge[n] mage[n] Soe was dochter horic gewage[n] Tspalensg[r]aue vanden rinegge Jn diederix tide[n] als ic segge Soe was warringe en[de] geuecht Tussche[n] den bisscop van vtrecht En[de] hem dat coste groot goet M[aer] bisscop h[er]brecht die was vroet En[de] dwanc sente martij[n]s viande Metten banne va[n] swaren bande En[de] oec metten swaerde mede Soe dat hi voer he[m] comen dede Graue diederijc al baruoet En[de] d[aer] soeken sinen oetmoet En[de] bidden he[m] oec ghenaden En[de] aflaet van sine[n] mesdade[n] De[n] palensg[r]aue dwanc hi mede Die he[m] vele ouerlast dede En[de] vincke[n] hughes batre[n] daet Dat alsoe bescreuen staet Entie beste van siere hant Ridder van al duutsche lant .Xijc. xl. ende viere Bescreefme[n] doe die goedertiere Des vette[n] graue florens wijf Pieternelle en[de] haer lijf En[de] was te reinsboerch begraue[n] Dat si stichte met haren haue[n] Jn die ere der moeder ons here[n] Al daer leghetse noch met ere[n] Jnt iaer ons h[er]en. xl. en[de] viue Ende. xic. worden keytiue Onse kerstine van ou[er] meer Si worde[n] met torken heer Beseten in der stat van edisse D[aer] noyt seder ghebrac misse Seder dat die apostele[n] ons h[er]en An ih[esu]s chr[istu]s daden bekeren D[aer] lach thadeus en[de] thomas Die torke[n] wonne[n]t dat ia[m]mer was Na lotharis die keyser was Jn die derix tide[n] gheuiel das Dat een man coni[n]c wart Van almange[n] die sine vaert Sette int lant va[n] ouer meer Met he[m] voer met grote[n] heer Lodewijc van vranckerike Die philippe de[n] coni[n]c rike Wan. die zident normandie Trac an die vrancse partie Dese brochte d[aer] an die vaert Metter crucinghe s[inte] b[er]naert Die abt van clereuaus tien tide[n] M[aer] luttel baten dede haer riden Want si damasche hadde[n] belege[n] En[de] dane[n] vore[n] al diere ieghen Niet en hadde[n] al sulc ghewelt Dat sine mochte[n] hebbe[n] gheuelt Soe dat coenraet .xv. iaer Coni[n]c w[ar]t en[de] starf voer waer Jnt iaer ons h[er]en min no mee .Xic l. en[de] twee En[de] vrederijc qua[m] in sine stede Coni[n]c ende keyser mede En[de] wart ou[er] .ij. iaer daer ane Vande[n] paus adriane Tot rome[n] ghebenediet En[de] keyser oec ghewiet En[de] was .xxxvii. iaer Romeesche keyser ou[er] waer Dese dinc die wi ouer liden Ghesciede int sg[r]aue[n] diederix tide[n] Die vette florens sone was Alsme[n] .xic. las En[de] .lv. ons heren iaer Quame[n] mit orlogen swaer Die vriesen van drecht[er] lant En[de] hebbe[n] gheroeft en[de] gebra[n]t Die van kenemare harde sture Dit v[er]saghe[n] die ghebure Van okesdorp en[de] porters mede Wt harlam vander stede En[de] strede[n] an he[m] en[de] deedse keren Swarelike te haren onneren En[de] sloeghe[n] he[m] of vliende nochta[n] Omtrent .ixc. man M[aer] die graue diederic bleef Alsme[n] ons here[n] iaer screef .Xic. iaer .l. ende seuen En[de] voer te langen leuene Begraue[n] was hi tegmonde D[aer] hi nv leghet ter stonde .Xlv. iaer na den edelen vader Was hi here des lants algad[er] SOphie die edele g[r]auinne Die heilich was en[de] wijs va[n] sinne Hadde van enen man .iiij. sonen Entie outste florens die gonen Qua[m] dat graefscap aen Hier na doe ic v te verstaen Wie die andere broedere waren En[de] hoe si hebben gheuaren Alsmen die iaren ons h[er]en las .Xic. lxi. doe was Maecten die van drecht[er] lant Jnsoendinghen vasten bant Jeghen graue florens die .xxx. iaer Ghehoude[n] hadde dorloghe swaer En[de] alle die west vriesen mede Quame[n] onder sine mogenthede Alsme[n] .xic. en[de] .lxij. screef Gheuiel dat men thilijc bedreef Vanden graue florens mit stade[n] En[de] va[n] tsconinx dochter aden Die co[ninc] van scotlant was Met vele scepe[n] sijt seker das Heuet hise in die mase ghebrocht En[de] der hauene ghesocht Alsmen screef .xic. iaer En[de] .lxiiij. oec daer naer Brochte va[n] cole[n] bisscop reinout Een edel pape en[de] een stout Die .iij. coninghe va[n] melane Die den gods sone sage[n] ane D[aer] sine van verren versochte[n] En[de] hem haer offerhande brochte[n] Te betleem opte[n] .xiij. dach Al d[aer] hi in die crebbe lach Te colen leide hise inden doem Noch huden hebbe[n] sijs ere en[de] roe[m] Alsme[n]. lx. screef en[de] sesse Quame[n] mit groter swarnesse Die vriese[n] va[n] ouer ottenfoert Ghewapent talcmaer in die poert Met grote[n] menyen v[er]meten En[de] hebbe[n] dat poertkijn beseten Die d[aer] quame[n] en[de] waren berade[n] O[m] dier poert te staen in staden Alsi saghen theer soe wide Trocke[n] si he[m] ouer een side En[de] lieten alle die ghebuere Jnsorghen en[de] in die aue[n]tuere Die vriesen name[n] dat si vonde[n] En[de] brude[n]t al op tien stonden Sine lieter staen groot no cleen Sond[er] recht die kerke alleen Die lieten si alle onghescadet Dus wilde hare gemene radet Die va[n] alcmaer hebbe[n] versien Dat he[m] hare vriende[n] ontflien En[de] recht o[m]trent .lxxx. man Worpe[n] he[m] ter were[n] voert an Heet va[n] moede ghelike riesen En[de] streke[n] mids onder die vriese[n] En[de] bleue[n] werender hande Alle doot onder die viande Dat die vriesen dus dit daden Een deel ware[n] siere toe v[er]laden Wa[n]t hare ghebure die va[n] scagen Die ware[n] mit eenre lagen Van dien van holla[n]t int selue iaer Verbornt en[de] beroue[n]t swaer Gheuaen ende ghedoot Meer dan houescheit gheboot Jnt naeste iaer tesen stonden Ghesciede wond[er] tot egmonde Wa[n]t een scaep een lam brochte Daerme[n] wonder aensien mochte Het hadde een hoeft en[de] acht[er] w[aer]t Hadt .ij. ende[n] en[de] elc sijn staert Twee voete[n] vore en[de] after viere Menich qua[m] sien dese maniere En[de] bede dat dus dae[n] wonder Sonder rede[n] niet nes besonder Some van wisen luden Wilde die .ij. een beduden Hollant en[de] vrieslant Dat met rechte tot eenre hant Hoefden soude al ouer een En[de] met striden he[m] sceide[n] in twee[n] En[de] want dat egmonde steen Byna int rechte besceet Soe wilden si wane[n] dat rede[n] ware Dat he[m] wonder daer openbare Alsme[n] screef alsic besachte .Xic. lx. ende achte V[er]samende die graue florens Groot heer om sijn ghepens Te toghen den fellen vriesen Die hem sijn volc dade[n] verliese[n] En[de] qua[m] op enen winter tijt Met sinen volke om strijt Tot scorel doe gheleghen Recht der vriesen lande ieghe[n] D[aer] had hi raet en[de] dochte Hoe hi die vriesen soeke[n] mochte Alse hi van desen dingen riet Ne wilden al doe ghedoge[n] niet Some coene ionghelinghen Soe lanc gheuerst soe la[n]c ghedi[n]ge[n] Want die moet heuetse v[er]wo[n]nen Met hare[n] orsen sijn si geronne[n] Licht ghewapent te[n] vriese[n] w[aer]t Nochta[n] dat die g[r]aue misbaert En[de] hi wilde dat si beden Tote scage[n] sijn si ghereden En[de] hebben v[er]bornt scagen Die vriesen ware[n] in die lagen En[de] rekende[n] ghene scade buten Mochte[n] si hare viande beslute[n] Dat si keren niet en mochten Donse die des niet en rochten Pensde[n] al om haren roef En[de] om die brant die v[er]re stoef En[de] trake[n] voert bi wege bi dike[n] Sulke seiden die vriese[n] wiken Nv sijn die vriese[n] op ghesprongen Die he[m] hadde[n] ondrongen Dien wech die si soude[n] kere[n] En[de] alsi hene[n] wille[n] die here[n] Sij[n] die vriese[n] he[m] te moete Met fellen voerhoefde en[de] onsoete Sulke vande[n] ridderen waren Die he[m] trake[n] teenre scaren En[de] sette[n] dlijf in dauontuere En[de] rede[n] die viande dure En[de] quame[n] aldus toten hare[n] D[aer] die g[r]aue en[de] dandre waren Alle andre bleuen doot Sond[er] menige bure groot Diere ware[n] gheuae[n] behilde[n] tleue[n] Dit ware[n] dedelinge diere bleue[n] Van antwerpe[n] her symoen Scoenre no vromer in sijn doen Ne was geen en[de] buer out Mij[n] h[er] willem van voerhout En[de] van h[ar]lam h[er] braendaen H[er] florens roest ne conde ontgae[n] En[de] die drussate h[er] gheraert En[de] van egmonde allaert H[er] brune va[n] castriche[m] ionge gheraet Va[n] monstre. va[n] nortich h[er] eueraert Die dode als mense ghewinne[n] conde Waren ghebrocht tegmonde D[aer] si waren beweent wel sware En[de] dit was binne[n] de[n] selue[n] iare Dat dit wonderlike lam Tegmonde te bescouwe[n] qua[m] Opten dach alsme[n] bekent Datme[n] viert sente vincent TEn naesten zomer dire lach Quame[n] op sinte ypolitus dach Die west vriesen teenre scare[n] Ouer rekene tot alcmare En[de] hebben ontsteken die poert Dan ginc he[m] niet te[n] beste[n] voert Wa[n]t luttel ridderen entie ghebure Hebbense wederstae[n] sture En[de] v[er]iaechdense van daen D[aer] lieten si liggen. xxx. man Die beste van harer ziden Hadtme[n] ghebeit mitten striden Om die scutten alte samen Die d[aer] van vlaendre[n] vele q[u]ame[n] Men hadde metten grote[n] ghestote O[n]teert al te male die rote Soe dat die kind[er]e h[aer] magen D[aer] na hadden moeten clagen Dit gheuiel in g[r]aue florens tiden Sophien sone. dien do liden Die vriesen daden vele pinen Sophien sijn moed[er] liet an h[aer] scine[n] Dat si weldade[n] was ghewone Wa[n]t si mit otten hare[n] sone Die benthe[m] behuwede tlant En[de] van harlam met ysebrant Jnt lant voer van ouer zee Noch sullen wi tellen mee Va[n] hare[n] kindere[n] en[de] va[n] hare En[de] anders niet dant rechte ware Si starf na ons here[n] ghebornes .Xic. lxx. ende ses En[de] dat lant van ou[er] mere Dat si met volmaecte[n] begere Hadde .iij. waerf besocht En[de] si was ter arden brocht Al d[aer] int duutsche hospitael Hare h[er]te was een grondeloes wael Va[n] miltheide[n] en[de] van ontferme Van soetheit op die gods arme Va[n] wake[n] va[n] pine[n] in die ghebede Dat monst[er] va[n] reinsboerch mede Dede si make[n] al op van gronde Die noch scone staet ter stonde Oec soe voer si ene vaert Dor gode eens te [com]postelle waert D[aer] hare scone mirakel vel Jnde[n] weghe dat weet me[n] wel Want morders hadde[n]se geuaen Mitte[n] hare[n] en[de] wilden saen Al tfolc stiuele[n] maer sine conde[n] Mit hare[n] kniue[n] nieme[n]t wonde[n] Al sijt volbri[n]ge[n] niet en mochte[n] Vielen si neder en[de] sochten Ghenade en[de] lietense varen Dit was scone dinc te waren Xic. iaer lxx. en[de] achte W[ar]t bisscop tutrecht met machte Boudijn ghecore[n] sone sophien Die proeft eerst was ts[inte] marie[n] Graue florens was sijn broeder Sophie was harer beider moeder En[de] g[r]aue diederic haer vader Jnt selue iaer v[er]heerde algader Philips bisscop va[n] cole[n] dat lant Op der weseren dat doe in hant Die h[er]toghe hielt va[n] bruneswijc He[m] volgede keyser heinrijc Met groten heer sere u[er]meten En[de] heuet bruneswijc beseten En[de] dat ghewo[n]ne[n] borge vele En[de] oec in den selue[n] nijt spele Den h[er]toghe mede gheuaen En[de] wte[n] h[er]toechdoe[m] ghedaen En[de] heuet ghegheue[n] dat gone Ene[n] b[er]naert. des mercg[r]aue[n] sone Alsme[n] screef .xic. en[de] tachtich Qua[m] g[r]aue flor[ens] int h[er]e machtich En[de] heuet v[er]heert en[de] v[er]brant Wincken en[de] niedorp en[de] vrieslant Als tachtich en[de] .ij. was ghescreue[n] Nam diederic die g[r]aue va[n] cleuen Graue flor[ens] docht[er] v[r]ou auen Met groter feesten mit g[r]oter haue[n] Als he[m] beede[n] was betame Margriete soe was haer name Jnt selue iaer moeste die vriese[n] Scade neme[n] ende verliesen D[aer] si quame[n] op akersloet Wa[n]t vele d[er] hare bleef d[aer] doet .Xic. lxxx. ende viere Screefme[n] doe die goedertiere Flore[n]s va[n] holla[n]t tcruce ontfinc Om te wesen daer areminc Jnt lant dat god met sine[n] bloede Benedide dor sine oetmoede Meer eer hi dit nam in hant Haddi texele en[de] wierinc lant Bedwonghe[n] met orloghe staerc En[de] na[m] hem of .iiijM. maerc Nv gaet h[ier] an rou en[de] vaer Wa[n]t alsme[n] screef ons h[er]en iaer .Xic. vij. ende tachtich Qua[m] saladijn die soudae[n] machtich Met groten heer in galilee En[de] besat op die versten zee Taberien met groten here Onse co[ninc] wijt sette he[m] ter were Die duutsche h[er]en en[de] die te[m]pliere Die ridders en[de] die hospiteliere En[de] die kerstine baroene met he[m] Wten lande van iherusalem Alsi he[m] setten ter were Saladijn en[de] sijn grote here Sijn ghesceden vander stat Die onse q[u]ame[n] saen na dat Met hare[n] h[er]e te bethleem En[de] strede[n] sere iegen hem Jn immis op de[n] seuende[n] dach Die[n] dach dure was menich slach Gheslegen d[aer] aen elke side Donse hadde[n] deere vande[n] stride Maer die heidene dwater wonne[n] Dat si met liste onder ronnen Des donse sekerlike Hadden alte grote breke Smorge[n]s q[u]ame[n] die heidene scare[n] Eer dan donse bereet waren Soe dat si he[m] cume wapene[n] moge[n] Alse die viande op he[m] toghen Die grote prince[n] die d[aer] waren Q[u]ame[n] ten coni[n]c daer geuaren En[de] vraechden in menige[n] rade Watme[n] te sulker noot best rade Als dit horde die coninc wijt Halen hiet hi al daer ter tijt Eene[n] ridder hiet heer ian Die was een besceide[n] man En[de] hadde met torke[n] voer dese[n] Dicke in stride ghewesen En[de] hi ke[n]netse bi hare[n] name[n] Die si waren en[de] wane[n] si quame[n] Bi hare[n] ridderlike vanen He[m] dedi vragen en[de] vermanen Watme[n] teser stont best dade Hi sprac in ghetrouwe[n] rade Datme[n] best begonste die scare D[aer] saladij[n]s baniere ware Wa[n]t w[aer]t datmen die velle[n] mochte Dandere v[er]wonnen sochte He[m] allen dochte wel an desen Nutte raet en[de] wijs oec wesen Jn desen qua[m] sijnre scare[n] Van triple g[r]aue hughe geuare[n] Een kerste[n] quaet al onuersien Menich mochte wel merke[n] an die[n] Dat hi den heidene[n] was hout Wa[n]t hi vloecte met ghewout Hem die gaf al sulke[n] raet Ende seide hets een u[er]noyaert quaet Hi heeft mit heidine ghesproke[n] Sij[n] raet is nuttelijc te broken Laet ons in dit gheberchte riden Soe moge[n] wi coenlijc op he[m] stride[n] D[aer] is tfoerdeel ons altemale Aldus by des grauen tale W[ar]t die nutte raet ontseit Om dat onse dorperheit Die wi in dat heilige lant dreue[n] Wreken wilde op onse leuen There reyde he[m] alte gader Den raet te doen die[n] die v[er]rader Kerstenheit riet te verliesen Dus was dat heer brocht te riesen Wa[n]t soe si op die heidene quame[n] Vanden berghe was alte same[n] Die so[n]ne recht in haer oghen Die hitte conde[n] si niet ghedogen En[de] dat stof vloech als reghen Dus was he[m] dauonture ieghen Den onsen en[de] he[m] moeste messcie[n] Die g[r]aue va[n] triple ghinc vlien Die dit ghedaen hadde al En[de] liet sine baniere int tal Dat die heidene[n] merke[n] soude[n] En[de] he[m] oec te meer verbouden Kerstenheit ginc onder daer Het ne nam noyt scade soe swaer D[aer] te vore[n] in menighe[n] daghen Sider dat mit sine maghen Godeuaert va[n] bulioe[n] tlant wan Die bisscop va[n] akers een goet ma[n] Voerde ons h[er]en cruce ter stont Die w[er]t swaerlike ghewont En[de] gaeft ene[n] andere[n] tier tijt Diet voert gaf den co[ninc] wijt M[aer] die wijch w[er]t staende en[de] swaer Die co[ninc] wert gheuaen daer En[de] tcruce ons heren mede En[de] gheuoert in vremd[er] stede Selden w[er]t in enen nijt spele Ghestort bloots alsoe vele Want al die macht va[n] ou[er]meer Bleef v[er]sleghen in die weer Of gheuaen harde sciere Templiers ende hospiteliere En[de] al die bloeme vande[n] lande Ghinc onder der heidene hande En[de] dede an donse grote sonden Wa[n]t noyt ne wilden van eerst[er] sto[n]de[n] God dat lant der kerstine laten Die met hou[aer]den en[de] met o[m]maten D[aer] leueden ende onsuuerlike En[de] dies was daer sekerlike Soe vele onder die clergie En[de] onder die werelt p[ar]tie Dat god of wiesch die oeu[er]moede Aldus mette[n] kerstene[n] bloede Saladijn en[de] sine partie Deelden neue[n] tabarie De[n] roef die groot was en[de] rike Die beste dede hi ghemeenlike Voere[n] te damasch tien stonden Alle die d[aer] waren vonden Te[m]pelare[n] en[de] hospitaliere[n] Dede hi voer he[m] come[n] sciere[n] En[de] dede he[m] allen thoeft of slae[n] M[aer] wijt die co[ninc] w[er]t geuaen Doe was voer saladij[n] te hant Ghebrocht die prince fama[n]t Een edel ridder en[de] waert Gheen beter en droech doe sw[aer]t Wijs va[n] rade reyn van seden En[de] van groter vromicheden Onser kerstine recht[er] hant En[de] den turke[n] swaer viant Die vele hadde der werelt ere[n] Nochta[n] haette hi die w[ere]lt sere[n] Een dinc allene sonder mere Mesprijsde me[n] an he[m] sere Al gafme[n] den turken vrede Hine hieltse altoos te ghee[n]re stede Om dit hadde[n] saladijn leet En[de] was he[m] wtermate[n] wreet En[de] alsme[n] he[m] dien brochte toghe[n] Warp hi he[m] daer al vor ogen Om loesheit en[de] sine misdade En[de] hi he[m] menighe scade Dicwile hadde ghedaen En[de] hine nv hadde geuaen Mine h[er]e fama[n]t ne keerde nie O[m] sine dreigen sine blie Want hine der doot clene achte En[de] wiste wel in sijn ghedachte Dat he[m] nakede te lone Van gode die hemelsche crone En[de] hi was onthoeft mede Voer saladijn aldaer ter stede Doe gaf haer op iherusalem Ascaloen en[de] mede bethtleem En[de] al meest dat conincrike Steden en[de] hoghe borge[n] rike Saladijn hadde dien lof En[de] alre meest oec daer of Dat hi nieme[n]t liet u[er]swaren Die kerste[n] was hine liet he[m] vare[n] Op dat hi niet ne wilde bliuen En[de] he[m] in chense daer bescriuen En[de] die he[m] oec so taelien liet Diene wilde hi onteruen niet Lxxxviij. iaer hadde theilighe la[n]t Ghestaen in der kerstine hant Sident dat goede heilighe man Godeuaert en[de] sij[n] gheselscap wa[n] Die g[r]aue va[n] triple diet v[er]riet Ontghinc die wrake ons h[er]en niet Men va[n]ten doot ter morge[n] stont Alse hi was slapen gaen ghesont En[de] doeme[n] naect besach ter stede Soe vant me[n] tussche[n] die bene besnede[n] Al vorsch na die heidensche wet Des mochte[n] me[n] wete[n] te bet Dat hi hadde vernoyert Die dese moert hadde gheuisiert INt iaer ons h[er]en .xic. en[de] achte En[de] .lxxx. qua[m] mare onsachte Vanden lande van ouer meer Doe cruuste he[m] met grote[n] geer Keyser vrederic en[de] van swaue[n] Sij[n] sone die hertoghe en[de] vele g[r]aue[n] Florens die g[r]aue van hollant Otte g[r]aue van ghelre lant En[de] menich hoghe ma[n] sond[er] wae[n] Tghemeente hebbe[n] tcruce ontfae[n] En[de] rede[n] hem te[n] naeste[n] iare Te porren mit williger scare Oec soe cruuste he[m] dies gelike Philips die co[ninc] van vrankerike Die co[ninc] mede van inghelant Philips die graue va[n] vlaend[er]lant En[de] menich prince va[n] bede[n] lande[n] Die fel waren den gods vianden Jnt iaer alsme[n] screef lxxxix. Soe porrede dit heer machtich Keyser vrederijc sette sij[n] vaert Ten arme sinte iorijs waert O[m] dat die zee daer was inghe En[de] he[m] gheseit was sonderlinge Van eene[n] clusenaer d[aer] te voren Dat hi in watre soude versmore[n] En[de] voer m[et] crafte grieke[n] dure Dat menighen griec w[ar]t te sure En[de] dwa[n]c de[n] keyser soe m[et] stride Was hi erre ofte blide Dat hi he[m] ghisel en[de] helpe gaf D[us] qua[m] hi des orloghes af En[de] hi v[er]winterde in grieke[n] daer Den naesten lentijn d[aer] naer Voer hi ouer sente iorijs arm D[aer] donse groten ontfaerm Dogheden va[n] braken spisen En[de] om dat in alre wisen Die heidene bi nachte en[de] bi dage Op donse laghen in die lage Doch qua[m] hi dore en[de] die sine En[de] den soudaen va[n] yconine Verwan hi in vele striden En[de] v[er]heerde in dien tiden Vele sijns lants en[de] vacht sege Op die heidene alle wege Al waest dat hi sond[er] verlies Niet en qua[m] te bouen dies Jn desen swaren arbeit Was he[m] bi en[de] ghereit Die g[r]aue florens va[n] hollant Die in orloghe metter hant Beiaechde dicke ere[n] vele Alsi wel naer al te spele Tellen waende[n] hare pine En[de] die keyser en[de] die sine Tyden tantiochen waert Te vare[n] hare[n] rechte[n] vaert Gheuiel he[m] dat si quame[n] sciere Gheuare[n] op ene clene riuiere Die salef bi namen hiet En[de] als die keyser dwater siet Lopende claer en[de] wit En[de] was besweet en[de] zee u[er]hit En[de] wilde dwaen sine lede Hi ontcleede hem tier stede Alse die swe[m]men conde wel M[aer] tierst dat hi in den stroe[m] vel Droeche[n] die stroe[m] wech m[et] gewout En[de] v[er]dranc in dwater cout Die roe[m]sche k[eiser] recht in sijn h[er]e Bleef ald[us] doot sonder were D[aer] rou groot en[de] serichede O[m] dreef al kerstenhede Sij[n] gheweyde was wt ghedaen En[de] sijn lichae[m] ghesouten saen Wa[n]t het was in d[er] heidene bedwa[n]c En[de] die wech was starc en[de] lanc Ou[er] busch en[de] ou[er] menighe toche Eer me[n] qua[m] tot antyoche D[aer] was hi mit groter haue[n] Jn sinte pieters kerke beg[r]aue[n] Die g[r]aue florens va[n] hollant Diere mede menige[n] sware[n] pa[n]t Ghedoecht hadde in dese vaert Dor god die ghecruust waert Ne leefde niet lange hier naer Hi starf tantyochen en[de] daer W[ar]t hi beg[r]auen op eenen dach Niet v[er]re van dane[n] die k[eiser] lach D[aer] theer an nam grote scade Wa[n]t hi was stout en[de] wijs va[n] rade En[de] va[n] kerstenen manieren M[eer] dan ic can visieren Storue[n] daer die lude gemene Grote here[n] en[de] daer toe clene Want si hadde[n] honger gehat En[de] aten hem daer alte sat D[us] w[ar]t there sere ontaen Graue florens hebbe[n] wi u[er]stae[n] Starf mitte[n] keyser vrederike Jnt iaer ons heren sekerlike Xic. ende .xc. iaer En[de] was g[r]aue va[n] holla[n]t vor waer Xxxiij. iaer met eren Sij[n] wijf was als ons die ieste lere[n] Va[n] scotlant ada die g[r]auinne Die wa[n] an hare als ict kinne Diederic die h[ier] voren staet Hi dede menighe vrome daet En[de] ene[n] andere[n] die wille[m] hiet Die node van sinen vader sciet Wa[n]t hi de[n] vader volgede naer Jn al die vrese in al die vaer Die hadde in do[m]men vaert Ten arme[n] sente iorijs waert En[de] hi was tantyochen mede Al daer hi starf in die stede En[de] doe hi hadde de[n] vader v[er]loren Heuette[n] met he[m] vercoren Des keisers sone boue[n] vele g[r]aue[n] Hi die hertoghe was va[n] swaue[n] Om sine grote vromichede En[de] voerde[n] met he[m] takers mede M[aer] die h[er]toge starf al daer Alsme[n] screef .xci. iaer En[de] .xic. int incarnatioen Jnt selue orloghe int selue doe[n] Starf oec takers vor die stede Philips die graue va[n] vlaend[er]en mede Van iunius opte[n] eerste[n] dach Opten tiende[n] diere na lach Opten dach sente barnabas Leestme[n] dat akers gewo[n]ne[n] was Dat bi naer als wijt weten Twee iaer hadde sij[n] beseten Eer rijchaert en[de] philips tsame[n] Die ij. coninghen daer quamen NV florens sophien sone Tantyoche[n] starf als die gone Die porrede van sinen lande O[m] te wreke[n] ons h[er]en scande Bleef diederic sijn sone g[r]aue Willem d[aer] ic eerst sprac aue Als sijn vad[er] doot was bleue[n] En[de] sij[n] meester die he[m] gegeuen Garne hadde vele hauen Dat was die h[er]toghe va[n] zwaue[n] Soe tide hi te lande waert Als die daer comen begaert D[aer] hi garne wesen soude Ond[er] sij[n]s selfs broeder houde En[de] is aldus te lande comen Wel ontfange[n] vande[n] somen Vanden graue diederike Was hi ontfanghen broederlike M[aer] niet langhe stont die mi[n]ne Diederic ne keerde va[n] sinne Soe dats wille[m] w[ar]t gheware En[de] hi na[m] thant al dare Some dies he[m] waren hout En[de] hi vloe in sijn behout Tote[n] vriesen van drechter lant Diene ontfenghe[n] alte hant By hare hulpe bi haren rade Dede hi den broeder dicke scade O[m] dit te wreke[n] qua[m] tier stonde Graui[n]ne alijt tot egmonde Den cloester ter groter scade Oec wae[n]tme[n] dat bi hare[n] rade Dorloghe began entie plage Si lach d[aer] va[n] s[ente] laurens dage Tot .viij. dage na s[ente] m[ar]tij[n]s dach Dat den cloest[er] sere verwach Altoos was si den cloest[er] sw[aer] En[de] dreechde s[ente] aelbrecht d[aer] Dat sine soude visitieren Jc wane sed[er] god wrac dat swere[n] Graue diederic lach in zeelant En[de] hielt orloge metter hant Jege[n] va[n] vlaendre[n] g[r]aue boude[n] Alijt die pijnde hare te houden Jege[n] de[n] swag[er] dorloge mede Met wel groter behendichede En[de] maecte[n] vrie[n]tscap alte hant Mit die van nyedorp in vriesla[n]t Die h[aer] te vore[n] waren onhout Na die[n] rouwe menichfout Qua[m] wille[m] al openbare Met sine[n] volke tot alcmare Alijt qua[m] mitte[n] kenemare[n] En[de] mit riddere[n] vande[n] hare[n] D[aer] began thant een strijt Winckel en[de] nyedorp ter selu[er] tijt Die wille[m] waren ondermiet Weke[n] en[de] ne vochten niet Doe dat dandere vriesen saghen Liete[n] si he[m] die ridders iaghen En[de] wille[m] die weerde he[m] lange Met cleenre menye in bedwange M[aer] doe hi sach dat dand[er]e gingen Diene al om wilde[n] beringen Es hi mette[n] sinen ontweeke[n] En[de] den viande[n] d[aer] ontstreeke[n] Die vriesen ware[n] he[m] voert hout Om dat sine saghen soe stout Graue diederic qua[m] die mare Vande[n] zeghe van alcmare Des was hi in groter vrohede[n] En[de] oec had hi doe verstrede[n] De[n] g[r]aue va[n] vlaend[er]en tier stonde D[us] voer hi hene[n] tot egmonde D[aer] bisscop boudij[n] va[n] vtrecht Otte va[n] benthe[m] sij[n] broed[er] echt Diederic domproeft mede Harer drier ome[n] q[u]ame[n] om vrede En[de] ade ha[er]re tweer moeder Mede qua[m] als elken broeder Te bidde[n] met sware[n] sinne O[m] pays en[de] om minne Soe langhe sprac me[n] en[de] dede Dat willem in eenre vrede Te harlam toten broed[er] qua[m] Te sine[n] bedde en[de] hi nam Va[n] he[m] antworde en[de] gaf En[de] me[n] stont orlogens af Soe dat wille[m] soude ontfaen Te gheeruliet in die tolne gae[n] Va[n] he[m]. iijc. pont ten iare En[de] hi voert ma[n] des broeders ware O[m] tgraefscap va[n] oest vrieslant En[de] liete den broed[er] in sijn hant Behoude[n] dat hi daer besate Tsijnre wille en[de] tsijnre bate D[us] was die dinc daer gheent Wille[m] is toesvriesla[n]t gesent D[aer] hi goetlijc was ontfae[n] En[de] die vriesen hulde[n]ne saen Wille[m] w[ar]t gheweldich g[r]aue Va[n] oesturieslant en[de] sto[n]t strijts aue Jeghe[n] den broed[er] en[de] had in ha[n]t Tot lauece al dat lant Een h[er]e sat de[n] vriesen ane Die gheheite[n] was heinric die c[r]ane Die hadde gheweest de[n] vriese[n] sw[aer] Wille[m] qua[m] mitte[n] vriesen daer En[de] slechte he[m] in den gront Sine veste in corter stont En[de] drefen vten lande Alle die scade en[de] die scande Die hi de[n] vriesen hadde ghedaen Wrac hi op he[m] sond[er] of staen En[de] alle die vriesen nam willem Die hi ghedwonge[n] hadde an Jnt iaer va[n] gods gebornes Xic. theghentich ende ses Starf bisscop boudij[n] va[n] vtrecht Wille[m]s oe[m] en[de] diederix echt Die g[r]aue van hollant was Si twee ware[n] ghecoren na das Dee[n] was die do[m]proeft diederic Dien gaeft den keyser heinric Vrederix sone die verdranc Wa[n]t het an he[m] was belanc Dat w[eer]lijc recht in die hant Florens die g[r]aue van hollant Die tot antyochen leghet Was sijn broeder alsme[n] seget Dand[er] was die proeft arnout Va[n] deue[n]ter en[de] die[n] was hout Otte die g[r]aue van ghelrelant M[aer] keyser heinric sette in hant Va[n] holla[n]t g[r]aue diederike Dat bisscopdo[m] wie sore wike Datte[n] gone[n] ghegheue[n] sy Dient die paus gheeft al vri D[us] voer diederic en[de] arnout mede Toten paus daer elc dede Sine macht om tbisscopdom Menich orloghe en[de] menich roe[m] Hadde onderlinge mitter hant Die va[n] ghelre en[de] van hollant Al tlant van ouer ysel dede Onder sine moghenthede Die g[r]aue va[n] ghelre moge[n]delike M[aer] van hollant diederike Was tutrecht ontaen die stede En[de] twestla[n]t entie borge mede Elc die dede op anders lant Scade roef en[de] grote[n] brant Alsoe dat si bede te samen Te heymenberge te wige q[u]ame[n] D[aer] van hollant die stonde na[m] Met cleenre menye verwan De[n] g[r]aue va[n] gelre en[de] sij[n] volc mede Worde[n] ontaen daer ter stede En[de] gheslegen en[de] geuaen Dus eest ons ten besten vergae[n] Int naeste iaer dat si twee ware[n] Te rome[n] om dbisscopdo[m] geuare[n] Arnout en[de] diederic soe geuel Eer tpleit was ghe endet wel Voer den paeus dat arnout starf En[de] diederic die verwarf Dat dbisscopdoe[m] en[de] dede he[m] wien M[aer] als hi quam tot pauien Soe bleef hi al ghinder doot Oec starf hei[n]ric die keyser groot Die keyser va[n] rome vrederix sone Diere u[er]dranc en[de] oec die gone Liet doe vrederic sijn kint Van .v. iaren alsme[n] vint Die va[n] vtrecht pape[n] cleerke[n] En[de] die ma[n]ne der heilig[er] kerke[n] Die coren ene[n] bisscop echt Diederic proeft va[n] maestrecht M[aer] hoert nv cortelike Hoet ghinc mitte[n] roe[m]sche[n] rike Vrederic die in die vaert V[er]dranc te antyochen waert Hadde .iij. sone[n] en[de] deen bleef doot Vor akers in den aflaet groot Dander sone hadde algader Dat roe[m]sche rike naden vader Die hiet heinric en[de] was bij naer Keyser alsme[n] vint .viij. iaer En[de] starf int iaer als ic bedachte Xic. xc. ende achte En[de] liet van .v. iare[n] ene[n] sone Vrederic soe hiet die gone Die side[n]t was keyser en[de] here En[de] d[aer] na ontset va[n] sijnre ere En[de] om dat kint was clene Soe coren die heren gemene Filips de[n] swaef k[eyser] hei[n]rix broed[er] Dat hi ware des rike[n] behoed[er] Onthier en[de] tkint op quame Datme[n] ter keyser crone[n] name Tesen rade daerme[n]t riet Ne was die bisscop va[n] colen niet Des brochte hi dat rike in stride En[de] hi trac an deen side Die hi mochte en[de] die hi vant Co[ninc] rijchaert va[n] ingelant En[de] va[n] holl[ant] de[n] graue diederike De[n] graue van vlaend[er]en des gelike Met craft en[de] met groter haue Brochte hi va[n] potyers de[n] g[r]aue Otten in den stoel tot aken En[de] liete[n] aldus co[ninc] maken Fylips hadde scoenre in sij[n] rike M[aer] hi w[ar]t daer na cortelike Ghesleghen doot in sine zale Van enen graue ghebore[n] wale Drie dochtre[n] sijn va[n] he[m] bleuen Dene was in behem gegeuen Die sident den co[ninc] droech Die de[n] co[ninc] roedolf sloech Dander was in spange[n] gesent D[aer] dit oer a qua[m] alsme[n]t kent Dat nv die spaensche c[r]one draecht Jn braba[n]t qua[m] die derde maecht Die de[n] ardsche[n] heinric wan Sijn sone hiet hertoghe ian Nv willic te mij[n]re natuere[n] kere[n] En[de] voert va[n] onsen g[r]aue leren Graue wille[m] va[n] oest vrieslant Als hi sijn goet hadde in hant Soet he[m] h[ier] voer gaf sij[n] broeder Keerde hi hier ou[er] tsiere moeder Ter g[r]auinne[n] diene wel ontfinc M[aer] si riet he[m] een dinc Alsoe lief alse hi heuet sij[n] eere Dat hi ten broed[er] niet en kere Hi ware geuae[n] al sond[er] vorst Nv lach sij[n] broed[er] doe ter horst Als die noch hielt ouer recht Die voechdie van vtrecht En[de] was int selue iaer dat doot bleef Keyser heinric alsic screef M[aer] soe wat dat me[n] he[m] riet Dat ne mochte dieden niet Hine woude sine[n] broeder sien Ter horst soe qua[m] hi mettien D[aer] ne die broed[er] optien dach Niet liefelike ane en sach Want sijn viant heinric die g[r]aue Vincke[n] d[aer]t die broed[er] sach ane Diere niet iegen en seghet Hi heeften int prisoe[n] gheleget Doch soe is hi ontlopen dane En[de] qua[m] den g[r]aue va[n] ghelre ane D[aer] hi seker onthout vant Al was hi des broeders viant En[de] van dane[n] qua[m] hi gheslope[n] Jn oest vrieslant en[de] ontcrope[n] Die bliscap dreef menichfout Va[n] sijnre comst van sij[n]re behout H[ier] na na[m] hi te wiue thant Tsg[r]auen dochter van ghelre lant En[de] hi dede sijn feeste mede Tot staueren in die stede Jnden selue[n] iaer soe quame[n] Jn soe[n]dinge[n] en[de] in vriescepe[n] tsame[n] Die g[r]aue diederic van hollant En[de] otte g[r]aue van gelre lant En[de] w[ar]t alsoe groot en[de] vast mede Datme[n] huwelijc gelouen dede Tussche[n] aleyde[n] g[r]aue diederix docht[er] O[m] dat die vrede ware te sochter En[de] heinric g[r]aue otten sone M[aer] niet lange d[aer] na die gone Starf in holla[n]t en[de] was geraert Te reinsb[oerch] des me[n] droeue w[ar]t Alsme[n] screef .xic. en[de] achte En[de] .xc. doe voer met achte Jn winter tijt in drecht[er] lant Graue diederic d[aer] hi verbrant Huus en[de] dorp clene en[de] groot En[de] sloech vele vriesen doot Jnt selue iaer d[aer] ic of scriue Qua[m] een ridd[er] va[n] dode te liue In vormendoys die openbare Sp[r]ac vele dat te ghesciene ware Alsme[n] screef .xcix. iaer En[de] .xic. doe belach zwaer Co[ninc] rijchaert van ingelant By linogien als een stout viant Een boerch vast en[de] groot En[de] wort ghescoten doot Tote rome[n] was hi beg[r]auen Van sine[n] rike van sij[n]re haue[n] Soe bleef oer sijn broed[er] ian Een sochte goedetiere[n] man Die v[er]loos des lants soe vele Dat noch gaet al vten spele Alse normandie en[de] des gelike Dese ian wan co[ninc] heinrike En[de] heinric wan eduwaerde Die al nv met sinen swaerde Tlant va[n] waels heuet onderdae[n] En[de] noch c[r]one draecht sond[er] wae[n] Jnt iaer gods .xijc. en[de] twee Worde[n] onderlinge ghevee Die bisscop diederic van vtrecht En[de] die g[r]aue van hollant echt Soe dat die graue qua[m] in sij[n] la[n]t En[de] stichter in roef en[de] brant Ten leste[n] wasser vrede genome[n] Oec was he[m] gheuange[n] comen Des h[er]toghe[n] broed[er] willem En[de] die h[er]e van kuuc met he[m] En[de] riddere[n] en[de] andere liede Als den hertoghe dus messciede Ghewan hi doe an sine side Groot ridderscap tsine[n] stride Van colen vter groter stede Den bisscop ludic mede Van limboerch de[n] h[er]toghe Van vlaend[er]en de[n] g[r]aue hoghe En[de] andre die ic niet ca[n] nome[n] En[de] diederic lach met ou[er]mode En[de] es aldus te huesden come[n] Met luttel volx met cleenre hode En[de] hi u[er]loos ter seluer tijt Bi sijnre ou[er]moede den strijt En[de] wort al daer gheuaen En[de] gaf eer hi mochte ontgaen Twee .M. pont met desen doene Was al d[aer] ghemaect die soene Jnt iaer gods .xijc. en[de] drie Starf graue diederic wat soe wats gescie Alse hi hadde h[er]de naer Graue ghesijn .xiij. iaer Te dordrecht lach hi beuelt sw[aer] En[de] hi wort des wel gewaer Dat hi niet en mochte o[n]tbreke[n] De[n] broed[er] wilde hi g[aer]ne spreke[n] O[m] den moet te make[n] sochter En[de] om sijn enighe dochter Beuelen die ghehete[n] was ade En[de] hi met gemenen rade Mette[n] baroene[n] tlant besette Dat het bliue al sond[er] lette M[aer] die scalcheit van sine[n] wiue Wil dat dit al after bliue Want sijt altemale ontsloech Haer sin alte gader droech Tlant te houde[n] te haer waert En[de] si wille en[de] begaert Van loen de[n] g[r]aue lodewike H[aer] dochter te geue[n] des gelike Hier toe na[m] si sulke[n] goem Dat si selue tsg[r]auen oem Otte de[n] g[r]aue va[n] benthe[m] was Ghewillike hadde gemaect das En[de] van voerne altoe de[n] h[er]e Van arem die here rutghere En[de] anders vele der groter here[n] M[aer] dit wilden e[m]mer keren Philips va[n] wassenaer mett[er] ha[n]t En[de] menich and[er] oec in hollant Die niet en wilde[n] onder hem Ghedoghe[n] dat si de[n] g[r]aue willem Aldus al sagen onturien Des lants en[de] der voechdien Heymelijc me[n] boden sende Dattie g[r]aue lach opten eynde O[m] g[r]aue lodewijc dat hi quame En[de] hi die ioncf[r]ou d[aer] name Tot outena soe es hi come[n] En[de] beyde tot hi heeft v[er]nome[n] Des g[r]aue[n] doot en[de] d[aer] na recht Es hi come[n] tot dordrecht Den doden name[n] si in de[n] twiste En[de] leeden in een kiste En[de] gaue[n] in dien rouwe Jn huwelijc die ioncfrouwe Den g[r]aue van loe[n] de[n] ionge[n] ma[n] Droeue was te scouwen an Datme[n] alsoe saen vergat De[n] lants h[er]e op die doot stat D[aer]me[n] hande soude hebbe[n] gewro[n]ge[n] Die lude dansten en[de] songen Dit was te mesprisen sere Al hadt gesijn volc sond[er] ere Die dode is in een scip ged[r]age[n] Tegmonde gaetme[n] hene[n] iage[n] D[aer] groefme[n] bi sine[n] magen Ald[aer] sine vorders lagen M[aer] dat was m[et] g[r]ote[n] onw[aer]de Me[n] brochte de[n] dode ter arde Mit alte groten armoede Nochta[n] met des gods huus goede Hijs dom die der werelt dient Die dode en heuet gene[n] vrient Wille[m] die in oest urieslant was Heuet mare v[er]nome[n] das Dat sijn broder es bleue[n] doot Met serichede[n] harde groot Es hi ter zipe[n] come[n] gereden En[de] hi bat om ghelede Te come[n] totes broeders graue M[aer] sond[er] orlof sciet hijs aue Wa[n]t hine mochts winne[n] niet Alse hi was in dit verdriet Quame[n] he[m] an in stilre ware Ald[aer] filips van wassenare H[er] ian van rijswijc tier stonde En[de] h[er] wouter van egmonde En[de] van teylinghe h[er] willem H[er] symoe[n] van harla[m] met hem H[er] iacob boerchg[r]aue van leyden H[er] allaert boemaert die he[m] seyde[n] Si wilden he[m] in staden staen Wilde hi lant ane vaen V[r]ouwe aleyde[n] noch die nywe[n] h[er]e Ne swoere[n] si trouwe nu[m]merm[er]e D[us] was die g[r]aue wille[m] comen Te wassenaer soe dat vernome[n] Niement heuet wie hi ware Sond[er] die here en[de] die nare Twee knape[n] van t[r]ouwe[n] sinne Al om die vrese vand[er] g[r]auinne Va[n] dane[n] is hi te vlaerdinge[n] come[n] D[aer] sijs ware hebbe[n] genome[n] Die scoudemare[n] die sijs u[er]beide[n] En[de] nieme[n] die dinge[n] seiden O[n]bekent waest den lieden Sond[er] allene hem die rieden Die dingen. soe si he[m] best dochte gedae[n] Thant sijn si tscepe ghegaen En[de] name[n] met he[m] diene kenden En[de] teerst dat si der masen gheende[n] Songen si lude en[de] sere En[de] ware[n] vroe dat si den here Trechte oer hadde[n] entie gone Die was tsg[r]aue[n] florens sone En[de] verswere[n] en[de] vertien He[m] va[n] lodewijcs voechdien En[de] alsi te zierixzee quame[n] En[de] tfolc vername[n] alte samen Waest al vroe ionc en[de] out En[de] bade[n] alle menichfout Dat he[m] onse h[er]e moeste geuen Ere vrede ende lange leuen Jn desen tiden soe ghelach [Tsgrauen] diederix dorstichste dach En[de] g[r]aue lodewijc en[de] sij[n] wijf mede En[de] g[r]aui[n]ne alijt waren in die stede Te harlam comen om tegmonde Dat .xxx. dach te doen tier stonde En[de] v[er]name[n] al openbare Dattie meente van kenemare Mette[n] riddere[n] ouer een droege[n] O[m] dat si he[m] wilden voegen Ane g[r]aue willem te hebbe[n] here Dus maecte[n] si he[m] vlien sere En[de] ne hadde die macht gedaen Si waren sekerlijc geuaen Van aemstel her ghisebrecht Halp he[m] dat si quame[n] tutrecht Die dochter ne wiste wat doen M[aer] te leyden is si geuloen D[aer] haddense met hem Mijn h[er] rogier van mathem En[de] va[n] borne mij[n] h[er]e oest En[de] and[er]e ridders ongetroest Als die vremde waren int lant Wa[n]t leyden stont in lodewijx hant D[aer] voere[n] si mette[n] arme[n] bastiere[n] He[m] volghede na hare maniere[n] Die kenemare[n] dat al ghemene En[de] al die meente groot en[de] clene Biden rinen bi oesten bi westen Vielen alle voer die vesten Hoeftmans waren tier stonden Her wouter van egmonden H[er] allaert boemaert ridd[er] mare En[de] h[er] philips van wassenare D[aer] wert die ioncf[r]ou geuaen Met al haren lieden saen Die ridderen mette[n] andere[n] ma[n]ne[n] Worde[n] alle vaste gespannen M[aer] die ioncf[r]ou was vande[n] heren Houeschelike gehoude[n] met ere[n] Ten naeste[n] iare te[n] niewe[n] grase Neue[n] de[n] rijn en[de] der mase Gaderde lodewijc groot heer O[m] te sterue[n] in den weer Of he[m] doch tontheffene das Dat hi tslants verdreue[n] was Hi gaf en[de] beloefde miede Dit waren sine hoge liede Die bisscop van ludike die stede Die h[er]toghe va[n] limboerch mede Die g[r]aue van vlae[n]d[er]e[n] die g[r]aue hake Die g[r]aue alef van deser sake Bewa[n]t he[m] die van gelre niet Doer d[aer] willem sij[n] swag[er] hiet Die bisscop va[n] vtrecht q[u]a[m] d[aer] starc Hem was beloeft .ijM. marc En[de] tenen ghisel dat hi helt Lodewijx broeder ou[er] tghelt Vele va[n] hollant ware[n] met he[m] En[de] alle iege[n] den g[r]aue willem Wat sal willem ane vaen Hine can niet wederstaen Alsoe groot heer als qua[m] met desen En[de] hine weet w[aer] seker wesen M[aer] he[m] du[n]ct best sekerlike Dat hi hene[n] in zeelant wike Alsoe dat hi d[aer] henen vaert En[de] beueelt de[n] h[er]e alaert En[de] oec dien van egmonde Kenemerlant ter selu[er] stonde Teylinghe en[de] wassenare Dien beueelt hi datme[n] beware Dat la[n]t dat biden rine leget Dat de[n] bisscopdo[m] gheweget Si maecte[n] .ij. weren gereet En[de] dieme[n] ten bussche heet En[de] een and[er] biden rine Heet zwade[n]burchda[m] ald[aer] me[n] pine[n] En[de] g[r]oten arbeit ane leyde Wa[n]t me[n] maecter grote fosseyde O[m] te houde[n] des lants in vaert Graue wille[m] hadde te he[m] waert Eene[n] sinen broed[er] hiet florens Die naerstelike al sij[n] gepens Sette al was hi proeft en[de] cleerc O[m] te u[er]waren dat weerc Want hi niet d[aer] iege[n] spaert Die h[er]en va[n] kenemare[n] waert Droege[n] te scepe als die wise Wape[n] harnaschs en[de] spise H[er] wouter en[de] h[er] aelbrecht Hieten he[m] oec daer echt Dat si de[n] dijc taemstel wt stake[n] O[m] dattie hoge watre in braken Dit soe dede des kenemaers here En[de] noit so ne mocht met h[aer] were Die vande[n] bisdoem verbieden Met ald[er] macht van haren liede[n] Die kenemare[n] voren henen Dor tlant ou[er] al die venen En[de] verbornde[n] te hant Van aemstel al dat lant En[de] roefden al dat si vonden Aemstel sine veste tien stonden Dat bornden si al in den gronde[n] Menich appelboe[m] diere stonden Wort v[er]bornt van dien luden Doe vore[n] si va[n] dane[n] te muden En[de] v[er]bornde[n] die stede En[de] wesep al tote broclede Hebbe[n] si u[er]heert en[de] va[n] he[m] some[n] Hebbe[n] si vaste ghisel genome[n] D[us] sijn si te scepe gekeert Alsijt hadde[n] al onteert Die biscop va[n] vtrecht u[er]hoert Des lants scade entie moert En[de] v[er]saemde groot heere Alse die wille hadde en[de] ghere Te wreke[n] sine g[r]ote scade Ter were q[u]a[m] hi met rade D[aer] die proeft florens lach En[de] wachte nacht en[de] dach Die vaert va[n] noort hollant Sine ridders begaue[n] thant Die met he[m] in die veste lagen Als die ou[er] een des dragen Dat sijs he[m] ware[n] onhout Daert w[ar]t ghewo[n]ne[n] met ghewout Die veste en[de] te broken saen En[de] die proeft florens geuaen D[us] w[ar]t noort hollant ghescent Mit dese[n] grote[n] perlement Me[n] ghinc borne[n] en[de] roue[n] doe Al om en[de] om te leyde[n] toe Al d[aer] qua[m] die bisscop geuare[n] Met he[er]e craft dat noyt ne ware[n] Sine vorders ne gheuel M[aer] hi mocht licht doe[n] wel Want alse een la[n]t in twee[n] he[m] sceet Soe ist te v[er]winne[n] ghereet Lodewijc qua[m] een ander vaert So[m] te voete en[de] som te paert Met grote[n] heer in hollant Een deel gheuoege[n] sond[er] bra[n]t En[de] is tot dordrecht come[n] D[aer] hi ghisel heeft genome[n] Doe moeste g[r]aue wille[m] wike[n] En[de] in zeelant henen striken M[aer] dat hi .ij. scepe doe nam D[aer] g[r]aue lodewijx spise in quam Die trac hi al d[aer] an sine line Suut holl[ant] met cleenre pine Ghinc saen altemale in hant Want me[n] niement ne vant Diene dorste weder staen Lodewijc voer wech saen Te leyde[n] d[aer] hi de[n] bisscop vant D[aer] ghinc he[m] ter stat in hant Va[n] h[ar]lam her symoen Sy dade[n] dat si wilden doe[n] Die bisscop en[de] die g[r]aue mede Voere[n] te harlam in die stede D[aer] quame[n] die va[n] kenemare Met scepe[n] om he[m] te doen zware M[aer] sine conde[n]t niet volbringhen Soe dat si oec in hant ghinghe[n] En[de] v[er]dinghe[n] tier stont Al daer om .vc. pont En[de] keerde tot huus by rade Willems moeder grauinne ade Sij[n] wijf en[de] sijn ghesinde mede En[de] vele die ontsaghe[n] onvrede Ware[n] toudorp in moede sware En[de] after vrieslant har entare Lodewijc qua[m] ter seluer stonde Met heer craft tot egmonde D[aer] hi u[er]brande te[n] eerste[n] worpe D[aer] hi woe[n]de in sente aechte[n] dorpe Tshere[n] allaerts huus en[de] oec mede Here[n] woutre hi tselue dede Den cloest[er] en[de] s[ente] aelbrechte Was hi houesch inde[n] gheuechte Die bisscop die te harlam lach Ontsach he[m] nacht en[de] dach Datme[n] he[m] van after soude Den wech belegge[n] alsoe houde En[de] oec ghebrac he[m] spise mede Doen keerdi tutrecht in die stede En[de] liet lodewijc al dare Bliue[n] int lant van kenemare Noch ne was in ongeualle Dese onwille al met alle Graue wille[m] niet sw[aer] genoech He[m] ne qua[m] merer ongheuoech Wa[n]t bedi die g[r]aue va[n] name[n] Die doe in voechdien te same[n] Vlaendere[n] hadde en[de] henegouwe[n] Met .ij. ionghen ionfrouwe[n] Joncf[r]ou iane[n] en[de] mergrieten Die des oec niet en lieten Hine ghiselde oec an sine ha[n]t Te selue[n] tide[n] walchre[n] lant En[de] h[er] hughe va[n] vorne mede Ghiselde met sij[n]re moge[n]thede Scoude[n] an g[r]aue lodewijx side Graue wille[m] was onblide Als die he[m] waer ne wiste wege[n] En[de] in een vischscepekij[n] is hi gelege[n] Va[n] onlande te lande ghetrect En[de] met natte[n] netten ghedect Als een vlo wisti waer vlien Ghesocht was hi d[aer] mettien En[de] diene sochte[n] worde[n] bedroge[n] Wa[n]t sine vinde[n] niet en moge[n] Nochta[n] hebbe[n] si dat scep geset D[aer] hi lach onder die net D[us] ontfoer hi sulke[n] te toerne M[aer] mij[n] heer hughe va[n] vorne Die wort om sinen ou[er]moet Wt scoute[n] metter spoet En[de] wt zeelant oec u[er]dreue[n] Niewe sekerheit hebbe[n] si gegeue[n] En[de] soeken den graue willem En[de] alsi gheuonde[n] hebbe[n] hem Hebbe[n] sine ouer h[er]e ghehult En[de] he[m] oec mede al ontscult Dat he[m] die noot en[de] bedwanc Gheleet hadde ene[n] andere[n] ganc Alse g[r]aue willem heeft v[er]nome[n] Dattie zeela[n]ders an he[m] sij[n] come[n] Scrijft hi h[er]en wouter va[n] egmo[n]de Dat hi daer come in corter sto[n]de Te leyde[n] metten kenemaren En[de] hi screef he[m] oec te waren Op wat daghe dat hi woude En[de] dat hi striden niet en soude Hine ware selue en[de] els gee[n] bode Wa[n]t hi des betrouwede gode Dat hi d[aer] soude die viande Jaghen wt sij[n]s vaders lande H[er] wouter reyde die dinghe En[de] h[er] wille[m] van teylinghe En[de] h[er] philips va[n] wassenaer Holpe[n] alle h[ier] toe openbaer Nv is wte kenemaer lant come[n] Graue lodewijc en[de] heeft genome[n] Jn voerscote[n] sijn heer velt En[de] gheslege[n] sijn ghetelt D[aer] was va[n] volke grote[n] loep Grote marc en[de] grote[n] coep Van al des me[n] behoefde doe Tfolc was blide en[de] vroe O[m] g[r]aue lodewijc hare[n] graue M[aer] een dinc droech he[m] de[n] sanc aue Wa[n]t onderlope[n] waren hem Die h[er]e ysebrant va[n] harlam En[de] die h[er]e alem sijn oem d[aer] toe En[de] ware[n] toutdorp geua[n]ge[n] doe H[ier] na qua[m] een ander mare Dat dat volc va[n] zelant ware Ane g[r]aue wille[m] gheswore[n] dare En[de] al dat volc va[n] kenemare Te rine en[de] graue[n] souden Grafte[n] daer si mede wouden There slute[n] dat van dien Een man niet en soude vlien D[us] soe soudeme[n]se herde sae[n] An beide[n] side[n] daer bestaen Graue lodewijc die na[m] raet Watme[n] best doet na dat staet Soe dat he[m] dochte sonderlinghe Best datme[n] te ghemoete ghinghe Den viande[n] toten gaten D[aer] me[n] were[n] wilde die strate[n] Met dese[n] rade sijn si geuaren Lude die wijs va[n] stride ware[n] Te leyden ieghe[n] die kenemare[n] En[de] met corne en[de] met ruware[n] Vollede[n] si die niewe graften Die kenemare[n] met g[r]ote[n] crafte[n] Die boue[n] in die veste ware[n] W[eer]de[n] he[m] met hare[n] scaren M[aer] onberecht en[de] sond[er] sin Vochten si alsoe vele te min Diede hare ouermoede Dand[er] vochte[n] inder hoede Wiselike als dand[er] beste En[de] wo[n]ne[n] he[m] of die veste Oec waren si alsoe begrepe[n] Dat si wed[er] tot die scepen Ne conden come[n] mitt[er] vaert Doe liepe[n] si ter brugge[n] waert Die te inghe was en[de] te cranc Ond[er] alsoe swaer bedranc Wa[n]t die viande strede[n] he[m] an Die brugge brac d[aer] menich ma[n] Valle[n] moeste en[de] versmore[n] Philips va[n] wassenaer siet u[er]lore[n] En[de] ontfloe mitte[n] sine[n] saen Els wo[r]t gheslege[n] en[de] geuae[n] H[er] wouter en[de] h[er] aelbrecht Die sijn oec ontweke[n] echt Met hare[n] en[de] met g[r]oter craft H[er] wille[m] va[n] teylinghe[n] vacht En[de] die sine ma[n]ne en[de] neue[n] Doch soe moete[n] si he[m] op geue[n] En[de] ware[n] daer gheuaen Die kenemare[n] ende sij[n] ondaen En[de] liete[n] daer goet en[de] liede H[aer] haest dede dat h[aer] messciede En[de] oec dat si ne dade[n] niet Dat he[m] die g[r]aue wille[m] hiet Die wilde datme[n] ne gene[n] wijch ne nae[m] Eerhi selue en[de] sijn volc quae[m] Lodewijc keert te voerscote[n] vroe Als dient gheuallen is soe Met roue[n] en[de] met sine[n] gheuane Nv waent hi wel voert ane Seker bliue[n] int lant Datte[n] ne[m]mermeer soeke viant M[aer] dauontuere heeft menige hoge O[m] dat si wille dat hi ghedoghe Den sware[n] val als sijt ghebiet En[de] dit selue is he[m] ghesciet Wille[m] die in zeelant was Als hi die mare u[er]horde das He[m] was h[ar]de swaer te moede Doch soe dede hi alse die vroede En[de] hielt he[m] in die ghebare Als offer he[m] niet om en ware M[aer] sijn h[er]e wt zeelant Dede hi u[er]same[n] te hant En[de] mit sine[n] hollanders mede Die ware[n] van siere ionstichede En[de] is ouer mase ghetrect Als die ghene die e[m]mer mect Te soeke[n] den g[r]aue lodewike Gheuare[n] qua[m] hi vromichlike Tote rijswijc ander geest D[aer] dede hi loedsiere[n] meest Ter tolne sijn h[er]e groot Soe dat he[m] niement v[er]boot Lodewijc soe qua[m] die mare Ten h[er]toghe sende hi dare Va[n] limboerch dat hi besaghe Met wat volke willem laghe Die h[er]toghe die wijs was va[n] stride Qua[m] besien d[aer] willems side En[de] wonderde dat hi ter were Brochte soe wel berecht een h[er]e Soe wel ghewape[n]t en[de] gescart O[m] pays sprac hi te he[m] wart Wille[m] sp[r]ac dits al bleue[n] Jc ben hier des lants u[er]dreue[n] En[de] sie mine vriende verderue[n] V[er]wi[n]ne[n] wil ic ofte sterue[n] D[aer] nes gee[n] geuoech noch midde w[aer]de Lodewijc ne vlie sijnre waerde Sond[er] pays en[de] sonder bestant Sciede die hertoge dane[n] thant En[de] bringt lodewijc die mare