Instellingen en personen

 
English | Nederlands

Instelling

ALGEMEEN
Naam Ministerie van Sociale Zaken in bezet gebied
naam, varianten geen
periode van bestaan 1940 - 1945
organisatie en inrichting door het vertrek van de ministers naar Engeland op 13 mei 1940 werd het ministerie als het ware onthoofd
ingevolge een decreet van minister Steenberghe van Economische Zaken kwam de leiding over het ministerie in handen van de secretaris-generaal mr. A.L. Scholtens
na diens ontslag in augustus 1940 werd zijn functie waargenomen door de directeur van de Rijksdienst voor de Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling, ir. R.A. Verwey (zie over deze persoon Sijes, Arbeidsinzet, p. 72-73)
andere belangrijke ambtenaren waren:
mr. Th. van Lier
mr. H.J. Morren
J.A. Knetsch
taak, activiteiten in principe dezelfde taken als voor de bezetting
voorloper
opvolger
niet van toepassing
literatuur (NCC) archieven

Vernie, J.M.
Inventaris van het archief van de afdeling Arbeid (en Fabriekswezen) van het Ministerie van Sociale Zaken en taakvoorgangers, 1893-1941
’s-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid], 1987. 267 p.

Bosters, A.M., H.A. Telgt en G.V.W.L. van Rooij
Inventaris van het archief van de afdeling Arbeidersverzekering (Sociale verzekering) 1901-1949
’s-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken], 1979. 112 p.

Midden, P. van
Inventaris archief van de afdeling Arbeidsbemiddeling van de Rijksdienst der werkloosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling, 1916-1944. Hierbij is tevens opgenomen de voorgeschiedenis, 1902-1916
’s-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken], 1977. 119 p.

Proosdij, F.C. van
Inventaris van het archief van de onderafdeling Werkloosheidsverzekering 1914-1944. Rijksdienst der Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
’s-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid], 1970. 167 p.

Buijteweg, A.
Inventaris archief van de afdeling Arbeid II, later afdeling Arbeidsverhoudingen, 1942-1949
’s-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid], 1982. 52 p.

Inventaris van het archief van de Afdeling Volksgezondheid van het Ministerie van Arbeid (1902) 1918-1932, het Ministerie van Binnenlandse Zaken 1932-1933, het Ministerie van Sociale Zaken 1933-1950 (1976)
Winschoten [Centrale Archief Selectiedienst], 1998. 311 p.
[CAS-inventaris, nr. 323]

Inventaris van het archief van het Directoraat-Generaal van de Arbeid van het Ministerie van Sociale Zaken en taakvoorgangers (1920) 1962-1979
[Z.pl.] [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid], [1995]. 133 p.
[CAS-inventaris, nr. 162]

Inventaris van het archief van het Directoraat-Generaal voor Algemene Beleidsaangelegenheden van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (1946-) 1964-1979. Aangevuld
Winschoten [Centrale Archief Selectiedienst], 1998. 128 p.
[CAS-inventaris, nr. 141]

Veltkamp, E.P.
Inventaris van de dossiers van personeelsleden van het Ministerie van Sociale Zaken (en Werkgelegenheid) ontslagen in de periode (1932) 1933 - 1991
Den Haag [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid], 1994. 34, [9] p.

Veltkamp, E.P.
Inventaris van de neerslag van het handelen van de Directie Complementaire Sociale Voorzieningen van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en voorgangers ten aanzien van sociale voorzieningen voor beeldende kunstenaars, 1946 - 1984 en de inventaris van de neerslag van de Centrale Commissie Complementaire Arbeidsvoorziening Beeldende Kunstenaars en voorgangers, 1953-1985
's-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid], 1994. 37 p.


bibliotheek

Catalogus van tijdschriften, bibliotheek, Ministerie van Sociale zaken en Volksgezondheid
's-Gravenhage, 1955, 2 de herziene druk. 65 p.

