Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 7 oktober 1636

ZITTING A

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 17 september tot 16 oktober 1636.

Dinsdag 7 oktober 1636 voornoen

210. M. Is geleesen de missive die Zijn Ex.tie belanghende 't stuck van de affectatie van de militie ende 't uytgheeven van de ordonnantiën op zijn voorghaende versoeck tot antwoordt soude werden toegevoeght, ende daerbij verhaelt hoe datte heeren Committeerde Raden swaricheyt vonden om deese missive Zijn Ex.tie toe te schicken ende van meeninge waeren, dewijl de affectatie vastgestelt is op dat vertrouwen dat teffens meede totte extraordinaris lasten behoorijcke middelen souden werden geconsenteert ende dat sulcx nyet en geschiet, dezelve lasten alsso weynigh uytstel connende lijden als de militie zelve, dat men daeromme deese resolutie nyet stucksgewijse, maer in zijn volle leeden behoort te afftervolghen, ende dewijl den ontfanger-generael Doublet claeght 13 maenden van 't ordinaris aen deese provintie ten affteren te weesen, datten ontfanger Mirop meede geen raedt om gelt en weet, ende dat daerbeneffens de extraordinaris troepen ende ongerepartieerde militie in extremiteyten gestelt zijn ende haer betalinge met impatiëntie vervolghen ende een groote somme zijn pretenderende, behalven alle de andere ontallijcke lasten. Meenden daeromme dat alvooren den brieff aen Zijn Ex.tie aff te veerdigen, op dit tweede lidt van de resolutie meede naerder ordre behoorde te worden gestelt, ende sodanige middelen beraempt daeruyt dat men deese swaricheeden meede eensdeels soude moghen tegemoedt ghaen.

Hierop gedelibereert zijnde vielen tusschen de leeden over deese zaecke verscheyden discourssen, eenige mettet advijs van Committeerde Raden haer conformerende, andere 'tzelve impertinent oordelende ende sustinerende dat een resolutie, met volcomen kennisse van zaecken genomen ende noch naemaels bij iterative resumptiën geconfirmeert, nyet langer in dispute getrocken behoort te worden, datter het gemeene landt meede groote ondienst aen geschiet, vermits de swaricheeden daerover geclaeght wordt, mettet ophouden van deese resolutie van de affectatie nyet en worden gebeetert, maer dat men d'ander candt daerdoor de verwachte vruchten van de monsteringe oock t'eenemael teruggeset ende de saecke tot veel meerder verwijderinge ende confusie gebracht wert, behalven dat Zijn Ex.tie oock gediscourageert wordt ende door deesen onvermogent om te behertigen datten dienst van 't landt requireert, sullende oock de zaecken daerdoor gebracht worden in sulcken poincten, dat men nyet alleen de ordinaris militie van drye staten van oorloge in 't gros ende sonder monsteringe zal moeten betaelen, maer daerdoor oock genootsaeckt worden al het extraordinaris volck aen te houden, die men voorheeft te casseren, ende dewijl de comptoiren wel betaelen connen als se willen, dat daeromme de ordonnantie opte zelve gedepescheert ende Zijn Ex.tie bij missive daervan soude werden geadverteert, sonder de zaecke langher te dilaieren. Ende is eyntelijcken geconcludeert datte ontfangers offte heeren Committeerde Raden van haeren --- worden versocht reedenen te gheeven waerom zij de ord[dinaris compagniën] haer gerepartieert nyet connen voldoen, en hoeveele --- breeckt; dat daerbeneffens de heeren Committeerde Raden sullen overleveren staeten van de restanten van de leste negotiatiën van 12 ende 1.500.000 £ ende [200e penning], ende pertinentlijcken aenwijsen de leeden, die daeromme noch defectueus zijn, opdatte zelve daertoe aengemaent mogen werden, werdende hierentusschen de missive aen Zijn Ex.tie noch opgehouden.

P. Is geleesen het concept van de brieff die men in antwoorde opte affectatie der middelen voor de militie souden senden aen Sijn Ex.cie, dat men verstaet van nieus alsnoch de affectatie vast te houden ende practiseren in conformité van voorgaende resolutie, ende soo eenige comptoiren haer quote niet wel prompt connen voldoen, dat de heeren Gecommitteerde Raden die met leeninge sullen onderhouden, ende dat men voorts besich is omme op de ongerepartieerde troepen ende andere nootelijcke lasten mede te resolveeren.