Vol sorge[n] en[de] van grote[n] vare En[de] riet anders niet da[n] wike[n] Selue ghinc hi hene[n] striken Met sine[n] volke va[n] sij[n]re side En[de] liet lodewijc inden stride Die saen v[er]nam sine vlucht Hi liet stae[n] va[n] groter vrucht Die pauwelioene en[de] tgetelt Tot voerscote[n] op dat velt Vol va[n] menighertiere[n] ware Coepma[n]ne goet va[n] hare[n]tare Wapen spise en[de] camer gewa[n]t Want me[n] seide d[aer] te hant Wille[m] q[u]ame en[de] die zeeusche wolue Waert soe datme[n] he[m] ontolue Den wech dat al waer doot Of gheuae[n] cleen en[de] groot Ridders toghen op h[aer] paert En[de] worpe[n] wech metter vaert Helme h[ar]nasch halsb[er]ge en[de] scilde Dat hijt name wie soe wilde Oec es he[m] wille[m] an come[n] Als dies mare heeft v[er]nome[n] Dat he[m] dus sine viande Ontulie[n] willen wte[n] lande En[de] brochse in sulke[n] vare Datter menich harentare Jnde[n] slote[n] worde[n] versmoert En[de] oec als me[n] die w[aer]heit v[er]hoert Worde[n] vele ter seluer wile V[er]smoert int water heit die zile Dats int wate[r] biden rine Al gader daden si pine O[m] te come[n] int bisdoem M[aer] des heuet me[n] noch de[n] roe[m] Datse iaghede die wiue Soe u[er]scubt ware[n] si van liue Wa[n]t thoeft siec al die lede Moete[n] sijn ontset daer mede Het vloe al tutrecht in die stat Graue willem was te bat Die met scepe[n] roeyde naer Wa[n]t lodewijc ontreet al daer Met vele hollanders geuae[n] Die dede hi de[n] bisscop ontfae[n] Voer sijn belof vander scout Die hielt die bisscop met gewout Nochta[n] ontvloe hi niet al heel Van sine[n] ridders een deel Worde[n] belope[n] in de[n] staert En[de] seriante goet en[de] waert Altemale dat karine Scepe wagen tente[n] scrine[n] Spise dranc en[de] and[er] ghescal Wonne[n] die zeelanders al Dus wa[n] graue willem dlant En[de] wie soe he[m] was viant Dien brac hi huys en[de] veste H[ier] na soe quame[n] int leste Die va[n] wtrecht vter stede Met vele hollanders oec mede Te dordrecht op tlant met scepe[n] En[de] hebbe[n] die port ondergrepen En[de] gheroeft ende verbrant Wat soe me[n] daer in vant Soe datme[n] dach hielt d[aer] aue Tussche[n] den bisscop en[de] den g[r]aue Dat si ten vrietscepe[n] quame[n] M[aer] die g[r]aue moeste alte same[n] Den h[er] heinric den craen kere[n] Dat hi he[m] dede torneren Doe hi g[r]aue van vrieslant wart Wa[n]t hi swaer hadde beswaert En[de] van holla[n]t al die man Die int bisdom woenden dan Soude[n] hore[n] ints bisscops recht En[de] die mede van vtrecht Die int graefscap hadde[n] wone Souden oec plege[n] dat gone Nochta[n] gaf wille[m] tier stont Vander zoene[n] dusent pont Doe bleue[n] den bisscop te pande Sine gheuae[n] in sine hande De[n] proeft florens liet hi gae[n] Die tot oudoerp lagen geuae[n] Die h[er]e ysebra[n]t en[de] h[er]e alein H[er] arnout en[de] die broeder sijn H[er] heinric die va[n] rijswijc ware[n] Liet die g[r]aue willem vare[n] En[de] come[n] tharen goede Als si hadde[n] sijn ghemoede Dand[er] hadde[n] targer loen Die volchde[n] den g[r]aue van loen Die[n] na[m] hi rente[n] goet en[de] chens En[de] gaeft sine[n] broed[er] florens Som de[n] gene[n] die in desen He[m] trou hadde ghewesen H[er] huge va[n] vorne met sine[n] neue[n] Die wo[r]t wte[n] lande verdreue[n] Die proeft flore[n]s dede he[m] u[er]driet Wa[n]t hi brac he[m] in poortuliet Sine veste die seer was vast En[de] dede he[m] menighe ouerlast Alsme[n] screef ons h[er]en iaer Xijc. en[de] .v. daer naer Qua[m] en[de] brochte[n] menich scip Va[n] vlae[n]d[er]en d[er] kinder voget philip Joncf[r]ou iane[n] en[de] mergrieten Des mochte g[r]aue wille[m] v[er]drieten Wa[n]t hi wilde met omminnen He[m] tlant van zeelant of wi[n]ne[n] En[de] lodewike gheue[n] weder Wille[m] gaderde op en[de] neder Sine vriende[n] en[de] wilde eer bliue[n] Eer hi he[m] oer laet tslants u[er]driue[n] En[de] alsi ware[n] alsoe na come[n] Datme[n] wijch soude hebbe[n] genome[n] Die ghene diere tussche[n] sprake[n] Brochtent alte goeden saken Dat was die coni[n]gi[n]ne machtilt Va[n] portegael die doe hilt Jn vlaendre[n] duwarie groot Graue philips h[aer] ma[n] bleef doot Voer akers in die grote vaert D[aer] h[aer] die duwarie of waert En[de] die proeft va[n] brugge mede Dese .ij. spraken om den vrede Alsoe lange dat si volbrochte[n] De[n] pays die sere sochten Die g[r]aue philips en[de] willem Die versoenden onder hem Onder voerwaerde en[de] ghelt Soe datme[n] die dinc vaste hilt Nv was lodewijc tutrecht come[n] Als die waende hebbe[n] genome[n] Van hollant die mogenthede En[de] veralijt sijn zweger mede En[de] hadde[n] d[aer] versament here Als die waende wi[n]ne[n] sond[er] w[er]e Hollant dat he[m] was ghenome[n] Mettie[n] sijn daer lettre[n] come[n] En[de] bode[n] die brochte[n] mare Dat wille[m] versoent ware Jege[n] vlaendere[n] altemale En[de] he[m] sonder weder tale Alsoe coes van geenre side D[us] moeste[n] si keren onblide Sond[er] troest va[n] dane[n] si q[u]amen Als die ne[m]mer ne namen Pe[n]ni[n]c w[aer]t vrome[n] in hollant Vrouwe[n] raet die heeft gesca[n]t Den g[r]aue van loe[n] en[de] sijn wijf Daer si sonder enich blijf Onteerft bleue[n] of en[de] ontset Orloghe scort alle wet Die tla[n]t mach wi[n]ne[n] sij[n] is tlant Mach hijt behoude[n] mitter hant D[us] staet h[er]scapie te[n] swaerde Ade die voer harer vaerde En[de] es sonder oer verstorue[n] Wille[m] haer oem heeft v[er]worue[n] Tla[n]t va[n] bi oeste[n] heyde[n] zee Toter lauece voert mee Sette hi sine dinge[n] te vrede[n] En[de] berechte tlant en[de] stede[n] Dit was alsic vinde[n] conde Vande[n] g[r]aue tot egmonde En[de] niet meer ne vandix daer Dese wille[m] starf in ons h[er]en iaer Xijc. xx. ende drie Ene[n] sone soe liet hie Die me[n] flore[n]s noeme[n] hoort An he[m] stont holla[n]t voert Florens g[r]aue willems sone Na[m] een v[r]ouwe en[de] die gone Hiet machtelt va[n] brabant H[er]toghe[n] heinrix dochter als ict va[n]t Des eersts heinrix vande[n] drien Dieme[n] elc na andere[n] mach sien D[aer] an wan hi ene[n] sone Was was ghehete[n] die gone Graue florens bleef in ene[n] tornoy Te corbi dat was vernoy D[aer] was geuelt sine baniere Xijc. xxx. ende viere Screefme[n] doe die iare ons h[er]en Als ons die croniken lere[n] Elf iaer lesen wi van desen Dat hi g[r]aue hadde ghewesen Nv legge[n] wi vande[n] g[r]aue neder En[de] kere[n] ter materien weder Vande[n] iongen vrederike Die de crone vande[n] rike Va[n] rome[n] bide[n] coer ane nam Des die bisscop va[n] cole[n] was gra[m] Alsic v hier te vore[n] las O[m] dat hiere niet ou[er] en was KEyser vrederic sette he[m] ieghe[n] Der heiligher kerke[n] als nv plege[n] Vele lude[n] alsic versta Naemt he[m] die paus alsoe na Dat hine co[n] dampnere[n] dede En[de] rouede[n] al daer ter stede Vand[er] crone en[de] vand[er] ere En[de] sciede[n] va[n] onsen here Alse hi dit heuet verstaen Pensde hi doe alsoe saen Dat hi met crafte woude houde[n] trike Die paus dochte des gelike En[de] sette he[m] mette[n] banne toe Doe moeste keyser heynric doe Die c[r]one verliese[n] met g[r]oter scende Want die paus wt sende Bullen brieue[n] ouer al Wie hi is die sterken sal De[n] valsche[n] k[eyser]en[de] sijn ghebode Doet hi te banne en[de] sceyt va[n] gode D[us] moest die k[eyser] vrederic missen Die paus ghinc he[m] bewissen Wie[n] hi die crone gheue[n] mochte Ten leste[n] rade hi bedochte Dat hi de[n] keysers vande[n] rike Ontboet dat si vroedelike Core[n] die he[m] nutte dochte En[de] he[m] die beste wese[n] mochte Dat dat rike houde in ere[n] Si name[n]s raet an menige[n] h[er]en En[de] core[n] de[n] lantg[r]aue va[n] duri[n]ghen En[de] weet dat ic van sine[n] dingen Niet vele scriue[n] ne wil no spreke[n] D[aer] o[m] latict hier ghebreken Jc weet dat hi onlange was Doe beried si he[m] echter das Wies he[m] werdich wese[n] dochte Des me[n] an menigen raet sochte En[de] an de[n] h[er]toghe heynrike Die moghende was en[de] rike Die he[m] pepeynsde en[de] rieter toe Datme[n] kiesen soude doe Den ionge[n] graue va[n] hollant Wille[m] g[r]aue[n] florens sone genant Hi was tsartoge[n] suster sone V[er]staet hoe het qua[m] dat gone Die g[r]aue was ionc stout en[de] wreet En[de] alle valscheyt had hi leet En[de] woude sijn lant houde[n] te rechte[n] Jeghe[n]s here[n] en[de] knechten En[de] iege[n]s alle sine o[m]mesate[n] Dit ontsach sere vtermate[n] Die h[er]toghe en[de] riet dat sijn neue E[m]mer coni[n]c gecoren bleue[n] Dus was hi co[ninc]gecore[n] daer Alsme[n] screef ons h[er]en iaer M. cc. xl. ende seuene Op s[ente] machiels dach alleuene D[aer] na ouer een iaer Alsme[n] recht seget twaer Doeme[n] screef .xijc. xl. en[de] achte Wart die h[er]e van groter machte Op alre heilig[er] dach ghecroe[n]t Des hi bleef al onghehoe[n]t Jnden selue[n] iare mede Dor ghi[n]c die vloet menige stede Vlaend[er]en zeelant altemale En[de] oec hollant alsoe wale Jn weet wat bediede[n] mochte Mi du[n]ct dat in mij[n] gedochte Dat een h[er]e in sinen lande Mach beiagen ere en[de] scande Berecht hi die ghemeente wel Die onnosel es ende niet fel En[de] den wreede[n] weder staet En[de] altoos begaert ouerdaet En[de] sine[n] ghebure[n] si ghelike Sijn si aerm ofte rike En[de] ou[er]daet met crafte were En[de] hebbe altoes sulke[n] ghere Dat hi de sine te rechte houde Rechte ou[er] he[m.] wies es die scoude Sy hi clene ofte groot Verbort hi dlijf me[n] slaen doot Verbort hi and[er]s me[n] neme sij[n] goet Jc seg soe dat nv sulc misdoet Die lude roept doet mi vonnes Waende hi hebbe[n] sulc een les Als recht vonnesse drage[n] soude Dat hijt luttel hebbe[n] woude M[aer] is een here goedertiere[n] En[de] v[er]draecht in alle[n] maniere[n] Soe wil elc een here wesen M[aer] eest dat gheualt desen Dat hi scaerp es en[de] fel De[n] quade[n] soe peinstme[n] wel Mochte[n] wi desen sette[n] daer D[aer] wi sijns ghene[n] vaer Dorste[n] hebbe[n] en[de] pine[n] dan Soe te heffen ghene[n] man Dat hise va[n]he[m] moet wise[n] v[er]re D[aer] hise niet mach make[n] erre Als die h[er]toge heynric dochte Hi riet d[aer] toe al dat hi mochte Dat sij[n] neue waer ghecore[n] Hi waende te min hebbe[n] tore[n] Als hi ware in vre[m]de[n] rike En[de] and[er]e pensde[n] des gelike En[de] ware[n] blide om dese core Dus versta ict ende hore Dat een h[er]e mi[n]t soete sede[n] [Maer] verliest ten daghe hede[n] Bi[n]nen lants. en[de] iege[n] omme sate[n] Dan die wreet is wtermate[n] Nv keer ic wed[er] daer ict liet Die ionge g[r]aue ne woude niet Laten te doene dat hi soude Hi voer voert die boude Wa[n]t hi was ionc stout va[n] liue En[de] hadde een ioecht te wiue Jonc scone en[de] wel ghebore[n] Va[n] bruneswijc als wi hore[n] Was si des h[er]togen kint D[aer] die g[r]aue ane wan sint Eene[n] sone die florens hiet D[aer] ons af menich verdriet Come[n] is van sine doot En[de] ooc ia[m]mer alte groot Als ghi h[ier] na sult verstaen Doe g[r]aue wille[m] hadde ontfae[n] Die gaue die he[m] was gesent Peinsde hi al omtrent Wat he[m] bedorfte en[de] trac vor ake[n] En[de] ontboet volc tese[n] sake[n] Met ene[n] craftighen here Die stat sette hare te were Alsoe lange dat sijt bedochte[n] Dat sijt gewere[n] niet en mochte[n] Of hadde gedae[n] dat daer toe Scout te doene. en[de] gaue[n] doe De[n] g[r]aue wille[m] op die stat By voerwaerde[n] en[de] op dat Dat hi he[m] vorw[aer]t late[n] soude Al hoer recht en[de] also houde Dede hi dat by goeden rade En[de] wart ghecroent bi lieuer stade Op des stoel sijts ghewes Als te voren bescreuen es Te heilichmisse te aken binnen Doe pensede hi in sinen sinne Hoe hi dat rike dwingen soude En[de] hi ghinc doe als die boude Haren entaer opten rine Voer keysers waerde doghedi pine Eer men hem die borch op gaf Doe keerde hi weder af En[de] voer te lande als hi woude Doe quam boetscap he[m] also houde Dat van vlaendren die grauinne Margriete met eenen hoghen sinne Dede gaderen maghe en[de] manne En[de] woude zeelant soeken ane Haer quam te helpe menich g[r]aue Menich man van groter haue Menich ridder en[de] menich seriant Quam al doe in vlaend[er] lant Die hare alle waren hout Want si gaf mildelic dat sout Borghenioen ende fransoyse Beyde rike ende hauelose Poeyteuine ende henewiere Quamen alle met haren hiere Om zeelant te torqueeren Si ghinc te rade metten heeren Wat si haer rieden te bestaen Als si hem dus sprac ane Rieden si haer dese dinc Dat si zenden an den coninc En[de] dede hem vraghen of hi woude Doen dat hi met rechte soude En[de] hi zeelant van haer ontfinge Als dit quam vor den coninge Sprac hi dit ne sceen gheen recht Dat ic soude wesen knecht Miins knechts. want si van mi Soude houden tgoet. hoe dat si Van haer en sallic niet ontfaen Si sal met rechte onderdaen Mi wesen van sconen lande Wordic haer man het w[aer] scande Van gode datten rike toe behoert Jc hete coninc. nv doe voert Dat h[aer] wisen sal haer raet Alse die grauinne dat verstaet Wart si gram en[de] dede ghebieden Met haesten groet al haer lieden Dat si trecken te scepe waert Ende si dedent onghespaert Ende quam met eenen grote[n] heer Te water dunen op dat meer DJe coninc was ten selue[n] stonde[n] Also also ict hebbe onder vonden Te rechter waerheit in brabant Tot eenen perlemente. want Hi waers harde geerne of comen Met eeren te sinen vromen Die voer die vrouwe[n] hilde[n] tpleit Maectent so lanc en[de] so breit En[de] v[er]trectent willens also langhe Messelic hoet in zeelant ganghe En[de] scriuen dit der v[r]ouwe[n] in rade Dat si haren wille dade Si souden den co[ninc] houden daer Met p[er]lemente want si voer waer Waenden waer hire zelue niet Dat die vrouwe zond[er] verdriet Zeelant soude winnen wel Dit was een verstandenisse wel Des co[nin]x broed[er] die ionghe florens Lach inden dunen haer en[de] ghens Met sinen vrienden met sinen heer En[de] was altoes op die weer Dat hollansche en[de] dat zeeusche diet Ne wilden begheuen niet Oec waren daer coene man Van buten lants die hem an Jn staden stonden van alre dinc Dit was gheseit den coninc Tot andworpen daer hi lach Die hem wel zere dies ontsach Dat die g[r]auine lach op dat meer Met eenen onghetelden heer Als te scepene alte hant En[de] ouer te varen in zeelant D[aer] si omme dede pijne Die co[ninc] voer al stilkine Thuus wart al dat hi mochte Nv hoert wat die v[r]ouwe dochte Si haeste seer als ic hoer lyen Haren sone heeren ghien Hiet si theer leiden ende seide Vaert sone in goeds gheleide En[de] wint ons zeelant ne laets niet Hi seide vrouwe wats ghesciet Jc wint iof ic bliue doot Nv blijft ghesont en[de] in dien boet Stiep hi mettien en[de] ghinc te sceep Met eenen sconen gheselsceep Voer hi bi west cappel an Daer ontscepte menich man Die wel waende[n] zond[er] weere Dat lant winnen. en[de] dat here Van hollant en[de] van zeelant mede Stont ghescaert tot eenre stede Jnden dunen ghereet ten spronge Tsco[nin]x broed[er] florens die ionghe Wort ridd[er] op den seluen dach Doe hi die viande vor he[m] sach Dien ghinc hi iegen met stoute[n] moede Die vlaminghe die des sond[er] hoede Waren sijn opt lant ghetrect Als diere niet op hadde[n] ghemect Dat d[aer] eenighe lude waren Als si saghen ghene scaren Worden si ondaen en[de] veruaert En[de] weken wed[er] tscepe waert Ende begonsten ze[er]e te vliene Nv staet den hollanders een deel ziene Als die voert trecke[n] met ghene[n]de Dandre vloen met groten scende DJe g[r]aue van ghise[n] hilt nochta[n] En[de] met hem oec menich man Wel op gheseten met scoenre scaer Ende hem quam oec eene maer Dat die co[ninc] quame van achter Met groter ere[n] het dochte he[m] lachter Souder hem eenich ontgaen Die g[r]aue van ghisen gaf he[m] geuaen Onghesleghen en onghewont En[de] inden wapen al ghesont Oec bleef her ghie geuaen M[aer] ic hebt aldus verstaen Dat hi ontfinc eene wonde Jnden voet d[aer] hi ghesonde Noit daer na an ghewan Wat waendi hoe menich man Ald[aer] bleef ten zeluen mael Daer bleefer doot bi ghetael Ond[er] versleghe[n] ende v[er]droncken En[de] in souter zee verdroncken Meer dan .l.M. man Hoe mach men gheweten dan Hoe menich d[aer] gheuangen bleef Jc hoerde segghe[n] dat mense dreef Gheuange[n] met hopen oft scape[n] ware[n] D[aer] mocht men menich moeder baren Naect zien lopen achter uelde Hine leeft niet diese telde Die co[ninc] zelue quam met desen Die in brabant hadde gewesen Tot arremuden met haeste[n] groet En[de] sloech sijn paert vten boet En[de] als hi op den lande quamen D[aer] verhoerdi ende vernamen Dat die vlaminghe v[er]wonne[n] ware[n] Hi sachse lopen bi groten scaren Naect ende barenteert zeere Des dancti gode onsen heere En[de] als si sijns worden ghewaer Die d[aer] lopen haer en taer Naec dat die coninc was Worden si te rade das Dat si te hant baden om ghenade Die coninc wort des te rade Doer god en[de] ontfermichede Dat hi hem ghenade dede En[de] deetse comen met grote[n] rote[n] Ende ouer doen met boten Also naect als si waren Dus worden die vlaminge scaren Ghesconfiert in zelant Die co[ninc] dede alte hant Die gheuange[n] in sijn behout Des menich was ionc en[de] out Des die co[ninc] was wel vro Dit gheuel recht also Als men screef ons he[er]en iaer M cc. ouer waer .L. ende vier oec mede By west cappel teenre stede Recht op sinte martijns daghe Gheuiel de vlamine desen plaghe Jnden somer als hi ghelach Ende was op eenen vridach Wat holpe dat icker vele of seide Dit ghesciede bi gheleide Van luden die men hiet Verraderen des ne twifelt niet Dat noyt vlaminc was so coen Diet dorren hadde bestaen te doen Sond[er] hulpe vanden lande Al ghedoechde vlaendre[n] die scande Dan was zond[er] reden niet Want also alst is ghesciet Dat een man des verdient Dat sijn h[er]e niet en is sijn vrient En[de] hi moet varen vten lande Hem ne roect hoe grote scande Dat and[er] lude der of ontfingen Op dat si met sinen dinghen Sinen wille mach bedriuen Si moghen slachte[n] den keitiue[n] Die hem dus verdullen laten Den ghenen diere bi hare o[m]maten Hem zetten ieghen haren heer Des gheloue ic nemmermeer Mochten si haren wille beiaghen Hem ne rochte in wat plaghen Si die ghene mochten bringen By wien si daden hare dingen Dat waer hem algad[er] goet D[aer] om sette si haren moet Hoe si die heren verwere[n] mogen Anders en soude h[aer] dinc niet dogen Dit seit men alle daghe Dat die menighe hier om leit lage En[de] met allen doene d[aer] na staet Hoe hi te houe mach worden waert En[de] hi sine zake[n] moghe bedriuen D[us] moet toerloghe tsheren bliuen Dat hi te voren niet vermochte Dus volbringhet hi sijn gedochte En[de] dit gheuiel den valsche[n] heren Nv willic anden co[ninc] keeren Nv sijn die sticken aldus comen Jn zeelant dit heeft v[er]nomen Van vlaendren die grauinne Die des droue was van sinne Hadde en[de] dreef iammer groet Haer dochte dat si lieuer w[aer] doot Dan si langher hadde tlijf Nv hoert wat pensede dat wijf H[aer] outste sone ende die eerste Die met rechte was die geheheerte Van auen es mijn h[er]e ian Die hadde hem ghenomen an Vrouwe aliden van hollant D[aer] hi altoes trouwe an vant Te wiue met bliscappen en[de] met eere[n] Tot aken voer den grote[n] heeren D[aer] die co[ninc] crone ontfinc Veraliden broeder om die dinc Wouden die moeder onteruen En[de] goedeloes laten steruen Want sine conde ghepensen treken Hoe si haer best mochte wreke[n] Ouer tgheslachte van hollant Men ontboet alte hant Van anian den edelen graue Of hi goet woude ende haue Hebben ouer sijn verlies Dat hi hem bedochte dies Si woude hem henegouwe[n] op gheue[n] Dat dien van hollant niet en bleuen Jn haren hande gheerft yet Die graue kaerle die dat versiet Quam in henegouwe[n] te hant En[de] ontfinc al dat lant Dat hem die v[r]ouwe van vlaendre[n] gaf En[de] onderwant hem daer af Recht of hi h[er]e waer En[de] seide oec al openbaer Dat die gheboerte van hollant Nemmermeer soude in hant Hebben tgoet van henegouwen Nv hoert van deser goed[er] vrouwe[n] Die om niet verderuen woude Haren sone die wesen soude Met recht her outste erfnamen Sine hadde des ghenen scamen Dat si den ghenen tlant op gaf Diere niet met rechte hielt af En[de] diet niet mochte comen an Doe claghede dit mijn h[er]e ian Vrou aliden sinen wiue Die hi ghelike[n] sijns selfs liue Minde ende toghede haer mede Dat hi gheduchte de[n] onvrede Doer horen wille en[de] hoers broeder Haer vaders kint en[de] haer moeder En[de] dat hi onteruet bleue Alle die daghe die hi leue Het ne waer dat wesen soude En[de] hem die co[ninc] willem woude Te helpe comen met sijnre craft En[de] hi te valentijn op die graft Logieren woude met sinen heer Hi hoepte dat met cleynre weer Wel te comen tot sinen erue Hi sende doe om die bederue Sijn v[r]ouwe sijn wijf om dese dinc Die dit claghede den coninc Die co[ninc] wart doe te rade Dat hi screef met lieuer lade An he[er]en kaerl den riken graue Dat hi der dinc wilde staen aue En[de] oec niet onderwinden das Dat met rechte sijn niet en was Hi wouts hem dancken al sijn leuen H[er] kaerl diet niet begheuen Woude. screef hem wed[er] doe Hie dede dor hem niet .i. stro Hine begheerde els ghene saken Dan hi dat mochte gheraken Dat hine op een velt berede Op sulke plaetsche op sulke stede Hi soude op hem also striden En[de] hem worden doen an scine Oec vermat hi hem eene dinc Mocht hi wel den coninc Vten water opt tlant ghecrighen Hi soude hem saden so met wighen En[de] sinen toren an hem wreken Men souder ewelic of spreken Dit screef hi wed[er] ande[n] coninc En[de] onderwant hem sulke dinc Dat hem die steden ghinge[n] in hant En[de] trecte vor adinghe te hant Die co[ninc] quam hier of die mare Die wed[er] screef al openbaer Met eenen stouten ouermoede Het verghinc hem te quade of te goede An kaerl den g[r]aue in desen doene Waer hi goet man ende coene Dat hi quame tassche op die heide En[de] hi daer sijns onbeide Est dat hire comen mach Die co[ninc] besciet hem eenen dach Dat hire wesen soude dan En[de] met hem menich hoge man En[de] souder sijns onbeiden Want tot assche op die heiden Es een harde scoen pleyn H[er] graue en ben niet also vilein En dar wel vten water comen Tga te scaden of te vromen Hoech man sidi van hogen gheslachte En[de] daer toe van groter machte Sidi coen coemt dan daer Jc comer zeker weet vor waer Op dat ghi beidet eenen dach Wine daer die winne[n] mach D[aer] est vten water wael Daer ne sijn berghe no dael Dat yement den andere[n] mach becrupe[n] Noch beringhen no besluten So wie behout dat velt daer Hi mach wel zegge[n] ouer waer Dat hijt met striden ghewo[n]ne[n] heeft Hets recht dat men hem dan gheeft Den prijs alle die werelt doer Welc onser die can coemt voer Beide des anders eenen dach Als die g[r]aue des hoert ghewach Dat hem die co[ninc] heeft ghescreuen Onboet hi mannen ende neuen En[de] den co[ninc] lodewike Sinen broeder van vranckerike En[de] bat hem zeere opghenaden Dat hi staen woude in staden Met wolke ende met goede mede Die heilighe lodewijc screef ter stede Sinen broed[er] dese woort Niet sone heb ic ghehoert Dat willem die ionghe man Coninc van romen ye ghewan Wilde te doen ieghens mi En[de] en wille oec niet hoet si Jeghens hem doen eenige zake[n] Des hi wesen mach tonghemake Also langhe als hi bliuet Jn sinen lande en[de] niet v[er]driuet Mine luden wt minen lande Het waer lachter ende scande Soudic sijn lant berechten Jeghens hem willic niet vechten Doer eens wiues ouer moet Doet anders dat v dunct goet Kaerl die g[r]aue heuet dit u[er]hoert En[de] tellet der g[r]auinen voert Die andworde dus teser saken Here ne weest niet tonghemake En[de] ne hebt ghenen vaer Ghi sout hier legghen .vij. iaer Eer hi vten lande quame Die co[ninc] om enighe vrame Mids onder sine viande Hi soude noch bringe[n] bloedighe hande Die onsen maghen hebbe[n] v[er]sleghen Dies ne darf niement vreghen So coene wart hi nemmermeer Weset te ghemake heer D[aer] toe en macht nemmermeer come[n] Gaet te scaden iof te vromen Dat eenighe kindre van sine[n] gheslachte Al ware .xx. waruen achte Worden in minen lande ghegoet Met rechte haddix wed[er] moet Soude sijn suster hebben dat mijne Want si zelue ende die sine Hebben mi so leide ghedaen Lieue here laet dit staen Ghi sult trecken op dat velt En[de] daer slaen uwe ghetelt Ende ligghen .ij. daghe iof drie Jc seg v waer gheloues mie Dat hi nemmermeer wart so coen Sullic dulheit te doen Dat hi yet soude comen hare Jc sal v voert segghen tware Ghi blijft van henegouwe[n] g[r]aue En[de] mijn sone sals bliuen aue Aldor sijn wijf en[de] doer sijn broeder Hoer vaders kint en[de] sijnre moeder Hine derf d[aer] toe hope[n] nemmermeer Laet v ghenogen en[de] blijft heer En[de] scrijft hem weder uwe[n] wille En[de] blijft hier liggen al stille Ghi suls hebben v gheuoech Die graue kaerl op h[aer] loech Hi dede voert dat si hem hiet Oec ne wildi laten niet Hine onboet den co[ninc] dan Dat hi selue ende sine man Recht tot asch op die heide Sijns .iij. daghen wilde onbeiden Quame iof hi coene waer Als die co[ninc] quam die mare Wort hi vtermaten blide En[de] seide wt an elke zide Beide an manne en[de] an magen En[de] deet hem allen claghen Hoe zere dat hi was versproken Hine woude niet ten waer ghewroke[n] En[de] bat hem allen dat hi mochte Dat elc om sijn eere dochte En[de] hem nv in staden stonde Ende wien d[aer] hi trouwe in vonde Hi souts hem lonen mildelike En[de] die arme maken rike Ende den rike edel heeren Soude hijs dancke[n] met groter eeren Wat holpe hier of uele gheseghet Hi dede als men noch pleghet En[de] gaderde sijn luden te samen Die wt menighen lande quamen En[de] trac wt met sconen heere Dor brabant al zond[er] were En[de] quam met sijns selfs geleide Al tot asch op die heide Opden vorghenoemden dach Alse kaerl dat versach En[de] vernam dat die coninc Wilde voldoen alle dinc Die hi hem hadde vermeten Hi die adinghe hadde bezeten Brac op en[de] vor sijnre vaerde Beide te waghen en[de] te paerde Ende voer recht also voert Te valentijn in die poert En[de] dede hem d[aer] besluten vaste Jeghen die hollansche gaste Die hi versproken hadde te voren Dit quam ten co[ninc] ten oren Doe brac hi op en[de] volghede mede Ende voer dor adingen die stede Diene zere wel ontfinghen En[de] ieghens hem blidelike ghingen Hi woude voert hi deet in scine En[de] trac voer valentine En[de] dede d[aer] slaen anden velde Sine pauwelioene en[de] sine ghetelde Kaerl die d[aer] binnen was Hine vermat hem doe niet das Dat hine soude te uelde zoeken Als ict versta hine wils niet roken M[aer] hi trac wt an dander side Dat hi ontquam des was hi blide En[de] voer wed[er] dane hi quam Als die g[r]auine dat dat vernam Wart si droue en[de] zeer ondaen En[de] sende boden zaen Anden coninc van hollant Si woude hem gaen in hant En[de] doen dat hi haer beuale Die co[ninc] die bedocht was wale Oontfinc die vrouwe aldaer Doe moste si al openbaer Haren sone gheuen te hant Van henegouwen alt lant En[de] tlant van aelst en[de] die iiij ambochten Want die coninc dat goet dochte Dede hijt bezeghen en[de] bescriuen Alne mocht hem namels niet bliuen D[us] ghesciede d[aer] die dinc En[de] mijn h[er]e die coninc Brac op en[de] voer te lande zaen Dit was in iaer goeds gedaen XijC. l. ende vier mede Dat vor valentijn die stede Co[ninc] willem dus was comen Sine zwagher te groten vromen En[de] siere suster kinder na Dus gheuielt als ic versta Onghegoet so waren si bleuen Hadt die co[ninc] niet bedreuen Nochtan sijn sommige henewiere Als si in hollant comen hier Seggen si dit lant moet v[er]sinken Die willen qualike dat bedinken Dat die van hollant horen heer Brochten in so groter eer Hier binnen als die co[ninc] lach Vor valentijn op eenen dach Quam hem boetscap openbaer Dat hem eene sone gheboren waer Van siere v[r]ouwen van sinen wiue Die oec soude bliuen na sinen liue Die co[ninc] verblide zeer En[de] danckes gode onsen heere Die sticken worden so beweuen Alst te voren is bescreuen En[de] quam thuus op eenen dach Ald[aer] sijn vrouwe van kinde lach Doe dedi dopen sinen sone Florens so hiet die ghone D[aer] of mach men horen tellen Ende vertrecten en[de] verspellen Wonder ende iammer groet Dat ghesciede na sine doot Als ghi hier na sult verstaen Die co[ninc] willem heuet ghedaen Feste als hem seluen dochte Dat hi met eeren doen mochte En[de] bleef in wilen in rusten daer En weet hoe langhe niet vorwaer En[de] alne can ict niet gheraken Te vertrecken sine zaken Tenen tiden ghinc hi te rade Wat hi best voert an dade Men riet hem al zond[er] sparen Dat hi opwaert soude varen En[de] dwinghen an he[m] al dat rike Ende hijt besitte moghendelike So mocht hi dan ontfaen te lone Van romen die keiserlike crone Dat waer hem eerlic harde zeere Doe pensede zeluer die grote heere Dat hi soude varen in vreemde lande En[de] dwinghen te sinen hande Die lude en[de] sijns selfs lant Soude bliuen buten sijn hant Die dat doet die moet riesen Sprac hi want hier sijn die vriesen Die wonen in dit wester ende Die mijn soude[n] sijn het w[aer] scende Liet ic dit al openbaer Voer ic hier en[de] voer ic daer Ander lude te doen onder En[de] laten die mine al bi sonder Onbedwonghen sond[er] danc Hi wort te rade eer yet lanc Dat hi die vriesen in alre wise Soeken wilde op den yse HEt gheuiel als hi ghedochte Ten eersten dat men ride[n] mochte Ouer ijs ende ouer hal Gheboet hi ende beual Dat men ghebode hereuaert En[de] hi trecte derwaert Jnden winter op eenen dach Na kersauonde als hi ghelach Jn eenre vorst alst god woude En[de] oec emmer gheuallen soude Die co[ninc] voer al tot alcmare En[de] te vronen al daer nare En[de] al op den groten yse Die co[ninc] stont van hogen prise Vor voren stont al onge vervaert D[aer] hi der vriesen ghewaer waert D[aer] hise dicste sach met hopen Liet hi tors tot hem lopen Of hi hadde ghesijn opt velt D[aer] die vriesen onghetelt Stonden ghescaert na hare wise Die co[ninc] waende op den yse Seker hebben ghereden Als hi sinen luden was leden Volghede hem niement alst wel sceen D[aer] si sident om dreuen ween Aldus reet die here van prise So brac dat ors doer den yse Dat ia[m]mer was te siene an Dat aldus die edel man Tonghemake was anden liue Doe quamen die vriesche keytiue Die den co[ninc] waren gheue Twee of drie of luttel mee En[de] sloghen doot al onbekent Dand[re] quamen omtrent En[de] saghen sine wapen an Doe seiden si dit is die man Die wel voorboe mach wesen Doe quam d[aer] een toe met desen Diene kende ende seide saen Wapen wat hebdi ghedaen Ghi hebt den co[ninc] zelue doot Doe dreuen si alle rouwe groet Het most bliuen het was gedaen Doe namen si den co[ninc] zaen En[de] groeuen d[aer] hem goet dochte So men alre heimelicste mochte En can gheweten no gheraden Bi wat zaken dat sijt daden Sijn heere wort al ontaen En[de] trecken thuus weder saen En[de] hoe mach dit sijn ghesciet Dat so menich goetman liet Sinen heer riden voren Hine hadde na ghereden met sporen En[de] tlijf gheset in auentueren Eer hi dat hadde durren kueren Sine heer te laten int ongheuoech D[aer] men su[n]der hulpe sloech Waest anders yet dan wel D[aer] of en wetic niewert el Nochtan so sprect men misselike Van sinen luden des ghelike Die co[ninc] bleef doot sond[er] zaghe Op sinte agnieten .viij. daghe Als men screef ons he[er]en iaer XijC. ende daer naer L. ende viue mede Bi hoethout op eene stede Nv latic staen van he[m] die woert En[de] zegghe van sinen sone voert En[de] van florens sinen oem Die ionghe ridd[er] die sijns na[m] goem Die onderstont als men bekande Die voechdie vanden lande Want hi met rechte momber was Jc dar mi wel vermeten das Dat hi maecte die zeusche core D[aer] men mede al doer en tore Berecht heuet al zeelant An al die goeden sloech hi die hant En[de] dede en[de] liet dat hi woude Als een lantshe[er]e doen soude Hi maecte pays als ict versta Op eenen tijt daer na Met h[er]en ghien van vlaenderlant En[de] sekerde metter hant Siere dochter om dat hi woude Dat hise te wiue hebben soude Maer ic ne weet hoe dat quam Datse die hertoghe sider nam Dese florens liet gaen die g[r]aue Van vlaendren die liet aue Dat recht van zeelant voert Als men dicke heeft ghehoert Al hebbent sijt wed[er] an ghesproke[n] Dat is som wile an hem ghewroke[n] Dese florens die goedertieren Vor alle sasoeyne tornieren Jn eenen tornoy so viel he[m] soe Dat hi en[de] die sine worde[n] onvro D[aer] hi die porse hadde also groet Dat hi ghequets was ter doot Tantworpen most hi bliue[n] doe So grote ziecheit quam he[m] toe Dat hi op die seuende calende Van aprille dede sijn ende Al tot andworpen in die poert Als men dicke heeft ghehoert Dat hi gheleeft hadde met eeren Hie versciet int carnacioen ons here[n] XijC. l. ende achte Dese florens van hoghen gheslachte Leghet in middelborch begraue[n] Die sijn suster met groter hauen En[de] met eeren ter aerden dede Van henegouwe[n] was si g[r]a[u]inne mede Sijns vaders kint en[de] sijnre moeder Doe si haren lieuen broeder Hadde begraue[n] na si in hant Haren neue ende al sijn lant Want si die naeste was geboren En[de] berechte als wijt horen Tgraefscap ende dat ionge kint D[aer] wonder af ghesciede sint Cvme hadsi d[er] iaren viere Doe florens die goedertieren Sijn oem die gheest op gaf D[aer] men doechde vele seit af Die moeye namt tkint in hande[n] En[de] onderwant h[aer] vanden lande En[de] prouede d[aer] om en[de] dochte Hoe sij tlant rechten mochte En[de] dede dat kint wel verwaren Tot dat quam ten sulken iaren Dat h[et] verstandenisse mochte ontfaen En[de] dedent doe ter scolen gaen Walsch en[de] dietsch leere[n] wel D[aer] na in corter tijt gheuel Dat dien heren vanden lande Onder hem dochte wesen scande Datse een wijf soude dwingen En[de] verhouaerde[n] doe die dinghen Dat si te houe als niet en waren En[de] toghen te hoep met groter scare[n] Ende streden d[aer] om onderlinghe En[de] maecten menich groet gedinge Als ghi wel merken moghet Hare lijc wilde wesen voghet Vanden kinde en[de] tlant berechten Dat siere dicke om moste[n] vechte[n] Wie ten anderen doe droech veede En[de] hi te hem had eenighe lede Die metten g[r]aue en[de] metter v[r]ouwe[n] Best was van henegouwen Die clagheden dan om dand[er] zake[n] Des hi hebben wilde wraken Van sinen vianden biden heere Dats te lachteren alte zeere Dat die ghene die is te houe Machtich ende van groten loue En[de] sine vete dan wil wreken Metten heere bi eenigen treken Die v[r]ouwe was goedertieren En[de] en wiste niet bi wat maniere[n] Dat die zaken waren comen Si waende dat waer om vrome Dat si die sticke[n] brochte[n] voert Als nv hier heeft ghehoert En[de] hiet hem doe dat beste waer Dand[er] worden dies ghewaer En[de] sochten d[aer] ieghen raet En[de] togheden hier of hare[n] staet Den graue d[er] moeyen v[r]ouwe[n] sone En[de] van ghelre als si verstont tgone Nam hi raet wat hi doen mochte En[de] sinen raet best dochte Die vrouwe w[er]t doe des te rade Dat hi d[aer] an tbest dade Dat hi hem des onderwonde Hi voer op die zelue stonde Jn zuuthollant te dordr[echt] binnen En[de] liet al daer bekinnen Dat hijt lant berechte[n] woude Tfolc sloech an hem also houde Die vrouwe was in zeelant bleue[n] En[de] nam d[aer] grote hoede des neuen Die g[r]aue van gelre sloech die hant An al den goeden dat hi vant Des was hi meester en[de] voghet Florens die g[r]aue die ionge ioghet Most ghedoghen wats ghesciede Want hine mochte sine liede Niet zelue bedwingen no berechte[n] Sine mosten onderlinge vechte[n] Dicwile tot menig[er] stont Alse den lande wel was cont Sider gheuiel tenen male Dat die g[r]aue te remmerswale Gaderde tfolc te sinen besten Der vrouwe[n] p[ar]tie quam va[n] westen Die den graue waren gheuee En[de] vergaderde[n] op vernouts ee En[de] vochten d[aer] eenen wijch Dat dede al d[er] heren prijch Die si onderlinghe droghen So dat si al daer v[er]sloghen Vele luden an beden siden Mer het gheuiel also tene[n] tiden Dat die g[r]aue van ghelre doe V[er]wan dus ist comen toe Dat hi des lants doe bleef voghet En[de] florens die ionghe ioghet Nam van vlaendren tsg[r]aue docht[er] En[de] maecte pays al zond[er] lachter Jeghen den g[r]aue van vlaend[er]lant Die g[r]aue van vlaendren sloech die hant And[er] v[r]ouwen mede ghaue D[aer] hi noyt rekeni[n]ghe dede aue Florens wan an sinen wiue Kinder die luttel te wiue Bleuen tot haren daghen Jc sals hier na wel ghewaghen Als men wel zal verstaen Nv ist voert also vergaen Dat florens quam te sinen iaren Doe moste h[er] otte thuus waert varen Die graue tot sijns selfs lande Want florens sine hande Sloech selue an sijn eygen goet Doe quam hem in sinen moet Dat hi bi siere moeyen rade Altoes gaerne tbest dade Florens sijnre moeyen sone Beual hi zeelant o[m] dat die gone Herde wel berechten soude Hi vinct an als die boude En[de] onderwant hem doe Des rechts en[de] rieper toe Haren aelbrecht h[er]e van vornen En[de] liet hem sine wille hornen Want hi borchg[r]aue van zeelant Was. en[de] oec nam hi in sijn hant And[er]e h[er]en vanden lande Des ne haddi ghene scande Bi wien hijt liet en[de] oec dede En[de] hi voer in elke stede Om in payse tlant te houden Beide in walcheren en[de] in scoude[n] Suutbeuelant voer hi doere En[de] brachte tlant metter core Also als bescreuen stae[n] en[de] was Doe wart hi te rade das Dat hi hem pijnde metten g[r]aue Die grote vete te leggen aue Die te vernouts ee ghesciede En[de] ghiselder om vele liede En[de] brochte die sticken al te goede Doe quam florens in sinen moede Van hollant den edelen graue Dat hi niet woude laten aue Hine woude wreken sinen vader Om te auenturen tenegader Dat hi van gode hielt te lene En[de] gaderde een heer niet clene Beide torse ende te voet Alst sinen rade dochte goet En[de] quamer mede sond[er] sparen Tot alcmaer gheuaren En[de] dede damme[n] en diken Ende wilde ouer toudorp strike[n] En[de] dan ieghens die vriese vechte[n] En[de] hiet man ende knechten Dat si droghen hoy ende stro Men dede des dikes wachte[n] doe Met scutte en[de] met speren Die vriesen die dat wilde[n] weren Quame[n] ghelope[n] in die vaert Met haesten groet te[n] damme waert En[de] quame[n] ghelopen also voert Dat gheruchte qua[m] in die poert Doe ghinc men wapene[n] al dat heer Die woren mochte trac eerst ter weer Beide tors ende te voet Die vriesen quame[n] he[m] te moet En[de] scoffierden dat heer groet Si sloghen menigen man doot Dat heer leyde hem ter vlucht Die vriesen volgheden sond[er] ducht Van haren liue tot alcmaer toe En[de] tot bi heilich loe Die hollanders die te vore[n] vloge[n] Keerden wed[er] in haer oghen Doe si hadden die herde gheest D[aer] sloech men die vriesen meest Wel viijC. ofte meer Daer wrac elkerlike sijn seer D[er] hollanders bleef .v. hondert D[us] gheuielt wient soet wondert Der vriesen bleef die meere hoep Die g[r]aue hadts den quaeste[n] coep Dus gheuielt als ict bediede Want hi verloes sijn goede liede Herde vele van sinen lande Hi moste keeren al wast scande Wed[er] thuys danen hi was comen Ghehaelt haddi luttel vromen Men dede die doden beg[r]auen doe Alsmenre mochte comen toe Dit gheuel al ouer waer Als men screef ons he[er]en iaer XijC. lxx. ende twee S[inte] philibaerts dach min no mee MEnighe dinc ghesciede d[aer] naer Die mi te tellen waer te swaer M[aer] somighe dinc mach ic tellen De den g[r]aue florens gheuellen Als vande[n] meesten en[de] tbest bekent Hier voer dicken omtrent En[de] anereysede die vriesen Onder tiden most hi verliesen Op eenre stont wort die heer Te rade doe in eenen keere Dat hi ridders name ontfinc Ten bussche ghesciede dese dinc Met bliscappen en[de] met eeren Alsmen screef die iaer ons heeren XijC .lxx. en seuene Ontfinc die heer in iongen leuene Tsertobussche ridders name Na xiij daghe als hem betame Tenen ternoy d[aer] die hertoghe Jn was die prince hoghe Ja hoechman was hi weetme[n] wale Beide inder daet en[de] inder tale D[aer] toe vromich ende milde En[de] velee dede hi metten scilde En[de] metten wapen datt[er] toe hoert Verstaet wes hi plach voert Oerstekers ende verraders Dreef van hem der eeren vaders Dese hertoghe dien ic mene Jc wilde dus dede al ghemene Die heren die nv hebben macht Dat si met haere cracht V[er]raders smekers oerstekers Runers ende plume stekers Altoes zaghen inden mont En[de] mercten dan op welke stont Dat si meer om h[aer] vrome spraken Of smecten om ander saken Dan si doen om tseren eer En[de] hi hem d[aer] na nemmermeere Ghelouen wilde eenigher dinghe Hets menich die hem sonderlinghe Saken bewint die wel zweghe Plaghens die heeren alle weghe Mer neen si niet het staet also Die te houe wil wesen vro Hi moet den heeren conne[n] togen En[de] oec dat bringen voer oghen Dat die here[n] gaerne horen Alsouder hem of comen toren HEts sulc te houe wel gheacht En[de] metten h[er]en in groter macht Die meer begheert dat clene Dan sijn h[er]e in sijn eere bleue En[de] staet daer na alle daghe Trecte die h[er]e sijns selfs maghe An hem te rade en[de] bi he[m] wrochte Meer dan bi andre misscien hi dochte Dat hi te min w[aer] gheacht H[ier] om piint hi dach ende nacht Hoe hi die heren v[er]werre[n] moghe Onderlinghe ende hi hoghe D[aer] bi moghe verheuen sijn Het nemet gaerne quade[n] fijn En[de] en mach niet langhe dueren Als die here bi auenturen Hem bepenst ende dat verstaet Dat die ghene quaden raet Heuet gheiaghet en[de] toe ghebrocht So wandelt gerne dat h[er]en ghedocht En[de] moet den ghenen dan v[er]driue[n] Sone mach die dan niet bliuen Onbescouden achter sijn ogen En[de] seggen wie soude dit ghedogen Wie dienen ende hebben ghedient En[de] souden wesen tscheren vrient Beide met liue en[de] met goede Die nochtan met allen moede Meer sijns selfs vordeel iaghet Dan sijns he[er]en wies soes claghet Het menich hi soude lachtere[n] zeer Waert also dat sijn heer Woude doen rechte scoude En[de] met hem nemen die hi soude Met allen rechte tsinen houe Dat mocht hi doen met grote[n] loue Want hi ontsiet die selue zede Dat men die sine en[de] he[m] oec mede Mochte achter rugghe steken Die bi el ne ghenen treken Te houe sijn verheuen soe Dies nes te prisen niet .i. stro Dat eenich man op eenich stont Eenen anderen siet inden mont En[de] niet siet in sijns selfs scoet Hi lachtert dat een and[er] broet Et te houe tenen male Woudi hi mochte merken wale Dat die sine alle daghe Comen eten wie soet claghe Hets zulc mochte hi v[er]driuen Alle dandre hem soude niet bliue[n] Mocht hi die sine bringen int hof Hier mede so sta ics of Dits waer ic bins ghewes Hi trecs an hem dies sculdich es En[de] pine hem om andre daet Ende come des of dats miin raet Men weet een deel wie si sijn Nv keer ic weder ter redene mijn D[aer] ic die tale of hadde begonnen God moet mi sijnre hulpe[n] onnen Dat men niet an mi moet wreken Mijn dichten en[de] mijn na spreken Nv keer ict wed[er] d[aer] ict liet Aldus verre wast ghesciet Dat die graue hadde ontfaen Ridders name doe keerdi saen Tinen lande als hi eerst mochte En[de] leyder an al sijn ghedochte Hoe hi tlant mochte bedwinghe[n] En[de] sijn liede in payse bringhe[n] Dit gheduerde eene stonde Als so als ict ghemerke[n] conde So verdreef hi vten lande Sijnre moeyen en[de] dede h[aer] scande Ende haer kindre altemale Die dat riet en dede niet wale Doe gheuelt dat hi tornierde En[de] tornoy ende spel hanteerde Ene wile als hem dochte Dat hi seker wanderen mochte D[aer] na ist also ghesciet Dat bisscop en conde niet Van assouwe[n] sijn lant bedwingen Hine hadde tot sinen dinghen Die graue florens tenen gheselle Want h[er] ghisebrecht van aemstelle Hadde bezeten vredelant Herman van woerden hat in hant Dat goede huus te montfoerde Hare ne gheen ne quam te woerde Dat si den bisscop yet ontsaghen Die dat manne[n] ende maghen Claghede ende bat oec mede Ouer al in elke stede So dat hi bat den edelen g[r]aue Dat hiere toe hulpe ghaue Diet oec dede en[de] trac te hant Met heer cracht voer vredelant Als hiere een wile hadde ghelegen Dede hi als heeren pleghen Hi voer wech en[de] liet aldaer Een deel lieden die d[aer] naer Vredelant belaghen doe Die heer van aemstel sette he[m] toe En[de] gaderde dat hi gaderen mochte Thuus tontsetten want sijn ghedochte En[de] quam te louen op eenen dach Alst tsg[r]auen volc dat versach Bespraken si hem en[de] berieden Dat si een deel van haren lieden Lieten legghen vorden casteel En[de] voeren ouer met volx een deel Dandre hadden volcx so vele Dat onghelike sceen tsulke[n] spele Doe si haer luden hadden ghescaert Ghinghen si voert onueruaert Die selue lude die daer waren En[de] doervochten ghene scaren D[aer] wart her ghisebrecht gheuaen Die ander waren so ontdaen En[de] ghescofiert alte male Wat hulpe hier of langhe tale Men brochte h[er]en ghiseb[recht] voert Als h[er] arnout dit verhoert Sprac hi metten broed[er] te hant En[de] boet op te gheuen vredelant Behoude lijf ende lede Men ontfincken d[aer] ter stede En[de] men voerdse in zeelant doe Die graue florens settede toe En[de] belach te hant montfoerde En[de] bleef liggende rechte voerde Den somer en[de] den winter doer En[de] warp hem in te menig[er] vre Menighen zwaren bliden steen Als den ghenen wel sceen Die binne[n] der borch ware[n] beseten Te[n] lesten most wesen als ghi sult wete[n] Dat si in hant mosten gaen Die g[r]aue ne woudse niet ontfaen Hine moster mede doen sine wille Openbaer lude ende stille HEt verghinc alst wesen soude Hi deder mede al dat hi woude Dat huus dedi doe bezetten Te sinen wille al zond[er] letten Harman bleef vten lande Dandre gheuaen al hadde[n] sijs scande Menighen dach en[de] menigen wile D[aer] na gheuielt al zond[er] ghile Dat si versoende[n] ieghen de[n] graue En[de] sette borghe van groter haue Dat si nemmermee so coen Waren ieghen den graue te doen En[de] wie d[aer] ieghen yet mesdede Verboerde lijf ende oec lede En[de] al sijn goet ende oec leen Ende der borghe ne w[aer] ne gheen Hine soude verboren al sijn goet Est dat hore eenich misdoet En[de] niet d[aer] ieghens zegge[n] soude Dat sed[er] qualic was ghehouden Nv sette die graue[n] sijn ghedochte Die vriesen te dwinge[n] of hi mochte En[de] vergaderde al sijn heer Hollant zeelant met groter gheer En[de] voer in vrieslant sond[er] missen En[de] logierde te widenissen Met menighen man coen en[de] stout En[de] vacht eenen wich te scellinhout En[de] wart te rade alst wesen soude Dat hi doe tot hoechout woude En[de] vacht d[aer] op die zelue tijt Eenen bitter liken strijt So dat die heeren van zeelant Selue vochten metter hant Dat mens hem grote eere sprac Oec weet ic wel dats niet ne brac Dat die van hollant vochte[n] so Dats die g[r]aue wart wel vro So dat die vriesen begonste[n] wiken D[aer] mocht men sien banieren strike[n] Deen te prighe teghen dander Jc weet wel dat noyt alexander Noch priam[us] vochten soe Die vriesen mostent v[er]liesen doe En[de] ghingen vlien die mochte[n] lope[n] Dandre mostent d[aer] becopen Men sloecher vele op die stede Oec wart d[aer] gheuangen mede Een out vriese en[de] wart ghegeue[n] Op die sake dar sijn leuen Dat hi wijsde des co[nin]x graf Die g[r]aue ne wouder neet sceiden af Eer hi den vader dede ontgrauen Dat hi prisede vor vele hauen Tghebeente dedi nemen saen Scone wasschen ende dwaen Ende deet voeren haestelike Jn eene scrinene suuerlike Te scepe als hi eerst mochte En[de] dede maken als hi dochte Te widenisse eenen casteel D[aer] hi dat lant al gheheel Van vrieslant mede dwinge[n] soude Hi deet maken also houde En[de] also scier als men mochte En[de] spiisdet en[de] mannet als he[m] dochte Dat men thuus wel houde[n] mochte Jegens alle dat hem dochte Waers te doen met groter eeren Dit gheuiel int iaer ons he[er]en Lxxxij. ende .xij. hondert Jnden winter wies soes wondert Dat hi sinen vader wan En[de] v[er]sloech oec menigen man AL was d[er] vriesen vele v[er]slegen Nochtan pijnden si alle weghe[n] En[de] pogheden met hare cracht Dicke tot vp die ghracht Dat huys te vellen had si moge[n] Me[n] stoet met armborste[n] en[de] mit boge[n] Menighen man voeret huys doet Nochta[n] deden si menighe[n] stoot Vor thuys mar et ne halp twint Doe gheuiel also sint Dat op die sestiende calende Van loumaent god doe sende Ene vloet also ghrot Dar menich mensche om blef dot Thant dar na s[inte] aechten dage Sende god tot ener plage Echter ene grote vloet Dese waren beide als ict v[er]stoet Als ons die schriftuere leren Jn enen winter int Jar ons hern Xijc en[de] vij en[de] tatich Si waren soe ghrot en[de] so machtich Dat si ouer ginghen al et lant Dat leghet an des seewes cant Beide oester en[de] wester vriesen En[de] hollaent moste oc voerliese[n] Suuthollaent vordranc also mede En[de] ic en wet ghene stede Bi der zee en ghinc al onder Tvolc voerdranc dats m[er] dan wo[n]d[er] Ten segghen is dat blef so vele Dat het ginc al vt den spele Al zeelant vordranc sekerlike Soend[er] walkre[n] en[de] wolfaerts dike Anders hordic noyt lant nome[n] Jn wat lande ic bin comen Dat stande blef bi der zee Sond[er] vlaend[re] wat sels mee En[de] die landen die ghi hoert nome[n] Nu sin die vriesen so v[er]re come[n] Dat si mosten an haren danc Singhen enen nyeuen sanc Dat si mit herte[n] niet beghere[n] Si moesten hulden en[de] sweren Den g[r]aue en[de] ond[er]anich wesen Hoe dat si swoeren doe in desen Si braken tot haren lacht[er] groet Dar blef menich man om doot Als ghi hir nae sult horen Mer hir ghat en ander tale vore[n] Van anderen dinghen wat gesciede Jn den lande onder die liede DEn g[r]aue dochte goet oc wese[n] Dat hi maken dede na desen Te medemelijc nenen casteel Dar hi mede al ghe heel Al west vrieslant seder dwanc Hi gaderde heer er yet lanc En[de] voer leggen op melorde Dat was als ic seggen horde Dat hi die loese vriesen ontsach En[de] dar so menigen dach Dat die borch waes voelmact En[de] vast en[de] wel gheract En[de] seer