Tijdschriften-documentatie Bibliotheek Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid
Den Haag, 1963


verslaglegging

Departement van Sociale Zaken. Verrichtingen in het tijdvak mei 1940 tot en met dec. 1941
's-Gravenhage, 1942. 63 p.

Verslag van de verrichtingen. Ministerie van Sociale Zaken. 1945 - 1957
's-Gravenhage, 1946-1957
[Verscheen jaarlijks. Aanvankelijk onder de titel: Verslag van de verrichtingen gedurende het tijdvak ... Ministerie van Sociale Zaken
[Voortzetting van: Verrichtingen in het tijdvak ... Departement van Sociale Zaken . Voortgezet als: Jaarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid ]

Verslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid
's-Gravenhage, 1951-1959
[Ook onder de titel van: J aarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid ]

Jaarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid [1957-1964]
's-Gravenhage, [1958-1965]
[Niet verder verschenen]


overige publicaties van het ministerie

Folmer, A. e.a.
Het departement van Arbeid, Handel en Nijverheid onder minister Aalberse 1918-1925
Alphen aan den Rijn, 1926
[met volgende bijdragen:
Inleiding, door A.L. Scholtens, p. ix-xxiii
hoofdstuk I, Arbeidersbescherming, door J. Westhoff, p. 1-60
hoofdstuk II, De sociale verzekering, door H.W. Groeneveld, p. 61-80
hoofdstuk IV, Volksgezondheid, door L. Lietaert Peerbolte, p. 107-164
hoofdstuk V, paragraaf 7, Werkloosheidsverzekering, door Anth. Folmer, p. 204-227
hoofdstuk VI, De Hoge Raad van Arbeid, door A.C. Josephus Jitta, p. 237-259
met veel statistische gegevens]

Rapport van de Commissie tot onderzoek naar de controle bij de ziekenkassen in Duitschland,  uitgebracht aan den minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
[Den Haag], 1929. 34 p.

Sociale bijstand. Uiteenzetting van de taak en werkzaamheden der afdeling Sociale Bijstand van het Ministerie van Sociale Zaken
's-Gravenhage, 1949. 113 p.

Kuiper, C.J.
Zes jaren van sociaal bewind, of een verkorte balans van minister Aalberse's beleid aan het Departement van Arbeid
Leiden, 1925. 6 p.
[verkiezingsbrochure 1925, uitgave in overleg met het bestuur van de R.K. Staatspartij]


publicaties over het ministerie

Rigter, D.P., e.a.
Tussen sociale wil en werkelijkheid. Een geschiedenis van het beleid van het Ministerie van Sociale Zaken
's-Gravenhage, 1995. 469 p.

Sijes, B.A.
De arbeidsinzet. De gedwongen arbeid van Nederlanders in Duitsland, 1940-1945
Den Haag, 1966.  730 p.
[over de organisatie en bemensing van het ministerie tijdens de bezetting p. 57-60 en 68-74]

R. [= redactie ?]
“Het Ministerie van Maatschappelijk Werk”, in:
Katholiek Sociaal Tijdschrift , 11 (1958/1959), p. 261-263
[bezwaren van de Tweede Kamer tegen de overdracht van enkele voorzieningsregelingen van het ministerie van Sociale Zaken c.a. naar dat van Maatschappelijk Werk]