Daerop de heer Cats heeft geproponeert dat de heeren Gecommitteerde Raden haer ten hoochsten vinden becommert omdat op verdere saecken geen penningen sijn ingewillicht, voornementlijcken dat de commis Ketting gelijck mede de ontfanger van Haerlem ende Leyden rondelijcken verclaren haer quote in de affectatie maentelijcken niet op te connen brengen; dat oock de ontfanger Doblet verclaert noch 5 volle maenden aen dese provintie ten achteren te wesen; dat de extraordinaris troupen clagen dat sij bij de affectatie ende oock haer solliciteurs alle hoope van betalinge sijn benomen ende daermede t'enemael buyten posture ende in de grootste ongelegenheyt gestelt; dat ook de negociatiën sonder alvooren middelen te consenteeren daeruyt de rente souden connen werden betaelt, nootsaeckelijcken moet stuyten het credit. Versoecken daeromme de heeren Gecommitteerde Raden dat dese brieff noch mach werden opgehouden totdat op alle de andere lasten mede resolutie sal wesen genomen; dat de leeden willen consenteeren dat de insinuatiën opte verponding voor 't jaer 1636 mogen werden uytgeschreven ende een negociatie van 800.000 off 1.000.000 £ van nieus in te willigen.

Op alle 'twelck sijnde gedelibereert hebben meest alle de leeden geconsidereert met wat groote moeyten de voorss. resolutie op de instantie van Sijn Ex.cie is tewege gebracht, daerop Sijn Ex.cie oock sulcken staet heeft gemaeckt dat hij alrede in beslooten leger heeft gemonstert, 'twelcke men voorheenen noyt, immers t’sedert den trèves, niet heeft connen tewege brengen ende is Sijn Ex.cie oock geresolveert de voorss. monsteringe van maent tot maent te vervolgen, ende soo men nu van de voorss. voet begint aff te wijcken, dat men dan sal vallen in naerder swaricheyt als oyt voor desen, besluytende mitsdien dat men de voorss. resolutie moet vasthouden ende Sijn Ex.cie, die al eenige dagen op ronde antwoort heeft verwacht, aengeschreven werden, maer dat men daermede noch sal supersedeeren totdat d'heeren Gecommitteerde Raden grondich bericht sullen hebben gedaen, off door eenige van de haren off door de ontfangers, waeromme d'selve haer quote niet connen voldoen daer sij nae rijpe examinatie op sijn gerepartieert; dat oock bij deselve Gecommitteerde Raden perfecte staet sal werden overgelevert van de restanten, item van de negotiatiën, van de 200e penning, verponding ende diergelijcke omme alle 'tselve gesien, met volcomen kennisse Sijn Ex.cie volcomen aenschrivinge te doen. Omme de uytschrijvinge van de verpondinge volgens 't redres te doen verclaerden eenige leeden niet gelast te sijn, sustinerende dat de doleantie alvooren behoorde affgedaen te werden ende tot de versochte negociatie een apparentie te sijn voor ende aleer de defecten van de voorgaende negociatie sullen wesen gesuyvert.

211. M. De heeren Committeerde Raden effter instantiën doende datte uytschrijvinge voor de verpondinge van 't jaer 1636 allomme 't redres moght werden gedaen, vonden de heeren van Leyden ende eenige andere haer daertoe noch nyet gelast, waeromme alsnoch ongeresolveert is gebleeven.