schon en[de] starc Oc dede hi maken schone warc Bi vrone vp die herde ghest Die nyewedorp hiet die was mest Der vriesen macht vp dat ende Hi dede oc maken dar ghehende Enen dic mit hasten groet Dar men mochte in aller noet Van den borch ghan harentare Van vrone[n] al tot alcmare Oc dede hi maken alte hant Een huys an des dijcs kant Dat den dijc bescermen soude W[ar]t dat men in steken woude Middelboerch soe hiet me[n] dat Tornenboerch dat stoet d[er] stat Dart nu staet langhe te voeren Dat was als wijt hoeren O[m] dat men ghen van desen borge[n] Be ligghen mochte sonder sorge[n] O[m] te wijnnen tenigher tijt Want si ne staen niet soe wijt Men scote wel te twen delen Groete scichte grote quarele[n] IC ne wet hoe ict v[er] stae Weder vore[n] ofte na Thuys temedemelic was gemact Bin ic d[ar] in yet vntract Dat ne is niet sere mysdan En[de] ic weet dat si noch d[ar] stan Mine roeke welc after of voern Hi hadde begho[n]nen de[n] niewe[n] toern Sider dar na ene veste Die nu weel nar is die beste Die in al den lande staet Sint droech soe d[er] vriesen raet Dat si die veste al te braeke[n] Jc salt hir na wel gherake[n] V te segghen hoet ghesciede Nv v[er]staet wat ic v bedide Dese huyse besette hi wale En[de] pijnde hem voert telke[n] male Hoe hi sijn volc mochte berechte[n] Hine woude heren no knechten Bouen hem niet laten here Binnen sinen lande hadde hi ere Doe die vriesen hadde[n] v[er] loeren Als ic v seide hir te voren Den seghe en[de] hi se hadde ontfaen En[de] ten besten was vor gan Alsoe als ic te voren seide Dat hi sinnen dar an leide Hoe hi berechte sinne liede Dat rike en[de] arme ghediede En[de] hoe hi dat volbringhe[n] moechte Den h[er]en va[n] zeelant doe dat dochte Beide den ouden en[de] Jonghen Dat si toe sere waren bedwo[n]ghen En[de] peinsder Jeghens ene[n] rat Haer ghepeins also voert gaet Dat si therschap wel na ghemene Van hollant ghroot en[de] clene Hadden ghebrocht an hare stricke En[de] voren toe behendichlicke En[de] soenden onder hem die veten Dat men se vrienden mochte heten Die van borsele en[de] van rinisse Dit was den g[r]aue en sw[ar]nisse Mar die ghemente en[de] die steden Hilden doe in moghent heden Alsi dit hadden ghedan Sochten si hulpe h[er]de saen An den g[r]aue h[er]en ghyen Van vlanderen hordic lyen Hine hadde niet sin soe coene Sulc dijnc bestan te done Hadde hem zeelant ghewest Jegen Mi wondert dat des die h[er]en plegen Dat si alsoe sere douen Dat si den ghenen dorren gheloue[n] Die sinen here aue ghat Ja en mach hi der seluer daet He[m] vermoeden doet hi yet Jeghe[n] he[m] en[de] hi niet Al haren wille can gheraken Hi moet bi den seluen saken Sijn bedwonghe[n] of vordreue[n] Want sine ma[n]ne en[de] sine neuen Ne sin si niet want si beghere[n] Selue te sin de meste h[er]en War om souden si anders suke[n] Andere hulpe en[de] des roeken Jeghens haren rechte[n] h[er]en Si sijn ghewarren in elke[n] kere Als die wederhan vp der kerke[n] Dijt wilic dat elc merke Dat hi bedwinghen sal Alle luden groot en[de] smal Edele onedele alte gader Jn den lande en[de] hem sijn vad[er] An eeruede dan hi sal co[n]nen Jn den lande dat hi ghewo[n]ne[n] Mit crafte en[de] mit onrechte heft Want het ne is man die leeft Die mi[n]nen mach al sulke[n] here Mit trower herten als hi dede eer Sinen here dar te voren Wat hi swert et is al v[er] loren Siet hijs wech en[de] heft hijs scade Hi sel scier worden te rade En[de] keren weder danen hi quam Al souts dander worden gram Mocht hi v[er]soene[n] in enigen sake[n] Mijt sijnre vrie[n]scepen genaken En[de] dienen he[m] bat dan te voren Ond[er] wien hi is gheboren Dit dunct mi dat nature leert Al sijn die he[er]en aldus v[er] keert Dat si wanen sijn ghemijnt Van luden die sijn ombekint Die dient dor danc en[de] niet dor mynne Die vrienscep is h[er]de dijnne Nv keric weder te[n] begi[n]ne Graue florens die g[r]ote mi[n]ne Hadde gheleit an sine liede Dat hi dor haue no dor miede Noe dor bedwanc wolde laten Dat hi den armen en[de] den maten Al dus woude laten vor duwen Pensde men mach mi bespuwen Latic die h[er]en aldus risen Die mi beghere[n] in alre wise[n] Te ver driuen vt minen lande En can ghe doghen niet die sca[n]de D[us] peinsde hi en[de] wrochter na En[de] sende recht als ic v[er] sta Jn middelborch sine v[ro]we Die hem ghoet was en[de] getrowe En[de] diene minde bouen alle ma[n]ne En[de] sinen sone den Jongen Janne Die poert te houden als wijt wete[n] Die dar binnen waren beseten Van die van vland[er]en rechte doe En[de] van zeelant mede toe Nieme[n] darf hem des berome[n] Dat hi toe helpen woude come[n] Den g[r]aue florens optier tijt Dat meste deel droech hem nijt Van den h[er]en van den lande Sien ont saghen niet d[er] scande Alsi somer sider daden Doe si bet worden beraden Als ghi noch hir na sult horen Maer hier moet eer ghan vore[n] En deel van dat ghesciede Het laghen doe soe vel lieden Voer middelborch vp sulke stont Als mi sint is worden kont Dat hem die poerters som v[n]tsage[n] En[de] doechte[n] merre plaghen Doch soe setten si hem ter were Al hadden die vlaminghe[n] ghere Die porte te wi[n]nen sine conde[n] Die mortier was tien stonden Ghe spiset en[de] ghema[n]net wel Al waren die vlaminghen fel Bi den zeelanders quaemt altoe Die g[r]aue florens pijnde hem doe Hoe hi die poerte mochte vntsette[n] En[de] ontboet sonder letten En[de] bat al dat hi mochte Soe dat hi ten lesten brochte Te zierixzee en groot here Wel ghescept en[de] hadde gere Te varen te walchren wart Recht als hi quam vp die vart Quam die h[er]toge van brabant Jeghen hem alte hant En[de] brochte hem sulke mare Dat also ghesproken ware Dat hi soude varen tsine[n] swere Oc belouede hem die here Van brabant h[er]toghe Jan Bi al dat mochte beloue[n] .i. man Dat hine gheleiden soude aldar En[de] weder thuys al sonder vaer Hir bi soude rumen tlant Die van vland[er]en walchren lant Want men den pays make[n] soude Die g[r]aue gheloues en[de] also houde Gaf hi orlof sinen lieden Die drouelijc van hem sciede[n] Alsoe recht mit der vart Voer hi wech te bier vliet wart En[de] ghinghen doe rechte voert Tot si quamen in die port Als mijn h[er] ghye dat v[er]nam Dat sijn swagher dar qua[m] Dede hine sonder merren yet Vanghen des hadde hi v[er] dijnt En[de] seide ay mi bin v[er]raden Her h[er]toghe icne hadde deser dade[n] Nniet vormoet tuwart Jc wildic ware op die vart Dar ghi mi vont mit mine[n] luden En[de] ic vp den dach van huden Nemen moste dauonture Al sout mi werden te sure Al ware der vlaminghen noch so vele Sine v[er] teldent ni[m]mer toe spele Dat si q[u]amen in minen lande Her h[er]toghe dijt is groote sca[n]de En[de] dijt gheleide dat gi mi doet God gheue dat ics vntga[n]gen moet Js sals mi wachten bin ic wijs Dat ic iu soude hebben ghelogen Jc bin also wel bedroghen Hir in h[er] g[r]aue als ghi sijt Jcne wande niet teser tijt Noch op die tijt doe ict iu seide En[de] ict iu te voren leide Dat men mit vns dus soude vare[n] Her gye die sprac sonder sparen Hets nv also v[er] ghan Dat ghi hir bliuen moet ge vaen Dat ghi hier bliuen moet ghevae[n] Wien dat lief si of leet Jc segghe iv dat ic wel weet Dat den h[er]toghe was wee te moede Want hi dedet al sonder hoede En[de] sonder valsch dat wetic wale Wat hoelpe hier of langhe tale Hi moest ghedoeghe[n] en[de] swech stille M[aer] hi peinsde sinen wille Dan mocht men he[m] v[er]bieden niet Alse die h[er]toge dat v[er] siet Was he[m] harde wee te moede Te maken pijnde hijt te goede En[de] makede voer warde alhier of Soe dat die ghraue borghe[n] gaf Die v[or] warden wel te houden Soe dattet bleue onbescouden Die h[er]toghe w[ar]p hem in die sorghe En[de] wart selue es g[r]auen borghe Dat men soude varen laten Die g[r]aue peinsde om sine baten Hoe hi te lande was comen En[de] seide al mocht mi vromen Her h[er]toge gi mot iv selue[n] quiten Al soude ment mi ewelic v[er] wijten Want ghi mi seluen brocht int stric D[ar] om gheloue ic dat ic Luttel dar om sorgen sal Anders gheue mi god gut ghe val Wat holpe ghemact lange w[or]de En cant iv van ende torde Al ghader v[er] tellen niet M[aer] hets also ghe sciet Dat h[er] wolfart blef v[er] dreuen En[de] sijn broeder hem beneuen M[aer] h[er] Jan van rinisse Macte sinen pais des sijt ghewisse H[er] florens va[n] barsele kerdeir he[m] niet an Den neue dar hi doe ane wan En[de] was mit den g[r]auen wale Wat soude hier af langhe tale Alle die heren van den lande Ontsagen hem doe der schande En[de] macten pays Jegen den g[r]aue Diet alte ghaeder doe liet aue Die g[r]aue hadde gh[er]ne ghesien Hadde hem dat moghen gheschijn Dat hi niet rusten hadde ghewesen Hi maket binnen desen Een couent en[de] v[or] waerde Mit den co[ninc] eduwaerde Van inghelant van huwelike Dat hare gheen dat ne breke Van tsg[r]auen dochter van co[nin]x houe Scier dar na starf die gone Eer hi die Joncfr[ou]u hadde genomen Echt wast soe verre comen Dat hi voerwarden maecte sijnt En[de] Jan van hollaent tsg[r]auen kint Soude nemen tsco[nin]x oudste docht[er] D[us] was thuwelic toe sochter Oc hadde die g[r]aue van hollant Te voren ghewest in inghelant Want scotlant was hem an ghe storuen Dit heft die co[ninc] sint v[er]woruen Eduwart dat hi dat gaf Ene[n] anderen die dar af Gaf den g[r]auen pe[n]ningen vele Jc wilde men hinge bi der kele Den genen die hem ghaf den raet Hoe dorste hi pensen selke daet Dat hi hem dat raden woude Dat hi een co[ninc]ric soude V[er]copen dat hem was come[n] an M[aer] men vint wel sulken man Die pe[n]ninghen prijst v[or] alle sake[n] Want men mach niet maken Groter dinc dan hi beghert En[de] wesen lief en[de] weert Met sinen schatte ouer al O[m] niet soe is sijn gheval Wanen si met scatte dwingen Ander lude hine moet bringen Sinen schat vnder die liede En[de] gheuen groete miede Soe is hijs quite alte voren Soe rouwet hem dat hi is gheborn Hadde hi liede en[de] lant Wel bedwonghen te sinre hant Hi soude wel hebben sijn behoefte Al schenen die liede en ghe boefte Si moesten hem dinen en[de] ondan Wesen en[de] te gauele stan Dus hadde hi scat en[de] liede En[de] mochte orloghen en[de] geue[n] miede Des hi met schatte niet allene Conste volbringen g[ro]ot noe clene Als die scat is wech gegheuen Soe waren magen en[de] neuen Al vremde maer ondersaten Mochten haren here[n] niet laten Dus prisic bet dat co[ninc]rike Dan den scat bi der ghelike Die g[r]aue maecte enen acoert D[ar] hi den co[ninc] an sijn boert Wande hebben sekerlike Soe dat hi hem niet en beswike En[de] hi hem soude stan in staden Waert dat hi worde v[er] laden Dit maecten si vaste onder he[m] twen Soe dat al ene vrientschap scen Hir binne[n] waest soe v[er] gan Dat beide die coninge[n] hebbe[n] v[er] stan Van vra[n]crik en[de] van ingelant Dat si orloge namen int hant En[de] gaderde an beide siden Als die ghene die wilden striden Die co[ninc] leide soudeniere Van vrancric die hem diere Costen eer dat nam ende Die co[ninc] van inghelant ou[er] sende Ane adulfe den dutschen co[ninc] Of hi hem toe deser dinc Hulpen woude hi soude hem geue[n] Soe vel scats hi mochte leuen D[ar] op langhe met vele lieden Ten lesten si hem soe berieden Dat si beide haren rat Senden tot deser daet Te dordrecht in die poert Als men wel heft gehoert Die co[ninc] dede he[m] dar toe segge[n] Dat hi den stapel wilde leggen Van d[er] wollen dordrecht bi[n]nen D[ar] mochte die g[r]aue an winnen Vele gods en[de] sine liede Dit ontboet hi en[de] dit gesciede Alst vele lieden was cont Dit gedurde ene stont M[aer] niet lange als ict v[er]hoerde Want het was inghelsce woerde Dorloge was gevredet doe Tusschen die coningen en wet hoe Soe dat dingelsche mit hare[n] sake[n] Al tot mechelen traken En[de] voerden hare wolle daer Alst die g[r]aue wart ghewaer Liet hi don al haren wille Beide luide en[de] stille Bi[n]nen desen ontboet sond[er] loys Mijn he[er]e robbrecht van artoys Sijn neue dat hi in henegouwen Quame went hi wildene schouwen Die g[r]aue florens dede dat En[de] quam ter seluer stat Temons ten seluen dage echt Dat d[aer] quam h[er] robbrecht Van artoys en[de] si spraken Ond[er]linge van haren saken Alst har beider wille was Jc v[er] met mi niet das Dat ic yet weet wat si d[aer] deden M[aer] si sceiden met guden vreden En[de] elkerlic voer te lande Als hi wel mochte sonder scande Jc seggu dat ic wel weet Het was in enen zomer heet Dat dese he[er]en te samen spraken Alst is geseit van haren saken Daer te voren is bleuen doot Tsg[r]auen dochter des rouwe g[ro]ot Hadde die g[r]aue van hollant Sin sone was in inghelant Die wonde met den co[ninc] dar En[de] cortelic hier naer Gaderde die g[r]aue va[n] vland[er] lant Om te zoeken echt zeelant Die g[r]aue van holl[an]t sette d[aer] ieghen En[de] onboet in allen wegen Ouer al om vriende en[de] om man En[de] onboet al dat hi can En[de] trect vpt vterste van zeelant Tot vlissingen te hant En[de] som wile te souten lande Die vlamingen lagen iegen tarsande Jn den polre bi der scure D[aer] lagen si dus na gebure Dat hare lijc den andere[n] nieten sochte Van rinisse h[er] ian bedochte Dat hi recht voer ter cluse En[de] boernde d[aer] vele huse En[de] quam weder sonder strit Doe gheuel en and[er] tijt Dattie vriesen voeren oeuer En[de] stichten d[aer] roef en[de] braent Die vlaminghe[n] stonde[n] opt ander lant En[de] sagen toe sine condent weren Als die vriesen wouden keren Voeren si weder an haren danc D[aer] na wast niet lanc Die vlamingen halden scepe g[ro]ot Me[n]nigen hulc me[n]nighen boot En[de] beleiden dwater ghemene Soe dat d[aer] schip ne ghene Moechte liden ten was bi hem Jc segge iv wes ic seker bin Dat die vlami[n]gen hem v[er]maten D[aer] si te same[n] stonden of aten Dat si in zeelant wouden varen E[m]mer met ener schoner scharen D[aer] die were niet ware g[ro]ot En[de] reiden toe menigen boot En[de] menighe cogge die soudeniere En[de] voren doe in brabant sciere D[aer] si luttel wed[er] vonden En[de] ginghen op dat si conden Daer sijt scone vonden Si bornden huse en[de] kerke mede En[de] liepen tot somige stede Jn den lande harentare Als die g[r]aue wart des gheware Wart al zeelant doe in roere Het riep al toe hu[n]re voere En[de] al zeelant traect ter were Het ne hadde noyt volc zulke[n] ge[er]e Te striden Jegen die vlaminge D[aer] quam doedijn van eueringhe An deen zide wel ghescart An dander side quam ter vart Die van borsselen al ghemene D[aer] ne blef ma[n] groot ne clene Sine trecten alle ter were Alse die vlamingen sage[n] there Van allen siden tot hem comen Pensden si dat ware har vrome Dat si gingen te scepe wed[er] Doe gingen si va[n] den dinge neder Die op den dijke waren comen Als dandere dat hebbe[n] v[er]nome[n] Bi[n]nen den lande ginge[n] si lopen Tscep waert mit g[r]oten hopen Die zeelanders v[er]sagen dat En[de] volchden vast vp die stat En[de] gingen heffen en[de] slaen Doe gingen loepe[n] die wanden o[n]tga[n] D[aer] ontfloe sulc toe den dike Hi spranc neder in den slijke En[de] voer int wat[er] ou[er] thoeft Jc wil dat ghijs my geloft Dat al dar ter stat v[er] dronke[n] Die int soute water sonken Mer dan .x.c. man Nv moge ghi vraghen dan Was d[aer] enich volc v[er] slaghen D[er] warheit hordic ghewaghe[n] Datter bleuen ijc dot Die op den velde lagen bloot Be haluen die ghene die men vijnc Hem ghesciede dese dinc Datter vlaminghen so vele bleef S[inte] simons auende als men schreef Ons he[er]en Jaer .xij.c. En[de] .xcv. wien soes wondert Jnt lant al daer si waren Op getrect met enre scaren Wel met iiiM mannen Die alle te scepe liepen da[n]nen D[aer] si iijc cume quamen D[aer] si voren vloen met scamen Alse die g[r]aue quam int lant QQuam he[m] boetscap thant Dat die vlaminghen waren v[er] wo[n]ne[n] En[de] si niet geweten en co[n]nen Wat hi met den vangenen wille Hoert seit hi en[de] swighet stille Die gheuen mach die sel gegheuen En[de] den armen die lat leuen En[de] sende si ouer moeder nact Dat si in zeelant waren gheract Sullen si thuys bringhen die mare Dat si nimmerm[er] daer nare Segghen moghen mit eren Dat si behouden in zeelant keren D[us] wast ghedan als hi woude D[aer] nae gheuielt alst wesen soude Dat een storm quam also g[ro]ot Dat si ontsagen al die doot Die in scepe dor zeelant voeren Die zee begonste also roeren Dat die ankeren alle gingen Den recht in desen dingen Quam een scep an enen sande Daert sitten blef op den lande Mit vele lieden die daer waren inne Alsmen des wort in inne Voer men d[aer] met menigen man En[de] stercte se doe met crachte an Soe dat si hem gauen ghevan Alst aldus was v[er]ghan Voeren die vlaminghen thuus alle En[de] dancte[n] gode van haren gevalle Die dat lijf hadden ontregen Die g[r]aue voer sinre wegen En[de] sine lieden also wel Nv hoert wat hier nae gevel REcht cortelic hier nae Voer die g[r]aue als ic v[er]stae Toten co[ninc] te parijs D[aer] w[ar]t hijs ghemaket wijs Dat hi met den co[ninc] swoer Jc bin seker dat hi voer Toten co[ninc] het dede hem noet Nochtan blef hijre nae om doot Als ghi hiernae sult v[er]stan Doe thuwelijc was ghedan Met sinen soen in inghelant Loefde hem die co[ninc] te hant Te helpen Jeghen al die leuen En[de] ne souden niet begheuen Welc tijt hijt hem te weten dade En[de] die co[ninc] wart te rade Een anders do hijt hem ontboet En[de] ghincs hem aue dats wond[er] g[ro]ot Die g[r]aue dochte int herte sijn En[de] pensde is dit nu dijn Morghen sals eins anders wesen Vonden heb ic niet in desen Enighe trowe dus salt ghescien Enen anderen en[de] mettien Peinsde hi moet hebben troest Hadde ics noot d[aer] ic v[er]lost Worde en[de] ghehulpen mede Dus quamt toe dat hi dat dede Hadde hem die co[ninc] sin beloef Gedan hine wars ne[m]mer of Hem geghan dat wet men wale Hi hadde ghedan dat wet male Gemaket sinen ouersten raet En[de] voer gheuen alle mis dat Den he[er]en van aemstel en[de] van w[oer]den D[aer] wi te voren van hoerden Si daden int hof wat si wouden Wat si deden was onbeschouden Soe wel hadden sijt beide ghader Al hadde hi ghesiin haer vad[er] Hine hadde si niet mer moge[n] eren Dat si al in quade keren Als ghi noch hier na sult hoeren Dese g[r]aue wel gheboern Hadde met philips den coninc Soe ghesproken sine dinc Beide met schrift en[de] met d[er] tale Des gi mi sult volghen wale En[de] kerde weder dannen hi was comen En[de] peinsde om sinen vromen Daer te voren was come[n] an Van syric den bisschop Jan Dat bisscopdom van vtrecht Biden paeuse diene d[aer] na recht Vten stoel met haesten dede En[de] gaeft enen anderen d[aer] mede Die vt b[ra]bant was gheborn Van dien van mechelen alst wijt hoern Die was tsg[r]auen naste neue Jc salre af seggen eer ics begheue Sulc Jamer was noyt ghehort Noch op tlant noe in die poert Als doe daer na gesciede Ond[er] dese genomder liede Van haren werken van hare[n] daden En[de] hoe die g[r]aue wart v[er]raden En[de] wie die saken erst toe brochte Deus h[er]e god wat hi dochte Die des erst ghewagen dorste Datmen soe g[ro]ot enen vorsten Soude vanghen of v[er] slaen Dat moghen wi merke[n] en[de] v[er]staen Dattet sond[er]linge boutheit was Dat yment dorste genenden das M[aer] ic want is als men seghet Dat deen dief den anderen pleget Wel te kennen als hine siet Al hadde hi te vorn niet Gesien binnen siner tijt Dus ist dat ghi seker sijt Dattie v[er]rad[er] kennet wale Sine ghelike tot elken male An sinen worden an sinen gedane D[us] ist dat ic mi v[er] wane Dat hi se wel kende dies begonste En[de] hi den g[r]aue quaet Jonste Droech int herte dus moch sin Nu kerijc ter redenen mijn D[aer] icse liet en[de] dar ic aue Beghan te spreken doe die g[r]aue Comen was van den co[ninc] Pijnde hi em om een dijnc Hoe hi dat beste conde geraken Dat hi soendinc soude maken Tusschen den hern va[n] de[n] gestichte Datte doene was niet lichte Want hi die va[n] worden mijnde En[de] van aemstel hi oc kinde En[de] die van sulen machtich sere Hier om pijnde hem dese here Dit te bringhen ouer een Alst kenlijc daer na schen BJnnen deser tijt gheuiel em soe Dat hi met rechte was onvroe Dat sin v[r]ou sin wijf v[er]sciet Vand[er] werelt alst god ghebiet Soe moeten wi alle gader doen Als men schref int carnacioen Ons he[er]en M cc mede En[de] xcvi tenre stede Die men noch heet in die hage Recht op den guden vridage Alsmen pleget ons hern doot Te ghedenken met otmode g[ro]ot V[er]sciet die v[r]ou van den liue Die prijs hadde bouen alle viue Jn doechden en[de] in oetmodicheden Noch prijst mense op den dach va[n] hede[n] Die horen gewach van haren leue[n] Hoe lijflijc si die begeuen En[de] alle die liede plach ontfaen Alst aldus was v[er]gan Moest bliuen alst was gedaen Die g[r]aue ne wilde laten niet Hine dede die v[r]ou doen ter arden Met eren en[de] met groter w[aer]den Te reynsborch leghet si beg[r]auen Jn enen cloester van g[r]oter hauen D[aer] inne wonen swarte no[n]nen Die lesen en[de] singhen co[n]nen Dus was die v[r]ou ter arde[n] bracht Des was die g[r]aue wel bedacht Dat hi se beghinc alsoe wel Nv horet van den v[er]raders fel Wat si dochten en[de] wat si riede[n] Alsmen selue horde bedieden Gheraert va[n] velsen den mordenar D[aer] hijs liede openbaer Hoe hi die mort erst bedochte En[de] hoe hijt an de[n] andere[n] brochte En[de] hoe hi begonde sire daet Ten ersten male socht hi raet En[de] leget hem te voren danne Den he[er]en van worden harma[n]ne Die was d[es] g[r]auen nauste raet En[de] hi gedochte al oud[er] daet Hoene die g[r]aue hadde v[er]dreuen En[de] gaerne hadde genome[n] tleuen Alsic te voren heb ghesproken En[de] peinsde dijt w[ar]t nu ghew[ro]ken Dat gi mi dicke hebt ghedaen Ghi mots nv in boeten staen Te minen wille[n] moeti leue[n] Nv siet hoe hi hadde begeuen Die doghet en[de] alt goet ghedocht My dunct dat hi wel slachte[n] mocht De[n] quaden menscen als catoe[n] seget Die e[m]mer niement gueders pleget Na d[er] soene misdat deinken Hine moet die vete laten sinken En[de] doen si alle vt sinen gedochte Hoe qualiken hijt doen mochte En[de] int herte ghene stede Want het is d[er] quader sede Dat si gedenken d[er] quad[er] dade Dat si bi vrientscepen en[de] bi rade Hebben te goede laten maken O h[ar]man bi wat saken Woudestu d[er] quad[er] nam ontfaen Was di niet ghenoech ghedaen Van al dat di te rechte misquam W[aer] bi warstu den g[r]auen soe gram Moesti niet bliuen onbeschouwe[n] Hadde hi di qualijc v[er] gouwen Hi hadde di ghemakit rike En[de] dinen ghebueren al gelike Hi stercte di met allen ghere Hadstu te doen ghehadt en he[er]e Vt sinen lande du hadts macht Wt te leden al sine cracht Hi betrowede alles di Oc soe wetic weldat hi Tsinen ouersten di hadde gheset En[de] bet[r]ouwede di vele bet Dan du hem naer dedest aenscine Du drucht oc die cleder sine En[de] du gheraet felle man Druchs oc sijn cleder an Du hads van kinde met hem gewesen Dus danne wonder hordic noit lesen Van beghinne toe den ende Nv is tijt dat ic wende Weder an die v[er]raderscep g[ro]ot Die si dreuen tot sire doot Doe si des ond[er] hem twen Wel droghen ouer een Leiden si dijt te voren doe De[n] h[er]e van kuuc die nam dar toe Den h[er]en van huisden h[er]en Janne Dese worden te rade danne Wie men dijt ondecken mochte Die he[er]e van kuuc hem bedochte Jn sijnre h[er]ten en[de] nam des gom Dat hi te berghen anden soem Macte enen dach va[n] doot veten Dus te soene[n] suldi weten Wat die dach bediede daere Als gheraed liede openbare D[er] soenen was al en gheswich M[aer] si leiden haren crijch An die v[er]radenisse van den g[r]aue Des si niet wilden scheiden aue En[de] droghen ouer een Als hem d[aer] na wel scen Die h[er]e van kuuc geloefdem d[aer] Te doen hebben ou[er] war Hulpe des h[er]togen van b[ra]bant En[de] des g[r]auen van vland[er] la[n]t En[de] des co[nin]x van inghelant mede Oc gheloefdi hem oc ter stede Dat hi dat soude v[er]sien Dat sine dorste niet ont sien Dat si Jan yet veten soude Dat ghelofde hi en[de] also houde W[ar]t al d[aer] seker gedaen D[aer] na ist alsoe v[er]ghan Dat die camerli[n]c was gheleget En dach van dien dat men seghet Dat dese sticken worden geuest Also als hem dochte best Biden rade myns h[er]en gyen En[de] robbrecht hordic lien En[de] bi den h[er]togen van b[ra]bant En[de] bi den rade van inghelant Desen raet soe wiste wale Als ic v[er]stont an gheraets tale Vele lieden van sinen lande Dien dat dochte wesen schande Doe men hem dat leide te voren En[de] ne wouder niet va[n] horen En[de] ghedogedent en[de] swege[n] stille En[de] lieten hem doen al har en wille Dit was en swaere lesse Oc soe wiste van rinisse Mijn he[er]e Jan die dese woert Ses sijnre knapen seide voert Des hadden si wel groeten vaer Dat vt soude comen en[de] ginghen naer En[de] gingen als men hoeren sal Gheuet my god ghoet gheual Coertelic alst geuel En[de] ghi sult v[er]standen wel Nv v[er]stat alhir ter stede Tshe[er]en van kuuc behendichede Hi ontseide den g[r]aue allene Dat ne dede anders gene Van hem allen sonder hi En[de] onboet hem of dat si Dat ic gha ter he[er]en raede D[aer] iu of mach comen scade An iu lijf of an iu ere Jc wil mi in allen kere Jegen iu d[aer] in v[er]waren Die g[r]aue wart lachende twaren Van wond[er] int h[er]te suldi weten En[de] seide nu wat sal ic eten Die he[er]e van kuuc vntseit mi By desen papen wat ment hi Sel hi mi vt den lande driuen Soe selre kume ymant in bliuen Et was een pape die dijt seide En[de] den g[r]aue te voren leide Van tshe[er]en weghen in ene[n] brieue Van kuuc doer sine lieue Alse g[r]aue die letteren hoerde Stont d[aer] in geloeft d[er] worde Die iu dese pape seghet Die pape w[ar]t doe ontweghet En[de] zere onthaen en[de] v[er] vaert Die g[r]aue sprac hoert harwart En[de] doet v boetschap stoutelike V en mischiet niet sekerlike Doe seide die pape ast voren stat Mittien hi sire vaerde ghaet Hine dorste d[aer] niet lang[er] bliuen Hi dochte dat men soude vnt liuen Die g[r]aue hietene doe gheleiden Dat men niet van hem soude sceide[n] Eer hi ware in sin behout Dus sciet die pape van hem bout Die pape voer d[aer] hi begherde Datten man ne ghen en d[er]de Te nimens vrient blef die g[r]auen En[de] scen of hire niet om en gaue Dat hi aldus was ontseghet En[de] peinsde als elc ghoet ma[n] pleget Jn minen lande mach hi mi niet Yet misdoen soe wat es gesciet Hi wande dat al sine liede Ghet[r]ouwe waren soe wats gesciede M[aer] hine conde niet geweten Dat hi van bi[n]nen was beseten Noch v[er]vare ic mi der scande Dat dijt gheschiede in sinen lande Dat dese v[er]raderen hebben gelaten Den magen v[er]wijt si mogen se hate[n] Nochtan sone is niment vroeder Die dat v[er]wijt yment goeder Dat sin maech heuet misdaen Die selue eer soude ane gaen Die doot eer hem dat gesciede Er hi d[aer] yet toe dede of riede Die goede ne sijns targher niet Al is den quaden dijt ghesciet M[aer] si sijns te beter vele Dat si hem in haren spele Niet en keren mar altos pogen Hoe dat si se nederen moghen Nv hort al hier een ghelike Doe vnse he[er]e in hemelrike Alle die engele[n] had ghemact Jn hare naturen wel geract En[de] hi hem haren vrien wille Gaf te done luide en[de] stille Deen coes te sinen gode En[de] alte don sijn gheboede Dand[er] die v[er]hief hem daer O[m] dat hi scone was en[de] clar Soe woude hi wesen gods ghelike Doene mochte hi in hemelrike Niet lange bliuen hine moste vallen En[de] wart die lelicste van he[m] allen En[de] die quatste v[er]re te voren Van dien die tsinre schare[n] horen En[de] wie he[m] volgede met h[er]ten ane Die ontfinc sine gedane Nochtan sien si niet euen quaet Elc is ghelont na sine daet Somige min somige bet Es hem har torment geset Nochtan en heuet d[aer] niment goet Trowe die gene die misduet Salmen lonen mit swaren lone Want hi hem selue[n] doet die hone Dand[re] ingle sekerlike Die doe bleuen in hemelrike Ware[n] hier of niet v[er]uaert Dat hare gheselscap also vaert M[aer] si ware[n] te sek[er] vele Dat si niet en keerde[n] te h[aer]re[n] spele Onse h[er]e heeftse te led[er] niet Datte[n] andre[n] so is ghesciet Want si doen al sijn ghebot Hier bi dunct hi mi wese[n] sot Die goede lude wil blamere[n] Die he[m] houde[n] met alle[n] ere[n] An die trou en[de] an die doget Dus ist dat ghi merke[n] moget Dattie ghetrouwe sekerlike Niet en dade om aertrike Dan trouwe en[de] and[er]s niet Nu keric wed[er] d[aer] ict liet DJe graue flore[n]s had bego[n]ne[n] Alsoe als wi m[er]ke[n] connen Soene te make[n] an die here[n] Vande[n] ghestichte doe woudi kere[n] He[m] d[aer] ane dat hijt voldade Doe so w[ar]t hi oec te rade Dat hi doe v[er]sone[n] liet H[er]en wolfaerde dat hi he[m] niet Met sine[n] liue soude begheue[n] Want si ware[n] na gheneue[n] Des ghetrouwede hi he[m] te bet Die g[r]aue florens he[m] d[aer] toe set Hoe hi die dinghe[n] te soene[n] brocht Nu hoort ho hi he[m] bedocht Hi voer tutrecht in die stat En[de] ontboot d[aer] en[de] bat Die h[er]en dat si tot he[m] quame[n] En[de] deedse ontbiede[n] oec bi name[n] Soe dat si quame[n] al ghemeen Va[n] beide[n] side[n] groot en[de] cleen En[de] bleuens op sijn segghe[n] d[aer] Doe beriet hi he[m] d[aer] naer Dat hi d[aer] so lange lach Dat hi recht op ene[n] dach Sijn segghe[n] seide vand[er] soene Nu hoert wat hi achte te doene Om dat he[m] docht op die stont Dat ghelt te groot vc pont Gaf hi d[aer] toe va[n] sine[n] goede Dats he[m] te bet soude sijn te moede En[de] te min soude bescelde[n] Die die pe[n]ninge soude ghelde[n] Doet was gheseit en[de] gedaen Hiet hi staphans ete[n] gaen HJ deedse alle met he[m] ete[n] By sijnre side[n] ware[n] gesete[n] Harma[n] va[n] woerde[n] en[de] ghijsbr[echt] Here van aemstel die ou[er] recht Altoes tsire tafel sate[n] En[de] met he[m] droncke[n] en[de] ate[n] Dand[er] ware[n] ghesete[n] d[aer] Deen voer en[de] dand[er] naer Als d[aer] betaemde een yghelike[n] Men at en[de] dranc blidelike Ou[er] al inde[n] houe Die h[er]toghe was van goede[n] loue Want een hoghe auont was Soe wasme[n] veel te blid[er] das M[aer] dat hof moeste scede[n] Noch eer auont m[et] droefhede[n] Dat peinsde van woerde[n] die v[er]rad[er] En[de] sijn gheselle[n] alle gad[er] Mocht na hare[n] wille gaen Alst ghete[n] was en[de] op ghedae[n] Ghinc die g[r]aue in sine ruste Hem begonste slapens te luste[n] En[de] elc ghi[n]c d[aer] hi woude Doe gheuielt alst wese[n] soude Dat die v[er]raders trecte[n] tsame[n] So dat si bute[n] d[er] stat quame[n] En[de] rede[n] voer ou[er] die weide En[de] hadde[n] lude in h[aer] gheleide Die alle te harnasch m[et] he[m] rede[n] Die si met behendichede[n] Hadde[n] brocht met he[m] d[aer] Die sint wilde[n] d[aer] naer Dat si te rome[n] hadde[n] ghesijn Dat seit mi tgheloue mijn Si soudent he[m] node hebbe[n] geseecht Jc wane dats elc v[er]rad[er] pleecht Dat hi sijns selues daet heelt Den ghene[n] die sine[n] raet steelt Niet en weet al wil hi dat si Bi he[m] wese[n] dats d[aer] bi So hi meer volcs brengh[et] in stric So hi meer helpe[n] heeft int pic Die mede besmit sijn in die daet Al en gauen si niet de[n] raet HOert hier grote ia[m]merhede Die de h[er]e va[n] aemstel dede Opte[n] namelike[n] dach Hi ghinc d[aer] die graue lach En[de] wecte[n] wt sine slape Dat en dorste doe[n] gheen knape En[de] seide ghi slaept alte lanc Also dat die graue ontspranc En[de] sp[r]ac wie is d[aer] ic bint sp[r]ac hi Ghijsbr[echt] also scone wed[er] alst si Soe slaepti te lange vele Ghi sout vt vare[n] met vederspele Want dat weder is soe schone Als die g[r]aue horde dat gone Sprac hi ic heb toe lange geslapen Roept mi enich van minen knapen Jc salt don sprac hi doe En[de] seide den camerlinc toe Gat tuwen h[er]e en[de] seget hem dat Jc ride voer vt der stat Latten comen als hi wille Die g[r]aue ne swechniet stille Hi seide h[er] gisebrecht h[ier] inne Sel ic iv sente gerden mi[n]ne Geuen er wi henen riden Men brochte den wijn te[n] seluen tiden Die g[r]aue hiet schenken den wijn En[de] seide drinct va[n] d[er] hant mijn S[ente] gherden mi[n]ne en[de] vaert wel Doe nam die v[er]rader fel Den wijn van es g[r]auen hant En[de] kerde he[m] om te hant En[de] seide blijft gesont ic gae varen Die g[r]aue hiet sond[er] sparen Dat men zadelde mitt[er] vaert Sonder merren alle die paert Sin neue Jan tsg[r]auen sone Van henegouwe[n] v[er]nam dat gone En[de] hiet sine paerden zadelen alle Hi wiste luttel van den geualle Dat hem an die vart ghesciede Gheraet van vorne en[de] luttel liede Reden mit den g[r]auen doe Hi sprac sinen knapen toe Volcht mi als ghi s[...] ghereet Jc vaere voren en[de] hi leet Die strate met den twen kinden Diene beide gad[er] minde[n] Hi reet voert ter poorte[n] wt Blidelic sond[er] gheluut Doe hi op die weide quam Sach hi voer he[m] en[de] v[er]nam Den h[er]e van woerde[n] houde[n] d[aer] Als hi sijns w[ar]t ghew[aer] Reet hi tot hem o[m] dat hi woude Vraghe[n] w[aer] hi ride[n] soude Doe hi dus qua[m] gheuare[n] Voere[n] teghe[n] he[m] teenre scare[n] Die va[n] woerde[n] en[de] va[n] aemstel Gheraet van velse[n] die morden[aer] fel D[aer] qua[m] aert van benscoop Gheraet van craye[n] horst inde[n] hoop Wille[m] va[n] teilinghe[n] qua[m] d[aer] mede En[de] wille[m] va[n] saende[n] t[er] selu[er] stede D[aer] qua[m] menich man Die ic ghenoeme[n] niet en can ALsi dus quame[n] te ghemoet Heuet hise alre eerst gegroet En[de] harman va[n] woerde[n] reet he[m] ane Als diene wille had te vane En[de] grepe[n] bide[n] breidel saen V hoghe spronghe[n] sijn gedae[n] Ghine sult ni[et] meer d[er] voere[n] driue[n] Sprac hi h[er] meest[er] ghi moet h[ier] bliue[n] Onse geuange[n] ist v lief of leet Jc seg v dattic wel weet Dattie g[r]aue hilt ou[er] spel Want hi loech dat wetic wel En[de] antwoerde de[n] felle[n] man Help seit hi in bin nochta[n] Aernout seide bi gode ghi sijt Jc moet nu op dese tijt Vwe[n] scone[n] sparw[er] draghe[n] V te lacht[er] en[de] vwe[n] maghe[n] De[n] sparw[er] dat hi prant En[de] na[m]me[n] he[m] vand[er] hant Die g[r]aue sloech sijn ha[n]t te[n] sw[aer]de Als die ghene die begaerde He[m] te were[n] mocht he[m] ghescie[n] Gheraet van velsen trac mettie[n] Si sw[aer]t en[de] swoer bi gode Ghi mocht dat ghemake[n] ode Jc sla v tsw[aer]t in al tote[n] tande[n] Dat mocht den graue s[er]e ande[n] Datte[n] gheraet woude ontliue[n] D[aer] moeste hi gheua[n]ghe[n] bliue[n] Wast he[m] lief ofte leet Een knape d[aer] tussche[n] reet Die met ia[n]ne d[aer] was come[n] En[de] hadt he[m] gherne benome[n] Die knape w[ar]t d[aer] ghewont sere En[de] sijn paert ten selue[n] kere Wart ghesleghen inde[n] hals Die knape als en[de] als Pijnde he[m] ter were en[de] nieme[n]t el Jn can ghewete[n] hoet gheuel Dat si die kind[er]e liete[n] ride[n] Hadde[n] sise gheuange[n] te[n] selue[n] tide[n] Si warens alle te boue[n] bleue[n] Jc wane wel dat si beneuen Deen de[n] andre[n] ter stat w[aer]t rede[n] Si hadde[n] goede[n] paerde[n] bescrede[n] En[de] rede[n] seer t[er] poorte[n] w[aer]t Wat ghelope[n] mochte[n] die paert Als si quame[n] in die stat En[de] men d[aer] v[er]eysscede dat Ware[n] die vriende tongemake Alst billijc was om dese sake Die viande ware[n] an dand[er] side Van deser vanghenisse blide Si voeren te muden mitten graue Ten huse dat hi met siere hauen Hadde ghecost ende doen maken Hem dochte doe in allen saken Dat hi hadden voer wel gheuare[n] Dit ghesciede inden iaren Oons he[er]en goeds dat hi bleef Gheuaen als men screef Recht doe ons he[er]en iaer XijC. ende daer naer Effen xc. ende sesse Alst was sinte ians messe Op die vighelie d[aer] te voren Hier na suldi wond[er] horen Vanden luden vanden lande Hoe doe rees een niewe scande En[de] sal eerst zegge[n] vanden lieden Die droeffelic van vtrecht scieden Die h[er]e van erkel nam beide Die .ij. kind[er] in sijn gheleide En[de] voerdse tsinne[n] huse mede Om te hebben bete eren vrede Daer na voerdemense in die poert Te dordrecht als men heeft ghehoert H[er] wolfaert quam te dordrecht mede Ghi moghet horen wat hi dede Hi vant die poerters sere bedroeft En[de] seide wel dat hem behoeft Dat alt lant beset ware En[de] dat hi vrucht al openbare Dat die van vlaendren sulle[n] comen D[aer] ieghens es goet raet ghenome[n] Dat mens hem doe wed[er] stoet Want ic hebs zorghe groet Jnt herte ende oec grote vaer Jc sout keeren waer ic daer Sprac hi d[aer] al int ghemeen Woudi mi helpen groet en[de] clene Dat ic in zeelant mochte comen Jc hope het sal ons allen vromen Die poerters die alle rouwich ware[n] Syden here wi sullen varen Met v daert v wille si Hi seide so sent met mi Twe cogghen die mi gheleiden Hier en doech gheen lang[er] beiden Jc vruchte si sullen comen sijn Eer ic come ten huse mijn Die meeste haest w[aer] ons goet Die poerters setten metter spoet Twe coggen diene voerden daer Hi wesen woude ghi sult h[ier] naer Horen wat hi doe bedreef Doe die graue gheuange[n] bleef En[de] mens int lant w[ar]t ghewaer Doe nam philips van wassenaer Tsgraue[n] zeghel en[de] sloechen ontween Voerden raet dat men niet mee D[aer] mede zeghelen en mochte Hi peinsde wel hoe hi dat dochte Elc voer thuus tsinen maghen Tfolc ghemeen wart doe claghen Dat haer heer gheuange[n] was Elc vermaende hem selue[n] das Dat hinen h[er]e bescudde[n] soude Of dat hire om steruen woude Dat volc wort al in roere En[de] verwoet om dese voere Die kenemare[n] die vriesen mede En[de] wat[er]landers voeren ter stede Dat men hem dede verstaen Dat hare heer waer gheuaen Dat was te muden doe si d[aer] quame[n] Mochten si doen ghene vramen Want dat wolc es sond[er] houet Doch luttel of niet des ghelouet Si voeren lolende op die zee D[aer] vier viue h[ier] drie daer twee Recht alst volc dat wilde ontsinne[n] Doe dit vernamen die van binne[n] Seiden si ten graue doet v lieden Keeren waert dat ons mesciede Ghi souter selue om steruen mede Die g[r]aue sende staphans ter stede Eenen brief ende ontboet Sine luden cleen ende groet Dat si thuus al stille saten Hi hoepte cortelic d[er] baten Dat hi met minnen soude come[n] wt Dat volc wart doe soe luut Dat wel naer al was v[er]doeft Gods hat hebbe hi die des gheloeft Spraken die oude mette[n] ionghen Sine hebben hier toe bedwonghen Dus ne suldi niet ontgaen Alse die verraders dit verstaen Waren si niet te bliuen bout En[de] wilden voeren in haer behout Verre in een ander lant Die van naerden vreystent te hant En[de] leyden hem eene laghe Recht op den vijften daghe Souden sine voere[n] hare vaerde En[de] setten doe op eenen paerde En[de] bonde[n] sine voete Ondert tpaert harde onsoete En[de] eenen hanscoe inden mont Dit seide mi diet was cont En[de] diene dus ghebonde[n] vant Doe voerden sine alte hant Tot dat si bi naerden quame[n] Doe si versaghen ende vername[n] Die lude liggen in dat coren Gheraet van velsen die ret voren En[de] vraghede hem wat si sochten Dandre seiden si brochten Dat wouden si hebbe[n] dat w[aer] die g[r]aue Dien wouden si laten om ghene haue Dan sal niet wesen sprac gheraet En[de] werp omme metter vaert En[de] trecte tzwaert en[de] woude slaen Den g[r]aue die hem pijnde tontgaen Hi waende dat tpaerdekijn springe[n] soude Ouer den vliet en[de] also houde Viel dat paert al metten graue Jnden sloet gheraet sat aue Ghetoghens zwaerts en[de] ghincke[n] slaen Die g[r]aue ne conste niet ontgaen Want hi ant peert was ghebonde[n] D[aer] stac hine ten seluen stonden Metten zwaerde dor den liue En[de] gaf hem wonde[n] meer dan viue Oec stac hine in herte al daer Dat men vant al openbaer Si gauen hem ten selue[n] stonde[n] So diep en[de] so menighe wonden Dat hi d[aer] den gheest op gaf Eer die van naerde[n] yet wisten af Doe sijt vername[n] liepe[n] si toe En[de] gheraet van velsen was doe Sijn paert so verre van hem gegaen Dat hijs niet ne mochte vaen Een sijn knape gaf hem sijn paert Hi sat op en[de] ontreet ter vaert So deden si die op paerden waren En[de] die knape wart gheuaren Van dien van naerden die niet v[er]beide[n] Dan sine op eene rade leiden En[de] hebben sine lede te broken D[us] wart die graue eerst ghewroken Alse si den g[r]aue dus vonde[n] doot Hadden sijs alle rouwe groet En[de] name[n] den doden met zericheden Si droghen d[aer] vand[er] steden Ter and[er] stat d[aer] sine ontcleden En[de] balsemden en[de] bereden En[de] leiden in eene scrine Des si int herte dogheden pine En[de] sceepten cortelic d[aer] naer En[de] voerden tot alcmaer D[aer] settemen in eenen coere Die wonder horen wille die hoere Twe winden ware[n] hem ghegeue[n] Van eenre sijnre nichte die bi he[m] bleue[n] Waer hi ghinc of waer hi stont Oec was mi ghemaket cont Dat si liepen mede an die vaert D[aer] die g[r]aue gheuangen waert En[de] liepen mede tote muden Dit mercte[n] en[de] saghen vele luden En[de] bleuen tot op dien dach Datme[n] hem gaf die dootslach Doe sine voerden liepe[n] si mede Recht al d[aer] ter seluer stede Doe men moerde si sagen toe Als hi was doot si ghinge[n] doe Bey hem ligghen beide gader Alst tkint doet bi sinen vader Die van naerden vondense daer Alsmen mi seide ouer waer Doe men die g[r]aue voere[n] soude Si quame[n] te scepe also houde Si sprongen in en[de] voeren mede Al tot alcmaer in die stede Doe si quamen tot alcmare Ghingen si ligge[n] bid[er] bare Oec seide mi een gersoen Diese verwaerde in dit doen Dat si gheuast hadde[n] so langhe Dat hi hem bi bedwanghe Mosten gheuen zoete melc Oec seide hi mi dat elc Gheen vande[n] tween ete[n] en woude En weet hoet quam of bi wat scoude Binnen langhe tijt d[aer] naer Dus bleuen si aldaer Toter wilen enten daghe Dat men groef met groter claghe Doen dedemense wech leden Die node van danen willen sceden Hadden si moeten si waren bleue[n] Ligghende wanic al hoer leuen Kersten mensche hoert dit wond[er] Dat die hondekine bi sonder Minden haren heere soe Dat si bleuen bi hem doe D[aer] menne vinc ende sloech Daer togheden si hem ghenoech Dat sine minden van recht[er] scout D[aer] die moerdenaers ware[n] so bout Dat si vermoerden haren heer Die hem ghedaen hadde[n] sulc eer Te minnig[er] vren ende stonde Hier waren si argher dan honde Al hadde hi te voren mesdaen Ja si hadden si die soene ontfaen En[de] was ver gheuen altemale En[de] scenen vrienden also wale Als eenighe luden mochte[n] wesen Dus so duncket mi in desen Dat honden niet sijn so quaet Es hem ghedaen eenighe mesdaet Van sinen heer hoe groet dat si Hi come tot hem op dat hi Hem ane spreke lieflike En[de] vergheuet ewelike Al haddi hem of gheslege[n] den voet Of meer dese moerders verwoet Hebben haren here verbeten Hem niet allene suldi weten M[aer] hem seluen en[de] menigen man Als ic een deels seggen can D[aer]t stede heuet al openbaer En[de] ontbinden sal hier naer Kind[er] maghen hebbe[n] si onteert Die an haer doen hebbe[n] ghekeert Die noch in hare doene houden Sullen verraders sijn ghescouden Alle die daghe die si leuen En[de] met hem sijn v[er]dreuen Wt haren lande wt hare[n] goede Des mach hem wesen wee te moede Die d[er] moert onsculdich sijn Nu keer ic wed[er] ter redene mijn D[aer] ict hier te voren liet Doe gheraet vande[n] g[r]aue sciet En[de] sijn knape bleef gheuaen Hoet met hem is vergaen Hebben verstaen en[de] ghehoert Gheraet van velsen die reet voert Op den huse van cronenbrugghe D[aer] waendi bliuen sond[er] sorghe Ghisebrecht die h[er]e van aemstel En[de] harman die verrad[er] fel Waren hem ontfaren beide Si hadden lieuer op die heide Te wesen tot horen deele Dan te bliuen opte[n] castele Al waende[n] si hebbe[n] goet ontset Dus quam gheraet in dat net Die ghene die dit al bedreef Dat hi op den huse bleef Biden verrad[er] sine gheselle D[aer] ic v te voren of telle D[us] heeft deen v[er]rad[er] den ander Verraden en[de] sijn met mallic and[er] Deen ontliuet en[de] tand[er] onteert En[de] worden nemmermeer ghe eert Alse gheraet opden huse quam Ende dat volc dat vernam Dat die g[r]aue was bleuen doot Was tgheruchte herde groet Tfolc liep al te stride En[de] quamen ten seluen tide Voer thuus al gheronnen So dat si niet ontgaen en conne[n] Die opten huse waren gheseten Tfolc heeft hem vermeten Dat sire nemmermeer of en sceide[n] Sine zullen hebben vanden leiden Diere op waren haren wille Gheraet zwech harde stille En[de] soude hem node hebbe[n] v[er]baert Tfolc quam toe al onghespaert Beide kenemaren en[de] oec vriesen En[de] segghen dat si verliesen Willen beide lijf ende haue Of si wreken den graue Waterlanders quamer mede En[de] wouden hebben ghene vrede Tghemene diet van northollant Quame[n] d[aer] op den vechten cant Suuthollanders quame[n] daer En[de] die poerters oec dats waer Oec waren vor den huse ghesete[n] Die hem groter dinc vermeten Die h[er]e van sulen en[de] die sine Dat hi wel dede an scine En[de] dat gheslachte al ghemeen En[de] ghiseb[recht] van yselsteen Die ze[er]e pijnden als me[n] wel sach D[aer] na quam op eenen dach Haer loef van cleue wart houet Diet d[aer] wel dede dies ghelouet Enen anderen wech moeti gaen Doe die graue was gheuaen En[de] h[er] wolfaert wart gheuoert Die heren worden doe beroert Van zuuthollant alst wel was recht En[de] quamen alle te dordrecht En[de] spraken d[aer] met goed[er] stade Ende worden ond[er] hem te rade Dat sijt ontboden ouer al Tsgrauen vrienden groet en[de] smal Den co[ninc] odolfe ontboden sijt mede En[de] clagheden die iammerhede Ziuert die bisscop most oec weten Van colen het ne docht niet v[er]ghete[n] Si onbodent in henegouwen Den graue ian enten ghetrouwe[n] En[de] clagheden hem sijns neuen zeer Oec ontboden sier meer Dat sijn sone ian tordrecht waer En[de] si ontboden hem daer naer Dat hi metter meester haest Quame want hi waer die naest Si hoepten wel te sine rade Noch te liden sonder scade Waert also dat hem dochte Dat hi behouden comen mochte Of dat hi hem liete horen Sinen raet en[de] senden voren Dit was op den derde[n] dach Dat die g[r]aue gheuange[n] lach Dat si dese brieue screuen Tswoendages d[aer] na lieti sijn leuen Die g[r]aue als ic seide hier voren Als dit den he[er]en quam ten oren Van henegouwen was hi droue En[de] ghinc ten rade wes he[m] behoue Nvttelic docht hem doe wesen Dat hi ouer sende in desen Sinen broed[er] te dordrecht En[de] hi d[aer] verneme recht Wat d[er] zaken wesen moghen Die luden souder bi verhoghen En[de] soudens hem dan weten danc Hi soude volghen eer yet lanc Die broed[er] dede dat hi woude Als hi met rechte soude En[de] quam tordrecht op eene[n] dach Als hi alre heimelicste mach Jn sijn herberghe in die poert Als dat volc dat verhoert Dat h[er] ghie daer comen was Worden si alle blide das En[de] trecten an hem allegad[er] Alst tkint doet ane den vader Thant sijn die lude ghecoren Die met hem voer den huse voeren D[aer] haer loef dat vernam Dat haer ghye tot hem quam Ontfinc hine vtermaten wale Met scone ghelaet met soeter tale En[de] wrochte bi hem met alre dade Beide met doen en[de] met rade Men maecte bliden en[de] euen hoghe D[aer] men thuus mede dwinge[n] moghe Dat volc voer ende quam Als die h[er]e van kuuc vernam Dat tfolc so vaste vor thuus lach Besprac hijs hem op eenen dach Also metten g[r]aue van cleue Dat het volc verloren bleue Hine holper toe met sinen rade Hi seide dat hijt gaerne dade Hi voer thuus ende gaderde liede En[de] loefde hem goede miede Dat si met hem souden varen Vor cronenborch al sond[er] sparen Dies alle worden willich dan D[aer] brocht hi wel .vjC. man Vor den huse en lach d[aer] mede En[de] beghonste staphans ter stede Hem selue[n] doe d[aer] hoeft te maken En[de] onderwant hem al d[er] zaken Als of hi selue heer waer Ond[er] tfolc so spranc die mare Dat hi die luden op nemen woude En[de] sinen wille d[aer] mede doen soude Tfolc wort wel na al ontsinnet Als h[er] loef dat bekinnet Wart hi erre en[de] zeer ondaen En[de] ghinc voerden broed[er] staen Wapen broed[er] wat doe di Sprac hi ghi onteert v en[de] mi Men sal ons thoeft te sticke[n] slaen Wapen wat hebdi ghedaen Jc woudi toerloghens hat begeuen En[de] ghi selue thuus wart bleuen So waren wi bleuen in onsen eere[n] Nv en v[er]winne wijt ne[m]mermere Wine helpen die moerders winne[n] Die beleuen sijn hier binnen Of vaert weder dane[n] ghi quaemt Want ons emmer niet betaemt Dat wi moerders sullen sterken Dat mach elc wijs man wel merke[n] Die dese bescudde dat hi es H[aer] helper des sijt ghewes Die vermoerden haren heere Nu en sprecter vort of meere Die g[r]aue van cleue liet so bestaen Nv most voert also vergaen Dat men dat huus op hem wan En[de] men vinc d[aer] alle die man D[aer] waren ghevanghen inden hoep Gheraet en[de] arnout van benscoep En[de] coesijn van boternisse En[de] aelwijn met sijnre smisse Willem van teylinghe[n] en[de] wille[m] van sane[n] Dat die hollanders niet en waenden Dat siere op hadden ghewesen D[aer] worden gheuange[n] oec met desen Een deel dien ic niet en cande Die g[r]aue van cleue sloech sijn hande An die gheuangen ende seide Hi woudse hebben in sijn gheleide En[de] d[aer] mede doen sijn gheuoech Dan dochte den vriesen niet ghenoech Noch den kenemaren oec mede En[de] ghinghen hem wapene[n] t[er] stede Ende seiden al openbaer Waer yement die so coene waer Diese wech leuende voeren woude Hi waer deerste die steruen soude Waer hi ridder ofte paep Waer hi monic ofte knaep D[us] wartet heer al in roer Als die g[r]aue vernam die voer Vraghedi wat bediede dat Men seide hem al daer ter stat Ghi moet ons die moeders gheuen Of ghi later om v leuen En[de] alle die uwe eer ghi gaet Die graue hads corten raet En[de] sprac houdes uwen vrede Neemt gheraet en[de] willem mede Van zaenden en[de] noch hem tween En canre v ghenomen gheen H[er] loef die hadd[er] twe ghehouden Hine waend[er] niet om sijn ghescoude[n] Hi woudse leueren den g[r]aue ianne Alse hi quame en[de] late[n] hem danne Na sinen wille hem selue[n] wreken D[us] hielt hise bi desen treken Ende deetse voeren te keruenhem