Redactie
“Commissie van Advies over de Taakverdeling tussen Departementen”, in:
Katholiek Sociaal Tijdschrift , 16 (1963/1964), p. 174-175
[beschikking van de minister van Algemene Zaken d.d. 6 april 1964, nr. 157 070  tot instelling van de “Commissie van Advies over de Taakverdeling tussen Departementen”
betreft taakverdeling tussen ministeries van Maatschappelijk Werk, Onderwijs c.a. en Sociale Zaken c.a.
voorzitter van de commissie is mr. J. Donner].
typering
zuil
doelgroepen
ARCHIEF
periode archief 1940 - 1945
vindplaats Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam
openbaarheid op dit archief is de bij het NIOD gebruikelijke regeling van toepassing
personen die een archief willen raadplegen dienen vooraf een verklaring te ondertekenen
omvang; inventarisnummers onbekend
43 inv. nrs.
informatiedrager papier
vernietigd
toegang(en) inventaris met regestenlijst met korte inleiding (1 p.) (1962)
inventaris met regestenlijst, aanvulling, met korte inleiding (1 p.) door E. Groeneveld-Ottow (1984)
kenmerk toegang nr. 216 j
indices op toegang index op geografische namen en zaken
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven onbekend
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven in dit archief is opgenomen het archief van het Rijksarbeidsbureau
opmerkingen het archief maakt deel uit van de “Collectie Nederlandse Overheidsinstellingen”
INHOUD
structuur archief dit bestand bestaat uit stukken afkomstig uit het archief van het ministerie van Sociale Zaken.
structuur toegang de inventaris is ingedeeld per taakveld
bijlagen bij de toegang geen
statistische gegevens statistische overzichten van de Raden van Arbeid en de Rijksverzekeringsbank per provincie over de kosten van woning en inwoning, z.j. (inv. nr. 232f)
inhoud overig besluiten en verordeningen van het departement van Sociale Zaken, 1940-1944 (inv.nr. 230b)
Raad van Arbeid in Maastricht, 1940-1943 (inv. nr. 232b)
circulaire en enkele notulen van de Raad van Toezicht op de Rijksverzekeringsbank, 1942-1944 (inv. nr. 232c)
circulaires Vereniging van Raden van Arbeid, 1943-1944 (inv. nr. 232d)
verslagen van bestuursvergaderingen van de Vereniging van Raden van Arbeid en de Raad van Bijstand en van overleg tussen de Vereniging voornd. en de Federatie van Bedrijfsverenigingen, 1942 (december) - 1944 (juli) (inv. nr. 232 e)
Raden van Arbeid in Utrecht, Rotterdam en Middelburg, 1944 (234c)
stukken over Ziektewet, Sociale Verzekering en Kinderbijslagwet van de Raden van Arbeid, 1941-1943 (inv.nr. 234d)
staat van uitkeringen en circulaires van de Rijksdienst der Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling, 1940 (inv.nr. 234g)

Aanvulling
Circulaires van de Rijksverzekeringbank aan de Raden van Arbeid, o.a. over de Ongevallenwet, 1940-1944 (inv.nr. 382c)
Circulaire van de Raden van Arbeid over ziekteverzekering van verplicht te werk gestelden, 1944 (inv.nr. 382d)
Raden van Arbeid in Amersfoort, Maastricht en Hengelo, 1942-1944 (inv.nr. 382 e).
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan Ziektewet (1913/1929)
Invaliditeitswet (1913/1919)
Werkloosheidsbesluit (1917)
Ongevallenwet (1921)
Organisatiewet Sociale Verzekering (1933)
Kinderbijslagwet (1939)

Door de bezetter en zijn medewerkers werden de volgende decreten en besluiten uitgevaardigd die betrekking hadden op het onderwerp:

Verordening van de Rijkscommissaris van 21 juni 1940
(Verordeningenblad 1940/21)
(betreft de instelling van het Herstelfonds, dat uitkeringen deed aan onder meer kleine zelfstandigen )

Verordening van de Rijkscommissaris van 23 augustus 1940
(Verordeningenblad 1940/109)
(betreft verbod op openbare inzamelingen zonder vergunning)
Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken met wijzigingen en aanvullingen op bestaande wettelijke bepalingen ten aanzien van de sociale verzekering van 16 september 1940
(Verordeningenblad 1940/150)
(met onder meer: gelijkstelling van de gehuwde met de ongehuwde moeder voor de Ziektewet).