En[de] arnout van benscoep met hem Willem van teylinghen dien hi niet Meer sal leueren wats ghesciet Gheraet van velsen en[de] wille[m] van zaende[n] Trecte[n] die knechte[n] en[de] tae[n]de[n] Al of sise al wilden eten En[de] doden d[aer] toe suldi weten Ende dand[re] twe als hem betaemde Si mochtens hebben grote scaemde Die gheraet in sijn leste bedroech By gode dit is ongheuoech Dat die he[er]en niet en merken Dat si die verraders sterken Si en hebbenre of eere no vroem Want het mach hem selue[n] toe come[n] Want elc heer daer doghet an lach Wilen als hi den ghenen sach Die vermoert hadde sinen heer Al hadhiere hem mede ghedaen eer En[de] vordeel harde groet Hi sloechen selue d[aer] om doot Alse die co[ninc] dauid dede Doe die ghene quam ter stede D[aer] hi was ende hadde v[er]sleghen De[n] co[ninc] saul hine conde v[er]dreghen Hine versloechen metter hant En[de] sprac mede alte hant Mordenaer het was dijn heer Dune vermomes di ne[m]mermeer Dattu dinen h[er]e vermoert heues Het waer scade dattu leues Alexander en woude niet ghedoge[n] Dat si hem quamen vor ogen Die doden darius horen heer En[de] dede hem so grote onneer Dat hise slepen dede met scanden Voeten binden ende handen En[de] deedse hange[n] bid[er] keel Of pijnetse anders also veel Alsmen ghescreuen mach sien En[de] seide dit mochte mi ghescien Dien ic alre best betrouwede Mach mi best binne[n] in rouwe Jn distorie van martine Vinden wi ghelike in scine Hoe vertigier gaf den raet En[de] toe brochte al die raet Dat hi den co[ninc] morden soude Op dat hi dat rike behoude Nochtan dede hise rade braken En[de] verbernen al an staken Die ghene die dede die daet D[us] stac hi van hem den raet En[de] en woude niet dat op hem quame D[us] mocht hijs bliue[n] sond[er] blame Voer die lude al wast beweuen Bi hem zeluen dat hi liet tleuen Dustaen exempel hebbe[n] wi va[n] dese[n] Noyt en hoerde eer man lesen Verraders also trecken voert Alsmen van desen heeft ghehoert God die alle dinc versiet Die wrect al ne sprecti niet Hets eer ghewroke[n] als me[n] mach sien Noch worts meer machs ghescien God moet bringen al ten besten Nv keer ic weder ten lesten D[aer] ic die tale staende liet Als god dat versiet Dattet huus was ghewonnen En[de] te breken begonnen Ende die moerders som verdaen Ghinghen si thuus trecken saen Dien van dordrecht w[ar]t ghegheuen Hughe van barlanc die sijn leuen Tordrecht liet op eenen rade Dat doe sceen clene scade Vier lagher op rade doe Die gheraet van vorne brochte toe Gheuaen had hise in sinen lande Die leuerde hi tot haren scande Van alle die d[aer] waren gheuaen Ne liet hire gheen ontgaen Van crayenhorst gheraet Wart gheuangen an die vaert Die doe die ioncheer van vorne Breken dede en[de] met toerne En[de] deden binden op een rat Want hi selue toe sach dat Dat gheraet den g[r]aue halp vaen Dies ne conste hijs niet ontgaen Hi coelder ouer sinen moet Doet inden lande dus stoet Die g[r]aue van cleue qua[m] tordrecht En[de] begonste hem ond[er]winde[n] echt Des lants of hijs waer een heer Dat meshaghede den volke zeer Des was tale ende wed[er] tale Doch gheuielt ten lesten male Dat h[er] ghye moste laten bliuen En[de] die g[r]aue van cleue tlant bedriue[n] Jn hare beider stat Ende bescreuen beide dat Hier bi soude hebben gheleide H[er] ghye ende sijn neve beide Vanden hertoghe van brabant Vrilic te varen dor sijn lant H[er] ghye rede hem daer toe En[de] trecte ten berghe doe Die g[r]aue van cleue trac inde[n] haghe Tot hem quame[n] alle daghe H[aer] vriende ende maghe Die ons deden die grote plaghe En[de] aten en[de] droncke[n] tsg[r]aue[n] spise Hoe dochte doe in alre wise Dat si vonden hadde[n] tgoet Elc peinsde in sinen moet Dat hi plucte dat hi mochte Als dies niet langhe herde[n] en mochte Hier binne[n] gheuielt op eene[n] dach Als h[er] ghye ten berghe lach Als hem sijn neve zende brieue En[de] het bat dor sine lieue Dat hi inden lande bleue Beide hi ende sine neve Of later hem eer in verslaen Hi sal cortelic sond[er] waen Selue comen tot hem int lant En[de] berechtent metter hant Dit ontboet hi en[de] volghede naer Dat seg ic v al ouerwaer Dat noyt tfolc so blide en sach Als al zuuthollant op dien dach Was doe men vernam Dat hi binden berghe quam Die van dordrecht waren blide Het liep al en[de] reet te stride Jeghen daer hi quam ghereden Jc wane op den dach van heden Soe bliden volc cume heeft ghesien Yement als si worden van dien Om dat die g[r]aue van henegouwen Comen was te haren rouwen En[de] hoepten te wreken hare[n] toren Van haren heer die si hadde[n] v[er]loren En[de] dochtens te hebben wrake En[de] warens blide dit was die zake Want hi siere moeyen sone was D[aer] om hoepten si alle das En[de] wouden sterken te desen doene Des derden daghes eer leet die noene Hadde hi wel .iiiM. man Die hem alle vielen an Hi wort te rade dattet volc he[m] zwoer Van danen hi te delf voer Entie lude van zuuthollant mede Doe hi quam al d[aer] ter stede Wort al daer een perlement Eer dat pleyt wort gheent Leden .vij. daghe daer Eert was gheeffent en[de] d[aer] naer Dat die graue voer siere straten Van cleue ende mosten d[aer] laten Jan van auennes den wisen g[r]aue Diene woude laten om ghene haue Hine woude sijns neuen orbar doen Want hulpe of lanc sermoen Bisscop willem was bedroeft Dat hi hem so hadde gheproest Dat hi dat huus niet en hadde ontset En[de] hi so langhe hadde ghelet Dat hi ghene scade en dede Dat graefscap en[de] sette toe ter stede Te muden hadde die g[r]aue staende Een huus des ic eer vermaende D[aer] sine op hilden gheuaen Dat dede hi beliggen saen D[aer] diederic op was van heerlem En[de] een deel knape[n] met hem Dienen ane street met crachte Beide bi daghe en[de] bi nachte Die bliden die waren tsgrauen En[de] hadse doe[n] make[n] met sijnre haue[n] Dede hi bringen voer der borghe Ende deder hem mede grote sorghe Eer si thuus op wilden gheuen Hadden si twe daghe lang[er] bleue[n] Op den huse dan si daden Die g[r]aue hadde hem ghestaen in staden Ende verlost vter noet Of hi waer bleuen doot Want hi taemsterdam was comen Om tontsettene tot haren vromen Die met dirc op huus waren Allegader tot eenre scaren Boden hem op tot hoer viuen Die wouden met dirc bliuen En[de] gheniete[n] der aueturen Die hem en[de] dirc mochte gheburen Doene mochte dirc vorder niet Hi moste hem op gheue[n] wats ghesciet En[de] mosten bliuen d[aer] gheuaen Dus heuet bisscop willem bestaen Tgraefscap te groeten va[n] beghinne Nv muchtmen sien hoe grote mi[n]ne Dat hi droech tot sinen neuen Den eenen die d[aer] doot was bleuen Enten sone in inghelant Hi voer voert alte hant En[de] troeste die vriesen doe Dat si rechten setteden toe Ende keerde[n] om want si wouden Voert zwaert vri sijn ghescoude[n] En[de] den g[r]aue begeuen al Doe wart d[aer] een groet ghescal Dat was eene zware lesse Si voeren thant vor widenesse So starc en[de] met soe grote[n] moede Dat boudijn diet in sijnre hoede Doe hadde dat hi dat huus op gaf Op dat hire moste gange[n] af Behouden lijf ende lede En[de] alle sijn gheselscap mede En[de] wech voere[n] dat hire had bouen Als die vriesen hem dat louen So voer hi wech sire vaerde En[de] si brakent thuus al toter aerde Dat niet al was volmaect Si baerden als die niet en vaect Te medemelic in die poert En[de] hebbense alte male[n] te stoert Van eenen ende te anderen So dat si vrilic mochten wanderen Om die borch haer en[de] taer Te siene waer si crancste waer Florens h[er]en wouters sone Wt kenemaer lant was die gone Die dat huus in hoeden nam Al waren die vriesen gram Hine gauer niet om .i. stroe Hi was doe ghemannet soe So wat si stormden twas v[er]loren Doe bleuen si d[aer] liggen voren Om te verhonghere[n] diere boue[n] ware[n] Dat si niet ne mochte[n] ontfaren Dit vreyschede die graue ian Van auennes die edel man Dattet thuus belegen waer Oec so quam niemaer Dat die bisscop d[aer] hadde ghesent Twe bliden in dat perlement Die borch te worpen ontween Dat waren die bliden mi[n] no mee Die den grauen costen sijn gelt Binne[n] dien men echt die g[r]aue telt Hoe h[er] wolfaert heeft belegen Middelborch en[de] ouer gheslegen Die arne biden mortyere Die g[r]aue ne conste v[er]lossen sciere Sine soudent niet conne[n] ghehoude[n] Dat quam al biden scouden D[aer] was van vlaendren h[er] ghyoet Die wt leide penninghe groet En[de] graf wt groet dat sout Mildelike al was hi out Wildi horen alte hant Hoe dat quam dat bewant Die g[r]aue van vlaenderen dese dinc Doe die zake also verginc Dat graue florens wart geuaen Als ghi wel hebt verstaen Voerden die van dord[recht] in h[aer] geleide Heren wolfaert als ic v seide Tot dat si quamen ter weer Doe dede hi des hi hadde gheer Hi voer in vlaendren en[de] brochte He[er]en ghyoet als hi eerst mochte En[de] omt uolc so prouede hi En[de] sine vriende ware[n] hem bi En[de] men tsout mildelike So dat hi in eene weke Vergaderde en groet ghetal Van luden die hem wouden al Helpen want hi peninghe gaf Dat en coste hem niet en caf Die g[r]aue van vlaendere[n] betaeldet al Groet en[de] cleen breet ende smal Want hi sende penni[n]ghe daer Doe dochte he[m] dat verloren waer Dat si pijnden sine mochte bringe[n] Middelborch tot haren dinghen Si ghinghen hier om te rade doe En[de] gaderden tfolc en[de] sette[n] he[m] toe En[de] belaghen doe die poert Jc seg v dat me[n] heeft ghehoert Ne hadde middelborch ghedaen Dat si souden hebben bestaen Te verlossen al openbare Op cronenborch die moerdenare Want si riepen binder tijt Al h[er] wolfaert waer ghi sijt Ghi merret ons alte langhe Mochti ons helpen vte[n] bedwange Het waer tijt dat ghi w[aer]t comen Of het sal ons luttel vromen H[ier] bi hebbens hem v[er]meten Luden dat sijs die w[aer]heit weten En[de] ment oec bi deser tale Mocht prouen harde wale Dat hi van hare[n] doen wel wiste Al wast dat gheraet miste Jn sine biechte eer hi bleef Op dat die clerc niet en screef Doe men dat lyen brochte voert Al tot dordrecht in die poert Die clerc verzwech oec in die lesse Van h[er]en ian van rinisse Dat sint h[er] ghye van henegouwe[n] Oerconde met goeder trouwen En[de] van oerscot h[er] daenkijn Dit waren die zegghers mijn Want ict van hem hebbe ghehoert Daer om heb ict ghebrocht voert Anders haddic stille ghezwegen Want ic in gheenre weghen Yement belieghe tenig[er] stonde Wat ics scriue dats bi orconde Dus dede h[er] wolfaert in die noet Doe g[r]aue florens was doot En[de] ment tlant besetten soude Dat hi ontfinc also houde Die vlaminghe en[de] middelborch belach Men hadden op den seluen dach Doot gheslagen had mens v[er]moet Tfolc was also uerwoet Dat althant was beroert Dat hi van dordrecht was gheuoert Dat so wetic herde wale Hi lach d[aer] voren ten selue[n] maele Den somer en[de] den herft mede Dat die dam behielt die stede Bi arremuden daer hi lach Jc ne hoerde noyt maken gheclach Die vand[er] poerten op den graue Dat hi hem dode en[de] haue Ghelden soude en[de] hare scade Al es mens nv worden te rade Dat elc sine scade eescht Jc waent noyt eer wort gheeest Die poerters daden hare scout Waren si ionc ofte out Doe si nochtan hadde[n] verloren Haren heer des si thoren Hadden en[de] groten rouwe Peinsede hi nochtan om die trouwe Die si sculdich waren te houden H[ier] laticse om bescouden Al boet men he[m] ziluer en[de] gout En[de] voer hem lach mit grot[er] ghewout Si wouden nieten d[er] auenturen En[de] nemen des hem mocht ghebore[n] En[de] hielden vast die poerte op gode And[er]en troest no andere[n] bode Hadden die poerters ond[er] der sonne[n] Also als wijt ghemerken connen Sond[er] dat si hadden verstaen Dat in hollant dus is vergaen En[de] dat die g[r]aue van henegouwe[n] Hem pijnde met wel goed[er] trouwen Tlant te berechten als hi dede En[de] doe hi dit verhoerde mede Was hi in wel groten twiste Want hi in gheenre maniere[n] wiste Welken eerst staen in staden En[de] ontsetten en[de] beraden So middelborch so medemelic Doe riet men hem zekerlijc Voer hi in zeelant hi vond[er] vriende Die hem elc gaerne diende Hi soude die porte ontsette[n] wale Sond[er] eenighe weder tale So dat hijs wort te rade En[de] maecte dach en[de] stade En[de] voer met luden tot zerixzee Ende quam d[aer] min no mee Jnden auont herde side Des ander daghes vroe bi tide Waren die poerters wt ghestreke[n] Van middelborch hoerdic spreke[n] Eer si yet wisten hier af En weet wie hem den raet gaf Stillekine sond[er] gheluut Toten damme en[de] staken wt Alse dit die g[r]aue Jan vernam Haeste hi hem ende quam Te middelborch als hi eerst mochte Jc wane hi harde clene dochte Op ghi otte sinen neve Dat hi langher d[aer] om bleue Hi quam al zond[er] sparen En[de] ghyot die was gheuaren Wech te lande siere vaerde En[de] hem hulpe comt te waren Alse hem brochte van henegouwe[n] Graue ian die hem met trouwe[n] Pijnde d[aer] om in alle zaken Alse si ter poerten begonste[n] nake[n] Trecken alle die poerters wt En[de] maecten spel en[de] groet gheluut En[de] begonsten blide te wesen Hi bleef in middelborch mit desen Een stic en[de] sprac vanden saken Hoe hi best soude ghenaken Dat men medemelic ontsette Hi spracker om sond[er] lette H[er] wolfaert en[de] andre heren Diere hem herde node an keeren Hoe datsi seiden toten graue Doch si stonden sijns mette[n] scoe[n]te[n] aue Dat si hem te hulpe gheuen Twe manne vand[er] heuen Na iaersdaghe ghereet te wesen Die g[r]aue liet hem ghenoge[n] met desen Op dat sijt hem hilden waer En[de] hiet hem dat si volghede[n] naer Hi soude in hollant varen voren Heeruaert ghebiede[n] nv suldi hore[n] Wat die he[er]en doe bedochten Hoe si den g[r]aue verdriuen mochte[n] Alre best uten lande Datmens hem sprake gheen scande Want die ghemeente van hollant Die halp hem al metter hant En[de] die poerters met alre crachte[n] Nu hoert wat die he[er]en dachten Si droghen des wel ouer een Haere was so coene ne gheen Hoe moghende dat hi oec waer Die dorren soude al openbaer Seggen hier of sine wille D[aer] om mosten si swigen stille En[de] vonden eenen andere[n] raet Dat hem best docht dat men vaert Om den g[r]aue in inghelant En[de] bringhen selue in sijn lant So mach hi selue sinen wille Spreken en[de] doen lude en[de] stille Toflc sals hem bet laten ghenoghen Doe ghinghen si hem onderuoeghen Wiere best varen mochten Si peinsder om en[de] dochten Dat si wt elker poerte[n] namen Twe manne die hem bequamen Die scepen selue d[aer] toe koren Doe namen si wt hem te voren Van edelen luden een ghetal Die in inghelant voeren al Om haren g[r]aue den iongen ianne Die si met hem brochten danne Sijn wijf moste hi trouwen daer En[de] beslapen al d[aer] naer Doe haddi orlof thuus te varen Als hi woude sond[er] sparen Die g[r]aue ian van henegouwen Die pijnde hem met goed[er] trouwe[n] Om thuus te medemelike Tontsettene zekerlike Hi dede dat men mochte prisen Want hi recht in alre wisen D[aer] om pensede in sijn herte Want hine ontsach ghene smerte Die hem d[aer] of comen mochte Want rechte voert hoe doe dochte Thuys tontsetten als hi dede Hem quam te hulpen mede Die heer van arkel claes van putte En[de] die van dord[recht] die hem nutte Mede waren andie vaert Oec quam d[aer] onghespaert Van zeelant sijn vrienden .i. deel En[de] niet die heeruaert gheheel Die hem toe was ghezeghet Also als men noch hude[n] pleghet Hi nam dat hi nemen mochte Met hem volx en[de] volbrochte Des hi te voren hadde gheacht En[de] quam met sulker crachte Tot enchusen an dat lant D[aer] hi die vriesen ter were vant Daer ghinc hi op met sinen liede[n] Die vriesen cortelic berieden En[de] ghingen op al dat si mochten Nu hoert wat tsgraue[n] lude[n] wrochte[n] Si ghinghen toe met groter gheer En[de] wonne[n] hem of die were Met crachte en[de] sloecher of .i. deel En[de] bornden dorpe al gheheel Doe si op thuus sagen de[n] brant Riepen si lude alte hant God danc god danc ons coe[m]pt troest Wi willen tauont sijn verlost Onsen noet en sal niet dure[n] lanc Wi sullen drincken verschen sanc Ende eten niewe spise Florens seide ic wil dat wise Harde lieflic onthalen Vaert trect wt ghene palen Die de vriesen lest d[aer] sloghen Al souts hem qualic ghenoghen Want wi seident hem te voren Al h[aer] pine waer verloren Dit riep florens ouer luut Doe trecten si die stake[n] wt Dat siere doer souden varen Die d[aer] quame[n] met hare scaren TEerst dat die maerscalc qua[m] ant lant Liepen die knape[n] alte hant Vande huse onder die vriesen Die dat spel mosten verliesen Want si henen ghinge[n] scuuen En[de] die knape[n] ghingen cluuen Ond[er] die vriesen dits niet gelogen So dat xxx. knape[n] v[er]sloghen Xxxv. vriesen doot Bisscop willem dese noet Hebdi den vriesen nv beraden Noch dede hi hem mere scaden Dat mach wondere[n] elken man Dat hiere waende winnen an Dat hi dus die verradre Strecte die met rechte vadre Des sgraue[n] soude hebbe[n] ghesijn Dat wondert ze[er]e der herten mijn Die g[r]aue ian die was comen Jn die borch te haren vromen Die hi beleghen d[aer] binne[n] vant Men spijsde thuus alte hant Met coerne met wine en[de] met biere Men dede inde huse sciere Runt vleis baken en[de] spec Beide sulfer en[de] pec Dat hem nutte was ter weer Des nachts bleef dat heer Alte male ionc ende out Het was vtermaten cout Des ander daghes men ontsach Dat die zee belegghen mach Want het vroes so ouer zeer Doe riet men den groten heer Dat hi voer sire straten En[de] die van binnen halen laten Dat voer hauene lach in scepen Want het es also ghescepen Dat hijt doen moste dor die vriesen Vanden yse daer die reysen Eerst of rees god worde he[m] gram Wantet theer no nauwelic ontqua[m] Wed[er] te lande behouden liue H[ier] ij h[ier] iij. h[ier] iiij h[ier] viue Dus wortet theer ghesceiden al Had hi ghehat sulc gheual Dat hi die lude alte zamen Hadde behouden als si quamen Hi hadde verghiselt al die vriesen D[aer] sint om moste risen En[de] verloren hare lieden Die ghene die hem dat rieden Mochten si haten ware[n] si vroet Die g[r]aue hadder crancke[n] spoet Te doen d[aer] al dat hi woude Doen gheuielt alst wesen soude Dat die g[r]aue behouden quam Tot haerlem en[de] hi vernam Dat hi der lude vele miste Dus was sijn herte in grote[n] twiste Dat wetic wel ende versta Deen quam voren en[de] dand[er] na En[de] ouer vele som bi lande En was gheen wond[er] al had hijs scande Alse hi te haerlem comen was Brocht men he[m] niemare das Dat sijn neue ian waer comen Gode teeren en[de] ons te vromen Moete ian nv comen wesen Minen lieuen neve ende m[et] desen Voer hi voert in die haghe Die luden quamen alle daghe Die after bleuen op die zee Wat hulpe hier of talen mee Als hi dit heuet ghehoert Voer hi tordrecht in die poert En[de] nam raet wat hi doen mochte Den neue te spreken was sijn ghedochte Hi dede vraghen of hi yet sciere Comen soude hi woude hem hier Beiden en[de] sijn lant op gheuen Hadde hijs te doen hem beneuen Hem te bliuen eene stont Als die graue ian wort cont Moste hi doen dat men hem hiet Alne wast sijn wille niet Hi ontboet hem bi aloude Wart dat hine spreken woude Dat hi te bridorp quame dan Met min dan mit .C. man Hi sel hem goet gheleide gheuen Die g[r]aue sprac mijns neuen Gheleide en behoue ic niet Hiers ghene vete wats ghesciet Tusschen hem ende mi Aloude sprac hoe dat si D[us] moghedine spreke[n] en[de] sien En[de] hi sprac macht niet ghescien So moetet nv bliuen achter Diet benemen si doen mi lachter Moetic leuen ic salne scouwen Al souts hem een deel berouwen Diet beneme[n] het waer wel recht Doe spraken die van dordrecht Heer wildi varen d[aer] ter stede Wi varen alle met v mede So moghedine neme[n] bid[er] hant Hi gaet met v alte hant Dat weten wi wel ten eersten worde Als die g[r]aue dat hoerde Andworde hi ende seide Hets beter dat ic ontbeide Dan icken bi sijns selfs hande Met crachte name het w[aer] scande Jc sals verbeiden toten tide Dat hijs selue sal wesen bliue Dat hi mi spreket en[de] mach sien Die g[r]aue versach hem binne[n] dien En[de] voer heimelic siere straten Hine wout niement te wete[n] laten Die van erckle die hem ghetrouwe Waren diene sond[er] rouwe Deden leiden tsinen lande Des haddi eer en[de] gheen scande Hi moste varen heimelike Hi costede te wachten zekerlike Meer dan .vM. pont Toter wilen en[de] toter stont Dat men ter w[aer]heit hadde verstaen Dat hi hem allen was ontgaen Men wachten bi water en[de] bi lande Beide bi oerde ende bi sande Jn menighe lande in menige steden Dat hi niet en mochte sijn leden Hine moste emmer sijn gheuaen Al quamt dat hi es ontgaen Jc wane dat god zelue dede Hier bi hebben onhoueschede Die vlaminghe van hem ghezeghet Jc waens die vlaminghe va[n] rechte pleg[et] Dat hi gaerne lachter spreket Dien hi haet en[de] hem so wreket Wie hi es en[de] wt wat lande Hi heues herde grote scande Die sine viant verspreken wille Want peinsedi en[de] zwech stille Also goet man viant als vrient Al heuet hi hem te dancke n[iet] gedient D[aer] bi ne heuet hi niet verloren Sine doecht van te voren Diene wort ontlesen no ontsonghe[n] Al moetse draghen quade tongen Des plegen sotte en[de] niet die vroede Dat es dat ics best vermoede Dit was inden seluen iaer Dat g[r]aue florens die pine sw[aer] Hadde gheleden vander doot Doe dreue[n] die ghene bliscap groet Die hem seluen wisten besmit En[de] peinsden wel gheloue ic dit Dits een kint en[de] sels v[er]gheten En[de] wort ons ne[m]mermeer v[er]weten Wi sullen hem diene[n] scone vor ogen En[de] grote vrienscap toghen Hine sal ghedincke[n] ne[m]mermeer Dus pinde hem elc euen seere Te dienen die quade en[de] als die gode En[de] diet deden met ghetrouwe[n] moede Al was onghelike die daet Doe maecte men des g[r]auen raet Die moghenste en[de] die rijcste he[er]en Die alle die dinc souden k[er]en Te[n] besten en[de] die ionghe graue Bat hem allen dat elc gaue Den besten raet die hi vonde En[de] dien hi ghemerken conden Dat hem nuttelicx w[aer] ghedaen Doe wartme[n] te rade zaen Dattie g[r]aue dede ghebieden Heeruaert alle zine[n] liden Alsi sculdich ware[n] te doen En[de] hi hadde oec die baroen En[de] die edel lude oec mede Alsmen plach in elke stede Want hi woude al sond[er] spare[n] Vechte[n] op die vriesen varen D[us] ghewan hi een groot here Die vriesen sette[n] hem t[er] weere D[aer] si valscheit ane daden Die ghene die dat hadde[n] berade[n] Halp he[m] cleene in des[er] noet Die graue brochte een heer g[ro]ot In deser veste[n] tot alcmare En[de] cortelike d[aer] nare Alse die vriesen hadde[n] v[er]eest Quame[n] si te vrone[n] op die gheest Met eenre harder groter scare[n] En[de] die graue trat betnare Met zine[n] lude[n] sond[er] sorghe Al tot bid[er] niew[er] borghe Dat deen den and[er]en mochte zie[n] D[aer] sceideme[n] dat heer in drien Een deel cogghe[n] me[n] doe seinde Vand[er] gheest al tote[n] eynde Soe datter gheen d[aer] ontweke Doe street me[n] voert stoutelike En[de] ghinc stride[n] op die vriesen Die dat spel moste[n] v[er]liesen Nochta[n] vochte[n] si ou[er] zeer D[aer] worde[n] v[er]sleghe[n] meer Dan .iiiM. op die stat Oec dar ic mi v[er]mete[n] dat Datt[er] vele in diere mare V[er]droncke[n] haer en tare Worde[n] v[er]sleghe[n] harde vele Die van oudoerp mochtent te spele V[er]tellen dat si stille saten En[de] gheens orloghens he[m] v[er]mate[n] Als die van vrone[n] haer ghebure Hadden ghedaen t[er] seluer vre Die d[aer] v[er]loren lijf en[de] goet Mi dunct wel dat hi is vroet Die hem te tide bedencken can Eer me[n] die scade comet an ALse die vriesen hadde[n] v[er]loren Des si langhe grote[n] toren Hebben moghen diere leuen En[de] die daer inde[n] lande bleuen Ghinc me[n] doe an steke[n] brant En[de] v[er]bornde[n] al thant Dat dorp te vrone[n] alte male Wat holpe hier of langhe tale D[aer] na bi ghebode des graue[n] Worde[n] die vriesen alle begraue[n] En[de] voert an met grote[n] spele Want d[er] scade en was niet vele Die de[n] g[r]aue was ghedaen Sond[er] den ghene diene ontfae[n] Hadde[n]. die haddens rouwe D[aer] bleef doot die ghetrouwe Van erkel die goede h[er] Jan Hoe mochten si bliscap driue[n] da[n] Die zulken vrient hadde[n] v[er]loren Mochtens te rechte hebbe[n] toren Des ghelike ware[n] si alle Die doe waren inden misualle Van hare[n] vriende[n] va[n] hare[n] maghe[n] Mochten met rechte claghen Die graue gaf oerlof zine[n] liede[n] En[de] die heren he[m] berieden Dat si den g[r]aue florens soude[n] An die reyse brenghen t[er] moude Men wo[n]ne niet aende[n] stane Si hieue[n] op en[de] droeghe[n] dane Sulc met bliscape[n] sulc met rouwe[n] En[de] voerde[n] ond[er] die vrouwe[n] Te reynsberch int cloester rike D[aer] laghen in des ghelike Sijn wijf en[de] sijn docht[er] beide D[aer] soe brochtme[n] wel ghereyde O[m] datme[n] d[aer] wilde grauen Ter aerde[n] brenghe[n] met g[r]ot[er] haue[n] Alsme[n] cortelijc d[aer] na dede Hi wort begraue[n] t[er] zeluer stede Jnden choer met groter eeren Doe moeste die g[r]aue dane[n] keere[n] En[de] varen ou[er] al in tlant Al had hijt wel in hant Hi most berechte[n] en[de] wesen Nv met die[n] dan met desen En[de] doen als h[er]en pleghen Beyde in steghen en[de] in weghen Vrieslant was come[n] te bande En[de] hadt weder in sijn hande En[de] setter beliuwe[n] en[de] recht[er]en Die dwinghe[n] zoude[n] die wecht[er]en Jn zuutholl[ant] wart beliu Her Jan ghemaect dat seg ic v Van rinesse diet ontfinc En can ghewete[n] om welke dinc Men hem zulke dinc beual Jc weet wel datme[n] mi dat hal Men sette baliuwe[n] in alle[n] steden Die tlant soude[n] beureden Alst betaemt tot zulke[n] zaken Jc salt v segghe[n] can ict gherake[n] Alse ict best hebbe v[er]staen Hoet voert int lant is v[er]gaen DAer na droechme[n] ou[er] een Dat den rade moghelijc scee[n] Dat sijn wijf bi he[m] ware D[us] gheuielt me[n] voer om hare En[de] brochse int lant met eere[n] Doe peinsde dese grote h[er]e Jn hollant en[de] in zeelant mede Hi mach hebbe[n] moghenthede Die de[n] g[r]aue heuet in handen Wat hi wil mach niement ande[n] D[us] peinsden si aen beden ziden M[aer] die ghene die tien tiden Den g[r]aue brochte wt inghelant Dochten dat sine in die hant Doe hadde[n] zeker ghenoech Wantme[n] altoes ou[er] een droech Datmen ghene dinc en dade En ware bi ghemenen rade D[us] mochte niement v[er]moede[n] Dat mer yet voer soude hoede[n] D[us] gheuielt tot ene[n] male Datme[n] voer tot re[m]m[er]swale Om enen dach d[aer] te houden D[aer] die van brabant come[n] soude D[aer] teghen de[n] berghe[n] aende[n] soem Men sprac d[aer] om en[de] nam goem Wie ou[er]draghe[n] soude die tale Doe[n] dochte hem allen ghedae[n] wale Dat h[er] Jan soude varen Ou[er] en[de] de[n] dach v[er]waren Die luttel peinsde al hier aue Dand[re] bleue[n] bide[n] graue H[er] Jan voer en[de] voerde mede Van zine[n] vriende[n] d[aer] t[er] stede Dien hi betrouwede alre best D[us] bleef hi besert int lest Hi voer en[de] keerde en[de] droech die tale Doe gheuielt tot ene[n] male Dat die graue en[de] h[er] wolfaert voere[n] Jn riuieren nv sel roere[n] Van ouder vete nuwe spel Nv hoert wat al d[aer] gheuel Als si quame[n] bi lodike Dedeme[n] v[er]staen sekerlike Den g[r]aue datme[n] soude vae[n] En[de] dat h[er] Jan hadde ghedae[n] En[de] men in brabant sende[n] soude Men vraghede he[m] of hi woude Vare[n] op thuys te lodike D[aer] mochte hi wesen sekerlike Datmen yet d[aer] soude vanghe[n] Die graue sprac ic wille ga[n]ghe[n] Opten huse en[de] onbieden Den hollandre met zine[n] liede[n] En[de] boudijn sine[n] broeder Doen sprac d[aer] een ghi sijt vroed[er] Vele dan ic hadde ghewaent Trouwe[n] binne[n] deser maent Crighen v die van braba[n]t ni[et] Noch vaendre[n] wats ghesciet Al hadt h[er] Jan oec ghesworen Dese pine heuet hi v[er]loren En[de] sijn wille en sal niet ghescie[n] H[er] Jan quam ou[er] doe mettien Die sijn dinc te doene achte En[de] wiste niet van des[er] drachte ALse hem dit qua[m] te voren Peinsde hi wel ic heb v[er]loren Den g[r]aue wat sals ghescien Hi voer wech staphans mettie[n] Beyde droeue en[de] erre Tsinen huse zond[er] merren Moermont en[de] spijsde dat En[de] mandet staphans t[er] stat Op dauenture wats worde[n] soude H[er] wolfaert voer alsoe houde Mette[n] g[r]aue siere strate[n] Hi soude node acht[er] laten Soe dat hi ter vre quam Hi achtes cleen al was gram H[ier] om h[er] Jan van rinesse Jc sal hem lesen sulc een lesse Peinsde hi behoudic tleue[n] Jc doe hem discipline gheue[n] Dat hijs hem beroemt ne[m]m[er]meer Dat hi mij[n]s ghelike es heer En[de] hi brocht zider toe Datme[n] h[er] Jan daghede doe Voerde[n] g[r]aue toter vere H[er] Jan hadde ghene ghere D[aer] sond[er] gheleide te come[n] Te[n] hadde niet moghe[n] vrome[n] D[us] wart hi ghebande[n] daer En[de] cortelijc d[aer] naer Dedemen daghen sine vriende[n] D[aer] hi ieghens goets v[er]diende Die voert quame[n] moeste[n] legghe[n] Te ghisele sond[er] wed[er] segghen Die niet en quame[n] bereetme[n] al En[de] woetse groot en[de] smal Nade[n] cure vande[n] lande H[er]e wolfaert dochte wese[n] sca[n]de Soude dat huys behoude[n] bliue[n] Hi peinsde me[n] sal eer ontliuen Hem honderde[n] ofme[n] salt wi[n]ne[n] En[de] die ghene die nv sij[n] d[aer] binne[n] DVs belachme[n] moermont Men lacher vore ene stont Eerment ghewa[n] en[de] sijt op gaue[n] Al hadt ghecost vele hauen Men moest breken al te male Van boue[n] ned[er] tote[n] dale D[us] wart v[er]dreue[n] h[er]e Jan Want he[m] h[er] wolfaert niet en ga[n] Dat hi inde[n] lande bliue En[de] hi ieghen he[m] yet kiue D[us] berechte hi dat lant Dat hire gheen soe stout en va[n]t Noch soe moghende hine dede he[m] tacht[er] Dit v[er]noy en[de] menich lacht[er] Moeste menich ma[n] v[er]draghe[n] D[aer] wolfaert met sine[n] maghe[n] Haddent al opten dume Mette[n] g[r]aue soe dat si cume Kende[n] yew[er]t haers ghelike Doe soe dede hi huwelike Met siere dochter als wi hore[n] En[de] gafse gheraet h[er]e va[n] voerne D[aer] na dat soe v[er]re quam Dat hi gheraeds moed[er] nam Te wiue en[de] hadse een stic d[aer] na Doe gheuielt als ic v[er]sta Dat die va[n] vlaendre[n] he[m] v[er]hieue[n] Jeghe[n] de[n] co[ninc] en[de] he[m] in brieue[n] Hem ontseide vrienscap al God die gheue he[m] ongheual Die he[m] eerst gaf de[n] raet D[aer] is of come[n] soe menich quaet Doe sochte hi hulpe in inghela[n]t Die co[ninc] qua[m] he[m] te hant Alsoe als hi hadde ghelouet Noch dunct mi dat elc ma[n] douet En[de] oec is bute[n] kere Dat hi zine[n] gherechte[n] h[er]e Niet wil wesen ond[er]daen Hine soude lieu[er] ane gaen Dat he[m] een and[er] toghe bi tore Dan hi van zine[n] h[er]e hore Een woert teghe[n] zine[n] wille He[m] w[aer] bet[er] w[aer] hi stille Dan hi he[m] v[er]heft soe zere Jeghens sine[n] rechte[n] h[er]e HJer bi[n]ne[n] heeftme[n] v[er]nome[n] Dat des co[nin]x bode is come[n] Van vra[n]ckerike andes holl[an]ts g[r]aue En[de] boet he[m] van zire haue Dat hi in zine hulpe ware Hi woude he[m] stille en[de] ope[n]bare Sine[n] vad[er] helpe[n] wreken Doe begonstme[n] hier of te spreke[n] Die g[r]aue van vlaendre[n] boet al ghelike Hi woude de[n] neue make[n] rike Woude hi he[m] in stade[n] staen Wat helpt het mochte he[m] soe gae[n] D[aer] alsoe alst ganghe[n] soude Me[n] dede dat h[er] wolfaert woude Watme[n] sprac of watme[n] riet Dat ne diede al gad[er] niet Hadde die co[ninc] ghewilt gheue[n] Half dat coni[n]crike sij[n] leue[n] Het ne hadde een twint n[iet] beslote[n] Me[n] hadt wel int vat ghegote[n] Emmer dat hi sculdich ware Sine[n] maghe[n] openbare Te diene[n] dan eene[n] vremde[n] Die nochtan dat ghetemde Dat si d[aer] toe gaue[n] raet En[de] helpe[n] met alre daet Dat sijn vad[er] w[ar]t gheuae[n] Ay bi gode dat was misdaen Dat hi mette[n] ghene[n] soude Gaen vechte[n] ofme[n] woude Die sine[n] vad[er] mett[er] hant Vinc ghi moghet wete[n] tehant Dat die van aemstel en[de] va[n] woerde[n] Mochte[n] v[er]telle[n] in groet[er] boerde[n] Dat si mette[n] g[r]aue soude Vechte[n] op dat si wouden En[de] methe[m] toe gae[n] i[n] siere scare[n] Die sine[n] vad[er] openbare Vinghen eer hi bleef doot Bi gode dat was ia[m]m[er] groot Datmen des moeste ghehenghe[n] Datme[n] d[aer] toe zoude brenghe[n] Dat een kint al dus dade Jc ne was d[aer] niet te rade Hadde mens d[aer] op mi ghegaen Jc hadt helpe[n] wed[er] staen En[de] eens and[er] had ic gheacht Had ics wel ghehadt die macht HEt moeste wesen het was be Dit was te vere al bedreue[n] D[aer] her wolfaert machtich was Al had hi ghedoecht yement das Dat anders beter hadde ghewese[n] Men moste hem volghe[n] dus i[n] dese[n] Die stucke[n] ware[n] ghemaect vaste Doe quame[n] de[n] g[r]aue droeue gaste Dat ware[n] van vlaendre[n] zij[n] ome[n] Si baden datse god v[er]doeme[n] Moete[n] of si gauen raet Tot soe ia[m]m[er]liker daet En[de] of sy noyt tot enigh[er] stede Peinsde sulke onnoyaelhede En[de] of si die morders hadde[n] ghesie[n] Sond[er] enich malengien En[de] of die v[er]rader van aemstella En[de] die van woerde[n] sijn gheselle Oyt van he[m] hadde[n] [con]foert Alsoe vele als een woert Of oyt van he[m] gheuordert ware[n] Soe moeste die duuel in he[m] vare[n] Dat baden si al openbare En[de] her robbrecht al openbare Swoer hi wel god weet wael Wat hulpe h[ier] of g[ro]ot ghescal Dat kint moeste al ghedoghen Nochtan sach hine noyt in doghe[n] Hine sloech zij[n] oghe[n] t[er] aerde[n] ned[er] En[de] cume woude hi opsie[n] weder Tmoeste wesen twas om niet Doe voer hi wed[er] te bieruliet En[de] voer te ghent alsic wane D[aer] saghen doude vadere[n] ane Die zere blide was va[n] desen En[de] hieten wellecome wesen Een stic bleef hi met he[m] daer En[de] cortelijc d[aer] naer Keerdi wed[er] in zijn lant Doe gheuiel d[aer] die hant Die co[ninc] keerde die was come[n] Wt inghelant tsine[n] vrome[n] En[de] maecte[n] vrede ond[er]linghe[n] Van inghelant va[n] vranckerike die co[nin]ge[n] Die co[ninc] voer vechten te hande En[de] liet vlaendre[n] in die scande Hoe si voert voere[n] weetme[n] wale Van hem latic staen dietale Want ics va[n] he[m] niet began Soe wil ic wed[er] kere[n] dan D[aer] ic die tale of begonde Alsoe als ict ghemerke[n] conde Soe was h[er] wolfaert allene Hoeft vande[n] rade al ghemeene BJnne[n] dit ist soe v[er]gaen Dattie vriesen hebbe[n] ghedae[n] Van hare misdaet ieghe[n] de[n] g[r]aue En[de] gaue[n] hem van hare haue Diere leueden alsoe vele Dat hem ghinc al vten spele Die weduen ware[n] bleuen Vande[n] dode[n] moeste[n] gheue[n] Half haer haue en[de] h[aer] goet Mi dunct dat in mine[n] moet Datt[er] vele wt was ghemaect Jc wane d[aer] sulc heeft gheraept Groot goet tot sine[n] dele Die scade van die[n] castele Te widenisse w[ar]t v[er]goude[n] Si hadde[n] vele bet ghehoude[n] Aende[n] graue haren here Dan si den bisscop dade[n] die ere Dat si hem gheloefde[n] bet D[aer] hise mede leede int net Als hi sint dandre dede Nv hoert hier een vreemthede Wat hi dreef en[de] begheerde Mi wondert hoe dat hi gheheerde En[de] hi voer oest vrieslant dure En[de] dede p[re]dike[n] te menigh[er] vre Tcruce opte[n] graue van holl[ant] Dien hi soe ontwittich vant Als hi seide dat he[m] dochte Dat hijt ghedoghe[n] niet en mochte Hine moest berechte[n] mette[n] zw[aer]de Hier om wast dat hi begaerde Helpe aen mine[n] h[er]e de[n] paues Mi wondert dat hi was dus aues Alsoe groot clerc als hi was Dat hi dorste ghewaghe[n] das Dattie lude onghelouich ware[n] En[de] dat dorste openbaren Jn sermoene ond[er] die lieden Mi wondert hoe hem oec missciede Dat hi tcruce p[re]diken dorste Hi gaderde lude sond[er] vorsten En[de] deedse al met loghene[n] roere[n] Dat si met he[m] ou[er] uoeren Met menighen scepe en[de] grote[n] Quame[n] si ou[er] met eenre roten Bi monike[n]dam ond[er] dat lant Tfolc vreyschet al te hant En[de] setten he[m] dapperlike te[r] were Als si v[er]name[n] tvremde h[er]e Kenemaers en[de] wat[er]land[re] Quame[n] d[aer] en[de] menich and[re] Die he[m] ter were sciepe[n] wale Wat hulpe d[aer] of la[n]ghe tale Si voere[n] toe al sond[er] vaer Een groot scip wo[n]ne[n] si daer Met crafte doe de[n] vriese[n] af Soe dat he[m] dat volc op gaf Die d[aer] mede quame[n] gheuare[n] Behalue[n] diere voersleghe[n] ware[n] Men ghinc d[aer] houwe[n] en[de] slaen Si vloen die mochte[n] ontgae[n] Dat volc wart al ontaen Me[n] sacher niement t[er] were stae[n] Die bisscop voer sire veerde Want hem emm[er] niet en vaerde En[de] liet sijn scip het was te groot Hi spranc in ene[n] mindere[n] boet D[aer] hi mede ontuoer al gader Nv hoert wat desen heylighe[n] vad[er] Wat wond[er] dat hi heeft bedreue[n] Dat al d[aer] v[er]sleghe[n] bleuen Soe vele lude dat wond[er] was En[de] gheuanghe[n] sijt seker das Soe vele dat si sider gauen Menighe merc van hare haue[n] Bisscop willem heeft dit ghedae[n] Noch suldijs meer v[er]staen Als coemt die tijt suldijt hore[n] M[aer] hier gaet een and[er] voren Als die bisscop dus hilt de[n] strijt Te menigher stede te menigh[er]tijt Jeghen den graue dat hi mochte Nv hoert wat h[er] wolfaert dochte Hi dede den bisscop spreken Ofme[n] den bisscop mochte breke[n] Twissche[n] den g[r]aue en[de] hem Soe dattie bisscop willem Louede den pays en[de] q[u]amer toe En[de] voer te dordr[echt] doe En[de] voer ten vere te[n] g[r]aue D[aer] hi blide doe sciet aue Alsoe alsme[n] ghem[er]ke[n] mochte Jc en weet wat hi int h[er]te dochte Men mochte doe zie[n] wat hi wrochte Alsment ten vt[er]ste[n] besochte Doe hi was come[n] in sij[n] lant Berie[n] he[m] rechte al te hant Dat hi de[n] g[r]aue hadde beloeft En weet of hi was v[er]doeft Dat hi emm[er] orloghe[n] woude[n] Teghe[n] de[n] g[r]aue ic wane hi e[m]m[er] soude D[aer] om sterue[n] alst gheuel Hoet ghesciede suldi wel D[aer] na horen alst es stade H[er] wolfaert wart te rade Dat hi quam mette[n] g[r]aue Jn holl[ant] en[de] nam h[ier] aue Raet watme[n] doe best dade Doe w[ar]t me[n] al d[aer] te rade En[de] he[m] dochte goet int ghemey[n] Datme[n] ghisebrecht van yselsteyn Ontbode dat hi de[n] g[r]aue Yselsteyn dat hws op gaue Want hijt te leene va[n] he[m] hilt En[de] hijt selue besitte[n] wilt Tsine[n] behoef sij[n] oerlof dure En[de] recht op die selue vre Dattie orloghe ware gheent Soude hijt wed[er] onghescent En[de] onghescaet he[m] da[n] gheue[n] En[de] alle sticken diere bleuen Soude hi he[m] gheue[n] scadeloes Ghisebrecht seyde dat hi altoes Sijn hws niet rume[n] en woude En[de] hi zine[n] rechte[n] h[er]e soude Altoes trouwe wesen gaerne Den graue staets nv tontbeerne Rumedic thws dat ware scande Ja ne bin ic marscalc va[n]de[n] lande Van tbisscops weghen mij[n]s h[er]en Jc ne mocht niet doe[n] met ere[n] Verganghe mi alst mach v[er]gae[n] Doe die g[r]aue dit heuet v[er]staen Vraghede hi h[er]en wolfaerde doe Wats wesen soude hi spracker toe Ghi sult ghebiede[n] h[er]euaert En[de] doen beligghe[n] mett[er] vaert En[de] late[n] thuys niet begheue[n] Eer ment op heuet ghegheue[n] Men salre blide make[n] sterke En[de] ane gaen met g[r]ote[n] w[er]ke Met catten en[de] met euenhoghe[n] Sine zullent niet ghehoude[n] moge[n] Me[n] salt hem winne[n] ou[er] thouet Sijn h[er]te des niet en ghelouet Dat sijt moghen houde[n] lange Si moetent op gheue[n] bi dwa[n]ge DVs w[ar]t me[n] te rade d[aer] En[de] cortelijc d[aer] naer Wort ghisebrecht selue gheuae[n] Dat hebbe[n] sine ghebure ghedae[n] H[er] hubrecht en[de] sine maghe Diere dicke om leyde[n] laghe En[de] hilden vaste op cule[n]borghe Nv moet allene dat wijf die sorge Vanden huse draghe[n] voert Cortelijc me[n] doe hoert Dat een knecht va[n] vyane[n] Ghi[n]c h[er]en hubrechs kint v[er]spane[n] En[de] leide dat mede op yselsteyn Dat ionc was en[de] harde cleyn En[de] bleef zelue ald[aer] binne[n] Des ware[n] droeue in hare[n] zi[n]ne[n] Des kints maghen dat en was ghee[n] wo[n]der Al ware[n] sijs droeue me[n] co[n]d[er] O[m]me ghedoe[n] gheen dinc Anders dan me[n] thuys beuinc En[de] belach h[er]de vaste Soe moesten ghedoghe[n] doe gaste Dat bi hem ware[n] die felle bure Me[n] warp he[m] in te menighe[n] vre Menighen grote[n] zware[n] steen Si hildent soe dat wond[er] sceen Joncf[r]ou baerte was soe stout Dat sijt om geenrehande gout Haer huys op woude gheuen Noch doer vrient noch doer neue Hetne ware of men woude Dat si allene spreke[n] soude Hare[n] man ghisebrechte Dat hi riede dede si lichte Anders soude sijt tot[er] doot Houde[n] in al hare noot Des woudeme[n] ghehinghe[n] niet Vanden huse men niet en sciet Men bleef d[aer] vaste ligghe[n] vore[n] Langhe stont als wijt horen Want men wouts niet begheue[n] D[aer] om costet he[m] zome[n] tleuen DOch lach menre soe lange vore[n] Dat ioncf[r]o[u] baerte als wijt hore[n] Boet op thuys al d[aer] ter stede Behoude[n] haers lijfs en[de] lede D[er] gheenre diere ware[n] binne[n] Die men leuende mochte kinne[n] Men wouts niet doe[n] doe most bliue[n] Nv hoert behendich[ei]t van wiue[n] Om dat si hoepte te ghenaken Dat si tbeste soude gheraken Soe bat si datme[n] haer gaue Deen helft en[de] die graue Mette[n] and[er]en sine[n] wille dade Doe wart me[n] ghind[er] des te rade Men gaue die helfte die mette[n] lote Haer gheuel en[de] ghenote Elc zijnre auenture And[er]s en mochte h[aer] niet ghebure[n] Datme[n] haer yet gheue[n] woude En[de] oec op dat souden Den ghene[n] gheue[n] die tkint daer brochte En[de] naems raet he[m] alle[n] dochte Dat bet[er] ware verre te voren Dat si alle ware[n] v[er]loren En[de] ioncfrou baerte mede Si sprac doe wt t[er] zelu[er] stede Soe welc helft die coemt an mi Wilic hebbe[n] quite en[de] vri Men antwoerde hare dat si Die brugghe die was al te broke[n] En[de] die poorte was beloken Diemen ondede altehant Soe datme[n] horden vant Diemen leyde en[de] ghinc in Men vanter lude meer no min Dan xvi die t[er] vre Souden doghe[n] en[de] niet mere Dander doot en[de] som ghewont En[de] vanden liue onghesont Sond[er] den knecht diet kint v[er]riet Hine was ghequetst niet Die leuerdeme[n] h[er]en hubrechte Die rechte dede ou[er] die knechte Teerst dat hijs hadde stade En[de] deden legghen op ene[n] rade En[de] sijn kint vant hi ghesont Men voerde op die selue stont Die gheuanghe[n] tordrecht D[aer] olout ou[er] dede recht Hi setter viij aen deen side Op dander viij herde onblide Mochten si wese[n] soe help mi god D[aer] soe werp me[n] om een lot Dat lot was alsoe ghemaect Twee bollekine wel gheraect Ront was elc als een cloet Ghelike gheuerwet eue[n] groot Jn deen was een holl[an]ts pe[n]ni[n]c Jn dand[er] een louensch dese dinc Was ghemaect soe datme[n] niet Mochte segghen hier is ghesciet Voerdeel en[de] ofte valscheit inne Olout sprac nv siet minne Die den louensche[n] pe[n]ni[n]c toe hoert Hi heuet hier sijn lijf v[er]boert En[de] die den hollantsche[n] sel ontfae[n] Hi sel mette[n] liue ontgaen Si worpe[n] tlot me[n] sloech af He[m] dient aue[n]ture gaf Dand[er]e dedeme[n] doe gheuae[n] Dat dochte mi onrecht en[de] mesdae[n] DOe hadde die g[r]aue dit huys al vri D[aer] na gheuielt gheloues mi Dat h[er] wolfaert bat de[n] g[r]aue Dat hijt sine[n] wiue gaue Yselsteyn en[de] benscop mede Die g[r]aue deet op die stede Hi hadt h[aer] ghegheue[n] al Tlant van woerde[n] da[n] es niet smal Dat h[er] wolfaert he[m] zelue bat Jc wane hijt dede om dat Datme[n] yselsteyne wan En[de] men die liede onthoefde da[n] Die d[aer] op ware[n] vonden Dat gheen ma[n] tot die[n] stonde[n] Jeghe[n] hem v[er]heffe[n] soude Jc ne weet wat hi doe[n] woude Jnt lant van woerde[n] begondi make[n] Ene borch conde hijt gherake[n] Grote wijt en[de] d[aer] toe sterc Hi hadde beghi[n]ne[n] dat werc Tote ene stede dieme[n] hiet Die pitkupe soe datme[n] niet Jnt lant zoude moghe[n] come[n] Men hadt metter borch benome[n] Het was an tende vande[n] lande Nv hoert hier een niewe scande Jn die poort van dordrecht Was doe menich pijnlijc knecht Dat v[er]wond[er]de aloude zere En[de] men teech hem dicke mere Dan met rechte die scoude was Op ene[n] tijt bat alout das Alle den scepene[n] vand[er] poort Dat hem lief si datme[n] hoert Een stille w[aer]heit va[n] zware[n] di[n]ge[n] Die scepene[n] woudent wel ghehi[n]ge[n] Behoude[n] ald[er] poorter recht En[de] op een vorwaerde echt Dat scepene[n] die besitte[n] soude[n] En[de] banne[n] die si banne[n] woude[n] Waert een Jaer of iiij of viue D[aer] bi ne soude hi vande[n] liue Niement rouen of goet ontfae[n] Op dese vorwaerde waest bestae[n] Die si aloude gaue[n] bescreue[n] Moeste die tijt sijn v[er]dreuen Die hem scepene[n] hadde[n] gheset Waest op lijf of op let Quame[n] si wed[er] bind[er] tijt Soe mochte die scoute sond[er] v[er]wijt Hem dat doe[n] alst was besproke[n] En[de] dat recht bleue onghebroken DJe w[aer]heit w[ar]t doe besete[n] En[de] eer mense vte zuldi weten Qua[m] die g[r]aue selue daer En[de] her wolfaert weet voer w[aer] Eyschte de[n] scepene[n] tafele doe En[de] scepene[n] sprake[n] he[m] toe Wat wildi d[aer] mede maken Hi seide ic salt wel gherake[n] Wies misdaet ic vinde soe g[ro]ot Dat hi heeft v[er]boert die doot Men sal hem doen stapha[n]s zij[n] recht Die men min vint misdadich echt Die sal mi[n]re pine ontfaen Dit ne sal niement wed[er]staen Scepene[n] seyde[n] ten mach niet wese[n] Wi hebbe[n] vorw[aer]de ghemaect va[n] dese[n] Jeghen oloude onsen beliu Trouwen des messaect hi nv Sprac h[er] wolfaert openbare Scepene[n] antw[oer]de[n] d[aer] nare Onse hantuest seghet wel Dat wi en[de] niement el Recht vo[n]nisse segghe[n] moghe[n] Ou[er] onse poorters va[n] leghe[n] va[n] hoge[n] Dese vriheit gaf v oude vader Co[ninc] willem die wi al gad[er] Hebbe[n] gheseghelt en[de] bescreue[n] Dits ons van uwe[n] ouders bleue[n] Hout onse recht soe doedi wale Hier toe en helpt ghee[n] and[er] tale Mij[n] h[er]e moet die tafel hebben En[de] sulke[n] tasten aen sine[n] rebbe[n] Want hi is onser alre here En[de] hi sal rechte[n] alsoe zere Dat den quaden gruwe[n] mach Des wil hi sond[er] v[er]drach Die tafel hebbe[n] soe wats ghesciet Scepene[n] spraken dats om niet Ten zijn niet onse vorwaerde Alse h[er] wolfaert dit hoerde Sprac hi ic seg v tewaren Soe moeti te delf te ghisel vare[n] En[de] na mine[n] h[er]e staphans come[n] Die v die scoute nv sel noeme[n] DJe graue voer sijnre straten Die scoute doe niet laten Hine noemde doe bi namen Die hi woude dat na he[m] quame[n] Si voere[n] na in die poort Te delf alsme[n] heuet ghehoert Viue wasser me[n] sende he[m] mede Drie boden vt[er] steden Die den g[r]aue soude[n] volghen En[de] spreken al was hi v[er]bolghe[n] Optie poorters van dordrecht doe En[de] sien mochten sijt bre[n]ghe[n] toe Datme[n] dat maecte te goede En[de] dat in betere[n] ponte stoede Die g[r]aue voer in die[n] haghe H[er] wolfaert sat opte[n] and[er]en dage En[de] voer te woer de[n] waert En[de] merrede aen die vaert En weet d[er] daghe viue of ses Wat helpt dese langhe les Die poorters seinder iiij na Om te spreken als ic v[er]sta Mette[n] and[er]en hare[n] here Die was op he[m] v[er]bolghe[n] zere Doe die viere al d[aer] quamen Toten achten die bi namen Heyne pouwels hiete[n] die twee Al was d[er] andere mee Jcne canse niet ghenoeme[n] Soe was he[m] te vore[n] come[n] Dat h[er] wolfaert niet en was d[aer] Doe seinde[n] si haer bode[n] naer Om te proeue[n] op welke dage Hi comen soude inde[n] haghe DJe bote vante[n] tyselsteyne He[m] en[de] zijn wijf d[aer] ghemeyne H[er] nyclaes van cats wass[er] mede Die bode spracke[n] d[aer] t[er] stede En[de] hi seide he[m] zine[n] wille Die bode keerde zwighe[n]de stille En[de] telde zine[n] h[er]e voert Wat hi van he[m] hadde ghehoert Si beyden doe tote[n] daghe Dat hi come[n] was in die[n] hage Die graue en woude ghee[n] antw[or]de geue[n] Sond[er] hem d[us] sijn si bleue[n] Ligghende stille en[de] beide[n] d[aer] Toter wile dat hi qua[m] naer Doe h[er] wolfaert come[n] was Worden si te rade das Dat Jan die moelnaer en[de] piet[er] mede H[er]en tielmans soen bid[er] stede En[de] iacob h[aer] dorde gheselle Tote[n] g[r]aue d[aer] ic of telle Om te spreken van hare dinc Die g[r]aue doe te rade ghinc Met he[m] her wolfaert en[de] olout Die te rade hier toe was bout Die bode spracken d[aer] ter stede Ten lesten sprake[n] si de[n] molenaer an En[de] d[aer] na dander twee man En[de] ledense in die camer mede En[de] spraken met he[m] d[aer] t[er] stede Een wile doe quame[n] si wt En[de] olout sprac ou[er] luut En[de] vraghede of heyn en[de] pouwe[n]s ware[n] Te delf dat seg al sond[er] spare[n] Men seide ia si sijn al daer Sullen si yet come[n] haer Sprac olout toten molenaer Onbietmense si comen hare Sprac doe Jan dat wetic wale Olout hilt niet meer tale Dan hi ghinc ter camere[n] in Hi soude node sine[n] sin Hebben gheseit d[aer] voer oghen Men riep Jan en[de] ghinc he[m] toghe[n] Dat die graue soude gae[n] eten En[de] dan soudeme[n] he[m] doen wete[n] Tsg[r]auen wille vand[er] zaken Si mochte[n] hem wel gae[n] blide make[n] En[de] na ete[n] wed[er] comen Jan die peinsde het sal ons v[r]ome[n] En[de] ghinc t[er] herberghe[n] met zine[n] geselle[n] Als hi d[aer] quam begonste hi telle[n] Ene[n] bode dat hi woude Dat hi den andere[n] segghe[n] soude Binne[n] dien qua[m] die niemare Dat alle dat hof ghereet ware En[de] die graue woude riden En[de] woude niet langher beyde[n] Help seit hi wat salt bedieden Jn weet wat he[m] onbieden Segt hem allen dese saken God gheue hem tbeste te gerake[n] Jc bins wel droeue en[de] erre Die bode voer al sond[er] merren Hi hadde twee paerde[n] i[n] een wage[n] En[de] ghinc vaste hene[n] iaghen En[de] quam te tide als god woude Dat die g[r]aue bete[n] zoude En[de] seide he[m] allen dit Pouwels langher niet en sit Hi stont op en[de] ghinc zire strate[n] Heyne die sout node laten Doe hijt vreyschte hine dede also D[us] quamt toe dat elc vloe DJe g[r]aue qua[m] met h[er]en wolf[aer]de Doe hi ghebeet was va[n]de[n] p[aer]de Quame[n] si d[aer] andre waren H[er] wolfaert sprac al sond[er] spare[n] Want hi was int h[er]te fier Die van dordrecht sij[n] si hier Ja wi zeide die ghene doe Die d[aer] ware[n] hi sprac hem toe Ga wi dan en[de] laet v spreke[n] Roept v ghesellen laet n[iet] ghebreken Ond[er] die clocke ghinc h[er] wolfaert En[de] vraghede al onghespaert Om pouwels en[de] om heyne[n] mede Men antw[oer]de he[m] d[aer] ter stede Si gaen spelen en weet w[aer] Doe seide h[er] wolfaert sent[er] naer Wi hebbent ghedae[n] seiden si Mettien so begonde hi Te segghen alst voren staet Vander tafel alden staet Hoe datse die graue hebbe[n] woude En[de] ouer die ghene rechte[n] soude Dies had v[er]dient hoe soet ware Dit toendi dien van delf al dare Daert die va[n] dordrecht ane hoerde[n] Si seiden h[er]e bi voerwoerden Hoert die waerheit seg wi v Dit bespraken wi mette[n] baliu Dat scepene[n] soude[n] ned[er]en en[de] hoghe[n] Olout sprac dits al gheloghen Voer de[n] graue en[de] vor he[m] allen Doe begonden die lude calle[n] Daert die graue selue an hoerde Dat hi sp[r]ake onhouessche woerde Wilde hi soe dat lant berechte[n] Ja sprac hi ic wil vechten Enen camp ieghe[n] wie[n] dat es Een scepen van delf sp[r]ac sijt gewes Hier ne vecht ghijs ghene[n] camp Dat waer ons te swaeer .i. scamp Soude al onser poorte[n] recht Staen an eens mans gheuecht So mocht onse recht wel erghe[n] Dat nv is h[aer] dats ons m[er]ghe[n] Ghi hebt v qualic hier ghewroke[n] Dat ghi goede lude[n] hebt v[er]sproke[n] En[de] gheloechent voer onse[n] h[er]e Dats v te misprisen sere Waert datme[n] beuroede[n] conde Doe so sloechme[n] dat va[n] monde En[de] vraechden d[aer] al openbare Waer pouwels en[de] heine ware Men antwoerde wine wete[n]s niet Doe seide heinric ghi h[er]en siet Nu moechdi merken en[de] v[er]stae[n] Dat dese .ij. hebben mesdae[n] Jeghen mine[n] h[er]e so vele Dat si in naernste no i[n] spele Niet dorren come[n] d[aer] hi es Nochtan ware[n] si des sijt ghewes Ghesent va[n] dordrecht vt[er] poort Als ghi wel hebt ghehoort Nu van desen daghe voort Es die vrienscap al gestoort Tussche[n] den g[r]aue en[de] he[m] tween En[de] oec ne es d[aer] vrede gheen Hi salse krenke[n] d[aer] hi mach Weder het is nacht of dach Mettien liete[n] si die tale Si ghinghe[n] doe wech altemale Die graue voer wech als hi woude Die ghiselen sende[n] also houde Enen bode sonder sparen Dat hi tordrecht soude vare[n] Wa[n]t si ontsaghe[n] hem van desen Datmer om veruaert soude wese[n] Als d[aer] quame die niemare Die bode hi voer aldare Eer hi conde come[n] al daer Had .i. gheseit al openbaer Dat al die lude[n] ware[n] gheuange[n] En[de] hare gheen en w[aer] ontgange[n] Dat volc was tende[n] rade Die bode qua[m] des auonts spade Die doe daer al openbare Weder seide die quade mare Hi seide ic wil ghijs mi gheloeft Sijn si gheuae[n] ic legcs mij[n] hoeft Of te slaen dat wil ic wale Men gheloofde sijnre tale Elc ghinc daers he[m] luste Die bode ghinc in sijn ruste Men wilde beiden toten daghe Datme[n] dan ten besten saghe Des ander daghes wel betide Wort die poorte h[er]de blide Want heyn en[de] pouwels ware[n] come[n] En[de] ontgae[n] te hare vrome[n] Si waren blide om dese twee Sauonts quam[er] luden meer Des anders daghes te p[ri]metide Waren si d[aer] alle des waren si blide Beide ghiselen ende boden Die hem te delf hadde[n] ghehode[n] Ende ware[n] come[n] sond[er] oerlof Dus ne staets die g[r]aue niet of Noch h[er] wolf[aer]t noch alout Die te rade hier in was stout Si deden scriue[n] in ene[n] brieue Dattie g[r]aue ontseide alle lieue En[de] alle vrienscap mede der poort Alst volc dat heeft ghehoort Datse die g[r]aue heuet ontseghet Dedeme[n] alsme[n] gh[er]ne pleget En[de] ghinge[n] te rade sciere En[de] coren der hooft ma[n]ne viere Bi wien me[n] alle saken dede Si deden scriue[n] al d[aer] ter stede An allen poorters vande[n] lande Dit mochten si doen sond[er] scande En[de] bade[n] he[m] op rechte oetmoet Dat elke poerte so vele doet Dat si bidden den graue Dat hi die dinc wil late[n] aue En[de] hi haer recht late behoude[n] Dat si dat wel wete[n] soude[n] Dat hi des ghelike he[m] soude doe[n] Men liet die boden niet gheroe[n] Die die brieue[n] soude[n] draghe[n] Men ghincse hene[n] iaghe[n] Jn holl[a]nt en[de] in zeel[ant] mede An elke poort an elke stede D[aer] me[n] waende dat liede[n] in ware[n] Nu setten toe al sond[er] spare[n] Tgsraue[n] raet rechte voort En[de] leiden liede[n] bider poort Die soude[n] legghe[n] in die wachte Datter niement i[n] en mochte En[de] dat menre niet i[n] mochte bri[n]ge[n] TEn w[aer] of mens woude ghehi[n]ghe[n] Men woude doe dat ionch[er]e witte Ghinge legge[n] op thuus va[n] pitte Te wachte[n] die ieghennode Hi most doe[n] al dede hijt node Talblaz[er]dam hoerdic bediede[n] Lach h[er] niclaes va[n] cats m[et] liede[n] En[de] wachte twater d[aer] En[de] dede die scepe[n] come[n] naer Met torue en[de] met and[er]en goede Te slidrecht lach op die hoede Olout met sine[n] knapen Diet al op ghinghe[n] rape[n] Datter qua[m] en[de] lide[n] woude En[de] ter poorte[n] vare[n] soude Voert steenhuus datte slidr[echt] staet Had hi vonde[n] in sine[n] raet Dat hi den dijc dede v[er]slaen Met grote[n] houte en[de] d[aer] aen Starke planke[n] als he[m] dochte Datt[er] niement liden mochte Thuus was wel ghemaect t[er] were Jeghen scilt en[de] ieghen spere D[aer] lach olout mette[n] sinen Die gh[er]ne hadde veel pine[n] Der poorte[n] ghedaen had hi moge[n] He[m] conne[n] veel liede[n] n[iet] ghedoge[n] Sine moetens he[m] te vore[n] doe[n] Doe was d[aer] een conde n[iet] geroe[n] Hine voer met ene[n] cogge allene En[de] met anders nieme[n]t gemene Dan die met he[m] inde[n] cogge w[ar]en Hi seide bi gode wi wille[n] vare[n] Sciete[n] in die poort somige pile[n] En[de] dit was ter selu[er] wilen Dattie scilt wacht was gae[n] slape[n] Dattie cogge mette[n] knape[n] Quame[n] gheroyt vor die poort Alsme[n] dit heuet ghehoert Sloechme[n] die clocke mett[er] vaert Dat aldie poort i[n] roere w[aer]t Si wapende[n] he[m] groot en[de] clene En[de] volchden na al ghemene Beide te scepe en[de] te voet Als een volc dat is v[er]woet En[de] quame[n] recht vor die were Olout stont en[de] hadde ghere Hem te were[n] mocht he[m] ghescie[n] Die poorters liepe[n] toe mettien Toter weren en[de] stredense ane Beide met steken en[de] met slane Men sloech so sere en[de] stac Datme[n] die were te sticke[n] b[r]ac En[de] olout heuet v[er]nome[n] Hoe die lieden ghelope[n] come[n] Ouer slote ende ouer al En[de] hi ontsiet hem datme[n] sal Dat huus onderlopen daer Dies had hi int herte vaer Hi maecte he[m] mede inde[n] loep En[de] qua[m] mede inden hoop Side an side datme[n] niet Van hem en weet eerme[n] siet Dat hi was come[n] optie brugge En[de] men siet dat hi den rugge Omme warp te huse waert En[de] hem weerde ongespaert D[aer] vochten die van dordr[echt] wale Si waren doe te[n] selue[n] male Met hem inde[n] huse ghegae[n] Vechtend[er] hant en had ghedae[n] Dat heyne was m[et] grot[er] cracht Vand[er] brugge in die gracht Ghesleghe[n] alsme[n] mochte sien Eerme[n] wt conste ghetien En[de] sine wt bringhe[n] moghe[n] Was die valbrug op ghetoghe[n] Doe moste[n] die poorters after stae[n] Dit pongijs hebbe[n] si ghedae[n] Op ene[n] woensdach vorde[n] oeste Doe gheuielt alst wese[n] moeste Dat si weder ghinghe[n] in Elc was gram i[n] sine[n] sin Si hadde[n] ghewond[er] liede[n] een deel Want si scoten menich quareel Malc op and[er]en inden stride D[aer] bleef doot ten selue[n] tide Die selue knaep diet eerst begonde Also als ic ghemerke[n] conde So ware hi bet bleue[n] daer Dan hi qua[m] der poorte[n] also naer Dat hise hem allen volghe[n] dede D[aer] bleef doot ter seluer stede Diederic claes scoute[n] broed[er] Sijns vad[er] kint en[de] sire moed[er] Die poorters hadde[n] nieme[n]t doot D[aer] macht an lach clene of groot Sond[er] een kint dat weetme[n] wale Dat was ghescote[n] tene[n] male Daert mede liep ond[er] die rote En[de] sterue[n] moste vand[er] scote Nv was h[er] wolf[aer]t inde[n] haghe Metten g[r]aue en[de] dese claghe Coemt vor he[m] van olouts weghe[n] Die antwoerde ald[us] d[aer] ieghen Moetic leue[n] het w[ar]t ghewroken He[m] w[aer] beter had si te broken Hare vorw[aer]de en[de] op ghegheue[n] Die tafel en[de] warens bleue[n] Op mij[n] segghe[n] en[de] dat ghehoude[n] So ware[n] sijs bleue[n] ombescouden Jc bringhe noch volc vor die poort Datme[n] selden heuet ghehoort Volcs ghelike wt zelant vare[n] Dit hoorde[n] die wt holla[n]t ware[n] En[de] peinsde[n] voer hi wech die g[r]aue Wine comens ne[m]m[er] m[et] ioye[n] aue Tkint van vorne moste wese[n] Te haren rade en[de] riet te dese[n] Datme[n] den g[r]aue hilde int lant Anders sijn wi al ghescant Dus droech die raet ouer een Also als seder wel sceen Jc hoorde segghe[n] ouer w[aer] Dat gheraet va[n] vorne al ope[n]b[aer] Doe ontseide sinen zweer Diene te hant sonder keer Doet woude hebbe[n] ghesteke[n] Men conde[n] he[m] cume ontbreke[n] Dat hine niet moste ontliue[n] Doch so moste hi he[m] bliue[n] Van bute[n] wachte me[n] ou[er] al Stillekine sond[er] ghescal Als h[er] wolf[aer]t dit verstoet Wort hi droeue in sine[n] moet En[de] peinsde hoe sal ic ontgae[n] Mine es niet so goet ghedaen Alsic te nacht mi hene make Jc sal licht hebben die rake Dattic ontga mette[n] liue Entie g[r]aue hier niet en bliue En[de] gheraet va[n] vorne mij[n] lieue ki[n]t Dat mi harde clene mint Moettic leue[n] het sal he[m] rouwe[n] Doe beual hi sire vrouwen Vrou catelijn gherijts moed[er] Datsi vande[n] sone si behoed[er] Diene hilt met cleenre crachte Dus reet hi hem ind[er] nachte Wech te varen was sijn ghedochte Met hem te weren of hi mochte Den g[r]aue en[de] sine[n] sone gheraerde Men ghereede doe die paerde Si saten op al sond[er] sparen Doe moste[n] si op wagene[n] vare[n] Die met he[m] wech varen woude[n] H[er] wolf[aer]t seide datti zoude Te sciedam te scepe gaen Alsment int dorp heeft verstae[n] Worde[n] die lude[n] al in roere Om dat h[er] wolfaert hene[n] voere Metten graue dus stilkine En[de] haddens alle grote pine Entie grauinne alte voren Hads int h[er]te den mere[n] tore[n] Datme[n] voerde[n] haren man Wech en[de] niet gheweten can Wat bediet datme[n] bi nachte Wech te voerne aldus achte Si claghet die[n] sijt claghe[n] mochte H[er] wolf[aer]t al anders dochte Ende voer wech sij[n]re strate[n] Hine woude acht[er] he[m] niet late[n] Enighe brugge hine deedse breke[n] En[de] peinsde dat hi met sulke[n] treke[n] Soude te bet moghe[n] ontgaen Doet dach was en[de] men v[er]staen Jnt lant heuet dat h[er] wolf[aer]t Ware gheporret optie vaert En[de] met hem voerde de[n] graue Wart volc al ontsinnet d[aer] aue Het liep het ran het iaghede Die g[r]auinne sere claghede Alle die lieden ouer hare[n] wolf[aer]de Dat hi voerde sire vaerde Haren lieue[n] bedde ghenoot En[de] hare ne vraghede clene no g[ro]ot En[de] bat den lieden op ghenade[n] Dat si haer stonde[n] in staden Dat volc wart al in roere Men hoerde nie sulke voere Si liepen si reden dat si mochte[n] Om haren h[er]e dat si dochten So dat si te vlerdinghe[n] q[u]amen D[aer] si v[er]saghen en[de] v[er]name[n] Dat si waren vten diepen Men gheboet dat volc doe liepe En[de] met scepen an he[m] voere Die doe ghesien had die roere Hoe dat volc te scepe ghinc Met grot[er] haeste om die dinc Met clene[n] scepe[n] en[de] met grote[n] Beide met euere[n] en[de] met bote[n] Met visscepe[n] en[de] met scute[n] Die dat volc doe hoorde rute[n] He[m] mochte gruwe[n] al d[aer] aue Hoe si riepe[n] om hare[n] g[r]aue Si roeyden an he[m] sond[er] merre Want sine ware[n] optie mase n[iet] v[er]re Entie wint was clene Dus worde[n] si thant ghemene En[de] vraghede de[n] g[r]aue of hi woude Jnt lant bliue[n] dat hi soude Gheue[n] die hant so mochti vare[n] Opt lant wed[er] sond[er] spare[n] Die g[r]aue boet doe die hant En[de] si voerde[n] wed[er] opt lant Also alsic heb verstaen So bleef h[er] wolf[aer]t gheuaen En[de] al die ghene die met he[m] ware[n] Voerdeme[n] opt lant sond[er] spare[n] En[de] gheraet va[n] vorne w[ar]t v[er]lost Sonder scade en[de] sond[er] cost Vt[er] vanghenisse[n] d[aer] hi in was Doe worde[n] si te rade das Die g[r]aue soude vare[n] inde[n] haghe H[er] wolf[aer]t most op ene[n] waghe[n] Varen te delf in die poort Alsme[n] wel heeft ghehoort En[de] op een steen huus mosti gae[n] Entie and[re] die met he[m] gheuae[n] Waren. ghinghe[n] mede D[aer] men woude i[n] die stede Tfolc was na vten sinne Si hadde[n] tot he[m] clene mi[n]ne En[de] w[ar]t roepende ouer luut Gheeft ons de[n] man hier wt Die onse[n] h[er]e den g[r]aue verriet Of ghine sult selue niet Metten liue moghe[n] ontgae[n] Want wi v selue sulle[n] slaen Wildi selue behoude[n] tleue[n] So moet ghine ons h[ier] wt gheue[n] Alsment v[er]stoet opte[n] vloere Dat folc d[aer] bute[n] al was i[n] roere Stake[n] sine ter trappe[n] ned[er] En[de] haelde[n] die vrouwe wed[er] Datsi niet d[aer] bute[n] quame Si ontsaghe[n] hare blame Dat enich quaet knecht an hare Doen mochte dat mesdae[n] ware Dus was si ghehoude[n] d[aer] binne[n] En[de] hi was met ommi[n]ne[n] D[aer] ontfaen alst wel sceen Want d[aer] en was ma[n] ne ghee[n] Hine gh[aer]de sine doot Doe wart dat loop so groot Ond[er] dat volc en[de] gherochte Het sloech al dat slae[n] mochte Beide ionc ende out He[m] en was nieme[n]t hout Doe was hi v[er]sleghe[n] sciere Jc wane dat niet si viere D[aer] te ieghenwoerde stonde[n] Sine sloeghe[n] diere toe come[n] conde[n] Aldus heb ict verstaen Dus en mochti niet ontgae[n] Hi was d[aer] ghehaet so sere Had hi met hem enighe[n] here Willen laten inden rade Sine dinc ware he[m] bleue[n] stade En[de] waer licht te liue bleue[n] Neen hi niet hi had v[er]dreue[n] Die beste ghebore[n] vande[n] lande En[de] had he[m] ghedaen die scande Die selue haelde metter hant Den g[r]aue ian wt engelant Die stac hi of ghemene En[de] woude wese[n] raet allene En[de] doen sine[n] wille Beide lude en[de] stille W[aer] hi bleue[n] in desen stane Sek[er]like na mine[n] wane Hi ware weldigh[er] dan die g[r]aue Hi begh[aer]de so grote haue Ouer al in desen lande En[de] hi dede so grote scande Sine[n] viant w[aer] hi mochte Mi wondert s[er]e wat hi dochte Hi duwede sine[n] viant ond[er] Al hate[n] sine te[n] was ghee[n] wond[er] JC weet wel dat van rinisse Heer ian beriet he[m] dese lesse Want me[n] sach hoe doe ghi[n]c voort Als hi v[er]nam dese woert En[de] hi quam wed[er] inde[n] lande Waendi hine peinsde om die scande Die hi hem dede ware hi bleue[n] Te liue hi hadden verdreue[n] Beide stille en[de] openbare Die wile hi raet te houe ware D[aer] om gheuielt alst wese[n] moste Opten eerste[n] dach vande[n] oeste Recht op sinte pieters daghe Moste h[er] wolf[aer]t dese plaghe D[aer] ghedoghe[n] als wi leren Jnt incarnatioen ons h[er]en Xijc. xc. ende neghen Jc rade elken man te pleghe[n] Es hi here clene ofte groot Dat hi yement late sij[n] ghenoot Es een man eens h[er]en raet En[de] hem also siene staet Dat hi es machtich sere Namelike[n] met sinen here Wil hi doen da[n] sine vrome[n] Laet ander lude te borde come[n] Die machtich sijn va[n] grote[n] mage[n] Sone darfme[n] ou[er] he[m] niet claghe[n] M[aer] wil hijt selue wesen allene En[de] met he[m] nieme[n]t late[n] ghemene So moet al die werelt nide[n] Dus mach hi onlanghe d[aer] op tide[n] En[de] gheualt dat hi misgaet Sone es nieme[n]t hine gheuet raet Hoeme[n] ghenedere[n] mach Men siet hude[n] opten dach Es een man ghenedert soe Die h[er]e en achs niet een stroe En[de] haten diende te vore[n] mi[n]de Ghelijc ene[n] dies niet en kinde Hi docht mi vroet die conde houde[n] Mate in dese[n] en[de] ombescoude[n] Want het ne mach ghee[n] h[er]e Bliue[n] staen in desen kere En[de] en mach gheen ma[n] allene Here wesen groot no clene Sond[er] god die al ghewrochte Hi peinsde wel die dat bedochte Nv spranc wt die niemare Alsment gheureest ope[n]b[ar]e Tordrecht dat dus was v[er]gae[n] Sloechme[n] doe die clocke sae[n] En[de] dat volc wart i[n] roere Si riepen alle in hare voere Maken wi ons wt al ghemene En[de] belegghe[n] crayen stene Olout en mach ons niet o[n]tgae[n] Hine blijft doot of gheuae[n] Alsme[n] dit heeft ghehoort Ghinc h[aer] wapene[n] die poort Jonc out mere en[de] mind[er] Manne knechten en[de] kind[er] Al liept wt te[n] selue[n] stonde[n] Vor crayestein d[aer] si vonde[n] Olouds op met sire p[ar]tien Die niet en wiste hoordic lien Hoe te delf was vergaen Hi sette hem ter were saen Want hi ontsach die felle gaste En[de] pijnde[m] thuus te houde[n] vaste En[de] seide[n] d[aer] boue[n] si di dronke[n] V spise is noch niet besonke[n] Waendi hier halen v ghewin Jc wane v is die duuel in Die poorters riepe[n] hets ghedae[n] Ghi steruet sek[er] hets so vergae[n] En[de] liepe[n] toe met grot[er] crachte En[de] stormdense tot op die grachte Met al dat si mochte[n] doen So dat si luttel liete[n] gheroen Of luttel sliepen ind[er] nacht Si stredense ane met grot[er] cracht Toten daghe doe quamt soe Dat h[er] niclaes die was doe Tot alblaes optie wachte gheset Hem bedochte een luttel bet En[de] peinsde dit spel is v[er]lore[n] Jc mach mi brenghe[n] in mere[n] tore[n] Dan ic totte noch heb gewese[n] Hi op en[de] voer met desen Te nyme[n]surie[n]t en[de] bat ghenade Datme[n] he[m] te spreke[n] gaue stade Hi wan gheleide en[de] qua[m] Vor dat huys als dat v[er]na[m] Olout vraghedi openbare W[aer] die g[r]aue van holl[an]t ware En[de] h[er] wolf[aer]t en[de] dand[re] mede Hi antwoerde optie stede Die g[r]aue is inde[n] haghe H[er] wolf[aer]t en[de] sine maghe Sijn gheuae[n] ende hi is doot H[er] wolf[aer]t selue. wond[er] groot Had hem des entie sine Van rouwe[n] waende si v[er]dwine M[aer] sulke woude[n]s niet gheloue[n] H[er] nyclaes sprac ic moete doue[n] Es h[er] wolf[aer]t niet v[er]slaghen En[de] ic en weet va[n] sine[n] maghe[n] Dan si al gheuanghen sijn Bi ridderscepe[n] dits die fijn Dat hi doot is siet wat ghi doet Olout wandelde doe sijn moet En[de] wart v[er]uaert ouer sere En[de] bat dor gode onse[n] h[er]e Datme[n] ontfinge hi woude op geue[n] Thuus mosti behoude[n] tleue[n] Hi entie lieden sine Die met he[m] ware[n] in dese pine Was al verlore[n] dat v[er]staet Sine haddens ghene[n] raet Die vter poorte[n] al d[aer] laghe[n] Dat sijs yet dorste[n] ghewaghe[n] Voer die ghemeente dat sise o[n]tfae[n] Hadde[n] en[de] si soude[n] ontgaen M[aer] si voerdense indie poort Ongheslaghe[n] en[de] name[n] voort Dauenture alst valle[n] mochte Olout en[de] den sine[n] dochte Dat dauenture w[aer] te sw[aer] Doch seiden si al openb[aer] Wildi ons brenghe[n] te des[er] stonde[n] Jn die poorte tot ons[er] ghesonde[n] Dat ghi ons niet nemet leue[n] So willen wi ons nv op gheue[n] Ald[er] ghemeente[n] in ghenade[n] Si seide[n] wine sijns niet berade[n] Wi neme[n] v nv op te meente[n] wille And[er]s mogedi swighen stille Wine wille[n] om uwe[n] wil n[iet] st[er]ue[n] Ons goets enter poerte[n] derue[n] Dus worde[n] si d[aer] op ghenome[n] En[de] sijn voer die poorte come[n] And[er] brugge[n] bi deser vorwoerde[n] Als die ghemeente dit v[er]hoerde[n] Liepen si toe met erre[n] sinne En[de] deden he[m] so grote o[m]minne Dat si sond[er] ghenade riepe[n] Slaet al doet en[de] si toe liepe[n] En[de] sloeghe[n] hare[n] scoute d[aer] En[de] oloude hare[n] baliu d[aer] naer En[de] .ij. sire broed[re] teen was .i. pape En[de] droeghe[n] doedekine sij[n] knape En[de] d[aer] toe sine[n] hanghema[n] Die he[m] altoes volghede an Dus bleef olout m[et] he[m] .vi. doot Dand[re] ontghinghe[n] vter noot Bi ghelucke en[de] hulpe mede So dat si q[u]ame[n] bute[n] d[er] stede D[aer] si behilden tleuen Trouwe[n] dit was q[u]a[e]t beweue[n] En[de] beroert ond[er] die liede D[aer] dustanige scade om gesciede Had olout gehoude[n] sij[n] woort Als si ware[n] te rechte voort Sone w[aer] he[m] niet messciet D[aer] dit of q[u]a[m] en[de] menich v[er]driet Dat hier of qua[m] als ict v[er]sta Als ghi hore[n] sult hier na Dus machme[n] m[er]ke[n] en[de] scouwe[n] Datme[n] m[et] droefh[ei]t en[de] m[et] ro[u]we[n] Dese werelt dus begheuet Alsmense ghebouwet heuet Me[n] siet wel dat menich ma[n] He[m] gedoghe[n] niet en can Dat yement wese sij[n] ghelike Hi begh[eer]de te wesen rike Hi begheert te hebbe[n] ere Hi begheert te wese[n] h[er]e Mere vele da[n] he[m] betame Dat dunct mi vor gode scame God gaf ons dat exempel niet Doe hi qua[m] in dit verdriet En[de] onse menscheit an he[m] na[m] Hi was socht[er] dan een lam Oetmoedich en[de] d[aer] toe stille Nochtan had hi sine[n] wille Wel ghedae[n] met ene[n] winke[n] Mi wond[er]t wattie ghene dinke[n] Die hier t[er] w[e]r[e]lt heu[et] genoech En[de] in redene[n] sijn gheuoech En[de] hem niet en can gedoge[n] Dat hi sijn h[er]te can gebogen Dat hi peinst hi sal st[er]uen Hine heuet lieu[er] ane terue[n] Groot goet die na he[m] come[n] Al ist luttel te sine[n] vrome[n] Want selde[n] hout sij[n] h[er]te vrede En[de] hi v[er]wercter gode mede En[de] d[aer] toe sij[n] ommesate[n] Woude hi he[m] ghenoeghe[n] late[n] Dat yeme[n]t he[m] ghelike ware En[de] hi he[m] da[n] trecte nare Sine gebure en[de] hilde te vriende Diene gh[er]ne eerde[n] en[de] diende[n] D[aer] mocht hi bi staende bliue[n] M[aer] nv wil hise al v[er]driuen So moet me[n] pense[n] gemene[n] raet Hoe ghened[er]t worde sij[n] ouerdaet Dus moet hi valle[n] die te vore[n] Na nieme[n]ts rade wilde hore[n] En[de] doer nieme[n]t en dede een oert Conde hi d[er] ewangelie[n] woert En[de] peinsd[er] om en[de] dade dat Die ewa[n]gelie seghet ons dat So wie dat he[m] in hou[er]den V[er]heft hi sal v[er]nedert w[er]den En[de] wie sijn h[er]t oetmoedich togh[et] Hi sal vor gode sij[n] v[er]hoghet Ja en[de] in die werelt mede Ysidor[us] seget tot eenre stede Vrient wiltu v[er]heuen sijn So oetmoedige dat h[er]te dijn Dattu v[er]heuen niet en valles Wattu does en[de] wattu calles Want oetmoede weet ghene[n] val D[aer] om prisic boue[n] al Die bi hem dus vort gaet Jst datme[n] wed[er] staet Of vaet of slaet of ond[er] doet Dat hi coemt ond[er] die voet Men verghets h[ar]de sciere Als ghi moghet m[er]ken hiere Die tfolc te vore[n] had allene Van he[m] ne weetme[n] g[ro]ot no clene Si sijn nv des houes v[er]dreue[n] Beide broed[er]e en[de] neuen En[de] al die mage[n] die he[m] woude[n] Vaste an hare[n] rade houde[n] Want hof is v[er]wandelt al Alsic v voort wel segghe[n] sal Als h[er] wolf[aer]t was v[er]slaghe[n] Doe ghinc me[n] bode[n] hene[n] iage[n] Beide stille ende ouerluut M[et] tsgraue[n] brieue[n] die saluut Ontboet de[n] g[r]aue van henegouwe[n] Dien hi best mochte betrouwe[n] En[de] bat he[m] dat hi tot he[m] q[u]ame Want hine gh[er]ne bi he[m] name Tsine[n] rade om sine vrome[n] Nu wast i[n] vlaendre[n] so v[er]re come[n] Dat brugge stont i[n] sco[nin]x hant Ende bider see al dat lant Sond[er] den dam metten zwene Also oestw[aer]t tlant gemene Doe die g[r]aue had v[er]staen Hoet i[n] holl[ant] was v[er]gaen En[de] wat neue he[m] had ghebede[n] Ghinc hi he[m] te hant toe rede[n] En[de] voer te brugge in die poort Om bid[er] zee te vare[n] voort D[aer] most hi legghe[n] ene stonde Want me[n] gheuare[n] n[iet] en conde Die wint was he[m] sere ieghe[n] En[de] me[n] wachte[n] in alle wege[n] Om te vange[n] en[de] te doe[n] scande Eer hi quame binde[n] lande Dat wisti wel en[de] bedochte En[de] bedectem d[aer] hi mochte Ten leste[n] so qua[m] hi gheuare[n] Van bute[n] ou[er] des zewes bare[n] Bute[n] walchre[n] in ene[n] boet Die he[m] niet en was te groot D[aer] me[n] te vissche[n] plach mede Hi voer te middelborch i[n] die stede Jn holl[ant] voert sijn gedochte Te vare[n] als hi eerst mochte Hi voer voert en[de] qua[m] Jn noortholl[ant] doe dat v[er]na[m] Sijn neue ian was hi blide En[de] voer he[m] ieghe[n] te[n] selue[n] tide En[de] hieten wellecome wese[n] Die g[r]auinne qua[m] met desen En[de] ontfinke[n] met grot[er] ere[n] Entie g[r]aue pijndem sere Te doene stille en[de] openbare Datte[n] neue nutte ware DJe g[r]aue[n] voere[n] bede gad[er] Recht alst ki[n]t mette[n] vad[er] Die g[r]auinne die voer mede Al te dordr[echt] in die stede D[aer] wort me[n] te rade doe Datme[n] rechte sette toe Want die ionghe g[r]aue ian Selue niet berechte[n] can Sijn lant als he[m] betame Coes hi doe al sond[er] blame Sine[n] oem tot ene[n] voecht Vier iaer te sine en[de] ghi moecht Hore[n] wes me[n] te rade ghinc Die g[r]aue v[er]hoerde doe die dinc Hoe dat kint had ghegeue[n] Huus en[de] lant en[de] dat was bleue[n] Vande[n] v[er]rader ismanne Van woerde[n] en[de] me[n] nochta[n] Dat goede huus yselsteine Metten goede al ghemeine Datter toe hoerde al omtrent Als die g[r]aue dat bekent Dochtet he[m] wese[n] grote gifte Die h[er] wolf[aer]t harde lichte Hadde[n] ghewonne[n] vande[n] kinde Die g[r]aue diet va[n] h[er]ten minde Seide neue mi segh[et] mij[n] moet Die ghene die v bat dat goet Te sine[n] behoef en[de] oec was V voeghet ic v[er]moede mi das Haddi gheleuet lange tijt Hi had v sond[er] respijt Jn corten tide[n] wed[er]staen Oec wat hi d[aer] toe had ghedae[n] Hi was v voghet al met crachte En[de] stont emm[er] na grote machte En[de] weerde mi altoes va[n] v M[aer] god danc mi dinct nv Dattic v spreke en[de] sie Al was datme[n] ontboet mie Woudic v spreke[n] dattic name Min dan .C. ma[n] dat ic q[u]ame Tot v tot bridorp sluse D[aer] mochtic v spreke[n] opte[n] huse Anders en mocht mi niet gescie[n] Jc seide leue ic. ic salne sie[n] Tsine[n] eren en[de] tsine[n] vrome[n] God danc hets nv d[aer] toe come[n] Uwe vrome heb ic wille Te doen lude en[de] stille Jc wil dat ghi die gifte ontsegt En[de] alle dinc ter ned[er] legt En[de] wed[er] roepe[n] alle sake[n] Dieme[n] v heeft doe[n] make[n] Entie me[n] v heeft doe[n] gheue[n] Sint v vader liet sijn leue[n] D[aer] ghi toe ne hadt ghene scout Ghi sijt ionc en[de] niet out Men dede v doe[n] sulke di[n]ge Dat messchie[n] v na comeli[n]ge Bi des lants worde[n] v[er]dreue[n] D[aer] om hebbe[n] si dit beweue[n] DJe g[r]aue dede datme[n] he[m] hiet Doe dochte[n] goet datme[n] riet Datme[n] de[n] seghel sloege ontwee Datme[n] d[aer] mede ne[m]mermee Soude seghele[n] and[er] brieue Dit dedi al dor des neue[n] lieue Want sine vrome lach d[aer] an Als hi w[ar]t ridd[er] en[de] goet ma[n] Soe doetme[n] segel make[n] dan Soeme[n] alre best can Groot en[de] breet na sij[n] gheuoech Dit clene is he[m] groot genoech Wat hi segelt ic segelt mede Nu voort in elke stede Sp[r]ac die g[r]aue van henegouwe[n] Dit hopic tsal he[m] niet rouwe[n] Sulke gifte gheuet niet mee Me[n] sloech den seghel doe ontwee Doe was die g[r]aue ou[er]ste raet En[de] pijnde voert in elke daet Te doene des lants orbare En[de] sine[n] neue eerlic ware En[de] sijn vordeel in alre maniere[n] Hi was sochte en[de] goed[er]tiere[n] En[de] sond[er] gal dat mochtme[n] scouwe[n] Wa[n]t he[m] namels mochte rouwe[n] Dinc die hi doer tbeste dede Hi had ghemaect ene[n] vrede Tusschen h[er] wolf[aer]ts maghe[n] En[de] den andre[n] d[aer] die claghe Ouer liep dat sine sloegen En[de] pijndet te soene[n] en[de] te voege[n] En[de] teffene al die saken Entie veete te goede make[n] Datmer niet om dorste sorge[n] Die gheuange[n] liet hi v[er]borge[n] En[de] hulde swere[n] het was om n[iet] M[aer] aldus ist nv ghesciet Datsi swoere[n] en[de] v[er]swoere[n] Altoes plaghe[n] si sulk[er] voere[n] Des achte[n] si doe h[er]de clene Die g[r]auen voere[n] hant gemene Jn zelant doe in elke poort En[de] besette[n] rechte[n] voort Tlant dat i[n] goede[n] ponte[n] bleue Doe voer die g[r]aue met sine[n] neue Jn holl[ant] d[aer] hi wese[n] woude En[de] dede beseghele[n] also houde Den brief vand[er] voechdien Alsic te voren heb hore[n] lien Den vriese[n] screefme[n] hare core D[aer] si mede al doer en[de] dore Soude[n] rechten doe na[m] raet Die g[r]aue van henegouwe[n] v[er]staet Om te varen ande[n] coninc Van vrankerijc om dese dinc En[de] sciere kere[n] en[de] latens niet Hi voer wech ende liet Den neue legge[n] tongemake Va[n] menisoe[n] dus qua[m] die sake Alst god woude dat hi hire of bleef Alsme[n] ons h[er]en iaer screef Xiic. en[de] .xcix. mede Tote haerlem in die stede S[inte] martijns auo[n]t bleef hi doot Des hadde[n] die vriende rouwe g[ro]ot Jnden winter als hi ghelach Doe sende me[n] ouer nacht en[de] dach Na den g[r]aue dat hi kere Sine moghe[n] niet wese[n] sond[er] h[er]e Doe hijt v[er]nam wart hi droeue Doe peinsde hi om sij[n] behoeue En[de] q[u]a[m] int la[n]t als hi eerst mochte Als hire in quam hi bedochte Sijn oerbaer en[de] dede[n] ter aerde[n] Sine[n] neue ian m[et] grot[er] w[aer]den Te reynsburch int suad[er]s graf Die anders da[n] wel segh[et] h[ier] af Hi mesdoet herde sere Dat weet god die ou[er]ste h[er]e Dat die stucke[n] dus toe quame[n] Des moghe[n] si he[m] sere scame[n] Die so gh[er]ne spreken quaet Ontboren sijs dat w[aer] mij[n] raet En[de] wreken he[m] mett[er] tonge[n] niet Als god woude ist ghesciet Die g[r]aue voer hare en[de] dare Te haerle[m] en[de] tot alcmare Te leiden te delf en[de] dordrecht En[de] dede he[m] hulde[n] na slants recht Alsme[n] pleghet inde[n] steden Dede hi he[m] hulde[n] na de[n] seden Van rinissen haren ian Was inde[n] lande come[n] dan Biden g[r]aue van henegouwe[n] Jn doghede[n] en[de] in grot[er] trouwe[n] Op dat hi hem purg[er]en soude En[de] claren vander scoude Met sine[n] vriende[n] en[de] maghen Van datten gheraet had bed[r]age[n] Van velsen alsme[n] heeft ghehoort En[de] hier soudi setten voert Borghe[n] die hi dede bescriue[n] Jn ene[n] brieue doe most bliue[n] Want si den brief beseghele[n] niet Aldus is dat ghesciet Als h[er] ian dit heeft v[er]stae[n] Voer hi in zelant h[er]de sae[n] En[de] ghinc die van borsele[n] ane Dat hise brocht ond[er] sine vane Die g[r]aue voer te zericzee H[er] ian hadde doe liede[n] mee Dan die g[r]aue conde ghecrighe[n] Doe begonde h[er] ian te prighe[n] Jeghe[n] den g[r]aue alle daghe Daer sint of q[u]a[m] menighe plage H[er] ian streec doe scoude[n] dure En[de] dwanc die lude[n] mitte[n] vure Dat si moste[n] met he[m] gaen Wast lief of leet al wast misdae[n] Die g[r]aue sach doe met sine[n] oge[n] Al wast he[m] leet hi most gedoge[n] Want si hadden helpe[n] mee En[de] hi was te ziericzee Hi sense sijn boden wt Jn holl[ant] en[de] ontboet saluut Sine ma[n]nen en[de] vrienden En[de] bat hem dat si he[m] diende[n] Jn deser noot hi hads te doene Doe reede he[m] menich heelt coene En[de] quame[n] te same[n] tote[n] g[r]aue Die dat prijsde vor grote haue Doe dat volc comen was Doe w[ar]t me[n] te rade das Dat varen soude ghemene Tote arnemue[n] groot en[de] clene En[de] datme[n] sond[er] and[er] tale Volghede holland[re] va[n] re[m]m[er]zwale Die maerscalc was vande[n] h[er]e Dat volc voer met g[r]oten gh[er]e En[de] hadde[n] de[n] wint goet t[er] cure Recht optie selue vre Datme[n] voer die vere qua[m] Sach die g[r]aue en[de] v[er]nam Dat q[u]ade wichten liepe[n] daer En[de] weuede[n] met sw[aer]den baer Hi voer an al sond[er] raet D[aer] hi an dede quaet Want hire scade om ontfinc Als th[er]e sach die dinc Voert al op en[de] spranc wt Doe wort d[aer] groot gheluut En[de] alsme[n] boue[n] was opt lant Verkeerdet wed[er] alte hant En[de] qua[m] een donre scure so g[ro]ot Dattet wat[er] vande[n] hemel vloet Ofment met backe[n] had gegote[n] Tfolc swam met grote[n] roten Weder te scepe met grot[er] pine H[er] ghye qua[m] entie sine Te scepe in die dagheraet Entie g[r]aue had sulken raet Dat hi voren was gheuaren Allene bute[n] sine[n] scaren Te middelborch in die poort Als sijn broed[er] dit heuet ghehoort Dattie graue was gheuare[n] Hiet hi doe al sond[er] sparen Dat here porren al ghemene Doe ginc varen g[ro]ot en[de] clene Die scepen ware[n] somme g[ro]ot Dat was een swaer wed[er] stoet Want die selue wint die wayde Was so clene dat hi blaeyde So luttel dattie grote scepe Metten andre[n] gheselscepe Niet conde[n] ghecome[n] vor die arne Entie viande[n] volchde[n] gh[ar]ne Met haeste[n] an des h[er]en staert En[de] quame[n] an he[m] also haert Dat sire v[er]sloeghe[n] een g[ro]ot deel Die mochte ontgae[n] hi prijsde sij[n] heel Tgsraue[n] broed[er] bleef gheuae[n] Teerste datment had v[er]staen Dat des graue[n] broed[er] was Doe w[ar]t me[n] te rade das Dat si doe he[m] viere[n] vonde[n] Some doot va[n] grote[n] wonde[n] En[de] some hadde[n] tlijf doe inne Dien si dede[n] die ommi[n]ne Dat sise daden rade braken En[de] mette[n] rade legghe[n] op stake[n] Van haeste[n] coemt menich v[er]driet Dit was bi haeste[n] dus ghesciet Hadme[n] ghewrocht bi vroede[n] rade Men had wel lede[n] sond[er] scade Ten selue[n] tide[n] wast so come[n] Also als ic heb vernome[n] Dat al vlaendre[n] g[ro]ot en[de] clene Stont i[n] sco[nin]x hant ghemene En[de] des co[nin]x broed[er] hadt i[n] ha[n]t Die ouer ontboet in zelant Dat hi woude datme[n] begheue Des oerloghes en[de] men bleue Opten coni[n]c sinen h[er]e En[de] op he[m] selue[n] m[et] grot[er] ere Mochteme[n]t doen an bede side[n] Hi soudet soene[n] al sond[er] stride[n] Me[n] worts te rade datme[n] dede En[de] makede d[aer] ene[n] vrede So datmens opte[n] co[ninc] bleef En[de] me[n] brieue d[aer] of screef En[de] voer hare[n] karel voere[n] En[de] d[aer] belouede[n] en[de] beswoere[n] H[er]en karels segghe[n] te houde[n] En[de] des niet laten en soude[n] Ten selue[n] tide[n] had die g[r]aue Ene dinc d[aer] ic aue Heb ghesweghe[n] dat ware[n] drie H[er]en wolf[aer]ts kind[re] seit me[n] mie Die hi in hoede[n] hilt gheuae[n] Van sco[nin]x weghe[n] heb ic v[er]stae[n] Die seide h[er] karel dat hi woude Datme[n] die kind[re] gheue[n] soude Vter vanghenisse[n] hare[n] mage[n] En[de] me[n] sond[er] wed[er] vraghen Des graue[n] broed[er] h[er]en ghyen Hem d[aer] mede soude vrien Dit was ghedaen in elke side Die gheuanghe[n] warens blide Dat hem aldus nv is come[n] Entie dach is voort ghenome[n] Voerde[n] coni[n]c in vrankerike D[aer] voeren si alle ghelike Die g[r]aue entie and[re] mede Alsi quame[n] toter stede Ald[aer] si den coni[n]c sprake[n] Worde[n] ghetelt ghene saken Voer den co[ninc] alst ghesciet Die co[ninc] ne wouts late[n] niet Hine woude die sake[n] make[n] te goede Doe qua[m] he[m] in sine[n] moede Dat hijs seker wese[n] woude Datme[n] sijn segghe[n] hier of houde Nu moghedi wete[n] vorw[aer] Dattie graue vant ald[aer] Borghe[n] diene vorvinghe[n] M[aer] dand[re] ne hadde[n] tien dinghe[n] Ghene borghe inde[n] lande M[aer] dat si gaue[n] int sco[nin]x hande Soude[n] si niet dorre[n] breken Dit was de[n] co[ninc] doe h[aer] spreke[n] Dit mosten si swere[n] en[de] loue[n] Entie co[ninc] hiet hier bouen Dat si ghisele soude[n] gheue[n] Hare kind[re] of hare neue[n] En[de] die bringhe[n] te bieruliet S[inte] ians misse en[de] latens niet Dan soudi segghe[n] openb[aer] Die vrede w[ar]t verlangh[et] d[aer] Tote half oeste toe Si louedent en[de] swoere[n]t doe Te doene dattie co[ninc] woude En[de] te houde[n] dat hi segge[n] soude Op dit so voeren si te lande Bi gode het was grote scande Dat lieden sulke saken pleghe[n] Datsi in strate[n] ende in weghe[n] Of in husen of in houen Sticken sweren en[de] loue[n] Datsi met rechte doe[n] soude[n] En[de] si des niet en houde[n] Alse dese hadde[n] ghedaen En[de] h[er] florens had ontfae[n] Va[n] borsel de[n] g[r]aue ouer h[er]e En[de] hulde gheswore[n] dat was m[er]e En[de] droech des g[r]auen cled[er] an Dat hi he[m] liet enighe[n] man So v[er]kere[n] in enighe[n] weghe[n] Dat hire he[m] soude sette[n] ieghe[n] Hine had he[m] doch eer ontsegh[et] Want nieme[n]t houessch[er] des plegh[et] Wa[n]t hi ontseide[n] alte spade En[de] had he[m] ghedae[n] scande en[de] scade Eer hi oerlof nam an he[m] Jc seg dat ic seker be[m] Die altoes wille spien Hoe hi ghened[er]en sal moge[n] die[n] Dien hi va[n] recht[er] scout sal ere[n] Sijn si knechte[n] ofte here[n] En[de] niet ne roeke[n] wat si zwere[n] En[de] dies niet achte[n] .ij. pere[n] En[de] breke[n] selue haren eet God is he[m] selue int en[de] wreet Want si recht menedich sijn Dat neemt gh[er]ne quade[n] fijn Al vinde[n] si sulke die he[m] gelouet Nochta[n] dinct mi datti douet En[de] altoes is buten kere Die he[m] ghelouet emmerm[er]e Want dat selue vint si wale An hem te sulke[n] male Wanneer si hare[n] wil niet al Van he[m] hebbe[n] g[ro]ot en[de] smal Si laten die[n] en[de] gae[n] te[n] andre[n] Die hier aldus come[n] wandre[n] Hem ne roeket wat si lieghe[n] Op dat si moghe[n] bedrieghen Men woerde[n] en[de] met valsche[n] ede[n] D[aer] si hare sticke[n] mede leden Nv keer ic wed[er] te beghinne Hem dochte doe in hare[n] si[n]ne Dat si int hof va[n] vrankerike De[n] g[r]aue waren onghelike Alsi oec ware[n] in elke stede Hadden die h[er]en sulke[n] sede Dat si dan dat merke[n] woude[n] Hoet toe qua[m] en[de] bi wat scoude[n] En[de] toe quame[n] dese dade Doe soe worde[n] si te rade Datsi noch sochte[n] ene[n] here Anders ne mocht si nemm[er]m[er]e Staende bliue[n] in dese[n] sake[n] Wi wete[n] wel dat si doe sp[r]aken Die hem helpe[n] an eenre dinc Dat si sprake[n] den coninc Van almaenge[n] aelbrechte En[de] seiden dat he[m] met rechte Tgraefscap ant rike waer v[er]storue[n] En[de] sijt also hadde[n] v[er]worue[n] Dat al tlant he[m] swoere hulde Waert dat hi ned[er] come[n] wille Ten minste[n] tote nymmaghe[n] En[de] dede de[n] g[r]aue vor he[m] daghe[n] Hine worde so coene ne[m]m[er] da[n] Dat hine saghe met oghe[n] an Si soude[n] he[m] come[n] also stide Dat hijs te rechte worde blide Die g[r]aue soude dan alte hant Voer he[m] moete[n] rume[n] tlant Q[u]ame hi int lant me[n] soude gemene He[m] op gheue[n] g[ro]ot ende clene Bede lant en[de] steden Datsi met deser behendichede[n] D[aer] toe brochten d[aer] hi seide Hi soud[er] come[n] opt gheleide Dat hi hem toe had ghesegh[et] Die co[ninc] was i[n] die[n] ontweghet Dat hi den ghene[n] geloue[n] woude Die gheen goet ma[n] hete[n] soude Dat ware[n] die met hare[n] rade Bede met helpe en[de] met dade Den edelen florente dede[n] vae[n] En[de] iammerlike[n] verslaen En[de] willen met des co[nin]x machte Voert v[er]driue[n] sijn gheslachte En[de] in vreemd[er] hant al bringe[n] M[aer] god wouts niet ghehinge[n] Hi v[er]saghet bi sire ghenade[n] Al w[ar]t die co[ninc] des te rade Die raet bleef al v[er]loren Als gi hier na wel sult hore[n] Die co[ninc] sende boden vte Met brieue[n] en[de] met salute Jn holl[ant] en[de] in Zeelant mede Heimelike in elke stede Als hem sijn raet had gheleert Die bootscap w[ar]t also verkeert Soe wien hi sende brieue Hadden te[n] g[r]aue mere lieue Dan te[n] co[ninc] en[de] voere[n] te hant En[de] gauense de[n] g[r]aue in die hant Ende dit qua[m] alsoe voert Dattie g[r]aue heeft ghehoert Dattie co[ninc] porren sal Van coolne heuet his gheual En[de] ned[er] come[n] in corte[n] daghe[n] Tote sine[n] huse te nimmaghe[n] En[de] hi heuet de[n] g[r]aue ghegeue[n] Gheleide en[de] dat bescreuen En[de] enen besceide[n] dach gheset Dat hire mach come[n] te bet Binden gheleide vrilike Die graue peinsde des ghelike Dat hi sine gheleide soude Voer hem bringhe[n] en[de] also houde Bat hi vriende[n] en[de] man Die hem wilde[n] diene[n] dan Sijn si arm ofte rike Hi souds hem danke[n] ewelike Van holl[ant] die edel liede Quame[n] d[aer] met grote[n] diede Poorters en[de] ghemeente mede Van alden lande q[u]ame[n] ter stede Al daerse die graue ontboet En[de] hadden een heer also g[ro]ot Als noyt gheleit was vte[n] lande Hi voer wech al sond[er] scande S[inte] laurens auond te goriche[m] Als hi d[aer] qua[m] dochte hem Dattie vriese[n] niet goet d[aer] ware[n] D[aer] met hem te varen Des and[er] daghes wel bi tide Ghinc te zeile die g[r]aue blide En[de] voer bi nymaghe[n] an bonsw[aer]de En[de] met he[m] an sine vaerde Al sijn here op ene[n] dach Als die co[ninc] dat ghesach Dattie graue q[u]a[m] so starc Ne had hi niet om .M. marc Binne[n] ni[m]maghen ghebleue[n] Die hem den raet had ghegeue[n] Wijste hijs doe clene[n] danc Hi sat op eer yet lanc En[de] voer tot c[r]anenborch die veste Dat dochte de[n] g[r]aue va[n] cleue beste Dat hi d[aer] wel seker ware Den g[r]aue van holl[ant] q[u]a[m] die mare Eer hi qua[m] d[aer] hi logierde Opten auont me[n] visierde Watme[n] best hier toe dade Die bisscop va[n] cole[n] w[ar]t te rade Dat hi den g[r]aue qua[m] te spreke[n] En[de] pijnde hem of hi ghebreke[n] Die stucke[n] mochte en[de] te goede bri[n]ge[n] En[de] ghinc so v[er]re ond[er]minghe[n] Datme[n] makede ene[n] vrede En[de] bestant al d[aer] ter stede Tusschen de[n] coni[n]c entie g[r]aue Doe trac wed[er] al hier aue Die graue tsine[n] lande ned[er] Entie co[ninc] soude keren wed[er] Ond[er] weghe qua[m] he[m] niemare Dattet Zeeusche here ware Die lecke opw[aer]t gheuaren Met .C. scepen tere scaren Dit was op ons[er] vrouwe[n] dach Te half oeste alsme[n] mach Ghedenken dattet bleef Alsme[n] tiaer ons h[er]en screef .M. en[de] .ccc. mede Dat ghemaect was dese[n] vrede Opten derde[n] dach d[aer] nare Quame[n] die Zeeland[er]s ope[n]bare Alsic hoorde ghewaghe[n] das Toten coni[n]c d[aer] hi was Het is gheuredet sprac die co[ninc] Ghi moghet vare[n] optie dinc Weder thuus uwer vaerde Die coni[n]c sat op sine[n] paerde En[de] reet te lande al dat hi mochte Jc wane dat hi luttel dochte Op hare pleit meer voert an Also alsict ghemerken can NV had die g[r]aue ald[us] gescreue[n] An sine[n] sone die was bleue[n] Jn middelburch in sine stede En[de] an witte[n] sine[n] neue mede Die was bleue[n] in zericzee En[de] screef aldus an dese twee Jst dat onse viande tien Vten lande ende si rien Sempelike hare straten So suldise met ghemake late[n] M[aer] varen si met heer crachte So trect toe met alre machte En[de] verbornt al sond[er] spare[n] Alle die ghene die m[et] he[m] vare[n] Dit heten wi en[de] biddens mede Onse[n] vriende[n] in elke stede Alse hi hem dit ontboet Si v[er]maende[n] clene en[de] g[ro]ot En[de] daden sijn ghebot wale Die g[r]aue voer ten selue[n] male Te dordrecht doe in sine poort Alse dat volc heuet ghehoort Dat die zeland[er]s doe sijn leden Achten si clene doe des vrede[n] En[de] riepen opten g[r]aue doe Edel heren varen wi toe Laet ons die diepe nv belegghe[n] En[de] hem dat kere[n] wed[er] segghe[n] Laet ons wreken onse maghe Dat he[m] rouwet alle daghe Dat si comen sijn int lant Die g[r]aue beriet he[m] alte hant En[de] ghinc doe hier op mecke[n] En[de] leide volc opter lecken En[de] optie marwede and[er] liede Op auenture[n] oft ghesciede Datsi tene[n] water quame[n] Dat he[m] tgsraue[n] liede bename[n] DJe g[r]aue lach optie marwede Jn ene[n] scepe teenre stede Doe qua[m] op ene[n] auont spade Een bode die seide h[er]e wat rade V ontbiet al sond[er] sparen Jan va[n] arkel dat come[n] gheuare[n] Vwe viande lanxde[n] wale Die g[r]aue verhoerde dese tale En[de] vraghede come[n] si dese side wt Ja si h[er]e sprac ouer luut Die bode doe. me[n] sachse hede[n] Datse tiele waren leden Later dan te vesp[er]tide Die g[r]aue sp[r]ac so wesen wi blide En[de] sende[n] ter vaert om dat h[er]e Dat opter lecke[n] lach t[er] were En[de] in dordrecht tsine[n] vriende[n] Die hem trouwelike[n] diende[n] Si quame[n] alle op die wachte Die zeland[er]s sliepe[n] ind[er] nachte Te bomel va[n] dordr[echt]. vi. mile[n] Die g[r]aue lach ter seluer wile[n] Opte[n] water en[de] al sijn h[er]e En[de] had he[m] recht gheset t[er] were Smorghens als he[m] slape[n]s luste Doe voer elc in sine ruste Die grote[n] scepe[n] bleue[n] d[aer] Optie noene recht d[aer] naer Qua[m] een bode en[de] brochte mare Dattet h[er]e leden ware Werkendam en[de] ware come[n] Jn sine[n] lande te sine[n] onvrome[n] Sal dat sijn al sond[er] waen Vaste gaet die clocke slae[n] Sp[r]ac die g[r]aue sond[er] sparen Laet ons op onse viande vare[n] Doe w[ar]t d[aer] een g[ro]ot gheluut Het trac al ter weren wt Dat d[aer] was clene en[de] groot Menich scip en[de] menich boet Voeren vter poorte[n] doe Al ghint volc sette toe Met ghenende alte gader Recht of si haer alre vad[er] Hadden v[er]sleghe[n] die d[aer] quame[n] Die acht[er] bleef mocht he[m] scame[n] Die wint waeyde wel te mate[n] D[aer] liepe[n] lude opt[er] strate[n] En[de] opten dike h[er]de vele D[aer] mochtme[n] hore[n] menighe kele Roepe[n] toe nv hore voere Dat volc wart al in roere En[de] al come[n] op die vaert Doe qua[m] een bode derwaert Die seide d[aer] al openbaer Dat heer ghekeert waer En[de] ware leden wouderiche[m] Oec seide hi en[de] v[er]mat hem Dat si te hoesden vare[n] woude[n] En[de] ouer lant ganghe[n] soude[n] So si eerst mochte hare strate[n] En[de] hare scepe te huesden late[n] Dus gheuelt als hi sprac Die graue die wed[er] trac Binne[n] dordrecht sine[n] liede[n] Hier binne[n] so ghesciede Dattet h[er]e van zelant qua[m] Voer scoenhoue[n] en[de] dat v[er]na[m] H[er] niclaes die d[aer] was here En[de] woudse sterke[n] in alle[n] kere Die poorters bename[n] dat En[de] viele[n] staphans opter stat Ter were[n] en[de] lietens niet i[n] come[n] Had h[er] niclaes moghe[n] vrome[n] Duse[n]t marc va[n] goude root Hine had niet in deser noot Moghe[n] spreke[n] voer die poort Want si bliue[n] rechte voort Ligghende voer den casteel Entie zeland[er]s te hare[n] deel Mosten vare[n] hare vaerden Want me[n]se d[aer] ter poorte[n] w[aer]de DVs voere[n] si alsme[n] seghet Die graue dede alsme[n] pleg[et] Doe hijt v[er]eischte sette hi doe En[de] sende der poorte[n] helpe toe Een deel vriese[n] sende hi d[aer] Of ter poorte[n] ware te swaer Dat sire niet scede[n] soude[n] af So dat h[er] niclaes op gaf Dat huus behoude[n] lijf en[de] lede Hi entie sine mede Men ontfinke[n] doe opt gone En[de] niclaes sine[n] sone En[de] alle die met he[m] waren Voerdeme[n] gheuanghe[n] sond[er] spare[n] Ter niewerburch in die veste Nu docht den g[r]aue wesen tbeste Dat hi voere metter vaert Met sine[n] volke te zelant w[aer]t Tot sine[n] neue en[de] sine[n] sone Doe qua[m] hem te vore[n] tgone Dat ian sijn soen had an ghestrede[n] Dat huus met ghenendichede[n] Bi middelburch dat baerscorp hiet En[de] hi d[aer] bouen niet en liet Ene[n] man te liue bliuen Hine deden te hant ontliue[n] En[de] was ghegae[n] al walchre[n] dore Hem ne dorste niement stae[n] vore Al dat volc ghinc in hant En[de] was ghetrect in beuela[n]t En[de] dede daer al dat hi woude En[de] als die g[r]aue varen soude En[de] recht voer darwaert Qua[m] hem bootscap an die vaert Dattie viande[n] come[n] waren Wel .vc. teenre scaren Ouer va[n] berghe[n] ande[n] soem Hier toe na[m] mij[n] ionch[er]e goem Sp[r]ac die bode met corter tale Die doe was te remm[er]swale En[de] ghinc d[aer] ieghen openbare En[de] lede ene[n] scone scare Entie andre weken voren Teerste dat si dat horen Al die ghene hadde[n] vaer Scieden si hem h[aer] en[de] daer Theerscap ghinc te bieselinge Dat he[m] ontsach van dese[n] dinge En[de] mosten vare[n] vten lande Met cleenre bate m[et] grot[er] scande DJe graue heuet oec v[er]hoert Hoe zericse sijn lieue poort Niet en woude stille sitten Si ware[n] wt met ionch[er]e witte[n] Dies wel droeghe[n] ouer een Als den sweimer doe wel sceen Entie binde[n] huse waren Si trake[n] toe met hare scare[n] En[de] dwonghe[n] doe al an he[m] scoude[n] Dat si node laten soude[n] Tgsrauen behoef h[aer]s liefs h[er]en Si deden doe met grote[n] eren Die graue die had dit al v[er]nome[n] En[de] es voert in zelant come[n] En[de] woude de[n] sone vare[n] sien Die voert voer recht mettie[n] Als een die spare[n] niet en woude Hi seide dat hi also houde Woude besien dat huus va[n] t[r]oyen Wien dats oec mochte v[er]noye[n] Hi v[er]stont al openbare Dat h[er] florens noch d[aer] ware En[de] der viande[n] een g[ro]ot ghetal Waren d[aer] bi naer al Alsi v[er]name[n] dat ian d[aer] qua[m] Worde[n] si op hem selue[n] gram En[de] dorste[n] sijns ontbeide[n] niet Si seiden dits die duuel wa[n]t me[n] siet Dat hine spaert niet en twint So wat hi met crachte wint Of ieghens hem wil setten Trouwe[n] hier en doech ghee[n] lette[n] Nu laet ons te scepe gaen Si liete[n] thuus al ydel staen Doe si ianne naken saghen Nu so moghedi mi vraghe[n] Hoe ian dus sere was ontsie[n] Jc segghe v dat hi hadde die[n] Bi hem te rade die dat dorste Wel raden dat hi sond[er] vorste Rechte ouer dien die m[et] hou[aer]de[n] Gh[er]ne sine[n] vader waerden Vten lande had sij[n] die macht En[de] hi met al sijnre cracht Sine vriende stonde[n] in stade[n] Dit liet hi he[m] wel gherade[n] En[de] dede dat oec met ghenende Want hi de[n] vad[er] so ghedaen kende Dat hijs niet en had ghedae[n] Al had hi sine viande gheuae[n] Dat hise quite had ghelaten Had hi he[m] yet willen mate[n] Hoe valsch dat hise te vore[n] va[n]t Mar ian welken hi gheprant D[aer] rechte hi ouer sond[er] ghenade[n] En[de] woud[er] n[iet] meer of sij[n] v[er]lade[n] M[aer] hare v[er]radenis die si dreue[n] En[de] hebhe[m] ene[n] name ghegeue[n] Niet die goede mar die quade En[de] hiete[n] ia[n] sond[er] ghenade Al is ons exempel bleue[n] Va[n] onse[n] h[er]e die ons ghegeue[n] Heuet exempel va[n] ghenade[n] En[de] van oetmoede[n] ic durst wel rade[n] Dat een h[er]e gerechtich ware Beide stille en[de] openbare En[de] rechte[n] en[de] wese[n] een deel wreet Den ghene[n] diene hebbe[n] leet En[de] harde gh[er]ne soude[n] scade[n] Met rechte mach hi he[m] tore[n] berade[n] Jc dart wel segge[n] openbare Dat een lants niet en ware Gherecht h[er]e die niet ne rechte Ouer h[er]en als ou[er] knechte Die hem altoos setten indien Dat sine yet willen ontsien Sine willen hare[n] wille doen Trouwe[n] soude dit sermoen Nv doen enich p[re]dicare Jc wane dat gheen ne ware Hi soude mi volghe[n] deser tale Want ic wille proeue[n] wale