“Decreet van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, houdende oprichting van de Stichting “Winterhulp Nederland”  van 22 oktober 1940”
(Verordeningenblad  1940/186)
wijziging en aanvulling: 1943/76

“Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende de uitbreiding van de verplichte ongevallenverzekering tot de aan poliklinieken, medische consultatiebureaux en medische keuringsbureaux verbonden personen”
(Verordeningenblad 1940/223)
13 november 1940

“Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken, houdende enige wijzigingen der Ziektewet”
(Verordeningenblad 1940/246)
13 november 1940

“Verordening van de Rijkscommissaris teneinde te komen tot een herordening op het gebied van de niet commerciele vereenigingen en stichtingen”
(Verordeningenblad 1941/41)
28 februari 1941
(deze verordening leidde tot de opheffing van de meeste vakverenigingen en tot de liquidatie van de door hen beheerde werklozenkassen)

“Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende een voorloopige regeling van bepaalde aanspraken op uitkeering ter zake van renteverzekering”
(Verordeningenblad 1941/61)
20 februari 1941
(betreft Nederlanders werknemers die in Duitsland werkzaam zijn)
wijziging: 1943/42 en 1943/115

“Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën betreffende tijdelijke verhooging van bepaalde sociale verzekeringsrenten met een bijzonderen toeslag”
(Verordeningenblad 1941/159)
9 juli 1941
(betreft toeslagen op renten krachtens de Invaliditeitswet en de Ouderdomswet)
vervolgbesluit met aanvulling: 1942/9
wijzigingsbesluiten: 1942/110 en 1942/151
idem: 1943/121

“Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende het ziekenfondswezen” (Ziekenfondsenbesluit)
(Verordeningenblad 1941/160)
1 augustus 1941
eerste uitvoeringsbesluit: 1941/175
tweede uitvoeringsbesluit: 1941/201
besluit tot aanvulling: 1941/216
derde uitvoeringsbesluit: 1941/217
wijzigingsbesluiten: 1942/61, 1942/77, 1942/111, 1942/152 en 1942/153
aanvulling op het Ziekenfondsbesluit: 1942/112
wijzigingsbesluiten: 1943/ 74 en 75, 1943/116

“Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken houdende aanvulling en wijziging van de Ziektewet”
(Verordeningenblad 1941/ 161)
1 augustus 1941
(betreft eenmalige uitkering bij bevalling)
wijziging van deze regeling: 1942/109
aanvulling: 1942/113
wijziging: 1942/151

“Decreet van de Rijkscommissaris betreffende de oprichting van het Nederlandsch Arbeidsfront (N.A.F.) “
(Verordeningenblad 1942/47)
30 april 1942
(art. 2, leden 1, 5 en 7 gaan over de sociale verzekeringen)

“Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën tot wijziging der Ziektewet”
(Verordeningenblad 1942/109)
29 september 1942
wijziging: 1943/121

“Verordening van de Rijkscommissaris betreffende de ordening van den arbeid”
(Verordeningenblad 1942/114)
13 oktober 1942
(instelling van de functie van Gemachtigde voor de Arbeid)

“Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende een beperking van de uitkeering van ziekengeld”
(Verordeningenblad 1943/86)
3 augustus 1943
(betreft verlaging van de uitkering gedurende de eerste zes ziektedagen)

“Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën tot wijziging en aanvulling van de Ziektewet”
(Verordeningenblad 1943/91 en 92)
25 september 1943
(betreft onder meer ziekengeld voor opvarenden van binnenschepen en het kraamgeld)
wijziging: 1943/121.
verwijzing naar andere archiefvormers
in dit archief bevindt zich onder inv. nr. 82 een dossier met stukken uit het Londens archief van het ministerie
geografische verwijzingen Nederland
internationaal niet van toepassing
opmerkingen een groot deel van dit archief bestaat uit het archief van het Rijksarbeidsbureau (1941-)