Dat elc h[er]e die lieden berecht Es hi ridder ofte knecht Es hi hertoghe ofte g[r]aue Es hi co[ninc] die daer aue Hebbe[n] wille dat hi begaert Na dien dat elc es waert Hi moet elken te rechte houden Sal hi bliuen onbescouden Nv gheuallet wel desen Dat hi onfermich wil wesen Sine arme luden roepe[n] dan Lieue here dese man Nemt ons donse doet ons recht Hoe mach ic gheproeue[n] echt Hine moet rechte[n] sonder ghenade[n] Al w[aer]t datmens he[m] niet en bade[n] Als hi sine lude[n] hoert claghen Al woudi selue dat verdraghe[n] Datme[n] sloeghe ofte stake[n] Of bi sinen baerde traken Jn oetmoede van onse[n] here Hine mocht late[n] nu[m]mermere Hine moet sine lude te rechte houde[n] Sal hijs bliuen onbescouden Da[n] mach niet sijn sond[er] gherecht Sijn si heren ofte knecht Die ieghe[n] die here[n] he[m] altoos sette[n] En[de] achter steken ende letten Dat sijn die ghene van wie[n] si claghe[n] Beide bi nachte ende bi daghen Wa[n]t soe wie sinen here ontsiet Ouer he[m] soe claecht me[n] niet M[aer] wie sinen h[er]e hout ouer clene Dats die ghene die ic mene Die sinen h[er]e weder staet Dade die h[er]e minen raet Si soude doen als god doet Die altoos settet sinen moet Den houaerdighe[n] te wed[er] stane Want die hou[aer]de brinct he[m] ane Dat hi hem verheffen moet En[de] den oetmoedighe[n] doet hi goet Dat hi he[m] gheuet sine gracie Jn oetmoede in tribulatie D[us] moet een gherechtich wesen De[n] arme[n] den riken in desen Al noemic die arme ic mene die gone Die altoos sijn ghewone Te doene dat h[aer] here wille Jn goede altoos lude en[de] stille Wille hi buten weghe yet Dat somwile oec ghesciet Wa[n]t hi es een me[n]sche alse wi sijn Si dinct mi wese[n] die beste fijn Dat hi he[m] dat weder sta Jn ootmoede ende ga Hem soe na dat hine can Met reden he[m] ghewere[n] dan D[us] ist dat ic niet en weet Een h[er]e moet wien lief of leet Rechte[n] sal hi gheprijst wese[n] Of hi verliest al in desen Lant erue ende die liede Al gheuielt oec dat ghesciede Dat hijt behout bi die quade Dat is he[m] die merer scade Hi moet altoos bedwonghe[n] sijn Dat nemt gaerne quade[n] fijn Dus peinsde die ionghe man En[de] vinc die sake[n] te scarp[er] an En[de] dede datme[n] hem riet En[de] dat ne woudi laten niet Hi voer voert in den lande Tghemene volc boet die hande Die den vianden horden toe Jonch[er]e ian ontfincse doe En[de] dede die boerch wel besetten Doe woudi daer niet lang[er] letten Hi keerde weder vten lande Dat mochti doen al sonder scande En[de] voer ternemude[n] waert Die g[r]aue quam an die vaert An den sone ende keerde Met he[m] en[de] dancte[n] en[de] eerde Sine luden al ghemene Rijc en[de] aerme groot en[de] clene En[de] gaf he[m] orlof thuus te vare[n] Die dat deden sonder sparen En[de] hi bleef ligghende voert Te middelboerch in die poert Ene wile en[de] sijn sone Doe qua[m] he[m] te vore[n] tgone Dat hi in henegouwe[n] vare[n] souden Hi voer wech en[de] alsoe houde[n] Bleef ionch[er]e ian in zeelant O[m] te berechte[n] tsvaders lant Dit gheduerde als ic vernam Tot die vader weder quam Doe voer ian te henegouwe[n] waert Aldus deelden si die vaert Want elc lant moet hebbe[n] h[er]e Sal het bliuen in sijn ere Jn zeelant bleef die g[r]aue doe En[de] sine viande[n] setten toe En[de] gaderden dat si mochte Hoert wies si he[m] bedochten Si woude[n] soeke[n] zuutbeuelant Dat he[m] soe wel ghinc in die hant Dat si beweste yeerseke vonde[n] Sloeghen an he[m] ten selue[n] stonde[n] Ter goes was een beghin Van ene[n] huse daer doe in Boudijn was kerninx sone Die he[m] pijnde te houde[n] tgone Mette[n] knape[n] die met he[m] ware[n] Jeghen die verdreue[n] scaren Si quame[n] nachts bi der manen Jn den lande en[de] streden ane Thuys daer boudijn in was De[n] graue qua[m] die mare das Te zierixzee in die poert Alse hi dit heuet ghehoert Sendi tallen poorten vut Sine brieue en[de] ontboet saluut En[de] bat ma[n]nen en[de] vrienden Dat si tot deser noot he[m] dienden Hi souts he[m] dancke[n] al sijn leue[n] Die lude woudent niet begheue[n] En[de] quame[n] al ghemene Tot he[m] ghewapent groot en[de] clene Te cats voer die graue doe En[de] sine viande setten toe Jn den lande daer si in waren En[de] deelden hem in twee scaren Deen street oest en[de] dander west O[m] tfolc dus te dwinghen best Ende dat heerscap van re[m]merswale Gaderden ten seluen male Alse tontsetten boudine Of willer om doghe[n] pine Doen qua[m] die boetscap h[ar]de sciere By gode die viande come[n] hiere Edel heren siet voer v Tsg[r]auen viande comen tot v Willecome sprake[n] si te hant Hier es soe menich coe[n] seriant Jeghens he[m] sullen wi gaen En[de] vromelijc weder staen Dat he[m] rouwe[n] sal die vaert Doe ghinghe[n] si toe onghespaert En[de] wapenden he[m] ten selue[n] male En[de] streke[n] van re[m]merswale Rechte voert te nouds ee Dand[er]e quame[n] by dunen ee Si scaerde[n] he[m] selue[n] voren Opten dijc als wijt horen En[de] hare vrient an he[m] vaste Van poerfliet die goede gaste Ware[n] binden dike ghescaert Die mede waren an die vaert En[de] bute[n] dike an dand[er] side Die vander tolle[n] waren blide D[aer] ware[n] alst wel sceen Van he[m] allen wasser gheen Hi woude sterue[n] eer hi vloe D[us] worde[n] si te rade doe Dat si ghinghe[n] tot op die lode D[aer] soe wouden si sceden node En[de] daer neme[n] die auonture Die he[m] god gaf op die vre Q[u]ame[n] dand[er]e toe ghegaen D[aer] vielen si te samen saen Ende vochten d[aer] wel starkeliken Deen p[ar]tie moeste wiken Tsg[r]aue p[ar]tie hadde sulc gheual Dat si dand[er]e verwonne[n] al En[de] sloegher en[de] vingher vele Al d[aer] ter lode in den nijt spele Den g[r]aue qua[m] hier nyemare Dat algader gheuochten ware En[de] sinen vrienden behilde[n] tfelt En[de] dand[er] v[er]dreue[n] met ghewelt Des die g[r]aue dancte gode En[de] danctes oec ten selue[n] bode Die de boetscap hadde ghebrocht D[aer] w[ar]t die graue alsoe bedocht Dat hi des ander daghes woude Daer varen en[de] alsoe houde Peinsde boudijn mochti ontgae[n] Want men dede hem verstaen Dat sijn broed[er] hadde v[er]lore[n] En[de] ontsach he[m] mere toren En[de] qua[m] te cats doe hi vernam Dat was verwonne[n] w[ar]t hi gram Datti dane[n] was ontfaren Dit was in ons here[n] iaren Als te voren ghescreue[n] es Opte[n] iaersdach sijts ghewes Des ander daghes al d[aer] naer Voer die g[r]aue weet voer w[aer] Met sinen luden te re[m]merswale En[de] woude[n] ten selue[n] male Sine viande sien ond[er] doghen En[de] woude niet ghedoghen Dat sine viande bleue[n] int lant Hi voer daer en[de] alte hant Qua[m] he[m] daer boetscap Dat si hadde[n] gherumet tscap En[de] waren gheuaren vten lande Met rouwe[n] en[de] met groter scande Des die g[r]aue was wel blide En[de] alle die van sire side Danctens gode onsen here En[de] die g[r]aue pijndem sere Te dancken goetlike sinen liede[n] Die he[m] hulpen ende rieden Wat maghic segghe[n] hier of mee Men voerde die gheuange[n] tzierixzee D[aer] si laghen ene stonde Doeme[n] dat toe bringhen conde Voerdemense weet voer waer Jn henegouwe[n] al d[aer] naer Doer vlaendere[n] alsic heb v[er]stae[n] Want het was alsoe vergaen Dat h[er] ghye van vlaender lant Was ghegaen int coni[n]x hant Gheuanghen als he[m] wel sceen Hen was man doe ne gheen Jn al vlaendere[n] diet he[m] waerde D[us] waest dat he[m] nieme[n]t daerde Die g[r]aue had sijn lant beset En[de] hoepte te rusten bet Dan hi daer te voren dede Hi en[de] alle die sine mede Ware[n] te rusten meer da[n] te vore[n] Doet somer was moghedi hore[n] Beual hi sinen broeder tlant En[de] voer in henegouwe[n] te hant Wille[m] sijn sone bleef mette[n] oem Die sijns na[m] goeden goem In middelboerch was h[er] ghye Va[n] henegouwe[n] gheloues mie Doemen seide al openbare Dattie bisscop willem ware Comen met enen groten here En[de] waende winnen sonder were Tlant van aemstel en[de] van woerde[n] Die h[er]en ghyen toe behoerden En[de] hollant waendi dor varen En[de] v[er]herent met sijnre scare[n] Want hi voer waer hadde v[er]nome[n] Dattie graue niet mochte come[n] Jnden lande ter seluer stonde En[de] dat h[er] ghye oec niet en conde Vte zeela[n]t come[n] alsoe sciere Hi voer toe al sonder viere Den enen dach de[n] andere[n] na En[de] bornde alse ict versta Des g[r]aue[n] vriende omtrent die stat Dat dede hi want om dat Dat hise an he[m] dwinghe[n] soude Men vreyscht in hollant alsoe houde Voer die meente wt elker stede Porters ende tlant volc mede Beide edel en[de] ghemene diede D[aer] mochtme[n] willighe liede Doe sien met h[er]ten groot Alse die niet gaue[n] om die doot Die bloede waren en[de] versaghet Die vloe[n] of mense hadde gheiaget Eer sy yement saghen comen D[aer] mocht men doe den vromen Sien beiaghen prijs en[de] ere Want si waerde[n] he[m] soe sere D[aer] mense ane street met nide En[de] si en hadden an hare side Niet eene[n] man ieghen zesse Dat was een swaer lesse Des ic harde seker bem Die bisscop willem qua[m] op he[m] Tors en[de] te voet met menighe[n] ma[n] Ghelijc of si wt eenen dan Waren comen onuersien En[de] rede[n] hem ane doe mettien En[de] beringhedese an beden siden Doe moesten si vreselijc striden Alse die hollanders dat v[er]sien Dat si niet en moghe[n] o[n]tflie[n] Al hadde[n] si daer vlucht begaert Hen es an elke side ghewaert Moeste[n] si he[m] were[n] doer die noot Of si moeste[n] bliue[n] doot Doe ghinghe[n] si he[m] were[n] stranghe En[de] vochten alsoe langhe Beide met staue[n] en[de] met sw[eer]den D[aer] he[m] die hollanders mede w[eer]den Dat si verlore[n] van hare[n] liede[n] Een deel eer sy verscieden Wie soe qua[m] onder die staue Die moester e[m]mer vallen aue Si weerde[n] he[m] het moeste wese[n] Doe gheuielt alsoe in desen Dattie bisscop w[ar]t gheraket Ant houet en[de] soe mesmaket Dat hi vallen moeste ter arden Waest lief of leet va[n] sine[n] paerde En[de] bleef daer doot in corte vre D[us] gheuiel sijn auontuere Doe hadde dand[er] tslijfs vrucht En[de] peinsde om die vlucht Bei ten ors ende te voete Dat hadde luttel yement moete Dat hi des ander beiden woude Die hollanders ghinghe[n] alsoe houde Rechte voert tot an die stat Dat deden si al omme dat Dat si vasten en[de] woude[n] eten En[de] een deel h[aer]s leets verghete[n] Die borghers dede[n] he[m] vele ere[n] Dit gheuiel int iaer ons here[n] M. ccc. en[de] een oec mede Bute[n] wtrecht tot een stede Die me[n] heit die hoghe vvoert Dat hi al dus was gheuoert En[de] was op sinte martij[n]s dach Jnde[n] somer als hi ghelach Hadde hi die stat te vrie[n]den ghehoude[n] Die hi v[er]wrochte bi sine[n] scouden En[de] tsg[r]afscap onghemoyt ghelate[n] Hi hadde wel te sire baten Sijn lijf ghehouden en[de] sijn lant Wel ghehadt tot sire hant Des he[m] ghenoechde e[m]mer niet D[aer] om eest aldus ghesciet Te zierixzee qua[m] die niemare Dat al daer gheuochte[n] ware En[de] die bisscop ware bleue[n] doot H[er] ghye stappans ontboot Sine[n] neue en[de] der poort Va[n] middelb[oerch] wat hi ghehoort Heuet en[de] is voert gheuaren Om die landen te verwaren En[de] om in vreden te setten tlant Jc wane men noyt lesen vant En[de] men oec nye ghescreue[n] siet Dat een arme ghemene diet Sulke daet ye ghedede Als d[aer] gheuel ter seluer stede Sonder here en[de] sonder houet Hoe mochtme[n]s hebbe[n] ghelouet Eert ghesciede en[de] me[n]t sach Jc seg v dat mer of mach Spreken ouer dusent iaer Vander trouwen al hier naer Die si togheden haren here By gode het es te prisen mere Dat een man doet sine trouwe Sinen here of sijnre vrouwe By vrien wille sijt seker des D[aer] hi selue niet en es Dan te sire ieghenwoerdichede En[de] oec bi ghebode mede Si liepe[n] toe al onghebeden En[de] begaerde[n] gheens vreden En[de] vochte[n] bi haers selfs sinne Doer haers h[er]en gherechte mi[n]ne Die wten lande was harde verre H[ier] om worde[n] si dus erre Dat si liepen al te stride Oec mochtmer sien te[n] selue[n] tide[n] Die bloede vlien hare vaerde Bede te voet en[de] te paerde Die scamelelike[n] trecke[n] rechte voert Dit heuet h[ar]de wel ghehoert Een scemel man soude node vlien Daerment hore[n] mochte of sien Hi soude wanen ouer waer Datme[n]t he[m] openbaer Mochte verwite[n] alst alsoe q[u]ame Dat hijs hebbe[n] soude scame Die onscamel achtens niet Watme[n] hoert ofte siet Hine scames he[m] niet sijts ghewes Trect an he[m] dies sculdich es Manlijc kent he[m] selue[n] wale Nv keer ic ter eerster tale Nu ist h[ier] aldus vergaen Alse die g[r]aue heuet verstaen Jn henegouwen d[aer] hi was Dancte hi onsen here das Ende peinsde alsoe houde Dat hi in hollant vare[n] soude En[de] setter an sijn ghedochte En[de] qua[m] daer in als hi eerst mochte Alse hi come[n] was int lant Sette hi toe alte hant En[de] sp[r]ac an sinen vrienden En[de] bat elke[n] dat si he[m]dienden Die vrient waren teser noot En[de] deder om bede groot Om sinen broeder te kiese[n] recht Te wesen bisscop va[n] vtrecht Het gheuiel als hi begaerde Dat het luttel yement waerde D[us] wart h[er] ghye bisscop ghecore[n] En[de] besat al sonder toren Dat bisscop doe[m] weet me[n] wale Wat hulpt hier af langhe tale Alse die broeders hadde[n] bede Dese twee landen in hare ghelede Stont manlijc andere[n] doe in stade[n] Bede met rade en[de] met dade[n] Dus mochte[n] si te bet gheduere[n] Welc van he[m] twee[n] mochte ghebuere[n] Dat hi woude varen sire strate[n] Die mochte doe den andere[n] late[n] Jnden lande in sire steden Diet al hilden in goede[n] vreden D[us] gheuielt soe dattie graue Wed[er] achter waert trac aue En[de] voer te henegouwe[n] waert Jan sijn sone bleef an die vaert Jn holl[an]t en[de] berechte dat Die bisscop die bleef in die stat En[de] willem bleef in zeelant D[aer] na gheuiel alte hant Dat ia[n] wech voer daer naer Jn henegouwe[n] weet voerwaer Nv hoert hoet h[ier] na verghinc Jnde[n] somer qua[m] die coni[n]c Van vrankerike in vlaend[er] lant En[de] het ghinc he[m] al in hant Bede lant ende steden En[de] ware[n] doe in groten vreden Dat onlanghe moeste staen Alst alsoe verre was vergaen Dattie co[ninc] voer te lande Roerde d[aer] een nyewe scande Alsoe alsme[n] heeft ghehoert Datte brugghe in die poert Die ghemeente wert ontbonde[n] En[de] ene[n] nyewe[n] co[ninc] vonden En[de] sloeghe[n] des co[nin]x lude wter poert Alsme[n] wel heuet ghehoert Die kind[er]e van vlaendere[n] quame[n] in En[de] peinsde[n] om hare ghewin Dies die meente was wel blide En[de] ontfinghe[n]se te[n] selue[n] tide Va[n] hare[n] ieeste[n] latic staen D[aer] om hebbics niet ane vaen Te tellen wat he[m] daer na gheuel Wat si daden weetme[n] wel D[us] w[ar]t vlaendere[n] al in roere En[de] keerde[n] he[m] an hare voere Dat si ouer een droeghen En[de] vele volx versloeghen Te corterike alsme[n] heuet ghehort Recht al vaste bider poert D[aer] bleef menich edel man Va[n] henegouwe[n] mij[n] h[er]e h[er] ian Bleef daer doot ten selue[n] tide Des die g[r]aue was onblide Alst recht was dat hi wiste tgone Want hi was sijn outste sone Tflaemsche diet w[ar]t al in roere En hoerde noyt man sulke voere Sine ruste[n] noch en laghen Die yet v[er]loes moeste niet claghe[n] Si sochten dicwijl artoys D[aer] si vonde[n] some fransoys Dies si somwile scade ontfinghen Soe verre voeren dese dinghen Dattie van vlaenderen setten toe En[de] voere[n] in henegouwe[n] doe Voer lessenes den casteel En[de] braken die al gheheel Die graue die des hadde rouwe Was doe ter wilen in henegouwe En[de] screef an willem sinen sone En[de] claghede sinen vriende[n] tgone Beide met bode[n] en[de] met brieue En[de] bat he[m] dor sine lieue Of sine in ere[n] wouden houden Dat si op vlaendere[n] scade[n] soude[n] Sonder merre[n] met alre crachte Bede bi daghe en[de] bi nachte Ionch[er]e willem ghinc te rade Wat hi best hier toe dade Men riet he[m] doe al openbare Dat he[m] ghene dinc beter ware Dan hi gaderde al dat hi mochte En[de] stappans vlaendere[n] sochte En[de] dede alsme[n] hem riet Die lude wouden laten niet Sine quame[n] tot he[m] al ghemene Die van zeelant groot en[de] clene En[de] voer he[m] een groot here Va[n] arnemude[n] ouer dat mere Tot in vlaendere[n] met scoenre scare[n] Alsi binder vloere waren Macht me[n] sien vele maste D[aer] q[u]ame[n] doe die zeeusche gaste Jeghe[n] stroe[m] en[de] ieghe[n] wint Jonch[er]e willem dat ionghe kint Voer al mede ter hofsteden an D[aer] ontsceepte menich man Daer si qualike mochte[n] ontflien Die blode dorstent cume an sien Dattie coene wouden striden Die vlami[n]ghe quame[n] ten selue[n] tide[n] Jeghe[n] he[m] met groter ghere En[de] worpe[n] he[m] al daer ter were Jeghen dat stoute zeeusche diet M[aer] ne mochte hulpen niet Al waren si stout in haren hande Over hem ghinc die scande Si v[er]loren daer den strijt Men gheboet ter seluer tijt Datme[n] die scepe voere[n] soude Weder ten oerde en[de] alsoe houde Dedeme[n] daer datme[n] gheboet En[de] al dat here cleen en[de] groet Streke[n] dor tlant altemale Dat deedsi om dat wetic wale Dat si seker wouden gaen Te scepe alsic hebbe verstae[n] Het gheuiel alsi achten En[de] quame[n] rechte in der nachte[n] Weder ternemude[n] binnen Sere blide in haren sinnen Dit gheuel wet voer waer Alsme[n] screef ons h[er]en iaer Dusent .ccc. ende twee Des donresdaghes min no mee Voer palmdaghe in die goede tijt Alsme[n] orloghe noch strijt Yet beghinne[n] soude te rechten Diet liden mochte sonder vechte[n] Wille[m] die was herde blide En[de] alle die van siere side Ware[n] blide en[de] sere verhoghet O[m] dat god soe hadde gheuoeghet Die arssche bliscap mach niet duere[n] Si v[er]keert tot soe menigher vre[n] Dauontuere is soe onghestade Die leue[n] wille bi mine[n] rade Hine sal he[m] verheffen niet Al eest dat he[m] gheluc ghesciet Want dongheual hoert soe nauwe Hort me[n]sche en[de] dit voert kauwe Al mogestu bet dan dijn ghenoet O[n]tsaghestu el niet dan die doot Du souts di d[aer] omme ghemate[n] En[de] dinen euenkersten laten O[n]uerduwet al bistu boue[n] Men sout prisen en[de] loue[n] D[aer] me[n]t vreyschte in elke[n] lande Heuestu ghedae[n] grote scande Dinen vianden verheft di niet Soe misselijc is dat ghesciet En[de] hoe die auontuere keert Job die heuet ons gheleert Jc saelt v segghe[n] wildijt hore[n] Als een me[n]sche w[ar]t ghebore[n] Vanden wiue leeft hi onlanghe En[de] doghet menighe droefh[ei]t stra[n]ghe Als een bloeme comt hi voert En[de] eer me[n]s yet weet een woert Wordt te niete ende vergaet Dits des arms me[n]sche[n] staet En[de] hi vliet alse een scade En[de] al sijn dinc is onghestade En[de] bliuet niet in ene[n] doene O man hoe bistu soe coene Die dit an di selue[n] proeues Dune pens om dattu behoeues En[de] legghe die houaerde onderuoet Die di nu[m]mer goet en doet Al ghesciet di een gheual Ne maker of gheen ghescal Wes niet te blide maer dancs gode En[de] stant altoes tsinen ghebode Hi mach di helpe[n] en[de] nieme[n]t el Op he[m] soe moghestu leue[n] wel Van he[m] come[n] alle saken Wel he[m] diet beste can gherake[n] Sonder gode en es geen goet Noch best noch beter dats mij[n] moet Alst aldus was comen Jonch[er]e wille[m] heeft ghenome[n] Raet wat hi best dade Met sine[n] lude[n] me[n] w[ar]t te rade Dat hi he[m] orlof soude gheue[n] En[de] dancken al sijn leuen Hi dede al datme[n] hem riet Hi gaf he[m] orlof ende hiet Dat si souden sijn ghewerre Waert dat si quame[n] alsoe verre Dattie viande quame[n] mette[n] h[er]e Dat si trecke[n] mochte[n] ter were En[de] weder staen die felle scare[n] Si louedent alle die d[aer] waren En[de] voere[n] thuys alsme[n] dat hoert En[de] ionch[er]e wille[m] voer in die poert Te middelboerch binder veste Dat dochte sinen rade dbeste En[de] voer al d[aer] want hi woude Wete[n] wats ghewerden soude Doe lach hi toce leden was Paessche[n] doe[n] qua[m] nyemare das Dattie ballinghe he[m] ghereede[n] En[de] sulle[n] een groot h[er]e leeden Wt vlaendere[n] en[de] willen comen Jn zeelant te hare[n] vrome[n] Alsi deden op die tijt Jonch[er]e willem sonder respijt Ontboot int lant harentare Dat he[m] come[n] ware niemare Dattie ballinghe[n] met g[r]oter crachte[n] Come[n] ende dat si achten Zeela[n]t te soeke[n] haestelike En[de] hi dede[n] bidden vriendelike Al den luden vanden lande Dat si he[m] helpe[n] die grote scande Kere[n] die he[m] mochte ghescien Tfolc qua[m] altoe mettien Tot he[m] qua[m] menich man Alsoe als ic ghemerke[n] can Dat noyt in zeelant was v[er]nome[n] Dat soe menich man was come[n] Ter lanswere alsme[n] sach Op sente iorijs dach Hi ghinc met scone[n] here Tot vlissinghen op dat mere Hem ontmoete een h[er]e wel alsoe g[ro]ot Dat he[m] hulpe[n] wilde ter noot D[aer] sach me[n] ten selue[n] tide Die vlami[n]ghe ligge[n] an dand[er] side Met menighe[n] scepe al ghereet Dweder was scone en[de] heet En[de] die wint ne wayde niet Hets soe vele dat ghesciet Dat ghee[n] man te rechte en sal Va[n] sine[n] ghelucke maken ghescal Soe sciere keert die auontuere Dat enen man w[ar]t te suere Al dat hi oyt ghesach En[de] here keerde opten dach En[de] ghinc tarnemude[n] waert Het w[ar]t wayende ter vaert Vten noorden redeliken Jc waent god wille va[n] hemelrike Die vloet ghinc en[de] si quame[n] Met harenscepe[n] altesame[n] Louere[n] recht in den wint Jc wane noyt eer noch sint Oyt man louere[n] sach Soe menich scip op enen dach Soe nauwe in onreyne[n] diepe[n] En[de] soe nauwe te gader liepen Als daer ter seluer wile[n] deden Jonch[er]e willem was ter stede[n] Met sinen lude[n] opten lande Dient dochte grote scande Sine soudense were[n] daer si q[u]ame[n] En[de] riep sine lude te same[n] En[de] bat he[m] ende gheboot Dat si ghinghen in scepe groot Dat si iegens he[m] souden vare[n] Allegader teenre scaren Het was om niet dat hi bat Nieme[n]t woude d[aer] ter stat Jn die grote scepe gaen D[us] soe worde[n] si harde saen Jn die hauen daer beleghen Tot arnemuden in allen weghe[n] Aldus hadde[n] si haren wille En[de] bleue[n] liggende stille Jn haren scepen die[n] dach dure En[de] hadde[n] hare ghenoechte ter cure Des anderen daghes ghinc me[n] te rade Watme[n] nv h[ier] toe best dade Manlijc riet hier toe sijn beste Men w[ar]t te rade int leste En[de] alle die van re[m]merswale En[de] die va[n] cruninghe[n] alsoe wale Entie van beuelant teenre scare[n] Te hans thuys souden varen H[ier] toe reeden si he[m] ter spoet En[de] voere[n] doe die naeste vloet Vor bi die viande met ghenende Om te were[n] des lants ende D[aer] si toe deden hare macht Die vlami[n]ghe bleue[n] met hare cracht Ligghen al stille den nacht al d[aer] Des anders daghes w[ar]t ghewaer Dat si lieden wt haren here Senden voert ter were Nv droech me[n] d[aer] des ouer een Want he[m] daer dat beste sceen Dattie marscalc soude gaen Ter vere[n] en[de] dat volc bestaen Des wortme[n] te rade sciere Doe nam hi onser sine baniere Die duuelanders en[de] die va[n] scoude[n] Die seiden dat si niet en wouden Hem begheuen toter doot He[m] soude volghe[n] te deser noot Die goede lude van zierixzee Diet garne deden wat wildi mee Si mochtent doe[n] al sonder scande D[aer] naer die noortzide vande[n] lande Die ghene vanden vijf ambochten Die altoos niet eens en dochten Die after hoede hilt die poort Va[n] middelboerch verstaet mi voert Men begonde dat volc te scarne En[de] men brugghe ou[er] die aerne Met heer cogghen sond[er] ghilen Tfolc ghinc ouer ter selu[er] wilen Alsoe recht alst was ghescaert En[de] streke[n] ter veren w[aer]t Jonch[er]e wille[m] bleef tarnemude[n] Ligghende met sinen luden En[de] sach die scare[n] hene[n] gaen Die he[m] dochte wel ghedaen Si ghinghen wech met haeste[n] g[ro]ot Die vlaminghe saten in hare[n] boot En[de] saghe[n] toe al dat ghesciede Doe vergaderde[n] tsg[r]auen liede Bider vere an die vianden En[de] ghinghe[n] doe roere[n] die hande[n] Die ware[n] op den dike bouen Dat me[n]se te rechte mochte loue[n] Want si vochte[n]met ghenende Doe vel of met groter scende Pouwels blauoet en[de] die sine Alst den onsen w[ar]t antscine D[aer] moeste[n] si vlien doer die noot Of si moesten bliuen doot Diet riet worde vermalendijt Hadsi gheuolghet ter selu[er] tijt Alsi te voren hadde[n] bestaen Dandere waren niet ontgaen Si waren gheweke[n] metter v[aer]t Weder te hare scepe waert Dat heb ic sider wel ghehoert Van he[m] diet mi seide voert Dus scoffierden dat scone here En[de] bleuen doot inder were Vele luden van tsg[r]auen vrienden Die he[m] in der noot dienden D[aer] ontfloe die lopen mochte Tarnemude[n] qua[m] tgherochte Datme[n] seide al openbare Datter vere ghewonne[n] ware En[de] tsg[r]aue[n] vriende hadde[n]t ghewonne[n] Doe quame[n] donse toe gheronne[n] En[de] liepe[n] ouer daer na doe En[de] setten de[n] vlami[n]ghen toe Met haesten groot ghenendelike Die d[aer] stonden op den dike Ghescaert en[de] haddent siene Jeghe[n] ene[n] man wel tiene En[de] deden donse met crachte tond[er] Dat sijt bestonden dat was wond[er] Dat soe onghelike sceen Si bleue[n] doot bi drien bi tween Die d[aer] niet en mochte ontgaen Dit heuet scemelheit ghedaen Diese dwanc in deser noot D[aer] bleue[n] tsg[r]auen vriende doot Een groot ghetal in de[n] stride Wille[m] moester ten selue[n] tide Doer die noot vlien in die poort Want tfolc voer rechte voert Sonder were siere straten D[us] moeste hi die werelt late[n] En[de] sine vriende die bi he[m] ware[n] Quame[n] in middelboerch gheuare[n] En[de] bleue[n] daer liggende stille Doe haddens die viande hare[n] wille Die g[r]aue was doe onuersien Bede van spisen en[de] van dien Dat hi behouede te sulker dinc H[ier] na me[n] te rade ghinc Datme[n] maecte eene sprake Op sulke couent op sulke sake Datme[n] willem soude late[n] vare[n] En[de] alle die ghene die met he[m] ware[n] En[de] die met he[m] vare[n] wouden Onghescaet en[de] onbescouden En[de] dien gheue[n] goet gheleide Den lude[n] enten goeden beide Des me[n] quame te zierixzee Ene[n] dach d[aer] naer en[de] niet mee Die porte soude ghisele gheue[n] Dat si met h[er]en ghyen bleue[n] Dieme[n] coes en[de] dieme[n] gaf Wat helpt h[ier] vele gheseit af Wille[m] voer doer die straten En[de] h[er] ghye woude niet laten Hine gheleide[n] houeschelike Dit was recht in die weke Na meye en[de] manendach Dat h[er] ghye dus ghesach Va[n] sinen neve sijn gheuoech D[aer] menich vlaminc om loech En[de] menich valsch zeeland[er] mede Doe hi quam toter stede Dieme[n] bordendamme hiet Woude h[er] ghie ghedoghen niet Dat sij[n] volc yet vorder voere Messelijc oft worde in roere En[de] deedse varen ant dand[er] lant Datten oerde was ghenant En[de] liet doe ionch[er]e wille[m] vare[n] Tot zierixzee met sij[n]re scare[n] En[de] alle die met he[m] vare[n] woude[n] Voere[n] wech al bescouden Dus voer willem in zierixzee Al was sire h[er]ten wee Dat ne sceen geen ommate Doe hi quam op die strate Hiet me[n] willecome wesen Hi bleef rechte voert met desen Jn die poort en[de] sine vrienden Die he[m] ghetrouwelike dienden En[de] sire comst blide waren Na die[n] dat daer was gheuare[n] Recht voert soe bleef hi daer En[de] h[er] ghye quam d[aer] naer Met sine[n] luden voer die poort En[de] bleef ligghende rechte voert Voer die hauene ene wile Onderlinghe scoten si pile Menighe[n] eene[n] eer si sceden Die vlami[n]ghe he[m] berieden En[de] voere[n] harer straten doe Die bisscop ghie sette toe En[de] gaderde een heer groot De[n] neve tontsetten wter noot Haddi tfolc willich vonden Die g[r]aue qua[m] ten selue[n] stonde[n] Wt henegouwe als hi best mochte En[de] leider an sijn ghedochte Den sone tontsettene en[de] die poort Hi bat en[de] gheboot rechte voert Alle sine ghetrouwe vriende[n] Dat si teser noot he[m] dienden En[de] vergaderde teser noot Te sciet da[m]me een heer groot Alse diet harde garne begrepe En[de] doet reeden grote scepe Om te vechte[n] op die viande En[de] te wreken sine scande Hier binne[n] ist alsoe ghesciet Dattie viande wouden niet Achter laten haer beghin Sine woude[n] meere[n] haer ghewin Her ghye was sonder goet D[aer] om setti sinen moet Hoe hi den g[r]aue verdriue[n] mochte Den zeeussche[n] here[n] oec dochte Mochte[n] si hare[n] wille beiaghen Hem ne rochte in wat plaghen Dattie vlaminghe mochte[n] come[n] Op dat he[m] dat quame te vrome[n] Doe streke[n] si voer zierixzee En[de] brochten d[aer] lude mee Dan si te voren hadde[n] daer Jc hoerde segghe[n] wel voer w[aer] Dat si hem des vermaten Jn duuelant daer si saten Dat si die poort wi[n]ne[n] soude[n] Op dat sise stormen woude[n] Sond[er] verlies met cleenre pine[n] Alsi sint deden in anscine Wa[n]t si vermaten he[m] openbare Dat niew[er] na soe vast en ware Alsme[n]t makede en[de] seide mede Ten ware ghene vaste stede Lessenes was vaster vele D[aer] mochtme[n] horen menighe kele Jn dat here ouer al En[de] maecten groot ghescal Nv toe metter vaert Ha[n]nijn pieter en[de] gheraert Laet ons wi[n]nen dat crayen nest Trouwe[n] wi wane[n] dat hijt mest Dat ghijt soe langhe hebt ghehoude[n] Ghi waert bleuen onbescouden Haddijt te tide op ghegheuen Ghi hadt alle behouden tleuen Nv suldi doen quaden fijn Mijn h[er] ghye hadde v ghesijn Een goet h[er]e haddine ontfaen Trouwe[n] nv ist al ghedaen Dit riepe[n] si alle wt eene[n] monde En[de] ghinghen op ten selue[n] stonde Biden kakene[n] an die noortside D[aer] was menich vlaminc blide Die voer auont w[ar]t wel moede Die porters ware[n] op h[aer] hoede En[de] hilde[n] die porten beloken toe En[de] die vlaminghe q[u]amen doe Doe riep een al openbaer Ha[n]nijn bi gode du gaets te naer Du sult lopen int net Jc sal steken int winket Te lessenes dadic alsoe En[de] hi makede he[m] voren doe En[de] dand[er]e volghede[n] in diere ghebare Of die porters sond[er] were ware En[de] woude[n]se winne[n] op die stonde Alsoe alsme[n] ghemerken conde Quamer .vM. ofte meer Die daden enen corten keer Alsi bi der porten quame[n] Vaste ghedronghe[n] alte tesame[n] O[n]tede me[n] die porte sond[er] gheluut En[de] die van binnen q[u]ame[n] wt Met g[r]oter drust an die vlami[n]ghe Die wech wort he[m] alte inghe Die si ware[n] comen daer Want si hadden sulken vaer Dat sijs stormens al vergaten Si mochten he[m] selue[n] haten Dat si he[m] des hadden vermeten Oec suldi die waerheit weten Dat noort w[aer]t wter porte[n] spro[n]ghe[n] Die oude lude metten ionghen En[de] liepen oest w[aer]t omme O[m] eene[n] hoec om ene cro[m]me Soe dattie porters dat v[er]name[n] Dattie lude van noorde[n] quame[n] Waenden si wel dat viande ware[n] En[de] volchde[n] dw[er]s de[n] vlae[m]sche[n] scare[n] Doch worde[n] sijs ten lesten vroet Dat si quame[n] op h[aer] goet En[de] ware[n] hare vriende Soe dat hare spel d[aer] mede zie[n]de En hadde nochtan die vaer ghedae[n] D[er] vlami[n]ghe[n] ware[n] min ontgae[n] Men hadder op dlant gheslaghe[n] mere Die vlami[n]ghe ware[n] soe wten kere Dat si met groten hopen Recht toe in dat water lopen Ghelijc oft scape waren Men sach d[aer] menich moeder baren Hem selue[n] drencken doer die vrese D[aer] wart menighe weduwe en[de] wese Voer zierixzee ter seluer stont Alse den vriende[n] wel w[ar]t cont Hine was soe coene noch soe stout Hine bezuerde daer sijn zout Dat si te voren hadde[n] ontfaen Soe luttel bleefer daer ontgaen Dat sijs ne lyen nu[m]mer meer En[de] vele verdroncken inde[n] keer Sonder die si versloeghen Jc wane die vriende luttel loeghe[n] Ten eersten male doe sijt wisten En[de] si hare vriende misten Sy verloren met desen hope Een groot deel wt hare[n] lope Die si vor he[m] drencke[n] saghen Jc waent die poorters luttel claghe[n] Want si haddens haer gheuoech O vlae[n]dre[n] es di dit ghenoech Dattu nemes sulc auentuere Die di w[ar]t soe sere te suere Om lude die di niet bestaen En[de] metti niet toe en gaen Doeme[n] dijn volc int water dreef Mer welc zeeland[er] doe bleef Si wachtens he[m] harde wale Wiltu merken mine tale Jc seg die di ter steden brochte[n] Dat si anders niet en dochten Dan mochte[n] si metti voldoen En[de] achtens niet een bottoen Hoe grote scade du ontfinghes Op dat si metti hares dinghes Mochten wel comen te bouen Dat souden si harde gherne loue[n] En[de] hoe dat voert metti gaet Dat si ontgaen dats haer raet Dit moghestu merke[n] en[de] besien Want si e[m]mer achter tien Alst comt ter porse[n] en[de] ter noot D[aer] bleue[n] ghene zeelanders doot Het ware[n] vlami[n]ghe altemale Men mach oec proeue[n] wale Dat si some leden smerte[n] O[m] hare[n] here in harer herte[n] Al conden si he[m] ghehulpe[n] niet Merct bi v zelue[n] ende siet V is ghesciet des ghelike Nochtan dat die coni[n]c va[n] vra[n]ckerike Bede den ouden en[de] den ionghen Jn vlaendere[n] wel hadde[n] bedwonghe[n] En[de] me[n] tlant va[n] hem helt Ghi dreefte[n] wt met ghewelt En[de] benaemt he[m] al sijn recht Die g[r]aue ne was man no knecht H[er]en ghyen weetme[n] wel Al sidi ons dus fel Peinst h[ier] om laet v ghenoeghe[n] En[de] pijnt ander sijns te voeghe[n] Dat v orbaer is vele bet Dat ghi v luden laet int net D[aer] die zeeland[er] wt ontgaet En[de] wachtes v dats mij[n] raet Want so sien het ne helpet niet Alst aldus was ghesciet Wort te rade in corter vre H[er] ghie dat hi dauentuere Woude neme[n] ende varen Te hollant met sine[n] scaren Want men dede he[m] verstaen Q[u]ame hi me[n] soude he[m] saen Dat lant op gheue[n] en[de] me[n] soude Sere vechten alsoe houde Jn tsg[r]auen heer alse hi d[aer] quame En[de] dat niet laten dor scame Dus waest bereet seideme[n] he[m] Doe seide h[er] ghye en[de] ic be[m] Ghereet te vare[n] dor dijt mi rade[n] En[de] mi staen wilt in staden Si seide[n] ia wi diene d[aer] brochte[n] Jc ne weet of sijt alle dochte[n] En[de] hi voer slechts te hollant w[aer]t Die des van zierixzee veruaert Meer waren op die stonde Alsoe alsmen ghemerke[n] conde Dan si waren binden daghen Dat si soe vaste vor he[m] laghen En[de] si he[m] daghelijx pine daden Si ontsaghen dat me[n] verrade[n] Soude de[n] g[r]aue en[de] al sijn here En[de] alte hant winne[n] sond[er] were Dat was haer duchte[n] in die poort En[de] h[er] ghye die voer voert Tot dat hi in den widel qua[m] Alse die graue dat vernam Ontboot hi sij[n] volc g[ro]ot en[de] clene Dat si tot he[m] quame[n] al ghemene Dat volc quam van allen ziden Entie g[r]aue began te verbliden Dat hi sijn volc willich vant Bede porters en[de] alt lant Hier binne[n] waest soe come[n] Datter een sprake was ghenome[n] Of me[n]t yet gheurede[n] mochte En can ghewete[n] wiet toe brochte Soe datter een vrede was ghesproke[n] Die na weder was te broke[n] Wa[n]t die ghemeente vande[n] lande Riepe[n] wape[n] der groter scande Die ons nv hier ouer gaet Wie heuet ghegheuen desen raet D[us] wort tfolc al ontbonden Soe datmen ten selue[n] stonden Den volke seide al openbaer Datter gheen vrede en waer Men woude neme[n] daue[n]tuere Des anders daghes op die vre Liet he[m] tfolc wel ghenoeghe[n] Op die nacht ghinc me[n]t voeghe[n] Datmen den volke orlof gaf Dat sere tornich was hier af Ende die vrede die ghinc voort Alsoe alsic hebbe ghehoort Soe was besproken sond[er] waen Dattie vrede soude staen Na tontsegghe[n] maende viere Aldus waest besproke[n] hiere En[de] bezeghelt alsoe wale D[aer] waest bescede[n] ten selue[n] male Datte[n] die g[r]aue ofte h[er] ghye Mocht ontsegge[n] wel dat sie Met open brieue[n] en[de] daer naer Soude ghedueren wet vorwaer Vier maenden al gheheel En[de] h[er] ghye soude sijn vordeel Al toter masen hebbe[n] zeelant Die g[r]aue soude hebbe[n] in hant Sine porte van zierixzee En[de] me[n] soude die porte niet mee Vesten dan si ghevest ware M[aer] si mochten openbare Haer goet bruke[n] waer het laghe Sonder moynesse en[de] claghe Entie coepmans mochte[n] wand[er]en Met ghemake deen ond[er] de[n] and[er]en En[de] sond[er] die balinghe alle liede Mochte[n] wand[er]en dit ghesciede Alsic hebbe verstaen tware Alsme[n] screef ons heren iare .M. ccc. ende drie Jnde[n] somer segt men mie Den dach canic niet besceden Bede va[n] verdinghe en[de] va[n] vrede[n] M[aer] teen vore en[de] dander na Cortelijc alsic versta Daer an leghet ghene macht Op dat wi hebbe[n] des sins cracht Dus gheuielt dat weet ic wale H[er] ghye voer ten selue[n] male Weder thuys al daer hi woude Die g[r]aue sende alsoe houde Te zierixzee staphans ter stede En[de] ontboet dat si hilden vrede Diet node horde[n] hadt moghe[n] wese[n] Me[n] dede dat ghescrifte d[aer] lesen Doe die vrede was ghegheuen En[de] bezeghelt dus ist bleuen Die g[r]aue hielt op sijn zout Es hi ionc is hi out Die dor he[m]. hem liet verdriue[n] D[us] moesti onbescoude[n] bliuen Hi woude rusten al hier naer Doe[n] viel hi in ziecheden swaer Als he[m] sceen die winter stonde Dat hi he[m] selue[n] niet en conde Ghehelpe[n] in enigher noot met dade Het en ware allene met rade Dat vreischte[n] sine viande En[de] pensde[n] he[m] te doene m[er]e scande En[de] rieden h[er]en ghyen dat Hi dede scriuen op die stat Brieue[n] en[de] ontseide die stede Dat dedi stappans den vrede Alsme[n] he[m] riet mi[n] no mee Men riep ene[n] monic va[n] nonnee Vand[er] oorden van p[re]monstreit Die die boetscap hadde gereit En[de] een pape die met he[m] qua[m] Jn die haghe alse dit v[er]nam Die g[r]aue. dedise wel ontfaen Die monic en[de] die capelaen En[de] na[m] ene[n] brief va[n] he[m] beede[n] Die den dach soude besceden Dat hi den brief van he[m] ontfinc Dat dede hi op sulke dinc Die brief was eer ghegheue[n] Hi woude dattie sake[n] staende bleue[n] Van die[n] dat hi daer quam Want hijt niet eer en vernam En[de] dede he[m] gheue[n] brieue mede Dat hi va[n] he[m] hadde d[aer] ter stede Sulke brieue hadde ontfaen En[de] lietse hene[n] varen saen En[de] dedese gheleyde[n] wt sine[n] lande Datme[n] hem ghene scande Soude doen hoe dat ware En[de] hi beriet he[m] doe d[aer] nare Wat hi best dade hier toe En[de] wort te rade doe Dat hijt sinen sone ontboot En[de] alden poorters clene en[de] groot Den dach dattie brief was come[n] Jc gheloue wel dat he[m] some[n] Leet was en[de] he[m] somen lief Recht aldus eest ghesciet Alst is voerscreue[n] min no mee D[us] wistent die van zierixzee Men telde na die[n] daghe[n] die weke[n] Wa[n]neer die vrede soude breke[n] Doe liep alsme[n] proeue[n] mach Na halfuasten den manendach Die leste dach vander vrede En[de] in den selue[n] iare mede Alst bescreue[n] is hier voren Die g[r]aue dede dat moghedi hore[n] Hi was cranc en[de] om tgone Ontboot hi wille[m] sine[n] sone Tot he[m] te come[n] alte hant Hi woude he[m] beuelen dlant Want hi sijn oudste sone was Een deel heb ic vergheten das Yet te segghen va[n] heinrike Sinen broeder die sekerlike Een goet kint was die is doot Des hadde[n] die vriende[n] rou groot Die was doudste naest ianne Nv waest op wille[m] come[n] danne En[de] hi was doudste en[de] dierste En[de] moet bliue[n] die ghe ierste D[aer] om ontboot hine daer Want het was al openbaer Dat hijs berechte[n] conde niet mee Doe nam hi orlof in zierixzee Jonch[er]e wille[m] en[de] voer te[n] vader En[de] dede sijn ghebodt algader Sonder enich weder tale Die g[r]aue beual hem altemale Dlant te berechte[n] in sine stat Entie lude willecorden dat Ghemeenlike met vrien moede En[de] name[n]t al in groten goede Die g[r]aue nam orlof en[de] rumede tla[n]t En[de] voer in henegouwe[n] te hant En[de] keerde weder nu[m]mermere En[de] liet den sone bliue[n] here Jonch[er]e wille[m] dede en[de] liet Jnde[n] lande datme[n] he[m] riet En[de] pijnde[m] vriende int la[n]t te make[n] Tot die[n] dat begonde naken Dattie tijt en[de] vrede wt ghinc Doe bat hi te deser dinc De[n] edele[n] lude[n] ghemeenlike Beide die arme en[de] die rike Dat si he[m] hulpe[n] te desen stonden Op hare[n] cost want hine conden Nv den cost niet verghelden Dit heeftme[n] ghehoort selden Dattie wel gheboren lude Ongheleuert en[de] sond[er] miede Dienen den g[r]aue tenighe[n] tide Sond[er] doe. des wi blide En[de] nam de[n] oem met he[m] te rade Den biscop wat hi best dade Me[n] w[ar]t te rade datme[n] boot Ene h[eer]uaert alsoe groot Alse ye in holl[an]t was ghegheue[n] Entie oec alsoe bedreuen Dattie meente al tweeuout Den g[r]aue diende ionc en[de] out Entie edel lude ghemeenlike Op haren cost arm en[de] rike Die vrede ghinc wt wat wildijs mee Entie porters van zierixzee Streken wt ten selue[n] stonden Te blode[n]boerch daer si vonde[n] Lude die he[m] te were[n] setten Si liepen toe al sonder letten En[de] woede[n] ouer die gracht En[de] vocht[er] na met sulk[er] cracht Dat si boden al waest scande Die d[aer] op ware[n] al hare hande Die poorters woude[n]se niet ontfae[n] Haers dancs souder niet een ontgae[n] Si hadde[n] he[m] soe leyde ghedaen Ten leste[n] eest alsoe vergaen Dat sise niet en verdroeghe[n] M[aer] dat sise alsoe versloeghen Alsoe alsme[n] ghewete[n] conde En[de] keerde[n] wed[er] te[n] selue[n] stonde Jn die poort al onghescent Stappans me[n] doe bode sent An wille[m] den ionghen here Dat hijt ne late in ghene[n] k[er]e Hine q[u]ame het ware ghewonne[n] Want het ware alsoe begonne[n] Si hoepte[n] dlant te crighe[n] wale Wat hulpe h[ier] af langhe tale Jonch[er]e wille[m] deedt dor dbeste En[de] wort te rade doe int leste Dat hi voer al sond[er] beide Een deel mit sij[n]s selfs gheleide Doe hi d[aer] of niemare hoorde Met lude[n] die hi met he[m] voerde Ter seluer wilen wter scie Tsaterdag[hes] waest seitme[n] mie Dus voer hi wech sire straten Si hadde[n] den wint goet t[er] mate[n] En[de] qua[m] doe no min no mee Dan binde[n] daghe tot zierixzee Al gherust en[de] wel te vreden Doe si quame[n] binder steden Bleue[n] si in rusten daer Des sonnendag[hes] daer naer Worde[n] si te rade ghemeenlike[n] Dat si wt wouden striken Al was there niet come[n] doe En[de] ionch[er]e wille[m] die ghinc toe Wt[er] poort an die zuutside Alse die therte stont te striden Jeghe[n] he[m] die laghe[n] tot ortzee Want si waren he[m] gheuee En[de] si laghe[n] met hare[n] scare[n] D[aer] si quaet te soeken waren Jonch[er]e wille[m] dede he[m] segghe[n] En[de] oec dat te voren legghen Dat si rume[n] woude[n] die telde En[de] come[n] ieghe[n]s he[m] te velde Hi wout corten op dien dach En[de] winne[n] daer die winne[n] mach Dies wouden si niet ane gaen Binne[n] desen heeft me[n] bestaen Ridders te make[n] op die stede Jonch[er]e wille[m] ende oec mede H[er] nyclas here van pitte En[de] oec die bastaert h[er] witte Tsg[r]auen neve was die gone En[de] was tsg[r]aue[n] florens sone D[aer] me[n] te vore[n] af mochte hore[n] Door wies doot qua[m] dese[n] tore[n] D[aer] ic nv af hebbe gheseit En[de] d[aer] toe noch menich leit Dat suldi h[ier] na horen wale Eer ic enden sal dese tale Alse ionch[er]e wille[m] hadde ontfae[n] Ridders name maecti saen Menighen ridder d[aer] ter stede Die h[er]e va[n] vorne diene dede Ridder ic v[er]mete mi das Dat hi die xlviijste was Die si maecte[n] ridder daer Doe[n] qua[m] hem boetscap d[aer] naer Dat si met haren ghetelde Nv come[n] willen te velde En[de] woudesi come[n] me[n] w[aer]s blide En[de] soudse ontfanghe[n] mit nide Mijn h[er] wille[m] ghinc te rade Wat hi h[ier] toe best dade Sijn raet droech ou[er] een Dat he[m] daer dat beste sceen Datme[n] ghinghe in die poort Nadien datme[n] heeft ghehoort Dat si te stride niet en come[n] Si ligghe[n] vaste op hare vrome[n] Of si binnen ere veste[n] laghe[n] Tsg[r]auen vriende doe si dat saghe[n] Keerde[n] weder in die stede En[de] hielde[n] den dach dor vrede Binne[n] poorte[n] lach h[er] willem En[de] menich vroe[m] man mit he[m] Des woesdaghes q[u]ame[n] die vriese[n] naer En[de] kenemaers oec al daer H[er] ghye die bisscop va[n] vtrecht Die coene volc brochte echt Datme[n] met rechte mochte prise[n] Van scoenhede[n] in alre wisen Nv was dit heer vergadert al Hoort nv voert hoet vare[n] sal Tsdonresdag[hes] ghinc me[n] voort En[de] streec met alden he[er]e noort Wter porten tebridorp waert D[aer] mochtme[n] sien op die vaert Die viande dat si hare bake[n] Hoghe op hare[n] torre trake[n] Alse ghise nobels sone dede Doe was d[aer] ghemaect ene[n] vrede Dat hi soude sijn teke[n] vellen En[de] bliue[n] thuys met sine[n] gheselle[n] Toten naesten sonnendaghe Dit brochte[n] toe sine maghe Dor dbeste en[de] soude[n] dan in come[n] Sal hi doe[n] dat he[m] sal vrome[n] Doe w[ar]t me[n] te rade daer En[de] keerde[n] de hande wed[er] d[aer] naer Jn die poort te auont male Nv hoort een ia[m]merlike tale Des vridag[hes] heeftme[n] v[er]nome[n] Dat de[n] viande[n] toe sij[n] come[n] Vele scepe mit vlae[m]sche[n] heere D[aer] ie ghe[n] soudeme[n] ter were Vele scepe[n] op twater legghen Dit dedeme[n] al de[n] here segghen Grote scepe[n] een groot ghetal Dedeme[n] wel manne[n] al Die soudeme[n] doe voere[n] in goude[n] Dat nieme[n]t opten lande soude[n] Gaen. des droech me[n] ou[er] een Dat hieltme[n] q[u]alike alst wel sceen Alse een ries v[er]wee[n]t die sine[n] wille Doot altoos lude ende stille Soe wil hi vroed[er] sijn allene Dan een he[er]e is al ghemene En[de] en acht tghebots niet datme[n] doet Gaet wel soe eest goet En[de] gaet anders yet dan wale Sone wilt hijs hore[n] ghene tale D[us] gheuielt d[aer] me[n]t toe sach Datment in holl[an]t v[er]wite[n] mach Die g[r]ote dwaesheit die d[aer] gheuel Als ghi moghet merke[n] wel Teerst datme[n] qua[m] in duuela[n]t Spra[n]c een wt die cocte te hant Na ene[n] ma[n] die voer he[m] liep Wape[n] dat hi niet en sliep Optie wile dat hi op spranc Want he[m] volghede eer yet lanc Wte[n] scepe al ghemene Dat volc groot en[de] clene H[ier] of qua[m] een vader stout Die den g[r]aue wart te gout Wa[n]t des niet w[ar]t ghewaghe[n] Noch oec ou[er] een ghedraghe[n] Doeme[n] wter poorten sciet Die ene en woude de[n] andere[n] niet Late[n] gaen hine ghinghe mede D[us] scieden daer ter stede Dat h[ar]de clene was vor acht D[us] bleue[n] si d[aer] al toter nacht En[de] deden tqaeste dat si mochte[n] Die viande he[m] doe bedochte[n] En[de] quame[n] onder de[n] roec ghegae[n] D[aer] si die onse saghen staen O[n]uersien en[de] stredense an Doe w[ar]t d[aer] vluchtich menich ma[n] Doeme[n]se sloech op dat houet Van achter sine hadde[n]s ghelouet Sine hadde[n] d[aer] met he[m] ghewese[n] Diese sloeghe[n]. rechte met desen W[ar]t dat here vluchtich al Doe w[ar]t daer een groot ghescal Vanden ghene[n] die leeuwe[n] riepe[n] D[aer] tsg[r]aue lude int water liepe[n] Toten scepe inder vloet Menich hadde d[aer] quaden spoet Voort te come[n] dor den slike D[aer] w[ar]t menich ia[m]merlike Doot gheslaghe[n] sond[er] were Jc wane noyt man soe scone[n] he[er]e Soe sciere sach ontgaen D[aer] bleef menich man gheuaen En[de] verslaghen en[de] verdronke[n] Die in die goude d[aer] versonke[n] Die bisscop bleef gheuanghe[n] d[aer] Wi dorre[n] segghe[n] wel voer waer Verliesen wi. wi ghelien wale Die vlami[n]c heuet ander tale V[er]liest hi hine liets niet Jc wane d[aer] bi es ghesciet Dat hi heuet der luden soe vele Het ghinc met ons al wten spele Die scade was alte groot Va[n] lude[n] die daer bleuen doot Het is der hollanders maniere V[er]liesen si .iij. ma[n]ne of viere Si segge[n] lieu[er] meer da[n] min Die vlami[n]c messaect int beghin Al v[er]lore hire meer dan hondert Hi missakes soe wies wondert En[de] soude segghe[n] h[ar]de sciere D[aer] sij[n] v[er]slaghe[n] scumers viere Dit hordeme[n] alden dach Jc en weet hoet wese[n] mach Minde die h[er]e alsme[n] seghet Die lude als elc h[er]e pleghet Te mi[n]ne[n] sijns selues liede Soe weet ic wel dat niet ghesciede Dat hi die lude set in waghe[n] Soe dorstme[n] niet d[aer] om vraghe[n] Dat hi enen man verlore O[m] .M. marc wistijt te vore D[us] en ist mette[n] here[n] niet He[m] ne roects wats ghesciet Wa[n]t dat volc he[m] niet en bestaet Namelijc diet niet an en gaet Al ware[n] dusent werue[n] mee Hine gauer niet om een slee Op dat hi tsine mochte bed[r]iue[n] Si moghe[n] slechte[n] de[n] keytiue[n] Die he[m] dus verdulle[n] late[n] En[de] he[m] selue[n] soe sere hate[n] Wa[n]t die auontuere w[er]ket wo[n]der Die nv is boue[n] is morghe[n] onder Dit mach merke[n] diet wel v[er]stae[n] Dat recht aldus is vergae[n] HEr wille[m] ontqua[m] va[n] daer Al doghedi grote[n] vaer Dat ghee[n] clee[n] wond[er] en sceen Van alden h[er]en wasser gheen Hine woude wel ter selu[er] wilen Hebbe[n] ghesij[n] ou[er] dusent milen Hadde dat moghe[n] wesen Soe s[er]e bare[n]teert ware[n] si va[n] desen Ghi moghet wel die w[aer]heit wete[n] Had dat volc al stille gheseten Opten dijc al sonder were Sine hadden in ene[n] daghe dat h[er]e Niet gheslaghe[n] met lieu[er] lade Al hadde[n] sijs goede stade Die mochte ontcome[n] hi ontqua[m] Des ander daghes me[n] raet na[m] Datme[n] den lude[n] orlof gaf Die meer vloe[n] dan de[n] draf Hadden si ghelope[n] opter arde[n] Si hadde[n] ghero[n]ne[n] oft w[aer] parde[n] Deen en beide den andere[n] niet Soe leede was he[m] daer sciet Tfolc voer al siere straten En[de] heue[n]t de[n] ionghe[n] g[r]aue ghelate[n] Jn die poort bliue[n] allene Met sinen ghesinde dat was clene M[aer] die porters al ghemene Stondens he[m] bi met h[er]te[n] rene En[de] diere dor sine[n] wille ware[n] Ghesceide[n] van der vlae[m]scer scare[n] D[aer] hi vant trouwe claer Dit ghesciede int selue iaer Des vridages vor palle[m] dach Des hollant langhe denke[n] mach Entie vlae[m]sche warens blide Des saterdag[hes] te vollen tide Q[u]ame[n] die vlami[n]ghe vor die poort Met hare[n] scepe en[de] lagher voort Tot des mane[n]dag[hes] in die paesch weke Dat si en hadde[n] ghene breke Jc wane si hadde[n] clene claghe Opten goeden vridaghe En[d]e luttel duchte[n] optie tijt Want si altoos sonder respijt Trompte[n] ende maecte[n] feeste Dat dochte mi altoos wese[n] dmeeste Dat si optie tijt beghinnen Men hordese dansen ende springhe[n] En[de] sere tro[m]pen alsoe wale Witte[n] donresdaghes altemale Alse he[m] god selue reede ter doot Die hi ontfinc dor onsen noot En[de] me[n] der passien soude dincke[n] Die hi dor ons wilde drincke[n] Daer waren freren en[de] iacopine[n] Jc wane dat si clene pinen Hadden vande[n] dienste ons here[n] En[de] in castien en[de] in leeren Waest oec dat si songhe[n] ho Si waren propheten speudo Jn duusche pleegt me[n]se te hete[n] Dat sijn valsche prophete[n] Want si verkeerden die liede Waest dor vrie[n]tscap of dor liefde Dat si die w[aer]heit al versweghe[n] Begheue[n] lude en soude[n] niet pleghe[n] Si soude[n] alle die w[aer]heit segghen En[de] trechte voer die oghe[n] legghe[n] En[de] sonderlinghe optie tijt Late[n] sijt dor vrie[n]scap of dor nijt Soe sijn si harde buten kere En[de] mi du[n]ct dat si hare lere Al v[er]kere[n] in losen doene Mi wondert dat si sijn soe coene Ghaerne wistict mocht ghescien Hoe menich man en[de] wien Si monichden in paeschdaghe Die met wene[n] en[de] met claghe Sine biechte hadde ghedaen Dat soudic wel gh[aer]ne v[er]staen D[aer] en was ghee[n] soe coene[n] w[aer]t Dat hi trecht hadde ghespaert En[de] hadde he[m] luden doe[n] verstae[n] Dat enich hadde ontfaen Onse[n] h[er]e ten seluen tide Des moghe[n] si w[er]den sere onblide Dat si dus sterke[n] die gheuechte Jeghe[n] reede[n] en[de] ieghen rechte Dat si met rechte ontrade[n] soude[n] Beide va[n] ionghe[n] ende va[n] ouden Nv moghedi hore[n] en[de] verstae[n] Hoet in hollant is vergae[n] Na dat ghesciede dese plaghe Des woensdag[hes] in die paeschdaghe Voere[n] die vlami[n]ghe te holl[an]t w[aer]t Wat he[m] ghesciede in die vaert Moghedi verstaen wildijt hore[n] H[er] ghye sende boden voren Jnden lande harentare Tot alden luden wiet dat ware Diene ontfinghe ouer here Hine besweec he[m] nu[m]mermere W[aer] oec yeme[n]t diet anders dochte Hi soude[n] scende[n] w[aer] hi mochte D[us] ontboot hi in dat lant En[de] voer ligghe[n] alte hant Jn die widele voer gheeruliet Al noorthollant conde niet Dat gheuinde[n] te wederstane Het dede sulc na mine[n] wane H[er] ghyen bootscap te male Dor sine[n] wille harde wale Vraghedemens dies messake[n] soude Alsij[n] nochta[n] sijn die scoude En[de] diet leit was doet was lede[n] Dit seitme[n] opte[n] dach va[n] hueden Hoe een man he[m] versumet Eer hi he[m] selue[n] wel bekennet Als hude[n] raet hi wel d[aer] toe En[de] eer dat comt morghe[n] vroe Es hi ander sijns bedacht En[de] valter ieghe[n] met al siere cracht D[us] gheuielt alst wesen soude Het ghinc in hant ionc en[de] oude Beide port en[de] lant En[de] ghinghe[n] in h[er] ghyen hant En[de] ontfinghe[n] ouer h[er]e En[de] swoere[n] he[m] hulde dats mere En[de] gaue[n] ghisel wt elke stede Beide delf en[de] leiden mede En[de] al dat lant toten houte En was soe coene no soe stoute Die dorste segghe[n] anders yet Dan lieue h[er]e dat ghi ghebiet Wille[n] wi doen h[ar]de ghaerne M[aer] si doe[n] dat wel stont tonb[er]ne En[de] he[m] niet woude[n] gae[n] in hant Die voere[n] wech en[de] rumede[n] dla[n]t Sulc voer oest sulc voer noort Sulc voer tordrecht in die poort Sulc te harla[m] in kenemerlant Alse he[m] was best becant Oec trac in ten selue[n] tiden Die h[er]toghe ian an dand[er] side Te walewijc op dat vene Die vande[n] vene vreyschte[n] tghene En[de] trake[n] daer ieghe[n] op die were Die h[er]toghe brocht ee[n] g[ro]ot here Suuthollant was al beseten Dat si niet en conde[n] ghewete[n] W[aer] me[n]se ierst soeke[n] soude Het scee[n] of he[m] elc were[n] woude D[us] gheuiel dat si te same[n] Alte gader niet en quame[n] D[us] bleef elc tot sij[n]re stede Die h[er]toghe hielt ghene[n] vrede Hine wilde trecke[n] rechte voert Tsente gheerde[n] berghe in die poert En[de] trac voert met sine[n] heere Tfolc sette he[m] ter were Al was hare lude niet vele Men soude daer in den spele Wond[er] groot hebbe[n] vernome[n] Hadt niet alsoe toe come[n] Dattie verrad[er]e vande[n] lande Niet ontsaghe[n] die grote scande Sine daden alsi dochten D[aer] si grote moort an wrochte[n] Want he[m] die pade ware[n] cont En[de] ghinghe[n] om ter selu[er] stont En[de] scieden there in twee[n] side[n] En[de] ledense om ten selue[n] tide[n] D[aer] si beloken die goede liede D[aer] groot ia[m]mer an ghesciede Al blefer niet soe vele doot Bi gode dat is ia[m]mer groot Dat een ma[n] om sine trouwehede Sterue[n] moeste ald[aer] ter stede D[aer] hi he[m] sculdich is te were[n] M[aer] die ghenade[n] ons here[n] Die is he[m] ter zielen bi Dat is tgheloue van mi Dus w[ar]t u[er]lore[n] vechtend[er] hant Doe trac hi voert in dat lant Jn die port toten berghe Nam die h[er]toghe sijn h[er]berghe Die poort moeste he[m] swere[n] hulde Beide de goede en[de] die dulde En[de] gauen ghisel h[ar]de swaer Nv waent die h[er]toghe ou[er] waer Suutholla[n]t hebbe[n] algader Oft he[m] hadde gheeerft sij[n] vader Besude[n] merwede was dorp ghene Sine gauen ghisel al ghemene Tot dordrecht an die poort En[de] h[er] ghye heuet dit ghehoort Dat al is ghegaen in hant Besude[n] merwede zuuthollant Dattie h[er]toghe an he[m] trac En[de] ghene dinc wt en stac Doe voer hi te wouderichem En[de] ontboot den h[er]toge dat hi the[m] Q[u]ame hi woude[n] spreken daer Jc hoorde segghe[n] wel voer waer Dat si d[aer] na hadden ghescoude[n] O[m] dat si dlant d[aer] deele[n] woude[n] Oec soe heb ic dat ghehoort Dattie h[er]toghe seide die poort Die staet in den g[r]oten waert Die behoort harwaert Die portside bestaet mi niet Men hoort dicke en[de] siet Dat een ma[n] die ticht te vore[n] Al ghewo[n]ne[n] hets al v[er]loren Eer hi om can ghesien D[us] gheuielt daer na in dien Die den h[er]toghe dat toe brochte Hoe misselijc dat hi dochte Hadde hi niet bet verstae[n] Hoe verre dattie pale[n] gaen Vande[n] groten waerde da[n] ic doe Dat en haddi niet gheb[r]ocht d[us] toe D[us] wilde[n] si dordr[echt] deelen daer En[de] sine q[u]ame[n] nie soe naer Dat si ter merwede[n] dorste[n] lande[n] Si moeste[n] rume[n] met grote[n] scande[n] Dat huys was beset soe wale En[de] me[n] hielt ten selue[n] male Met dordr[echt] die goede veste[n] Tsg[r]aue[n] behoef en[de] tsine[n] beste[n] En[de] peinsde om tsg[r]aue[n] vrome[n] Die h[er]e vander leede was come[n] Jnde[n] lande van oeste w[aer]t En[de] bernde en[de] sloech ter vaert Tsg[r]aue[n] vrie[n]de en[de] vincse mede D[us] was hollant telker stede Beleghe[n] en[de] sere ontaen En[de] h[er] ghye lach sonder waen Anden da[m]me tot alblaes En[de] en prijsde niet een aes Sijn ghewin hine hadde mede Dlant van wtrecht entie stede Die g[r]ote valscheit vander stat Ghescreue me[n] cume in dit blat Die bisscop hadde versoent te vore[n] H[er] la[m]brecht de[n] vriese alse wi hore[n] En[de] h[er]en iacob onderlinghe[n] Va[n] lichte[n]berch va[n] alle[n] dinghe[n] Dat scee[n] vrientscap wesen Alst v[er]keerde dus in desen Dattie bisscop was gheuae[n] Ghinghe[n] si kerue[n] en[de] slaen H[er] la[m]brecht met siere partien En[de] v[er]sloeghe[n] hor dic lien H[er] iacob en[de] een deel van sine[n] maghe[n] Dies die vriende dreue[n] claghen Dus gheuel alsic meyne En[de] ghisebrecht is op yselsteyne Dat sine hadde gheweest te vore[n] Hoe dat hijt hadde v[er]loren Heb di ghehoert segge[n] wale D[us] waest v[er]loren altemale Datte[n] bisscop toe behoerde Sonder sweder va[n] mondfoerde En[de] van viane[n] h[er] hubrecht Die he[m] toe behoerde echt Van zule[n] en[de] die van bosinchem Entie ghene die ware[n] met he[m] Bleuen houde[n] hare veste[n] Toter tijt dat qua[m] te[n] lesten Aldus heb ic verstaen En[de] h[er] ghye die voer saen Metter vaert in die stat Diene ontfinghe[n] doe op dat Dat hi den bisscop doden soude En[de] men core alsoe houde Wille[m] van ghulke sine[n] neue En[de] wouden dat hi bisscop bleue D[us] mocht alden lande vrome[n] H[ier] binne[n] eest alsoe come[n] Dat h[er] witte was gheuare[n] Wt zierixzee met clee[n]re scare[n] Met ene[n] scepe en[de] niet mee Voer hi bute[n] bider zee En[de] qua[m] an zantfoerde D[aer] v[er]nam hi en[de] hoorde Dat holla[n]t al was v[er]loren En[de] me[n]t h[ar]lam leide te vore[n] Of si gaen wilden in hant En[de] den lude[n] in kenemerlant En[de] h[er] ghyen dlant op gheue[n] Die ghene die dit hadde bedreue[n] Was noch inden lande daer Dit v[er]stont hi wel openbaer Hi dede vraghen hoet d[aer] stonde En[de] ofme[n] yet ghewete[n] conde Van wie[n] me[n] wilde houden dlant Me[n] antw[or]de he[m] te hant Tsg[r]aue[n] behoef ist noch ghehoude[n] Dats niet bi menich mans scoude[n] Dat niet op ghegheue[n] en es Die he[m] ghepijnt heuet des En[de] noch ist bleue[n] after Seideme[n] he[m]. dat ware lachter Sp[r]ac hi soudeme[n] in deser noot Sonder slach en[de] sond[er] stoot Dla[n]t op gheue[n] dat ware scande Beide den luden ende den lande Het w[ar]t ghekeert heb ics raet Dattie dinc voort niet en gaet Wa[n]t het ware lacht[er] en[de] onnutte Wie si di dan. ic heyte witte En[de] was tsg[r]aue[n] florens kint En[de] h[er] wille[m] heuet mi gesint Al hier van zierixzee V te troesten wat wildi mee Dat volc was blide wtermate[n] En wiste[n] niet hoe ghelate[n] En[de] ontboot in die poort Alsme[n] te h[ar]lam heuet ghehoert Entie w[aer]heit heuet v[er]nome[n] Dat h[er] witte daer is come[n] Liep al wt dat lopen mach En[de] was opten sonnendach Tfolc ghinc al wte te stride Dee[n] bi den andere[n] side an side Jnde[n] dune[n] liepe[n] si ieghen Recht alse lude pleghen Die haren here willen sien En[de] hiete[n] willecome mittien Voer hi te h[ar]lam in die stede Tfolc tochde he[m] trouwichede Doe hi toende sine brieue Wort den lude[n] alsoe lieue Sine wisten in wat ghelate wese[n] Soe blide waren si van desen Dat her witte come[n] was Doe w[ar]t me[n] te rade das Dat hi stille en[de] ouerluut Sine brieue sende wt Jn allen steden an alle liede[n] En[de] dede dat mede bedieden Dat hi inden lande ware En[de] hi stille en[de] openbare Woude die saken onderstaen Woude[n] sijt met he[m] ane gaen Uoer middach was dit bescreue[n] En[de] tsand[er]s daghes waest bed[re]eue[n] Dat alle die porte[n] screue[n] soe Dat sijs ware[n] vroe En[de] watter was gheswore[n] Dat algader was verlore[n] Si woudent met he[m] auontuere[n] Soe wat dats he[m] mochte buere[n] Dit was tantworde va[n] he[m] allen Hier binne[n] eest alsoe gheualle[n] Datte delf keren begonde En[de] oec opten seluen stonde Dordrecht al in roere wart En[de] voeren metter vaert Van yselmonde en[de] wonne[n] daer Een deel scepe dat was waer H[er] nyclaes h[er]e van putte Was in dordrecht h[ar]de nutte Die streec wt te lande waert En[de] leede met he[m] an die vaert Die poorters een groot ghetal Die mit he[m] wouden bliue[n] al En[de] ghinghe[n] rechte alsoe voert Sesse milen heb ic ghehoert Te walewijc toe d[aer] laghe[n] dan Optie were tsh[er]toghe[n] man D[aer] ghinghe[n] si toe en[de] dreue[n]se aue Beide met pike[n] en[de] met staue Mochtme[n] sie[n] roere[n] eer sise v[er]dreue[n] En[de] menighe[n] groten slach gheue[n] Dit was mit crafte sond[er] omgae[n] Dat si dit hebbe[n] ghedae[n] D[us] wo[n]nen si die were sciere En[de] v[er]bornde[n] metten viere Waelwijc metter vaert En[de] traken weder after waert Jndie port ts[inte] gh[er]den berghe En[de] name[n] ruste en[de] herb[er]ghe En[de] bleue[n] d[aer] de[n] nacht al dore He[m] ne stont nieme[n]t vore Die bide[n] hertoghe ware[n] daer Moesten d[aer] rume[n] dats waer Sonder die bedwonghe[n] ware[n] Volghede[n] vaste hare[n] scare[n] En[de] warens blide dat dus is come[n] Doe pe[n]sde[n] si echt om haer vrome[n] Die van leyde[n] ghinghe[n] wt Stillike[n] sonder groot gheluut Jnd[er] nacht daer si woude[n] Rechte gaen al toter gouden En[de] halen hare ghisele daer Doet dach was woude claer Q[u]ame[n] si ter goude optie strate Met soe vreselike[n] ghelate Alse of al holl[an]t d[aer] had ghewese[n] Entie viande vloe[n] mit desen Vande[n] bedde moed[er] naect En[de] waende[n] niet d[aer] sijn gheraect Dat me[n]se dus sciere v[er]driue[n] soude D[aer] en was nieme[n]t hine woude Wten lande hebbe[n] ghewese[n] Die va[n] leide[n] name[n] met dese[n] Hare ghisele d[aer] sise vonden En[de] keerde[n] wed[er] ten selue[n] stonde[n] Hadde delf en[de] delflant O[m] ghekeert doe die hant En[de] scieda[m]me alle die wiue Liepe[n] wt h[ier] viere d[aer] viue Ende dede[n] lope[n] die ma[n]ne mede Tlant w[ar]t al wt den vrede O[m] die vlami[n]ghe te slane Het riep al loep an loep ane Sla wi doot onse viande Die ons hebbe[n] ghedae[n] dese scande En[de] onse vriende hebbe[n] v[er]slaghe[n] En[de] h[aer] hande niet ghedwaghe[n] Des wi h[ar]de luttel loeghe[n] D[aer] si onse vrienden mede v[er]sloeghe[n] Sla wise doot en[de] wise wreke[n] Me[n] salre ewelijc af spreke[n] D[us] w[ar]t tfolc al in roere Me[n] hoorde noyt al sulke[n] voere Die vlami[n]ghe wo[r]den al o[n]tdae[n] Jn scoe[n]houe[n] heeft me[n] dit v[er]stae[n] Dat h[er] nyclaes was come[n] inne Datme[n] den vlami[n]c dese o[m]minne Jn holl[an]t dede ouer al W[ar]t in die port een groot ghescal H[er] nyclaes die daer was Was in die poort sijt seker das En[de] is vande[n] casteel ghegaen Dien soe hebbe[n] si bestaen En[de] liete[n] niet op ganghe[n] weder Die boue[n] was mochte niet neder D[aer] moeste die vader entie sone Haers ondanx doghe[n] tgone Deen was binne[n] en[de] dand[er] bute[n] Si ghinghe[n] he[m] doe vaste beslute[n] Die binder borch worde[n] besete[n] Dit lieten si dordrecht weten En[de] h[er]en witten sonder merre[n] Die vlami[n]ghe worde[n] droeue en[de] erre[n] En[de] sere ontaen si ghinghe[n] vlien Want si alle die doot ontsien H[er] ghye die was in die stat Alse hi doe vreyschte dat W[ar]t hi droeue en[de] sere ontae[n] En[de] wiste cume wat bestae[n] En[de] welc hi mochte gherake[n] Dat hi he[m] hene[n] mochte make[n] Hine dorste d[aer] niet langher bliue[n] En[de] hine woude niet langher kyue[n] Noch deele[n] die poort va[n] dordrecht Te welker side hi hadde recht En[de] de[n] hertoghe van brabant Luste niet te soeken dlant Noch te kyuen omdie poort Alsme[n] te voren heuet ghehoort Des moghe[n] si he[m] scame[n] sere H[er] ghye die was al wten kere Doch soe quae[m]t he[m] soe an Alse he[m] riet va[n] rinisse h[er] ian Dat hi voere ter goude Hi hoepte dat hi da[n] wel soude Dor die ysel hene[n] varen Want si hadde[n] tener scaren Cogghe[n] een groot ghetal Die mit he[m] soude[n] vare[n] al Dus voeren si wech hare[n] strate[n] En[de] moesten holl[an]t dus laten Dat si sciere hadde[n] ghewonne[n] En[de] dat si niet behoude[n] conne[n] Dus hadden si scande en[de] onnere En[de] verloren an desen kere Scepe haue ende oec liede Nv salic v segghe[n] wat ghesciede Bin deser tijt in zierixzee Al gheuielt d[aer] binnen mee Dat sel ic segghe[n] comt bi dien Al en can ics niet vertien Datter gheuiel en[de] datmer sach M[aer] het ghesciede op ene[n] dach Ande[n] auont datme[n] op tlant Berne[n] sach menighe[n] brant Optie huse harentare Die porters peinsde[n] wat dat ware En[de] hadde[n] menigh[er]hande dochte Wat dat vier bediede[n] mochte Want me[n] bornde al scoude[n] dure Tot enen male op een vre Te bornde[n]da[m]me borndeme[n] oec mede Vier niet v[er]re vander stede Ene clene haue mile Die berndeme[n] te[n] selue[n] tide wile Vier bake[n] al den nacht Soe datte[n] ghene[n] die dat wacht Ontfiel dat fier en[de] d[aer] lach stroe Binne[n] de[n] torne en[de] wart doe Bornde soe s[er]e dat hine mochte Niet gheute[n] doe he[m] dat dochte Ghinc hi stille sire straten En[de] heeftse alle slapende late[n] Want hine wilder wecke[n] gheen Als tfier dorden solre sceen Worde[n] si h[ar]de sere ontaen En[de] ware[n] blide mochte[n] si ontgae[n] Si viele[n] wt alsi eerst mochte[n] Luttel goeds si voer he[m] brochte[n] Dat huys bornde ter arde[n] toe Opten daghe streke[n] doe Die porters wt en[de] hiewe[n]t neder En[de] streke[n] doe ter poorte[n] weder Doe was gheuelt die veste sider Des anders daghes vroe betider Ghinghe[n] wte die van zierixzee En[de] hiewe[n] den and[er]en wech ontwee En[de] liete[n] staen een steyke[n] daer Datme[n] wete[n] mochte voer waer Dat sonder sake niet ghesciede D[aer] om ist dat ict bediede Dat huus stont der porte[n] naer En[de] was h[ar]de dicwijl swaer Hobuc die d[aer] af was h[er]e Hoe mochti dat doe[n] e[m]merm[er]e Dat hi he[m] sette ieghe[n] de[n] g[r]aue Die he[m] dicke van siere haue Hadde ghegheue[n] tot menig[er] stonde Alsoe alsme[n]t ghemerke[n] conde Hadde[n] die g[r]aue sere v[er]coren Dat hi qualike heuet v[er]lore[n] Dor ene[n] die hi noyt en sach Sond[er] opten selue[n] dach Datter vere verlore[n] bleef Alsic h[ier] te voren screef D[us] eest daer vergaen Nv heb ic aldus verstaen Dat dit die voerboetscap was Alsic hier te voren las Hoe die vlami[n]ghe ware[n] verdreue[n] En[de] holl[an]t in die ere v[er]heue[n] O[m] dat si keerde[n] soe haestelike Dit was in die eerste weke Van meye dattie vlami[n]ghe Luttel hielde[n] meer ghedinghe Jn hollant tot enigher stede He[m] was ontseit alle vrede Si voere[n] wech al sond[er] sparen Alsi dus q[u]amen gheuaren Vreysteme[n]t tot zierixzee binne[n] Dat si waren met ommi[n]nen Wt holl[an]t dus veriaghet Datten porters wel behaghet Me[n] sachse come[n] op greueninghe[n] Doe was d[aer] ghee[n] lang[er] dinghe[n] Men ghinc reden harde sciere Grote scepe meer dan viere Ofte viue ten selue[n] male O[m] wt te vare[n] weet ic wale Ware[n] si come[n] voer die poort Na dien dat me[n] heuet ghehoort Dat si sijn ghesconfiert Doe w[ar]t die vaert and[er]s bekeert En[de] worpe[n] om ter seluer vre En[de] voere[n] vore scarpenisse dure D[us] voere[n] si te vlae[n]dre[n] waert En[de] hadde[n] beiaghe an die vaert Luttel eren. en[de] vele scande[n] Dat si h[er]en wt and[er]en lande[n] Aldus woude[n] tslans v[er]driuen En[de] selue h[er]en woude[n] bliuen D[aer] si noyt an hadde[n] recht Es hi h[er]e of is hi knecht Die altoos gherne onrecht dade[n] Jc woude ou[er] he[m] ghinghe die scade[n] En[de] die se steercte in die[n] dinghen Jc wout mede ou[er] he[m] ghinghen HEr wille[m] die ionghe man Was in zierixzee nochtan En[de] ghinc mette[n] porters te rade Wat hi voert an best dade Q[u]ame[n] die vlami[n]ghe in den lande He[m] mochte ghescie[n] me[er]re scande En[de] worde hi in die poort beleghe[n] Soe en weeit hi in ghene[n] weghe[n] Hoe dat si mochte[n] sijn ontset W[aer] hi in holl[an]t hi mochte bet Die port ontsetten en[de] stae[n] in stade[n] W[aer]t dat si worde[n] v[er]laden Dat mochte hi loue[n] al daer Dat hi soude ou[er] waer Die porte ontsette[n] dats h[aer] noot Of neme[n] dauontuere ter doot H[er]en boudij[n] va[n] yrsike beual hi Sine[n] staet te houde[n] dat was bi di Dat sine ou[er] hoeftman houden En[de] ghelike he[m] hore[n] souden H[er] ian die was ouerste raet H[er]e va[n] cruninghe[n] te deser daet En[de] bleef mede int sg[r]aue[n] stede Entie g[r]aue ghereede he[m] dede Jn stilre wise sine vaert O[m] te varen te holl[an]t waert En[de] hi was come[n] in sulc ghedachte Dat hi vare[n] boude bi nachte Die wint was goet ter cure En[de] recht optie selue vre Dat hi te scepe soude gaen Liet die wint sij[n] waeye[n] stae[n] Die sere ghewayt had te langhe Trouwe[n] doe w[ar]t die g[r]aue anghe En[de] dorste sonder wint niet vare[n] En[de] ghinc op sonder spare[n] En[de] beide des me[n] vare[n] mach Het was een h[ar]de groot dach En[de] was op die opuaert ons h[er]en Dieme[n] met rechte soude eere[n] Hi horde misse va[n] dien daghe En[de] ghinc eten sonder claghe En[de] hadde clene scepe doe[n] reede[n] Doet vloye[n] ghinc wildi niet beede[n] Voer middach een luttel ghinc die vloet En[de] voer wech met sulker spoet Dat hi mittien ghetide quam Tot dordrecht alsme[n] v[er]nam Wordt dat volc al in roere Men dreef noyt sulke voere Va[n] bliscepe[n] alst wel sceen Want d[aer] ne was huus ne gheen D[aer] en was tortyse of lanterne Wt ghesteke[n]. si dedent gherne Dat volc was ouerblide Men riep willecome te stride Edel h[er]e ionghe g[r]aue Dit prisen wi voer alle haue Dat wi v hebbe[n] in de[n] lande Ghi sult wreke[n] vwe scande Of god wilt eer yet lanc Tfolc van bliscepe[n] spranc Het was blide soe wter mate[n] Sine wiste[n] he[m] hoe ghelaten En[de] dancktens gode h[ar]de sere Dat hi haren lieuen here Wter porsen brocht hadde daer D[aer] si om hadde[n] menighe[n] vaer Die dach ghinc die nacht qua[m] Als tlant volc dat vernam En[de] vanden g[r]aue dat verhoort Quame[n] si alle in die poort En[de] witte quam al dare En[de] brochte met he[m] die kenemare En[de] der vriesen een ghetal Die sere blide waren al Men ghinc doe al d[aer] te rade Watme[n] nv best eerst dade H[er] nyclaes va[n] cats was brocht Tordr[echt] en[de] he[m] allen docht Dat best ware wt die vrede En[de] men die borch an strede Tscoe[n]houe[n] daer sijn sone Jn was me[n] deedt tgone Me[n] voer d[aer] en[de] lacher voren Ene wile als wi horen Men w[ar]p met blide[n] me[n] scoet mit pile[n] Si wonde[n] vele lude ter wilen Eerme[n] den raet gheuant Datme[n] halen dede te hant H[er]en nyclaes om datte Datme[n] bonde an ene catte Of an ene[n] eue[n] hoghe[n] voren D[aer] men sien mochte en[de] horen En[de] lude onder he[m] scule[n] soude[n] Scote[n]ne doot of si woude[n] Te[n] leste[n] w[ar]t soe ghesproke[n] Dattie strijt ware te broke[n] Entie sone thuys op gaf Soe dat hire doe ghinc af Jnt tsg[r]aue[n] va[n]genisse en[de] dand[re] mede Behouden lijf ende leede Men soude die knape[n] laten gaen O[m] ander lude die gheuaen Jn duuelant hadde h[er] nyclaes D[us] w[ar]t ghemaect doe die paes Dattie knape[n] harer straten Voere[n] ende hebbe[n] ghelaten Harer twee h[er]en d[aer] te samen D[aer] si mede in den lande q[u]amen Sine mochtens ande[r]s come[n] af Eer me[n] de[n] g[r]aue thuys op gaf Was come[n] in de[n] lande daer Een galeyde wet voer waer Die da[m]mierael d[aer] hadde ghesant Te siene hoet d[aer] stont int lant Doe die meest[er] sach den g[r]aue Prijsdijt voer grote haue En[de] toende de[n] g[r]aue sine brieue D[aer] he[m] toe was harde lieue Alse hi u[er]stae[n] hadde tsg[r]aue[n] wille Bleef hi d[aer] niet liggen stille Hi voer wed[er] alte hant D[aer] hi de[n] a[m]mierael vant En[de] seide[n] vande[n] lande tstaen Da[m]mierael ghereyde he[m] saen En[de] qua[m] ten g[r]aue al sond[er] merre[n] H[ier] binne[n] waest ghegae[n] soe verre[n] Dat h[er] ghie was weder come[n] Met grote[n] he[er]e als hi v[er]nome[n] Heuet die graue willem Wter poort ontfare[n] es hem D[aer] hi h[ar]de clene op achte En[de] wae[n]t die porte wi[n]ne[n] met crachte Of dat sise sullen op gheue[n] En[de] es d[aer] voer ligge[n]de bleuen Met g[r]oter cracht met scone[n] he[er]e Die poorters sette[n] he[m] ter we[er]e Alse goede ghetrouwe liede Nv hoort wat al d[aer] ghesciede H[er] ghye die wort te rade Datme[n] niet bet en dade Datme[n] die haue[n] ouersloeghe Entie vol corens droeghe En[de] ene[n] dijc d[aer] ouer make Soe machme[n] legghe[n] met ghemake Al o[m] die port met onsen liede[n] Sp[r]ac hijt en[de] deedt ghebiede[n] Datme[n] droeghe coren doe Hadde[n] die porters ghewete[n] doe Hoe v[er]re si hadde[n] moghen scieten Sine haddens niet moghe[n] gheniete[n] Dat si de[n] dam hadde[n] gheslaghen Men soud[er] hebbe[n] wech ghedraghe[n] Hondert doden ofte mee Soe v[er]re scote[n] si wte zierixzee Met oestelen grote pilen M[aer] sine wistens niet ter wilen Doe die haue[n] was beslaghe[n] En[de] den dam ouer ghedraghe[n] Ghinghe[n] si logiere[n] op dat velt En[de] sloeghe[n] daer haren telt Alsoe als elc hadde te doene Oec soe sloeghe[n] si h[aer] paulioene En[de] h[aer] tenten om die poort Die vlami[n]ghe laghe[n] rechte noort Entie zeelanders in dat zuut En[de] maecte[n] dic groot gheluut En[de] liepe[n] dicke op die grafte Die porters dede[n]se met crafte En[de] dede[n] he[m] dicke scade groot En[de] scote[n] menighe[n] man doot Die vlami[n]ghe optie noort zide[n] Dedender vore rechte[n] blide[n] En[de] worper mede sware stene Weghende. iijc. pont allene Benorde[n] der hauene[n] stonter twee An die zuutside en[de] niet mee Binnen hadden si bliden vele Die nutte ware[n] te sulke[n] spele Die meesters conde[n] mede wale Hi w[ar]p wt te sulke[n] male Dat hi den steen besteede wel Al waren dand[er]e meesters fel Sine spaerden nu[m]mer een Alse daer wel eenen sceen Die hadde ghewo[r]pe[n] met sine[n] w[er]ke Enen steen al op die kerke Ter iacopine[n] in die poort Alse die meest[er] dat verhoort Dede hi den steen halen doe En[de] deden in sinen scoe Aldus heb ic onder vonden Alse dand[er]e te halue[n] hadde[n] ghewo[n]de[n] Trac hi die clincke en[de] w[ar]p wt Die stee[n] maecte groot gheluut En[de] raecte dwindaes mette[n] stene Wa[n]t die wo[r]p en was niet clene Dwindaes vloech al te sticken En[de] raecte de[n] meest[er] en[de] dede[n] nicke[n] Op die hant alsoe sere Dat hire ghesonde nu[m]mermere An ghecreech in sinen daghen Dit mochti te rechte claghen Dat hi verloos sine ghesonde Hi mochte vloeke[n] wel die stonde Dat ye w[ar]t beleghe[n] zierixzee Het moghe[n] oec claghe[n] lude mee Die hare vriende hebbe[n] v[er]loren Des si int h[er]te hadde[n] toren Nv keer ic wed[er] daer ict liet Die a[m]mierael en lette niet Hine qua[m] ten g[r]aue in hollant En[de] brochte an sijn hant Een deel luden in galeiden Doe[n] woudeme[n] niet lang[er] beide[n] Doe was hi comen daer Toendeme[n] he[m] openbaer Van zierixzee die g[r]oten noot Hi seide weder doe albloot Jc hulpe ontsette[n] zierixzee Of ic verliese lude mee Dan zierixzee binne[n] heuet Het en es nieme[n]t die nv leuet Diet mi ontriede sekerlike Jc wil v helpe[n] trouwelike Heeruaert suldi ghebiede[n] Al uwe[n] goeden lieden Op ene[n] dach ghereyt te sine En[de] ic sal varen om die mi[n]e En[de] bringhe[n]se opte[n] selue[n] dach Eest dat ict van wedere mach Come[n] ic salre wesen dan En[de] mit mi bringhe[n] menige[n] man Opt sco[nin]x cost va[n] vranckerike Die dat wille sekerlike Dat me[n] zierixzee ontsette En[de] hi besciet sond[er] lette Wa[n]neer hi wed[er] come[n] woude En[de] hiet den g[r]aue dat hi soude He[m] ghereyde[n] ter seluer tijt En[de] hi voer wech sond[er] respijt Die g[r]aue dede dat hi he[m] riet Doe stont he[m] te lancen niet Want die sake[n] waren sine En[de] deder o[m]me die m[er]e pine Hi bat alle sinen vrienden Dat si he[m] teser noot diende[n] Het louede he[m] menich man Die he[m] quame[n]. d[aer] toe nochtan Vele luden onghebeden Des men dancke[n] mach nochede[n] En[de] hare nacomelingers wale Dat si dienden tot dien male Den h[er]e alsoe ghetrouwelike Beide die arme entie rike Hen was te voren noyt ghesien Jn hollant des ghelike ghescie[n] Hoe die edel lude hem diende[n] Met hare[n] maghe[n] en[de] vriende[n] Op enighe[n] cost al tene[n] gader Al hadde elc sijn vader Jn zierixzee doe ghewete[n] Dat hi d[aer] binne[n] ware ghesete[n] Soe wa[er]re ghenoech toe ghedae[n] Oec diende[n] he[m] porters sond[er] wae[n] Die he[m] doe der eren ionden Soe si alre scoenste conden Op hare[n] cost met hare[n] vriende[n] Sond[er] die he[m] anders dienden Opter porten cost ghemene Men mach wel wete[n] hoe ic mene Dlant volc diende meenlike En[de] anders arme en[de] rike Die[n]den he[m] ghetrouwelike en[de] wale Die g[r]aue voer ten selue[n] male Te scietda[m]me op dat hi woude Dat theer d[aer] v[er]gadere[n] soude Ten daghe alse voersproke[n] was Da[m]mierael v[er]gat niet das Hine sende ene[n] boot en[de] een galeide Te[n] daghe die hi selue seide Dat si den g[r]aue souden segghe[n] Dat hi op tfolc q[u]ame ligghen Hi soude come[n] sonder respijt Nochtan mer di optie tijt Drie weke[n] ofte meer Dies die g[r]aue hadde th[er]te seer En[de] alle die mit he[m] ware[n] Begonde[n] he[m] sere veruare[n] O[m] dat hi merde soe langhe En[de] duchte dat bi bedwanghe Zierixzee soude gaen in hant En[de] die g[r]aue daer bi sijn lant Mochte v[er]liesen sonder weere Dies bedroefde al dat heere Hier binne[n] ist alsoe ghesciet Dattie van vlae[n]dere[n] ruste[n] niet Sine droeghe[n] alle daghe de achte Mede te vollen der porte[n] grachte Eens daghes doe die porters sate[n] Alle ghemee[n]te thuus en[de] aten Worden si buten des te rade Dat si eue[n] vroe en[de] eue[n] spade Tenemale die porte sochte[n] Al siere al minst om dochte[n] Talle[n] porten tenemale Q[u]ame[n] si toe weetmen wale En[de] wae[n]de[n] die port hebbe[n] ghewo[n]ne[n] Men sloech die clocke het qua[m] ghero[n]ne[n] Elc man doe in sine wachte En[de] saghe[n] dand[er]e op die grachte D[aer] ghinc me[n] w[er]pe[n] en[de] scieten Men scoet met boghe[n] en[de] met piete[n] Oestelen scote[n] grote pilen Jc weet wel oec datme[n] ter wile[n] Met blide[n] wt w[ar]p menighe[n] steen Men trac die lude bi drie[n] bi twee[n] Weder after sere ghewont D[aer] qua[m]mer dusent al. ghesont Die op he[m] strede[n] nu[m]mermere Behalue[n] die in desen kere Worden ghescoten dor thouet Men souts q[u]alike hebbe[n] ghelouet Eer si bestonden dat si wrochte[n] Die al d[aer] ter were dochten Si dreuense met groter machte Ouer rugghe vander grachte Si v[er]loren soe menighe[n] man Dat ict ghesegghe[n] niet en can Noch dar segghe[n] ouer waer Ghi moghet wete[n] dat si soe naer De[n] muere ware[n] met alde[n] liede[n] Dat si sond[er] scade niet en sciede[n] D[aer] si haers ondancs ware[n] v[er]dreue[n] Hen moeste[n] sijn datter bleue[n] Vele doot ende ghewont En[de] van quetsuere[n] onghesont M[aer] die vlaemi[n]ghen claghe[n] niet Hoe groot scade he[m] ghesciet D[us] worde[n] si vander poorte[n] ghedae[n] Entie poorters sijn ghegae[n] Jn hare ruste harentare Den g[r]aue qua[m] h[ier] of niemare Des he[m] wel was te moede En[de] bat gode dor sijn ootmoede Dat hise altoos ghesterke[n] moeste Si leede[n] menighe sware ioeste Die vrouwe[n] onder he[m] ghemene Droeghe[n] ten muere aldie stene Die d[aer] laghe[n] op die straten Sine woude[n] die ma[n]ne niet late[n] Doe[n] anders dan si he[m] were[n] Gheuiel brant si woude[n]ne kere[n] Si woude[n] selue sien te[n] vuere En[de] ma[n]ne bleue[n] ten muere En[de] wederstae[n] die vlae[m]sche rote[n] Op ene[n] tijt soe w[ar]t ghescote[n] Vier in een huys die tsg[r]aue[n] ware[n] D[aer] mocht me[n] sie[n] vrouwe[n] ghebare[n] Alse of si ma[n]ne hadde ghewese[n] En[de] vielen in de[n] brande met dese[n] Al was worde[n] groot die gloet Si traken die huse onderuoet Doen waende th[er]e al ope[n]bare Dattie poort ghewonne[n] ware En[de] liepe[n] toe met alre cracht Rechte doe al op die gracht D[aer] deeldeme[n] he[m] echter mede Dat si hadden binder stede D[aer] deden sise weder after gaen Waest lief of leit die mochte ontgae[n] Onghequetset dat was wonder D[aer] vloech soe menich scaerp pijl ond[er] Van starke[n] oestelen en[de] boghe[n] Jc weet dat quarele vloeghe[n] Dicker dan oft waren bien Me[n] conder cume doer ghesie[n] Bleuer dan yeme[n]t doot Dat was wond[er] alte groot Si haddens dan meer da[n] gheual M[aer] die vlami[n]ghe missake[n]t al Hoe grote scade si ontfaen Dat lieten si de[n] g[r]aue verstae[n] En[de] claghede[n] he[m] hare[n] noot Den onwille hadden si groot Van hare[n] beeste[n] die si claghe[n] Want si vore hare oghe[n] saghe[n] De[n] beeste[n] vande[n] huse ete[n] tac D[us] doghede[n] si groot onghemac Dat he[m] moeste stae[n] alsoe Si aten vande[n] bedde stroe Dit deden si den g[r]aue verstae[n] En[de] tierst dat hijt heuet ontfae[n] Den brief en[de] ouer ghesien Sine[n] volke toendijt mittien Die[n] s[er]e ia[m]merde dese tale Oec gheuielt tot ene[n] male Dat si catte[n] en[de] eue[n]oghe[n] Hadde[n] doe[n] make[n] al dat si moghe[n] En[de] woude[n]se driue[n] optie gracht En[de] dan draghe[n] grote dracht Si ware[n] der gracht alsoe naer Met ener catte[n] die was al daer Soe groot soe hoghe en[de] soe starc Was dat vermalendide warc Datme[n] mochte sien al in die port Vande[n] w[ar]ke wed[er] en[de] voert En[de] was come[n] bider gracht En[de] ghinghe[n] draghe[n] grote dracht En[de] maecte[n] da[m]me te menig[er] stede En[de] brochte[n] vijf brugghe[n] mede Die op wielen ghinghe[n] voert En[de] me[n] damde om die poort En[de] met vijf brugghe[n] tenemale Dat ghemaect was h[ar]de wale En[de] stoermde[n] eene[n] dach al dure D[aer] si ruste[n] niet een vre Si stormde[n] al dat si mochte[n] Tot in die gracht sise sochte[n] Ten grote[n] da[m]me en[de] breden Met starke[n] toe ganghe en[de] vvrede[n] Als of si met crachte woude[n] Die poort wi[n]ne[n] en[de] souden Met foertsen in die poort gae[n] Dat volc moeste niet stille stae[n] Het liep of ware wte[n] sinne Men dede he[m] sulke[n] ommi[n]ne Wter poorte[n] dat sijt becochte[n] Dat sise soe na den muere sochte[n] IC wane noyt ma[n] op ene[n] dach Soe menighe[n] ma[n] in scoude[n] sach D[aer] wasser wel bi ghetale Twee. cM. te[n] selue[n] male Of meer als ic verstoet Die porters sette[n] hare[n] moet Alte wi[n]ne[n] en[de] alte v[er]liesen Of alle die doot te kiesen D[us] werde[n] si he[m] vande[n] mure Dat menich ma[n] te sure W[ar]t eer si stormens woude[n] begheue[n] En[de] worde[n] vand[er] gracht ghedreue[n] Van die van binne[n] met g[r]oter were Soe moghedi proeue[n] of in dat h[er]e Enighe scade was ontfaen D[aer] si met crafte worde[n] ghedae[n] After rugghe en[de] after ghedreue[n] Eer si stormens woude[n] begheue[n] Dat mochte een kint merke[n] wale Dat si daer ten selue[n] male H[ar]de grote scade ontfinghen Wa[n]t me[n] mach met sulke[n] dinghe[n] Sond[er] scade bliuen niet Al ist dat alsoe ghesciet Dat mens missake[n] wille algad[er] Tkint mist wel sine[n] vader Die vader mist wel dat kint Alsme[n] wel vreyschet sint Des kinsts mist wel die moeder Die suster mist wel haers broed[er] Die nichte mist wel haers neue[n] D[us] hebbe[n] si haer storme[n]s begheue[n] En[de] sij[n] ghetrect bet op hore Die soe sere droeghe te vore En[de] begauens stormens altemale Dit quam de[n] porters h[ar]de wale Si worpe[n] knechte[n] ou[er] den mure Die ou[er] woeden ten seluer vre En[de] haelden core[n] dat si d[aer] brochte[n] Alsoe vele al sijs draghe[n] mochte[n] Dattie beesten souden eten H[ier] bi soe moghedi weten Dat gheen dinc en is soe quaet Op datmenre op heuet raet Sine mach werde[n] te menig[er] v[r]ome[n] En[de] tot enighe[n] baten comen Alse die dracht der porten dede Nv voeden si hare beesten mede Dus is haer storme[n] vergaen Des ander dages heb ic verstaen Nam orlof die ghemeente daer Oec soe verstondic ouer waer Dat he[m] allen wel dochte Datme[n] met storme[n] niet en mochte Die porte winne[n] wats ghesciede D[aer] waren binne[n] soe goede liede Des droeghen si ouer een Doe dochte he[m] alle[n] dat best sceen Dat si vore der porten bleue[n] Soe starc dat sise niet v[er]dreue[n] Soe soudense v[er]honghere[n] sciere H[er] ghye sprac ic wille al hiere Bliuen ligghende tot der doot Jc ne rume dor ghene[n] noot Die mi an comen mach Tot op minen sterf dach Jc en worde gheslaghe[n] ofte gheuae[n] Of met crachte wech ghedaen D[us] seide hijt selue als wijt hore[n] Coenre vlami[n]c w[ar]t niet ghebore[n] Men mach wel segghe[n] openbare Als ghi hore[n] sult hier nare Sy lieten hare storme[n] altemale En[de] wae[n]de[n] die porte v[er]ho[n]gere[n] wale En[de] bleue[n] ligghende op datte En[de] hadden hoede hare catte Die groot was ende starc En[de] een vreselijc ghewarc En[de] vaste bi der graft ghedreue[n] En[de] staende ter stede bleuen Si stont vander mure noort Een meester was in die poort Die sulke pilen conste make[n] Mocht hise d[aer] mede gheraken Hi soudse berne[n] op die stat Hoerdic segghe[n] dat hijs he[m] v[er]mat Oec ne woude hijs niet v[er]ghete[n] Hi dede des hi hadde v[er]meten Op ene[n] auont scoet hiere inne Sijn ghescut meer no minne Soe dattie catte w[ar]t ontsteken En[de] diere binne[n] ware[n] weken Wt der catten en[de] riepe[n] sere Bringt water edel here Die catte sal al verbornen Dat begonste sere tornen En[de] ghinghen doe dwater draghe[n] Hier om soe moghedi vraghen Of die poorters stille saten Die blide waren wtermaten Neen si niet dat suldi weten Sine hebben alle niet v[er]gheten Des speels des si te vore[n] ploen Jc seggu wel dat si doen Die ten bossche ware[n] vlvgghe Liepe[n] vaste ouer rugghe Want si scoten soe ouer sere Dat si ne mochte[n] in ghene[n] kere Der catten te hulpen comen Hadt he[m] die werelt moghe[n] v[r]ome[n] Dus w[ar]t die brant h[ar]de starc Men warp met blide[n] in dat warc Dat soe hoghe sloech die brant Datme[n]t sach al in hollant Tussche[n] vlaerdinghe[n] en[de] sciedam Sachme[n] besceidelijc die vlam Soe datme[n] waende mi[n] no mee Dant hadde gheweest tzierixzee Doeme[n] sach den groten brant Die poorters sende[n] alte hant An den graue enen bode Diet he[m] seide en[de] danckes gode Oec ontboot hi he[m] daer naer Dat si he[m] niet voer waer Senden bode ofte brieue Dor enighe[n] noot dor enighe lieue Q[u]ame[n]se ontsetten of si wouden Hi ontboot he[m] dat si souden Come[n] alsi eerst mochte[n] En[de] bat dat he[m] niet en v[er]dochte[n] Hi soudse ontsette[n] h[ar]de wale Hi beyde na den a[m]mierale Die soude comen in corter tijt Hi sende bode[n] sonder respijt Deerste bode was die galeide En[de] die boot die vore[n] beide Al tot caleys bi der zee D[aer] na sendi boden mee Met anderen scepe[n] te[n] a[m]mierale Die sine boetscap dede wale En[de] was een begheue[n] man Die he[m] die boetscap doe an nam Ua[n] zierixzee hebbic ghewaghe[n] Hoe si he[m] te were[n] plaghe[n] Wat si deden en[de] wat si dochten En[de] wat wonder dat si wrochten Al can ict ghesegghe[n] niet Elc bi he[m] dat is ghesciet M[aer] vanden meeste[n] openbare Heb ic wel na gheseit dat ware Nv hoort vanden andere[n] spele Dies me[n] niet ghesie[n] heeft vele Wanic in die werelt al Alsic v vertellen sal Dat ghesciede an die vaert Als da[m]mierael gheware wart Dattie graue he[m] ontboot Setti toe mit haeste[n] groot En[de] ghinc d[aer] om lope[n] selue En[de] mande sire galeide[n] elue Ja[n] paydroge sette oec mede En[de] mande d[aer] ter seluer stede Xxxviij. grote scepe En[de] q[u]ame[n] mit desen gheselscepe Op ene[n] dach op mase gheuare[n] Die g[r]aue en[de] sine lude waren Te sciedam en[de] saghen dat Dattie graue sette stappans ter stat En[de] ghinc varen dat hi mochte Ou[er] mase was sijn ghedochte Te wesen mocht he[m] ghescien Het wayde wel sere mittien En[de] ghinc op mase h[ar]de rieghe Jc weet wel dat ic niet en lieghe Die cogghe conde gheherde[n] niet Dies soe doghede[n] groot v[er]driet Die van harlam in die zee Want die cogghe brac ontwee En[de] bedroefde een deel liede D[aer] groot ia[m]mer an ghesciede Jn bornisse qua[m] dammierael En[de] paydroge alsoe wael En[de] bleuen driuen dat ghetide Dies die g[r]aue was wel blide En[de] woude vorder varen niet En[de] bleef nachts te gheeruliet Sand[er] daghes alst weder sochte Datme[n] ouer mase mochte En[de] there quam dat was bleue[n] Jn hollant en[de] daer na verdreue[n] Die ammierael porde voren En[de] liet dat den g[r]aue horen Dat hem volghede in gods name[n] Dat was den luden wel beq[u]ame Dus voer me[n] mit goeder stade[n] Soe datmen qua[m] met lieu[er] lade[n] Tot indscarde[n] an den weerf Doe ghinc men vare[n] anderwerf En[de] me[n] mochte vorder niet Dan nauwe in harinc vliet D[aer] bleef me[n] ligghende al den nacht Het w[ar]t wayende met sulker cracht Soe datme[n] d[aer] lach nachten drie Doe sochtet tweder seitme[n] mie Soe datme[n] op greueni[n]ge[n] doe voer Doe dedeme[n] teken en[de] boer Dattie porters mochten sien En[de] brande[n] opte[n] maste[n] mittien Vier bake[n] te menigher stede Entie poorters branden mede Alsmen noch in zeelant pleghet Dien nacht men d[aer] al stille leget Want men vorder niet en mochte Des ander daghes me[n] bedochte Datme[n] voer in zonnamare Doe al dat volc was come[n] dare Ghinc me[n] scaren doe dat heere Welc voren was soude ter were En[de] wie doen soude die achter hoede Den volke was soe wel te moede Datmen e[m]mer trac bet naer Doe mochtme[n] sien al oppenbaer Dat si emmer vechte[n] wouden En[de] doe si q[u]ame[n] recht an scouden Voere[n] si al enskijn voert Doe si leden dreyster oert Si voeren cume op ene[n] daghe Die langhe van ene[n] armborst slaghe Dit gheuiel he[m] harde dicke H[ier] om ist dat ic micke Dattie vlami[n]ghe yet dorre[n] segge[n] En[de] hollant wt de[n] prise legghe[n] Noch den g[r]aue haren here Oec en moghen si lachtere[n] nu[m]merm[er]e Den a[m]mierael en[de] de sine En[de] paydroge die grote pine Metten goeden luden dede Die waren van caleys wter stede En[de] wt paytan en[de] wt galissen Want sine conne[n] he[m] niet bewisse[n] Oec ware[n] d[aer] gasscoe[n]diaers mede Die en begaerde[n] ghene[n] vrede Want si om vechte[n] ware[n] come[n] Ghinct te scaden ofte vromen Nochtan seitden die vlaminghe En[de] maecte[n] daer of groot ghedinghe Mochte ons noch dat ghescien Dat si ons niet woude[n] vlien Soe w[ar]t sekerlike al vse Die scepe groot als huse Al warer noch alsoe vele Jn weet of si in spele Of in naerste seiden dat Want me[n] sach ter seluer stat Den g[r]aue va[n] hollant e[m]mer nake[n] En[de] weet wattie vlami[n]ghe make[n] Si clappe[n] gaerne vele quaet Dat dunct mi een arme daet Dat moghe[n] sire winne[n] an Alsoe goet is die man Dien ic hate alse dien ic mi[n]ne Al is die vrienscap d[aer] wel dinne Noyt en hordic man gheprisen Jn enigher sachter wisen Die van viande[n] quaet sp[r]ac gherne Jc raet elke[n] man tontberne Die vlaminghe moghe[n] niet segge[n] Noch in enighe[n] lachter legge[n] Dat se h[er] wille[m] yet besloep Of met haesten yet becroep Of mit roeke of mit miste Yet qua[m] dat niement en wiste En dorrens make[n] oec ghene clage Hi quam allencken viertie[n] daghe Eer hi betten weerde leet Die zeelanders die he[m] ware[n] wreet En[de] some noch sij[n]. sine connen Niet swighe[n] al sijn si v[er]wonne[n] Dats een plaghe die ic hate Ay god dor dine goede v[er]wate Die quade tonghen van zeelant En[de] maecse te nyete altehant Alle beesten sijn bedwonghen Vanden menschen m[aer] die tonghen Ne machme[n] bedwinghe[n] niet Ghelijckerwijs datme[n] siet Dat ene vonke onsteket al En[d]e verbrant groot en[de] smal Al dat is in ene stede D[us] is dbeghin va[n] alre quaethede Die tonghe diet wel merke[n] wille Men siet datme[n] hout al stille Met ene[n] breydel een starke rossie Al houtme[n]t mit sporen in die zide Men houdet nochtan in den monde Dat staende bliuet ene stonde En[de] alle die lude sijn bedwonghe[n] Mette[n] breydel die opter tonghe[n] Hem leghet al ist starc Datme[n]t stille hout in een parc Die[n] mensche soudic prisen mere Jn allen doene in allen kere En[de] dat hi starker ware allene Dan een lantscap al ghemene Die sine tonghe dwinghe[n] can Men soude he[m] heyten een machtich ma[n] En[de] starker als wi proeue[n] conne[n] Dan of hi ene[n] rese hadde v[er]wo[n]ne[n] Tfolc hadde langhen tijt gheleghe[n] Opte[n] watre sere versleghen Langhe wile mit nauwer spisen Soe datter someghe voere[n] lisen Wten h[er]e daer si mochten En[de] spise te cope sochten Want men noyt te vore[n] en sach Dat holl[ant]s here op dwater lach Alsoe langhe sonder lant Want ic dat ter waerheit vant Dat leden ware der daghe .xv. En[de] sijt nie hadde[n] soe siene Dat si in huse waren comen Al hadt he[m] groot goet moghe[n] v[r]ome[n] Si moesten ligghen in die scepe[n] Recht aldus waest begrepen En[de] recht op enen sondaghe S[ente] laurens auont leyde laghe Die van zeelant al ghemene Te neme[n] die spise allene Sonder der holland[er] danc Vier cogghen name[n] tsg[r]aue[n] dranc Si name[n] daer ten selue[n] male Voer bridorp dat weet me[n] wale Jn ene[n] scepe viue min Dan hondert vate biers wasser in En[de] soute[n] zalm en[de] vleischs D[aer] of hadde[n] si hare[n] eischs Tzeusche h[er]e voer voer bi Neffens duuelant seitme[n] mi Tussche[n] th[er]e enten lande Hem soude wese[n] du[n]cke[n] scande Soude[n] si die spise late[n] comen Si en soude[n]se hebbe[n] tot hare[n] v[r]ome[n] Die galeiden wordens gheware En[de] ghinghe[n] doe royen nare Dat sise int dijc water dreue[n] D[aer] si voer he[m] riden bleuen Alst tfolc een deel was ghegae[n] Heuet dat zeeusche h[er]e bestaen Dor ene creke te royen alle En[de] hoepten sere te hare[n] gheualle Alse die spise te hebbe[n] ghenome[n] Die si gheuare[n] saghen comen Die galeiders v[er]saghen dat En[de] setter ieghens d[aer] ter stat En[de] onder royden he[m] den ganc En[de] dedense keren al ghemanc After rugghe der cogghe[n] twee Ontroyden en[de] ware[n] ghevee Enen cogghe onuersien Van vrieslant en[de] v[er]sloeghen dien Dander drie leyden ter vlucht En[de] ontroyden doer die ducht Die si hadden dor tgrote here Want sine sette[n] te gheenre were Dese vier cogghen alsic versta Volchde[n] der spisen naer Al van marlant d[aer] sise vonde[n] En[de] lieten he[m] neme[n] ten selue[n] stonde[n] Ene[n] zeeusche[n] cogghe een scep mit bi[er]e En[de] die drie ontfloen nv hiere Het doech menich in sinen lande Die buten heuet grote scande Die spise quam voer al sonder danc En[de] daer naer eer yet lanc Wouden die zeelanders keren weder Dat si comen waren neder Tusschen dlant en[de] dat here Een galeyde warp hare ter were En[de] royde daer bi en[de] scoet soe sere Sine condent ghedoghen in ghene[n] k[er]e Sine moesten vlien te lande waert Oec quame[n] mede an die vaert Der hollanders vele met hare[n] staue[n] Die he[m] grote smete gauen Soe dat sise ten lesten dwonghen Dat si meest wter cogghe[n] spronghe[n] Dit deden si al hadden sijs scande En[de] moesten varen daer te lande En[de] trecten die cogghen naer En[de] ic seg v al ouer waer Hadde die galeyde bleue[n] ligghen Ene wile ic dar wel segghen Die cogge[n] waren alle d[aer] bleue[n] Want si haddense al begheue[n] Het was op ene volle zee Hadt gheebt wat wildijs mee Die cogghe[n] waren bleuen op tlant En[de] die luden waren te hant Wech ghegaen hare vaerde Want d[aer] en was nieme[n]t diet w[aer]de Dus was al zeelant in vlucht Dat dede der galeyden ducht D[aer] dreue[n] cogghe[n] sonder man Die he[m] die wint dreuen an D[aer] si om woeden toter kele Der luden was harde vele Die natscoe worde[n] an die vaert Doeme[n] des gheware waert Jndie poort doe waren si blide Dat dus verghinc an tsg[r]aue[n] side En[de] tzeeusche h[er]e ghescoffeert Alsoe scandelike weder keert Dit waren tsondaghe hare dade Entie g[r]aue wart te rade Dat hi die nast rusten soude En[de] tsanderdaghes vechte[n] woude Onde he[m] god der auontuere En[de] neme[n] dats he[m] mocht buere[n] Alsoe als wi segghe[n] horen Soe hadde die g[r]aue d[aer] te vore[n] Die grote scepe ghemannet wale Met sinen luden tenemale Al metten luden diere in ware[n] En[de] hadde gheset sine scaren En[de] voeren ghescaert die vore[n] soude Men wart te rade datme[n] woude Al becorten daer die dinghen Ten iersten dattie ebbe ghinghe[n] En[de] nemen dat he[m] werde[n] mach Het was op sente laurens dach Dien si truwelike baden Dat hi he[m] staen moeste in staden Met sire beden tot onsen here Dit daden si alle sere Die ebbe ghinc en[de] in gods name[n] Porden si doe alle te samen Als te voeren alle die viande Die d[aer] laghe[n] lanx te lande En[de] dweers de[n] diepe[n] te[n] selue[n] male Doe waende die graue wale Hebben die viande an ghestrede[n] Die voer he[m] in den diepen reden Soe dat si alle h[ier] om pinen En[de] worpe[n] wt mit langhen line[n] Ankers verre te lande waert En[de] trecte[n] doe metter vaert En[de] wan chaleys paydroge Die voren voer in h[aer] oghe Met .iiij. scepen tsamen ghebonde[n] Bleef sitten ten selue[n] stonden Op enen sande voer die poort Dat leit vander haue[n] noort Des men sere was tonghemake Dat hijs hadde an sulke sake En[de] ment ghebetren niet en mach Alse die g[r]aue dat versach Dede hi die anckers wte setten Achter en[de] vore sonder letten Die scepe te same[n] binden vaste Want die viande die wrede gaste Waren doe van he[m] niet verre En was ghee[n] wonder al was hi erre Dat he[m] gheuel die auontuere Dat .iiij. scepen op die vre Vanden besten sitten bleuen Opten sande he[m] beneuen En[de] moesten sitten dat ghetide Des die viande waren blide Want si waenden openbare Dat daer bi verloren ware Tsg[r]auen doen altemale Want si waenden h[ar]de wale Die scepe bornde inde[n] gronde Want si wulden optie stonde Ene[n] cogghe met droeghe[n] stroe En[de] mit peke en[de] waende[n] soe Die scepe berne[n] daer si laghe[n] En[de] thoghe[n] voert als donse saghe[n] Dat si dat vier bochte[n] voert Ghinghe[n] si zeilen buter boert Om dat vier van he[m] te weren Reeden si glauien en[de] spere[n] O[m] dat vier van he[m] te stoten Dand[er]e met armborste[n] scote[n] Soe ouer sere die tfier brochte[n] Dat sijt gheherden niet en mochte[n] En[de] moeste[n]se keren danen si q[u]ame[n] En[de] ware[n] wel na alte same[n] Verbrant mitten selue[n] viere M[aer] si voeren te lande sciere En[de] begauens des berrens al Die g[r]aue prijsde dit gheual Dat den sinen come[n] was alsoe En[de] was in sulke[n] wille doe Dat hi woude neme[n] die nacht ruste En[de] slapen laten die slape[n] luste En[de] tsander daghes neme[n] dan Dauontuere die he[m] god an Want mocht hijs enich sijns lide[n] Soe en woude hi nachts niet stride[n] Die graue ende sine partie Waenden dattie fiere h[er] ghie Dat hi bliuen soude ligghe[n] stille En[de] haers ontbeide[n] en[de] hadde[n] wille Die nacht te ruste[n] dat ware dach En[de] neme[n] dan dats he[m] w[or]de[n] mach En[de] souden alle eten gaen Vanden auonde alsijt bestaen Begonde die vloet te gane Entie vlami[n]ghe quame[n] ane Metten stroe[m] driuende toe En[de] tsg[r]aue[n] lude wape[n]de he[m] doe En[de] troesten manlijc and[er]en sere En[de] beualent onsen here Die goede worden h[ar]de blide En[de] quade droeue an dand[er] side Goede knape[n] die daer waren Comen in des tsg[r]auen scaren Worde[n] ridders diere wouden Dand[er]e latic ombescouden Die he[m] stoutelike woude[n] were[n] Jc wane noyt ma[n] sulke .ij. here[n] Sach come[n] des ghelike te[n] stride Alse dese twee op elke side Die vlami[n]ghe hadde[n] volx soe vele Dat sijt waende[n] al te spele Metten hope hebbe[n] ghewonne[n] H[ier] om waest dat sijt begonne[n] Want si haddent harde siene Jeghe[n] ene[n] man hadden siere tiene Opten watre ghereit te[n] stride En[de] opten lande ten selue[n] tide Driewerf alsoe vele liede Jc wane noyt eer ghesciede Dat soe clene partie vacht Jeghen alsoe groten cracht Doe die vlami[n]ghe q[u]ame[n] toe Met grote[n] oestele[n] scote[n] si doe En[de] mit spri[n]ale[n] menige[n] q[u]areel Die g[r]aue hadder voer sijn deel Veel menighen seg ic v Doe sprac die g[r]aue het is nv Wel tijt datmen ghelde Wine moghe[n] niet vlien te velde Nv laet ons weren of wi conne[n] Want sekerlike ic siet ghewonne[n] Die he[m] weert ic salt he[m] lonen Die oec steerft god salne crone[n] Jn hemelrike al hier bouen Die blijft te liue me[n] salne louen Die werelt dore vort an Dus troeste die ionghe man Sine luden tot dien stride En[de] men scoet ten seluen tide Met .lx. hoestelen en[de] sprinale Die bant armborste[n] weet me[n] wale Scoter .cc. ofte mee Die pilen vloeghe[n] alst ware snee H[ier] mede scoetmen mit ghenende Doe si quame[n] soe ghehende D[aer] dene p[ar]tie dander sochte Dat men met clene[n] boghe[n] mochte Scieten doe in den hoep Wort daer quarelen goede[n] coep Met .M. armborste[n] ofte meere Scoetme[n] wel wt tsg[r]auen here Sonder dat si weder scoten Die pilen vloeghe[n] dat si roten Ghelijc recht oft ware bien Jc waent noyt eer was ghesien Jnt vergaderen soe sere scieten Doeme[n] der stene mochte gheniete[n] Ghinghen si deelen sonder ghetal Jnt holl[an]tsche h[er]e w[ar]t een ghescal Die baniere nam in die hant Een scoen ionc vrome seriant En[de] maecter he[m] mede te hant D[aer] hi die meeste porsse vant En[de] droech al d[aer] tsg[r]aue[n] baniere Hem volghede goede lude sciere Die he[m] wel proeueden in der noot Doe w[ar]t daer gheruchte groot En[de] riepe[n] doe alte hant Ay hollant hollant hollant Doen riepmen hollant prijs Des bin ic vroet en[de] wijs Dat noyt man hoerde roepe[n] soe Jn enen stride alsme[n] dede doe Alse die strijt vergadert was Hoerde noyt man sulc gheclas Men stac me[n] sloech en[de] warp Men scoet menighe[n] pijl scarp Manlijc anderen ieghen thouet Si vochten soe des ghelouet Datme[n]t ene mile horen mochte Beide worp ende gherochte Die vlami[n]ghe wo[n]ne[n] ter ierst[er] ioeste Drie scepe die donse moesten Alle rumen dor die noot Die sire in vonden sloeghe[n] si doot Si waren worden des te rade Dat si souden sonder ghenade Al verslaen dat si wonnen En[de] dat si verlopen connen Des droeghen die vlami[n]ghe ou[er] een D[aer] w[ar]t gheworpen menighe[n] stee[n] Vanden koketten neder waert En[de] vanden castele dat wel hart Die hollanders hadde[n] int beghi[n]ne[n] Sulc verliest hi waent winnen En[de] waenden bi na sonder were V[er]slaghe[n] hebbe[n] thollantsche here Daer om bestonden sise ieghe[n] nacht Alsmen int starcste vacht Recht alse die sonne was onder Sachme[n] daer ghescien een wonder In enen casteel op ene[n] maste En[de] int tot soe waren gaste Die hollantsch volc sere quelden En[de] menighe[n] man neder velden Want si worpe[n] menighe[n] steen Ten lesten male sach me[n]re een Dat hi vande[n] castele spranc Jnden watre en[de] eer yet lanc Viel tkoerket altemale Vanden scepe neder te dale Dan mochte sonder scade niet liden Nv waren die hollanders in dat stride[n] Sere verlost van desen doene Des waren si te bet coene Want si te voren ware[n] verladen Nv en mach he[m] niet scaden Die stene die va[n] boue[n] quamen Haren loep si doe name[n] En[de] spronghe[n] int scep he[m] lude[n] toe En[de] dreue[n]se alle d[aer] wte doe Of sloeghense doot die si vonden Dus keerdet spel te die[n] stonden Die te voren hadden dbeste Si verloren nv int leste Die .iiij. scepe te voren Op tsant saten als wi horen Ware[n] comende driue[n]de an Si hadden binne[n] menighe[n] man Die sere droeue ware[n] te voren En[de] rouden dat si ware[n] ghebore[n] Dat si soe spade q[u]ame te stride Si waren nv soe ouerblide Dat si mede striden mochten Hoort wattie meesters dochten Dies si hem berieden sciere Si deden make[n] grote viere Van droeghen houte dat bernde s[er]e Die dat beriet wiste mere Alst was in de[n] besten brant Sloeghe[n] si d[aer] an hare hant En[de] worpe[n] tand[er]e ieghe[n] thoeft D[aer] mede worde[n] si alle verdoeft Dat si al d[aer] ter stede wonnen Entie vlami[n]ghe diet begonnen V[er]loren d[aer] al dat si brochten Alsoe dat si niet lang[er] vochte[n] Dit duerde toter midder nacht Datme[n] voren aldus vacht En[de] men seide al openbare Dattie strijt verwonne[n] ware Des si blide waende[n] wesen Men gaf drincke[n] en[de] mit desen Quam een bode die seide here Men vecht h[ier] by noorde[n] sere Ghine sent he[m] hulpe si sij[n] v[er]lore[n] Want si hebbe[n] sulken toren D[aer] sijn versscher lude noot Si sij[n] v[er]moert die p[or]se is groot Sent he[m] hulpe si sij[n] behouden Mach ics bliuen ombescouden Of ic selue come dare Sp[r]ac die g[r]aue brengt mi mare Ofts he[m] doet alsulke[n] noot Jc auontuert eer ter doot Eer icse soe laetse bederue[n] Jc sal lieuer mit he[m] sterue[n] Dus ghinc die bode wed[er] te stride Die cortelike keerde blide En[de] seide h[er]e hets al ghewonnen Alsoe als wi ghemerke[n] conne[n] En[de] wel proeue[n] moghe[n] tware Die viande ligghen hier entare Op tlant die scepe groot Die lude gheuloen ofte doot Die vaste scep merke ic wale Dat hier leghet te dese[n] male Alre naest v sonder een D[aer] an en is twifel ne gheen Het sijn viande openbare Want ic w[ar]t daer in gheware Die sw[ar]te leeu an die baniere Ghetandeert de[n] stoc d[aer] w[ar]tme[n] sciere Roepende holl[ant] parijs hollant Slach w[ar]p hier is viant Men warp al datme[n] mochte En[de] alst den ghene[n] doe dat dochte Dat sijt gheherden niet en conde[n] Hieuven si tseyl te[n] selue[n] stonden D[aer] si mede ghemerret waren En[de] dreuen vore des tsg[r]aue[n] scare[n] Metten stroe[m] want ebbe ghinc Jc hebbe v[er]staen in ware dinc Dat in den scepe was h[er] ghie Die den neue lach alsoe bie Hi dreef wech wt sine[n] handen En[de] rechte voert es hi bestande[n] Die dach te blasen ouer al Die pipen maecte[n] groot ghescal Dus duerde die strijt va[n] vesp[er]tide Tot anden daghe sonder mide Datter clene ruste was Oec dar ic mi vermete[n] das Dattie ghene die doe laghen Jnder porten en[de] toe saghen Meer int h[er]te bedroeuet waren Datti die vochte[n] ieghe[n] die scaren Want si saghen die lude striden En[de] deen den andere[n] niet vermiden Dor haren wille diere ware[n] besete[n] En[de] sine conste[n] niet gheweten Hoet mit he[m] is vergaen An wien hare leuen soude staen Naest gode tenseluen tide Waest wonder dat si ware[n] onblide Want si hoerden in der nachte Die ontscamel dorperlike knachte Quame[n] lope[n] te menigher vre En[de] riepe[n] op an den mure Trouwe[n] nv eest al ghedaen V g[r]aue is doot ofte gheuaen Wat sal uwes nv ghescien Sulc v[er]uaerde he[m] in dien En[de] sulc hielt ouer scere[n] En[de] hoepte me[n] salt bet v[er]were[n] Ten was ghee[n] wonder sekerlike Want te voren in arterike Was porte soe vromelike ontset D[aer] die van binnen niet bet Mochte[n] toe doe[n] noch oec deden Want si hadde[n] menighe[n] wrede[n] Viant. voer he[m] diet benam Recht alst opten daghe quam Soe v[er]re datme[n] mochte sien Den ene[n] volghe[n] de[n] andere[n] vlien Worden die van zierixzee Sere blide wat wildijs mee Doe si die galeide saghen Al om tsg[r]aue[n] here iaghen En[de] royen en[de] trompen Entie viande zuutw[aer]t cro[m]pen Saghen sijt v[er]wo[n]nen te[n] selue[n] tide Si danctens gode en[de] ware[n]s blide Dat doe ghee[n] wond[er] en sceen Want si troost el ne gheen Hadde[n]. hadt die g[r]aue v[er]loren Alsi ghesproke[n] hadde[n] te voren Dan wt te gane optie vre En[de] neme[n] die auonture Die he[m] god hadde ghegheue[n] Man en[de] wijf hadde[n] haer leue[n] Jnt dauontuere dan gheset Nv waest he[m] allen come[n] bet Dat si bet waren in hoghen Des si gode danke[n] moghen Si daden hare rechte scout Dit mach v[er]stae[n] ionc en[de] out Si dienden hare[n] rechte[n] h[er]e Dat he[m] te prisen is sere Entie h[er]e sijt seker das Dede dat hi sculdich was Hier latic die tale bliue[n] En[de] sal v voert een deel scriue[n] Hoot voert ghinc opten dach Alsoe dat volc dat versach Die alre lest hadden ghestreeden Dattie ghene bi he[m] reeden Die bind[er] nacht op he[m] vochte[n] Hoert wes si he[m] bedochte[n] Si worde[n] roepende te hant Ay hoe parijs parijs hollant En[de] ghinghe[n] se houwe[n] en[de] luke[n] En[de] liete[n] he[m] niet ghebruke[n] Dat si te lande gheuare[n] ware[n] Si spronghen tot he[m] sonder spare[n] En[de] dreuense wte[n] scepe daer Den enen vore den and[er]en naer En[de] oec datmer sulc gheprant Dand[er]e vloen in duuelant Sac op pac en[de] ghinghe[n] vlien Oec soe mochte [men] d[aer] wel sien Datter menich int water spranc D[aer] he[m] die grote noot toe dwanc En[de] wae[n]de[n] ontswe[m]me[n] het was v[er]lore[n] Die stene deden he[m] sulke[n] toren D[aer] me[n]se mede w[ar]p ter doot D[us] ontfenghe[n] si scade groot Bede van goede en[de] van liede[n] Het ware ia[m]mer te bedieden En mochte niet wese[n] sond[er] scade D[aer] me[n] soe vacht sonder ghenade Ene[n] nacht al dore entore D[aer] na in wel corter vre Begonde een scep vele saen Dat wten stride was ontgae[n] Sij[n] zeyl te hale[n] en[de] woude vor bi Die vloet ghinc seitme[n] mi En[de] q[u]ame[n] zeilen bi lieu[er] lade Voer bi al th[er]e sonder scade Dit mochtme[n] h[ar]de wel sien Want al th[er]e lach nochtien Vaste ghecoppelt side an zide Dat si ontq[u]ame[n] des ware[n] si blide Zeelanders w[are]nt allegader En[de] h[er]en ghyen hare[n] vader Liete[n] si doe bliue[n] achter Dat si ontfloe[n] dat was he[m] lacht[er] Si zeylden vloechs te[n] bette[n] w[er]de Dat he[m] nieme[n]t en kerde Si zeylde[n] daer bi een zant Si souden winde[n] alte hant Tzeyl bet hog[er] die mast vel Si mochte[n] tgheluc p[r]isen wel Datse die mast niet doot en sloech Oec soe waest hare ongheuoech Doe q[u]ame[n] sceepkine diese brochte[n] Doe si voerder niet en mochte[n] Ant dlant va[n] scoude[n] ande[n] dike En[de] daer buten anden stike Soe dat si wech moeste[n] gaen And[er]es heb ics niet verstaen Die fiere liebaert die stoute h[er] ghie Lach nochta[n] seitme[n] mie Met vijf scepe[n] opten stroem En[de] sach dand[er]e vare[n] des na[m] hi goe[m] Die stroe[m] w[ar]t gaende en[de] hi want Van ene[n] scepe tseyl te hant En[de] woude voer bi peinsic wale Hen street an ten selue[n] male Die a[m]mierael met eenre galeide[n] Die si van he[m] daden sceide[n] En[de] weerde[n] he[m] met crachte soe En[de] corue[n] hare[n] cabel toe Doe[n] qua[m] ghedreue[n] an sine[n] danc Die wint was clene en[de] cranc Die a[m]mierael seitme[n] mie Op tsg[r]aue[n] cabel en[de] h[er] ghie Qua[m] na ghedreue[n] oec d[aer] an Dat he[m] coste menich man D[aer] mochtme[n] sien stride[n] sere D[aer] vacht elc alse een here Die te vore[n] in der nacht Van onscemelheit niet en vacht Die moeste he[m] scame[n] en[de] ghi[n]c stride[n] Men scoet en[de] w[ar]p an beide[n] siden Die des nachts hadde[n] gherust Dochte mi dat nv vechte[n]s lust Die vechte[n] te vore[n] niet e[n] mochte[n] Die u[er]boude[n] he[m] als mi dochte[n] En[de] vochten soe wtermate[n] Dat he[m] selue[n] mochte[n] haten Die vlami[n]ghe wel om dat si Den hollanders q[u]ame[n] soe bi Die pensden om die scande Die si deden in haren lande Dus v[er]loes h[er] ghye den seghe Die[n] hi te voren alle[n] weghe Plach te hebbe[n] in elke[n] stride Soe dat hi ten selue[n] tide Bat detme[n] vanghe[n] soude Me[n] warp of alsoe houde De[n] sw[ar]ten liebaert onderuoet En[de] stac op metter spoet Den roden leeu in sine stat Alse die g[r]aue versach dat Ghinc hi ten neue die he[m] gheuae[n] Gaf. en[de] doeme[n]ne van daen Leede[n] soude woudeme[n] slaen Doot. dus moesti gaen Jn die galeyde of hi w[aer] doot H[ier] toe dwancse die noot D[us] is hi in die galeide come[n] Ter w[aer]heit heb ic vernome[n] Die a[m]mierael vincs niet M[aer] aldus ist ghesciet Dat hi quam in die galeide Die h[ier] of anders yet seide Der w[aer]heit soude hi misse[n] sere D[us] was gheuanghenghe[n] dese h[er]e Die heuet brocht in deser noot En[de] met ouermoede doot Menighe[n] man alst wel sceen D[aer] bleef leuende nu[m]mer een Die mit he[m] int scep q[u]amen Sine bleue[n] doot alle te same[n] Of gheuaen diere was niet vele Wat lach he[m] an desen spele En[de] wat recht lach he[m] an tgone Dat hi woude sijns oems sone Onterue[n] en[de] siere moye[n] kint Jc weet wel datme[n] niet en vint Yeuer bescreue[n] dat hollant Soude behore[n] ter vlae[m]scher ha[n]t Noch doestzide vander scelt M[aer] dicwile heeft me[n] ghetelt Dattie vlami[n]ghe sprake[n] an Die westerside ende man Soude die g[r]aue d[aer] of wesen En[de] oec hoe dat q[u]ame in desen H[er] ghye bestonts e[m]mer niet Al ist nv aldus ghesciet Hi heuet oud[er] broed[er]e da[n] hi es M[aer] eens dinc bin ic ghewes Onghegoet was hi doe Hadt he[m] moghe[n] come[n] h[ier] toe Dat hi den neue hadde u[er]dreue[n] Soe ware hi selue g[r]aue bleue[n] En ca[n] ghewete[n] niet hoe langhe Hi mochte misschie[n] bi bedwa[n]ghe Ene wile hebbe[n] ghesijn M[aer] seit tgheloue mijn Alse die partien va[n] zeelant Die he[m] dit brochte[n] in hant Onderlinghe hadde[n] ghekeue[n] En[de] hi an dene si ware bleue[n] Dand[er]e p[ar]tie soude dan sciere Hebbe[n] gheseit wi brochte[n] hiere W[aer] an sijn wi gheraect Wi hebbe[n] groot h[er]e ghemaect Hi leghet ons nv ond[er] die voet Een and[er] raet ware ons goet Wi hebbe[n] trechte oer verdreue[n] En[de] dese[n] man alsoe verheue[n] En[de] hi doet ons alle[n] scande En[de] wil ons iaghe[n] wte[n] lande En[de] heffet onse viande[n] alte boue[n] Dit en willen wi niet lang[er] loue[n] Wi hebbe[n] misdaen alte sere Jeghe[n] onsen rechte[n] here Dit soude[n] si pense[n] en[de] w[er]k[er] na En[de] hale[n] weder als ic versta Soe soude tghemee[n]te va[n] holla[n]t H[ar]de sciere kere[n] die hant Mette[n] porte[n] al ghemene Soe en mocht hijs niet berechte[n] allene Met eenre p[ar]tien vande[n] lande Elc soude pense[n] om die scande Die he[m] te vore[n] ware ghesciet D[us] ne mochte hi lang[er] niet H[er]e bliue[n] ouer een Want stappans ter stede scee[n] H[er] ian va[n] rinisse moeste vare[n] Sij[n]re vaerde wt sij[n]re scare[n] Want hi he[m] niet gheloefde wel Daert he[m] d[aer] na misfel Alse h[er] ghye gheuanghe[n] was En[de] me[n] op tlant ghew[aer] w[ar]t das W[ar]t there al te barenteert En[de] elc tot sine[n] lande keert En[de] droeghe[n] mit he[m] dat si mochte[n] Jc wane si niet meer en dochte[n] Die poort te soeke[n] op ene[n] dach Doeme[n] die lude vare[n] sach En[de] te voet gaen mede W[ar]t me[n] blide binder stede Doe[n] ghinghe[n] si wt om ghewin En[de] haelde[n] doe dat goet in Die winne[n] woude wan aldaer Dit was in ons heren iaer M. ccc. ende viere Dat g[r]aue willem in deser maniere Den wijch op goude mit scepe[n] wa[n] En[de] versloech menighe[n] man Oec verloes hire selue liede Die selue dach doe dit ghesciede Waest mae[n]dach vor onser v[r]ou misse Te half oest sijts ghewisse En[de] was sente laurens dach Datme[n] die vlaminghe come[n] sach Jeghen den g[r]aue daer te stride En[de] was omtrent vespertide Doe si des strijts begonnen En[de] waendent al hebbe[n] ghewonne[n] Want si vochten met groter cracht Tote ouer die midder nacht En[de] doet ghinc daghen recht Began weder tgheuecht Voer p[r]imetijt in der uloet Waest datme[n] den wijch bestoet En[de] duerde tot middaghe Doe gheuel he[m] sulke plaghe Dat h[er] ghye bleef gheuaen Als ghi te vore[n] hebt v[er]stae[n] Dit moghe[n] si te rechte claghe[n] Nv soe mogedi mi vraghe[n] Waer om dat ic niet en noeme Die vande[n] stride was die bloeme Of die quaeste of die beste Of die vorste of die leste Mi du[n]ct ic prise algader Al hadde elc ghesijn mij[n] vader Jn wist hoe bet gheprisen En[de] mine[n] viant in alre wisen Ne wistic waer om spreke[n] lachter Sonder den ghene[n] die tsnachs trac acht[er] Trouwe[n] daer wasser vele Die niet en quame[n] toten spele Dat si stene worpe[n] mochte[n] Jc wane dat si anders dochten Men hadse dsaghes niet ghesien Sine pijnde[n] he[m] wech te vlien Dat toechde[n] si wel in ghelate Vande[n] galeyden qua[m] die bate Die some achter laghe[n] doe Oec bename[n] si dat daer toe Die clene scepe niet en quame[n] Woudicse noeme[n] al bi name[n] Men mochte segghe[n] dat ic bi nide Lude lachterde in den stride En[de] dor miede gaue prijs Jc en sal niet doe[n] in alre wijs Yement te prise[n] voer sij[n] oghe[n] Want wi wel merke[n] moghe[n] Dat he[m] die goede scaemde[n] sere En[de] peinsde[n] om die ere En[de] sijn lijf wilden verweren Jn gaue te lone niet .ij. peren Die mi den prijs gaue allene Die alle die goede luden ghemene Metten liue verdienden daer Jc dar wel segghen ouer waer Dat edel luden vochte[n] wale Entie porters ten selue[n] male Entie ghemeente vacht oec wel Jn weet wat daer toe segghe[n] el Jc mochte misscie[n] prise[n] den ene[n] Een ander sout alsoe niet mene[n] Jc mochte oec swighen dien Diement vele bet hadde ghesien Doen dat enich and[er] dede Dat ware grote dorp[er]hede Dat ic bi name[n] prijs haer gaue Een vroet ma[n] wilde om gene haue Datme[n] prijsde openbare Oec sal ic v segghen tware Die quade wille[n] niet ghelachtert sij[n] Dat seit mi tgheloue mij[n] Manlijc ken he[m] selue[n] wale Dat ic segghe dese tale Dats om dat ic beghere Dat die goede he[m] echter were En[de] doe bat dan hi doe dede En[de] houde altoes sulken sede Datmen van hem spreke[n] mach Na zijnre doot menighe[n] dach D[us] sal leuen na sine doot Sine name dats ere groot Gaue me[n] hem prijs in sijn leue[n] En[de] woudi d[er] doghet begheue[n] Soe waert quader da[n] te vore[n] Soe ware al die prijs v[er]loren En[de] wart in spot v[er]keert al Hoert wat ic v segghe[n] sal Waert dat ic worde des te rade Dat ic lachtere[n] woude die quade Jc mochte sulke spreken lacht[er] Bi namen hi soude mi volghe[n] acht[er] En[de] slaen mi doot en[de] oec dien Die dit lase mochte ghescien D[aer] om sprekic int ghemene Die vroede weet wel wat ic mene >En[de] salre om pensen dach en[de] nacht Ken he[m] selue[n] dats die macht En[de] peinse dat hi d[aer] misdede En[de] beter he[m] teenre and[er] stede Dat is vele bet mij[n] raet Dan hi v[er]dient datme[n] heit quaet Soe mach prijs en[de] eere ontfae[n] En[de] den and[er]en name of dwae[n] Ghi mogh[et] segghe[n] wine hoerde[n] nie Me[n] gaf prijs wats ghescie An deen zide vande[n] stride Dit soe sietme[n] alle tide En[de] ghine wilt niet prise[n] ene[n] ma[n] Sond[er]li[n]ghe wat legter an Hier op mach ic a[n]tw[er]de[n] nv Jc hebs een deel gheseit v W[aer] om dat ics mi v[er]mide Prijs te legghe[n] ant tsg[r]aue[n] zide An dand[er] zide ken ic niet Die lude enich dus ghesciet En[de] en ken niet haer dade M[aer] dats mi come[n] inde[n] rade Dat ict d[aer] om acht[er] late Te prisen die bi hare o[m]mate Bi ou[er]moede en[de] bi onrechte Willens come[n] in gheuechte En[de] trecken aen des niet en bestaet He[m] meer cracht en[de] ou[er]daet Pijn si d[aer] om in alre wisen Te doen soe salmense d[aer] o[m] prise[n] Dat docht mi wesen onghehoert Diet beter weet die brenct voert Jc laets mij[n] recht wel te niete Die ionghe graue die in v[er]driete Langhe tijt hadde ghewesen En[de] achter een gheleghe[n] i[n] dese[n] Seue[n]tie[n] nachte[n] inde[n] scepe[n] Al ghewapent moghe[n] sine hepe[n] En[de] sine lede[n] zeere sweere[n] Mochte lusten en[de] beghere[n] Te come[n] daer si ruste name[n] Dat mochte[n] si doe[n] al sond[er] scame[n] Hi voer op anden auont Sere blide en[de] al ghesont En[de] alle die op varen wouden Voeren sonder strijt an scoude[n] En[de] ghinghe[n] tzierixzee D[aer] en was doe[n] gheen stride[n] mee Hier vore[n] hebbic gheseghet Wes die vremde here[n] pleghet En[de] hi wille bedwinghe[n] tlant Doe middelborch ghinc in hant En[de] op gaf haren ghyen Des dar ic herde wel gheliden Dat bi ionch[er]e wille[m] was Die he[m] bat selue das Dat si die poort op gheue[n] soude[n] Op dat hi mochte behouden Vare[n] wech al daer he[m] dochte Dat hi seker wesen mochte Doe gauen si ghisele bi vorworde[n] En[de] oec bi besproke[n] worden Dat hi die core niet soude doe[n] af Die he[m] die co[ninc] willem gaf En[de] hare[n] vesten soude[n] breke[n] By enighen rade by enighe[n] treke[n] Dit swoer hi hem te[n] heylighe[n] d[aer] En[de] gaf he[m] brieue dats waer Oec ghelouedi openbare Waert dattie g[r]aue d[aer] nare Te lande quame en[de] hi d[aer] aue Here worde en[de] graue Waert mit stride of mit vrede[n] Of waert mit eendrachtichede[n] Of hoe dat ware in welker wise Hi soudse laten als hise Ontfinc opten seluen dach En[de] hare ghisele sonder gheclach Weder gheue[n] quite en[de] vri En[de] gaefs hem brieue seitme[n] mi En[de] oec zeglen twee Sij[n]s en[de] sijns broeders of niet mee Besiet hoe hijt heuet behoude[n] Mach hijs bliuen onbescoude[n] En[de] of me[n] h[ier] om prisen mach Want opten goeden sinxen dach Dede hi breke[n] hare veste Dit dochte sinen rade dbeste Die middelboerch die poerte hate[n] Dit ne dorsti oec niet laten Vanden ghene[n] diet he[m] rieden Wat mocht ander sijns bedieden Dan hi was bedwonghe[n] sere Hine waest niet al hiet hi here Sine baliuwen hilde[n] bedwonghe[n] Bede den ouden en[de] den ionghe[n] Die sine lude wesen souden Bede den ionghe[n] en[de] de[n] ouden Consti bedwinghen vander vere Dit qua[m] bi di hi vanter were Hi was bedwonghe[n] alst wel scee[n] Hine liet niet ene[n] steen Gheheel bliuen an die poort Oec soe heb ic ghehoert Doe hi die veste moeste doe[n] breke[n] D[aer] quame[n] lude met valsche[n] treke[n] En[de] daden he[m] neme[n] ghisele mere Dan hi hadde ghenome[n] ere Ende wt ghelesen toe bi name[n] Bi gode des mochte hi he[m] scame[n] Dat hi dus brac sine voerwaerde Jc wane dat hi segghen hoerde Doe hi in hollant come[n] was Wat hi behoefde hine hilt ni[et] das D[us] wondert mi dan datme[n] d[us] priset M[aer] mij[n] h[er]te mi dat wiset Dat deden die ghene diene hilde[n] Jn bande en[de] mede stilden Hare vyande[n] en[de] ond[er]daden Noch soe heb ic mi berade[n] Hoe dat qua[m] hine had te broke[n] Wille[m] datt[er] was ghesproken Trouwe[n] het was wond[er] g[ro]ot Hine hadde gheuae[n] of ghedoot Bi zulken rade die hem was bi M[aer] ic wane het bleue[n] si Dat els niement toe en brochte Dan mij[n] h[er] Jan als mi dochte Van rinisse die houessche vyant Jc weet dat in zeelant Soe houesch en was va[n] alre dade[n] Sine vriende[n] dat was grote scade Dat hi hem hilt an zulker kere Dat hi zine[n] rechte[n] here Of ghinc in desen doene Want hi vrome was en[de] coene En[de] sine[n] viant houesch ghenoech Haddi ghedaen al sulc gheuoech Dat hi zine[n] h[er]e hadde ghedient En[de] trouwelike ghesij[n] sij[n] vrient Hi hadde he[m] ghegheue[n] alte male Den prijs sond[er] and[er] tale Alse die graue hadde lede[n] Den strijt en[de] hi bind[er] stede[n] Come[n] was danctijs gode En[de] sende wt sine[n] bode En[de] ontboet wie in come[n] woude Dat hine gheerne ontfae[n] zoude Behoude[n] lijf en[de] goet En[de] die ghene diet soe stoet Dat hi ballinc hadde ghewese[n] En[de] dieme[n] meest mistrout i[n] dese[n] Moste[n] vare[n] te ghisele[n] legghe[n] Ter stat die me[n] he[m] zoude segghe[n] En[de] haer goet soude he[m] volge[n] Ballinghe[n] d[aer] me[n] op v[er]bolghen Te voren was die quame[n] in Een deel dit was goet beghin Oec ware[n] d[aer] dies niet dorste[n] bestae[n] Soe vele hadde[n] si mesdaen Die te vore[n] ware[n] vrient Hadde[n] h[er] ghyen soe ghedient Sine dorsten niet bliue[n] i[n]de[n] la[n]de En[de] vloen wt des hadde[n] si scande En[de] liete[n] bede goet en[de] erue Dat dochte mi qualike[n] h[aer] bed[er]ue Jn weet w[aer]t her ghye neme[n] sal D[aer] hise mede sal goede[n] al D[us] is den g[r]aue hulde ghezwore[n] Die h[er] ghye hier te vore[n] Hadde ghehoude[n] ou[er] h[er]e Swoere[n] dat si ne[m]m[er]meere Den g[r]aue wille[m] ghinghe[n] af H[ier] mede hi vergaf Al dat he[m] was misdaen Nv soe heuet hi v[er]staen En[de] sine lude mede Dat inde[n] dune teenre stede[n] Ware[n] wel viM man Die alle wapen hadde[n] an Behalue[n] dandre die d[aer] ware[n] Die graue dede stappans vare[n] Twee galeyde[n] voer dat lant Si seynden bode[n] alte hant Aende[n] g[r]aue om ghenade Dat hi zijn edelheit dade En[de] hise vinghe d[aer] t[er] stede Behoude[n] lijf en[de] lede DJe graue w[ar]t te rade soe Dat hi bode seinde doe Te paleuoets heyde diese vi[n]ghe[n] Die vlami[n]ghe doe met he[m] ghi[n]ghe[n] Ene soe ou[er] grote scare Dat wond[er] te segghen ware Est o[m]mate dats mi wondert Elken broed[er] meer dan ho[n]dert Te leden diere om ware[n] come[n] Die g[r]aue ne hadde tsine[n] vrome[n] Niet soe vele luden op goude Doement eerst bestande[n] zoude En[de] d[aer] me[n] den strijt mede wan Tenigher stede nie v[er]nam Datme[n] soe menighe[n] va[n]ghe[n] sach Sonder stoet en[de] zond[er] slach En[de] sond[er] wed[er] crone[n] yet Men dede gaen tflaemsche diet Rote an rote in zierixzee Ghelijc datme[n] driuet vee Men dreefse in cloest[er]en en[de] i[n] k[er]ke[n] Wildi v[er]stae[n] soe moghedi m[er]ke[n] Hoeme[n] weet hoe veelre was Die rechte w[aer]heit das Dat mense riep al te samen En[de] dede bescriue[n] al haer name[n] En[de] ghincse delen haer en tare[n] D[aer] soe mochtme[n] hore[n] tware[n] Want dat wistic emm[er] wale Men leuerder wt bi ghetale Vter mind[er] broed[er] poorte Xxxiic sonder boorte Datter ghehoert was wte[n] scrichte Naecte knechte en[de] clene wichte Wter kerken wie soets wondert Worden gheleuert xv hondert Behalue[n] wiue en[de] gaertsoene D[us] weetic in desen doene Datter bleef behoue[n] wale VM teene[n] male Behalue[n] die d[aer] ontghinghe[n] En[de] ongaen ware[n] doe sise vi[n]ghe[n] DJt was indie zelue weke Dat dit ghesciede d[aer] ic of spreke Dattie g[r]aue hadde de[n] strijt Recht op die zelue tijt Dat die strijt ghewonne[n] was Worde[n] tsgraue[n] vyande[n] das Te rade dat si openbare Seyden dat v[er]wonne[n] ware En[de] die van hollant ware[n] doot Jn middelborch seitme[n] al bloot Dat al doot ware gheslaghen En[de] ene[n] man niet ontraghen Wie soe hadde hollants harte Die doechde g[r]ote smerte Die therte droech vande[n] libaert Hi drubbelde en[de] spranc opw[aer]t Van bliscapen en[de] sanc Na middach dan was niet lanc Soe quam mare die beter was Jc dar mi wel v[er]mete[n] das Dattie te vore[n] ghinghe[n] streyen Dat si doe begonne[n] pleyen En[de] die te vore[n] songhen hoghe Screyde[n] dat hem die trane[n] was i[n]t oge D[us] wast v[er]keert in cort[er] vren Dits d[er] werelt auenture Die deerste niemare ald[us] brochte Jc weet wel dat si anders dochte[n] En[de] dochten alsi wrochten En[de] ghinghe[n] vlien al dat si mochte[n] Si hadden die vlami[n]ghe brochte[n] i[n]t stric M[aer] selue bleue[n] si niet int pec Wouden die vlami[n]ghe dat v[er]stae[n] Si hebbent meer da[n] eens ghedae[n] Hets wel te stede alsoe hulpe mi god Si mogher mede houde[n] spot Si hebbense brocht in desen strecke Als die voghel biden becke D[aer] si mosten gheua[n]ghen bliuen Dand[re] mochten mette[n] wiuen Mette[n] kind[er]en en[de] mette[n] nichte[n] Dat goet besitten sond[er] vechte[n] Jc wilde dat elken d[us] v[er]ghi[n]ghe Die bet ghelouet zulker di[n]ghe Dieme[n] hem seghet dan hi siet Al ist dan dat hem missciet Dat zoudic claghen h[ar]de spade Want het is wel te stade M[aer] woude[n] si volghe[n] vroede[n] rade Si souden peinsen om oude dade En[de] zoude[n] vte[n] lande doen Die he[m] soe dorp[er]lijc ontfloe[n] En[de] diese brochte[n] ind[er] noet Of binne[n] lants slaen te doot Want me[n] mach wel dat v[er]stae[n] Dat si he[m] meer hebbe[n] misdaen Dan die graue oyt ghedede Al was he[m] houde[n] ghene[n] vrede Dits d[er] dwas[er] vlami[n]ghe zede Want sine houde[n] ghene stede Me[n] soudse met loghene[n] d[aer] toe d[r]iue[n] D[aer] mense al soude ontliue[n] Alst aldus was volgaen En[de] me[n] in middelb[orch] heu[et] v[er]stae[n] Ghinghe[n] si vanghe[n] en[de] iaghe[n] H[ier] om en dordi ni[et] vraghen Hadden sijt ghewete[n] te prij[m]tide D[aer] maecte hem zulc harde blide Hi zoude anders hebbe[n] gheso[n]ge[n] Eer hi van daer ware ontspro[n]ge[n] Doe wart daer een g[ro]ot gheluut Tghemene volc liep al wt Manne wiue en[de] kinder Sede meer en[de] minder En[de] ghinghen toe met g[r]ote[n] drachte En[de] droeghe[n] de[n] stee[n] vt[er] grachte Ghewillichlike en[de] blide Die ionghe g[r]aue seinde tie[n] tide[n] Sine vriende[n] in die poort Die dor he[m] alsme[n] dat hoort Hadden tlant gherumet mede Doe si quame[n] bind[er] stede Wort dat volc blide sere En[de] danctens gode onse[n] h[er]e Die deden dat he[m] was ghehete[n] En[de] ghiselde[n] dat zuldi weten Bind[er] poort daers was te doene Dieme[n] kinde en[de] die ni[et] soe coene Waren dat si dorste[n] beiden Si ghinghen stappans hene[n] weyden D[us] sijn die stucken hier v[er]gaen Entie graue qua[m] saen Jndie poort als hi eerst mochte En[de] den goeden luden dochte Dat si hadde[n] gode bide[n] voeten D[aer] si quame[n] he[m] te ghemoete En[de] elc he[m] te stride diende Oec waren si blide o[m] h[aer] vriende Die met hem weder i[n]ne quame[n] En[de] met hem gheuaren ware[n] tsame[n] Of gheuolghet ware[n] doer die mi[n]ne Jn zeelant ware[n] si dinne Die hem goet en[de] ere togheden Sonder die ghene die ghedogede Datme[n] hare huse brac Ofte brande en[de] al onstac Die menichte was ni[et] te groot Die den zware[n] wed[er] stoot Wed[er] stonde[n] in zierixsee En[de] mette[n] g[r]aue wat wildijs mee Opten goude vochte[n] alde[n] nacht En[de] in middelb[orch] bind[er] gracht Dat si die poorte op soude[n] geue[n] Al waest dat sid[er] binne[n] bleue[n] Dvs v[er]sta ict in desen Alse die graue hadde gewese[n] Jn midelb[orch] viertienachte Dochte he[m] dat die grachte Ofte die veste yet was so goet Datter goot merre[n] doet En[de] voer wed[er] tot zierixsee Die van middelb[orch] dede[n] ni[et] mee Dan sette[n] toe al dat si mochte[n] En[de] droeghe[n] en[de] wrochte[n] En[de] deder toe al sulke pine Datter veste[n] was in scine En[de] v[er]beterde[n] dat alsoe Dat sijs en achtens ni[et] een stroe Al quame van volke een wed[er]stoet Jc wane noyt ma[n] alsoe groot Warc soe sciere toe sac bringhe[n] Die van alsoe cleene[n] dinghe[n] Ware[n] voersien doe sijt besto[n]de[n] Want si ghewete[n] niet en conde Waer si neme[n] soude[n] steene Sond[er] dat die graue allene He[m] die stee[n]huse beual te velle[n] Die sto[n]de[n] int lant hoerdic telle[n] Bede zuutw[aer]t en[de] noort En[de] voerdense al in die poort En[de] ghinghe[n]se make[n] doe met c[r]achte En[de] soe delue[n] hare grachte Dat mense qualijc meer mach dwi[n]ghe[n] W[aer] si voersien in and[er]en di[n]ghen Dat he[m] bedarf en[de] oec mede Dat tfolc al goet ware bi[n]d[er] stede Sone dorste[n] si he[m] niet ontsien M[aer] hebbe[n] si binne[n] desen of dien Die woude v[er]were[n] in die noot Al ware die gracht noch also g[ro]ot En[de] oec driew[er]f alsoe diep En[de] een muer d[aer] o[m]me liep .IJ. roede[n] dic en[de] ij roede[n] hoech Die trouwe liede[n] en[de] oec die goede Dat is vand[er] stat die hoede Op dat si hebbe[n] wat te v[er]tere[n] En[de] w[aer] mede si moghe[n] weere[n] And[er] soe est al pine v[er]lore[n] En[de] vele argher da[n] te vore[n] Hec was mi ghemaket co[n]t Dat daer te vore[n] op een sto[n]t Die g[r]aue willem gaderen soude Sijn volc d[aer] hi mede op goude Sid[er] vacht alst was an scine Dat h[er] Jan en[de] die sine Van rinisse pijnde[n] mett[er] stat Of hi mochte beneme[n] dat Jc v[er]stont al ou[er] waer Datt[er] met he[m] ware[n] d[aer] Datt[er] met he[m] ware[n] d[aer] Tshere[n] soen van aemstelle En[de] aernt va[n] benscop sij[n] gheselle H[er]man van woerde[n] hadde d[aer] ghesij[n] Oec seide mi die seggh[er] mijn Dat vand[er] leide mij[n] heer Jan En[de] d[aer] toe menich and[er] man Die ic ghenoeme[n] niet en can Al noem ick[er] niet wat leit[er] an Die met hem ware[n] indie stat En[de] die hem alle[n] pijnde[n] dat Te beneme[n] had si ghemoghe[n] Dat die g[r]aue niet ware getoge[n] O[m] tontsettene zierixzee Doet was ghesciet wat wildijs mee En[de] h[er] Jan dat v[er]nam Dat hem doe niet wel en bequa[m] Nam hi oerlof binne[n] d[er] stede Hi en[de] sine gheselle[n] mede En[de] rumede[n] die stat met haeste[n] g[ro]ot En[de] ontsaghen meere noet En[de] quame[n] d[aer] si souden Ou[er]uare[n] met eenre scoude[n] En[de] hadde[n] die p[aer]de[n] vore ghesent Twee ionghelinghe woe[n]de d[aer] o[m]tre[n]t Houesch coene en[de] va[n] grote[n] mage[n] Alsi dat hoerde[n] en[de] saghen Dat sire e[m]mer soude liden Ghinghen si vaste an he[m] ride[n] Dit was recht aende[n] auont En[de] dreuense ter seluer stont Jn die scoude al te hant Soe dat si sittende bleue[n] op tsant Doe soude[n] si lope[n] ant and[er] eynde Des hem gheuiel grote scende Soe dat die scoude bleef v[er]sonke[n] En[de] wel na alle v[er]droncken D[aer] bleef Jan en[de] aernout Die h[er]e vand[er] leide al was hi stout Spranc al willens ou[er]boert Est w[aer] als ic hebbe ghehoert D[us] verdronker d[aer] meer dan .C. D[er] meester vyande[n] soe wie dats wo[n]dert Die te g[r]aue hadde ou[er] een Mi dunct dat miracle sceen Dat dede god doer sine ghenade Dat tsg[r]aue[n] vyande[n] soe g[r]oten scade Ontfinghe[n] in soe corte[n] tyden Sine[n] lande an beyde[n] siden Deen op goude dand[er] op lecke Hier om ist dat ict v[er]trecke Dicwile heeft me[n] ghesie[n] Dat god een dinc laet ghescie[n] Dat een lant heuet plaghe g[ro]ot En[de] me[n] vele lude[n] slaet doot M[aer] alse een man wil te v[er]re Mach hijs lichte wel worde[n] erre Want o[m]mate stont noyt lange Die g[r]aue moeste bi bedwa[n]ge Zeelant rume[n] doer die noet Sine plaetse was ni[et] soe g[ro]ot Die hi in zeelant doe behilt Hi moeste die zelue met ghewelt Houde[n] doe wast lief of leet He[er]en ghyen was soe heet Dat he[m] holl[ant] en[de] zeelant beede Te nauwe ware[n] tsine[n] wede Dat bisdom van vtrech Woude h[ier] toe oec hebbe[n] recht D[aer] sijn neve bisscop was Oec hoerdic ghewaghe[n] das Dat hi de[n] bisscop die hi gheuae[n] Hadde soude doot doe[n] slaen Sijns oemssoen van vtrecht En[de] men d[aer] ou[er] recht Sine[n] neve hadde v[er]coren Willem van gulike als wi hore[n] Die w[ar]t v[er]slaghe[n] op ene[n] dach Dat seide mi een die dat sach Dat me[n] sijn houet op ene[n] scachte Voerde[n] co[ninc] van vrancrijc brachte Dat was w[aer] sekerlike En[de] het gheuiel al in een weke Jnde[n] oexte ter zeluer tijt Tsmane[n]daghes bega[n] die strijt Op goude als ghescreue[n] es Des tsonne[n]d[aghes] auents des sijt ghewes V[er]dranc h[er] Jan als is bescreue[n] En[de] die ghene die met he[m] bleue[n] Des naeste[n] maend[aghes] d[aer] naer Vacht die co[ninc] weet voer w[aer] Jeghe[n] die vlami[n]ghe hoerdic ghewage[n] D[aer] wille[m] va[n] gulke w[ar]t v[er]slaghe[n] GOd die deet doer sine genade Dat bliuet mett[er] minst[er] scade Dat moghedi m[er]ken wel in dese[n] Hadt op goude[n]soe ghewesen Dat h[er] ghye d[aer] hadde ghehadt Den seghe d[aer] en waers da[n] plat Ontgaen cleen no groot Si haddent al gheslaghe[n] doot Want het wasser onsiene Ene[n] va[n] C. tontfliene D[aer] en was e[m]mer gheen toe tide[n] Want het was in alle[n] ziden Vyant sonder zierixzee En[de] namelike[n] holl[ant] en[de] niet mee En[de] dat d[aer] toe behoert D[us] wast buter poert Gheen v[er]laet om ontgane Men hadder niement gheuane M[aer] doe si v[er]wonne[n] waren Spaerdeme[n] die me[n] mochte spare[n] Hadt op goude v[er]lore[n] bleue[n] Sone hadd[er] niement behoude[n] tleue[n] Jn zierixzee groot no cleene Men hadt v[er]slaghe[n] al ghemene En[de] die h[er] ghye wt hollant dreue[n] Hadden niet behoude[n] tleue[n] Dordr[echt] delf en[de] leyde[n] mede Vlerdi[n]ghe scieda[m] en[de] elke stede Die de[n] vlami[n]ghe dede[n] scande Dat sise iaghede[n] vte[n] lande Soude[n] des selfs hebbe[n] ghedro[n]ke[n] Ware[n] die ghene v[er]sonken Jn die lecke bleue[n] te liue Soe hadde tlant in grote[n] kiue Ghehoude[n] al haer leef daghe Som h[aer] goet hebbe[n] die maghe Die den g[r]aue mi[n]ne[n] zeere En[de] doe[n] he[m] w[aer]dich[ei]t en[de] eere Hadde willem van gulke v[er]slage[n] De[n] co[ninc] dat mocht me[n] claghen Al die werelt doer en[de] dore Dat hadde ghesij[n] zw[aer] auenture En[de] hadde gheweest die meere scade D[aer] om heeft doer sine ghenade God ghedaen op dese tijt Des moet hi zijn ghebenedijt Uvat hulpe dat ic seide meer H[er] willem in zierixzee Doe hem d[aer] qua[m] die niemare Dat sij[n] vad[er] bleue[n] ware Jn henegouwe[n] en[de] ware doot Des hadde hi rouwe groot D[aer] hi recht scout had an Want hi v[er]loes d[aer] ene[n] ma[n] Die langhe goetma[n] hadde gewese[n] En[de] ghetrou ic hoerde va[n] desen Dat hi was ghelijc in die kerke En[de] minde goede ghew[er]ken En[de] dat hi gode ontsach wel sere Bi he[m] en ware[n] nu[m]m[er]mere Dinc ghesciet dan al goet Hi hadde gheset sine[n] moet God te diene[n] alst was tijt Jc seg v dat hi was v[er]blijt Alsmen zoude eten gaen En[de] hi die tafele ghereet sach stae[n] En[de] hi ghereet wiste ghenoech Dat hem dan zijn h[er]te loech Alse hi goede lude bi he[m] sach Dit gheuiel he[m] alde[n] dach Jn allen doene dancti gode P[er]lement soe hoerdi node Dat hijs hebbe[n] mochte v[er]drach Lieuer had hi alden dach Metten valke om te gane Dan hi te pleyte hadde ghestane Had hijs moghe[n] wesen quite Nochtan eest in v[er]wite Op gheseghet te menig[er] stede Te scamppe en[de] te ledichede En[de] sulc heuet gheroepe[n] sere Die duuel soude desen here Diene[n] ofte moghe[n] mi[n]ne[n] Wine co[n]ne[n] van hem niet ghewi[n]ne[n] Vo[n]nisse no recht in ware zake[n] Jc seg v in ware spraken Dat sulc hier om maect ghescal Dat hi moghe[n] hebben al Na sine v[er]diente recht vo[n]nisse Het hadde al gheweest een zw[aer] lisse Die nochtan riepe[n] alre meest En[de] dreuer om groot feest Die nochtan te rechte mochte Den h[er]e prisen die was sochte Want d[aer] sijn voerdeel an lach Nochtan sachment alde[n] dach DJe baeliuwe vande[n] lande Deden den graue dese scande Elc woude onbescoude[n] bliue[n] Hadden si willen bedriuen Alsi sculdich ware[n] te doene Sine hadde[n] niet sij[n] soe coene Datme[n] de[n] g[r]aue hadde bescoude[n] Hadden si trecht wille[n] houden Alsoe alst he[m] beuole[n] was Die h[er]e hads hem wel gheuolgh[et] das M[aer] d[aer] en wasser emm[er] gheen Die soe willich in dienste sceen Die enighe saken wilde eynde[n] Die g[r]aue en moeste he[m] seinden Open brieue en[de] he[m] dat heten Nv en can ic niet ghewete[n] W[aer] om die h[er]e sette dan Te baliuwe ene[n] man Die niet wil rechten i[n]t ghemene Ou[er] groot als ou[er] cleene En[de] ou[er] de[n] riken als ou[er] de[n] arme[n] Hine laet die lude lope[n] karme[n] Na den h[er]e w[aer] dat hi es Mochte die h[er]e des sijt ghewes Selue berechte[n] die lude[n] wale Sone dorsti tot ghene[n] male Baliuwe[n] sette[n] tenigher stede[n] Of den lude[n] beuele[n] mede Die h[er]e behoeft oec enige raste Die mensch[ei]t en is niet soe vaste Dat si ghedurich moghe[n] wesen D[us] heb ic v[er]staen in desen Dat dese graue was bescoude[n] Vande[n] ionghe[n] en[de] vande[n] ouden Dat hi d[er] sticke[n] niet en dede Hi begheerde altoes den vrede En[de] pays had hi gheerne ghesie[n] Hadde dat he[m] moghe[n] ghescien En[de] die baliuwe[n] hadde[n] berecht En[de] benome[n] alle gheuecht Alsme[n] pleghet in allen lande Soe en haddeme[n] ghene scande Hem after lande d[us] ghesproke[n] Hi liet nochtan al onghewroke[n] Want hi v[er]droecht al in oetmoede[n] En[de] beualt god den goede Want hi hopede dat elc soude Selue bekenne[n] sine scoude En[de] dat in doghede[n] keren Echt was die sede des h[er]en Datme[n] niet moeste gheue[n] scoude Enen man des hi woude Gheloue[n] en ware gheproeft Bi mij[n]re wet des behoeft Nv te houe in elke stat Soe menich quaet spreker seit dat En[de] brenghet voert te menigh[er] sto[n]de En[de] arghet sulken mette[n] monde En[de] spreket lacht[er] en[de] quaet Die hi met al siere daet Niet ghebeterde van ene[n] hare Al quaemt alsoe inde[n] Jare Dat hine v[er]heffen woude wed[er] De[n] ghene[n] dien hi soe ned[er] Met ene[n] woerde hadde ghedaen Hine wiste hoe bestaen En[de] hoe ghebetere[n] sine[n] noet Die hi he[m] dede alsoe groot DEse h[er]e minde altoes spel Hine was naradich no fel No behendich in enighe[n] quade M[aer] hi was vroet in allen rade Oetmoedich en[de] goed[er]tieren En[de] ontfarmich va[n] maniere[n] He[m] ontfermde d[er] armer zeere Jc dar wel segghe[n] had dese h[er]e Scarper gheweest dan hi was Sulc ond[er]want he[m] das Hine hadde niet gheweest soe coene Dat hijt hadde bestae[n] te doene Haddi gherecht met scarphede[n] Hi en[de] die sine hebbe[n] leden Des hadde ghedae[n] ghene[n] noet Had hire xx gheslaghe[n] doot Hi hadder M mede behouden Dit quam al van die[n] scoude[n] Dat hi gode ontsach soe zeere Jn enighe[n] doene in enighe[n] k[er]e Hadde hi met wille v[er]daen Ene[n] man en[de] zond[er] waen Gheloefde he[m] yement enighe dinc Hoe na dat hem oec ghinc Hi waende dat alsoe ware Dat sceen wel openbare Doe die va[n] barsele ware[n] gheuae[n] Jn holl[ant] dat hise liet gaen Op haer belof en[de] op haer eede Si deden he[m] sint leede Alst openbaer is aenscine Die wile dat hi leuede en[de] die sine Wel dat hebbe[n] onderuonden Dat si bi na tot ene[n] stonden Hadde[n] v[er]dreue[n] sijn gheslachte Bede met rade en[de] met crachte En[de] hi wel na hadde v[er]loren Dat hi geloefde dat he[m] gheswore[n] Was als hi te rechte zoude Nochtan gafme[n] he[m] die scoude Dat hi fel ware en[de] loes Die ke[n]nets niet altoes Die sulke dinc van he[m] seide Nv es hi in die gods gheleide God die moet d[er] ziele[n] pleghe[n] Dies hi ghelouede in alle[n] weghe[n] DEse h[er]e en leefde niet la[n]ghe Na dien dat zij[n] zone stra[n]ge Den wich op goude vacht met ere[n] Jeghen die vlaemsche wrede h[er]en En[de] hise v[er]wan al sond[er] letten En[de] hi zierixzee ontsette Dit wisti al voer sine doot Dat was hem die bliscap g[ro]ot Dat hem god d[er] eere[n] ionste Dat hi doch op ene sto[n]de Voer sine doot was ghetroest En[de] sine vriende[n] ware[n] v[er]loest Want haddi ghestorue[n] ere Men soude segghe[n] dat hi va[n] sere En[de] van rouwe[n] ware bleue[n] En[de] soe den gheest op ghegheue[n] D[er] quaetsprekers is soe vele Die altoes wt harer kelen Laten eer gaen quaet da[n] goet Die des pleghet hi mesdoet Dat hijt al in quade keert Godsat heb hi diet he[m] leert Hi v[er]sciet als ic versta Harde cortelijc d[aer] na Nade[n] stride als ic bescreue[n] En[de] heuet de[n] gheest op ghegheue[n] Tsaterdaghes alst wese[n] moeste Na onser vrouwe[n] dach in oexste En[de] wart begraue[n] met g[r]oter ere[n] Jnde[n] zelue[n] Jare ons h[er]en Alst bescreue[n] is vande[n] stride Dies sine vrienden waren blide AL was die graue wille[m] droeue Hi moeste zien om sij[n] behoeue Op hem was nv comen tlant En[de] voer doe alte hant En[de] dede he[m] hulde[n] en[de] zwere[n] Dies ne wildi niet onbere[n] En[de] d[er] ma[n]ne[n] een bleef ne gheen Sine ontfinghe[n] alle haer leen Als van hare[n] rechte[n] h[er]e Si mochtent doe[n] met g[r]ot[er] eere[n] Alse hi in zeelant hadde ghedae[n] Manscap en[de] hulde ontfaen Pijnde hi hem hoe hijt besette En[de] voer in holl[ant] sond[er] lette Alte dordr[echt] in die poort En[de] onboet rechte voert Om die lude[n] dat si quame[n] En[de] sijt voer tgoede name[n] En[de] sine ontfinghe[n] ou[er] h[er]e Si dadent gheerne wildijs m[er]e En[de] swoeren he[m] d[aer] houde Die poorters ionc en[de] oude En[de] lant lude al ghemene Beyde groot en[de] cleene Tot scieda[m] voer hi va[n] daer En[de] ontboet dat was w[aer] DJe lude vand[er] ieghenode Die vore hem ware[n] ni[et] node En[de] zwoere[n] he[m] hulde mede Alle die lude d[aer] t[er] stede Oec ne wasser en gheen Sine ontfinghe[n] haer leen Die d[aer] woenden inde[n] lande En[de] setten hem in tsg[r]aue[n] ha[n]de[n] Want hi met crachte h[aer] h[er]e was Doe[n] w[ar]t hi te rade das Dat hi te delf voer in die poort Te leyde[n] te haerle[m] alsoe voert En[de] voer talcmaer in vrieslant En[de] onboet alte hant Die vriesen dat si tot he[m] quame[n] Of dat si tot hem seinde bi name[n] Dien si betrouwede[n] sond[er]linge Van wien dat si hulde ontfinge[n] Voer he[m] alle[n] d[aer] t[er] steden En[de] doer he[m] mochte[n] zweere[n] mede Die vriesen stonde[n] tsine[n] ghebode En[de] danctens onse[n] h[er]e gode DVs dedi an dese vaert En[de] voer wed[er] tseela[n]t w[aer]t En[de] besette d[aer] sijn lant Doe qua[m] die boetscap alte ha[n]t Dat hi doer brabant mochte vare[n] En[de] hi quame sond[er] spare[n] Jn henegouwe[n] sond[er] respijt Want men soude op die tijt Dat segghe[n] vte[n] vande[n] dinghe[n] Tussche[n] van vrancrijc die co[nin]ge[n] En[de] p[ar]tie aen deen zide En[de] die van vlaendre[n] te[n] selue[n] tiden En[de] h[er] ghye en[de] die sine Soe mochti mett[er] zelu[er] pine Her karels docht[er] va[n] vra[n]crike Te wiue trouwe[n] eerlike Die hem ghesekert was te vore[n] Bi tsuaders tide alse wijt hore[n] Tierste dat die boetscap quam En[de] hijt w[aer]lijc v[er]nam Besetti tlant va[n] zeelant wale En[de] reyde hem te[n] selue[n] male Hoe hi in hollant come[n] mochte Des had hi pine eer hijt volbrochte Vande[n] yse dat was sterc Hadt moghen baten M merc Men hadde niet come[n] ouer Vanden eene[n] ant ander oeuer Dit gheuel tot menigh[er] stonde Dat hi gheuare[n] niet en conde Vande[n] yse dat was soe g[ro]ot Dat hi merde dede he[m] die noot Soe dat hi t[er] zeew[aer]t sochte Dat was dat he[m] niet en dochte Hine w[ar]t niet leede[n] sond[er] scade Ten leste[n] w[ar]t hi te rade Dat hi bode seinde zaen En[de] dede godeuaerde v[er]staen Van berghe den drossate Dat hi emmer niet en late Hine ontbiede he[m] mett[er] vaert Of hi quame d[aer]waert Dat hine dan mochte gheleyde[n] Tot breda ou[er] die heyde Die hertoghe hadde he[m] ghegheue[n] Gheleyde en[de] oec dat bescreue[n] En[de] dat hi ontbode wat hi doe[n] woude Want hi d[aer] na w[er]ken zoude GOdeuaert ontboet he[m] wed[er] zae[n] Wat hi woude het w[aer] ghedae[n] Der ballingen w[are]n ghee[n] soe coene Dat hi he[m] yet dorste bestae[n] te doene Of den minste[n] vanden sinen Hi soude ghetrouwelijc pine[n] En[de] sekerlike gheleyden Met hem riden ou[er] die heyden En[de] doen dat hem is bequame En[de] hi d[aer] stoutelike quame Hine dorste niet ontsien Godeuaert onboet mettien Ware d[er] ballinghe[n] een soe coene Die hem pijnde te misdoene Den graue of yemant va[n]de[n] zine[n] Hi sout hem doe[n] aenscine En[de] neme[n] lijf en[de] goet Mettie[n] die g[r]aue rede[n] doet Sine vaert wat wildijs mee En[de] porde van zierixzee En[de] voer te[n] borde[n]da[m]me ou[er] Jn noortbeuelant ande[n] oeuer En[de] ghinc te cats rechte voert En[de] sceepte heb ic ghehoert Jn zuutvliet hi en[de] sine man En[de] voere[n] wte wijchuliet an En[de] voert voer hi te ri[m]m[er]swale En[de] qua[m] d[aer] ten auentmale Den nacht dore en[de] de[n] dach Die grote vastelauent lach Bleef hi d[aer] en[de] den nacht d[aer] na Sand[er]daghes als ic v[er]sta Reyde hi he[m] toe en[de] voer bi tide[n] Ou[er] an die and[er] zide Sine paerde[n] ware[n] ghereet Doe hi dore die poorte leet Tot berghe[n] sond[er] houde[n] Die ghene die met he[m] vare[n] zoude[n] Ware[n] bereit en[de] voere[n] mede Twee mile[n] bute[n] d[er] stede Doe reet hi voert ou[er] die heyde Een deel met sijns selfs gheleyde Die h[er]e va[n] breda hilt he[m] bi En[de] dede he[m] al dat hi Doen mochte te w[aer]dichede En[de] wilde[n] doer sijn lant ghelede[n] En[de] sine hulpe wies he[m] an Hem quame[n] doe[n] sijns selfs ma[n] Opter heyde[n] he[m] te ieghe[n] En[de] dede[n] alse goede lude[n] pleghe[n] Dvs reet hi voert tsi[n]te gh[er]de[n] b[er]ge En[de] na[m] d[aer] ruste en[de] h[er]berghe D[aer] bleef hi ene corte stonde Ende beset als hi best conde Sine luden en[de] sijn lant En[de] voer voert altehant Jn henegouwe[n] doer brabant D[aer] hi blide lude[n] vant Diene wel ontfinghe[n] als wi hore[n] Nv was hem al d[aer] te voren Een kint ghesekert va[n] hoghe[n] gheslachte H[aer] vad[er] was va[n] g[r]ot[er] machte D[aer] toe weldich en[de] rike Tsco[nin]x broed[er] van vranckerike H[er] karel was hi ghenant Als ic te vore[n] seide te hant Die g[r]aue hadde he[m] v[er]mete[n] Dat hi woude suldi wete[n] Die io[n]ghe bruut hebbe[n] te wiue En[de] trouwense tot sine[n] liue En[de] leyder toe zijn ghedochte En[de] reder toe dat hi mochte Doet buter vaste[n] come[n] was Voer hi en[de] pijnde he[m] das Dat hi quam op ene stont Jn dabdie te longhepont D[aer] hi vant die ionghe magh[et] Die hem harde wel behaghet D[aer] was die bisscop van sissoen Diet harde wale conde doen Diese trouwede beide te same[n] Dat moste wesen i[n] gods name[n] God moestse st[er]ken als hi wel mach Dit was op ene[n] sonnendach Voer die opuaert ons h[er]en Dat hi na[m] met grot[er] eren Sijn wijf en[de] besliepse d[aer] Alsme[n] screef ons h[er]en iaer .M. ccc. ende viue Graue wille[m] in ionghe[n] liue En[de] keerde wed[er] en[de] ontboet te ha[n]de Te holl[ant] waert tsine[n] lande D[aer] mens was blide sere En[de] danctens gode onse[n] h[er]e Nu so stont he[m] harde siene Eer hi der iaren neghe[n]tiene Hadde. haddi leden al Alst is bescreue[n] g[ro]ot en[de] smal En[de] doer wade[n] met ghenende Hier mede ic mij[n]s dichte[n]s ende