Dinsdag 7 oktober 1636 nanoen

212. M. Volgens de resolutie van huydenmergen de heeren Committeerde Raden binnenstaende ghaeven reedenen van weegen de defectueuse comptoiren waeromme dezelve onmaghtigh sijn de compagniën, op haer gerepartieert, te voldoen, te weeten omdatte repartitie genomen is nae de rollen van de verpachtinge ende datte zelve middelen nyet promptelijcken noch maentelijcken worden gefurneert, maer dickwijls off t’ eynde 's jaers, off nyet, om de meenighte van doleantiën, daerop dat oock nyet selden remissiën, surcheancen van executie ende atterminatiën werden verleent, sulcx dattet incomen daeruyt men betalen soude mogen affterblijven, behalven dat oock verscheyden capitalen opgeseyt, ende om 't credijt te behouden uytte middelen in de comptoiren moeten werden affgelost, die nyet datelijcken weeder gevonden connen werden om 't gebreck van gelt. Dat zij daeromme meenen dat beeter is de missive aen Zijn Ex.tie op te houden ende eenighe uytte vergaderinge te committeren, die beneffens de Committeerde Raden de ontfangers, hier present weesende, naerder souden mogen hooren op haer grieff ende van alles rapport doen, om dan geresolveert te worden 'tgunt men noodigh ende dienstigh vinden zal. Belanghende de restanten van de negotiatiën, dat die zijn omdatte ontfangers geen gelt becomen connen op interessen. Dat zij tevreeden zijn daervan op mergen staet te leeveren, maer belanghende den 200en penning, dat haer sulcx ondoenlijck is, omdat haer de quoyeren nyet toegesonden worden, ende sij daer om schrijvende nyemant haer antwoordt geefft. Dat zij de leeden versoecken, lyeff als haer is den welstandt van 't landt, dat sij met sodanige ijver willen behartigen dat nyet alleen de quoyeren overgeleevert, maer oock de restanten moghen werden gesuyvert, opdat zij de extraordinaris compagniën, die noch solliciteurs noch gelt hebben ende in de meeste extremiteyten gebracht zijn, eenigh contentement souden connen doen.

Hierop gedelibereert zijnde meenden de heeren Edelen dat men de ontfangers allomme soude lasten de ordonnantiën van de repartitie te betaelen off dat zijzelffs reeckeningen ende reedenen souden moeten geeven waerom ende hoeveel zij te cort quaemen, ende dat men haer alsdan uyt een reedelijcke negotiatie, van nieus in te willigen, soude moghen nae gelegentheyt assisteren ende alsso de resolutie in train brenghen. Dat men tot dien eynde beneffens de Gecommitteerde Raeden twee uytte vergaderinge soude moghen committeren om ten overstaen van de commies van de Finantiën d'zelve reedenen te hooren ende daervan rapport te doen. Dat men vorder Zijn Ex.tie soude aenschrijven dat men de affectatie vast heefft gestelt ende meede datte ordonnantiën aen de capiteynen opte comptoiren sullen werden gegheeven, dan dewijl op d'een ende d'ander comptoir eenigh defect is, dat men alhier beesigh is om 'tzelve in conformité van de resolutie te rechten, ende 'tzelve geschiet zijnde, dat men Sijn Ex.tie alsdan van alles naerder soude adverteren; datte leeden haere quoyeren hebben over te leeveren van de 200e penning ende ordre te stellen tot furnissement van de deffecten. 'tZelve geschiet zijnde, dat men dan Zijn Ex.tie soude mogen aenschrijven datte affectatie met effect is geresolveert.

Hiermeede hebben haer de heeren van Dort, Delfft, Rotterdam ende eenige andere geconfirmeert. Amsterdam ende meest alle volgende leeden naemen met deese reedenen geen contentement, mochten effenwel lijden datte naerder reedenen bij Committeerde Raden ende eenige uytte vergaderinge te committeren, van de ontfangers moghten werden gehoort ende daervan rapport gedaen, maer meenden effenwel dat dienonvermindert Zijn Ex.tie tot antwoordt soude mogen werden toegevoeght dat men de affectatie vaststelt ende de ordonnantie dienvolgens daerop uytgeefft. Dan alsso belanghende eenighe weynige comptoiren noch eenige swaericheyt is, dat men beesich is in de vergaderinge daertegens ordre te stellen, ende van de uytcompste Zijn Ex.tie naerder adverteren zal, in welcker voegen oock eyntelijcken geconcludeert is geworden.

P. Naenoen de heeren Gecommitteerde Raden versocht ende binnengecomen sijnde omme te doen bericht op de saecken huydenmorgen goedtgevonden, hebben geproponeert dat sij nae 't nemen van de resolutie op de affectatie ter leste vergaderinge d'ontfangers dubbelt van de voorss. resolutie hebben toegesonden, met last om haer daernae te reguleren; dat niemant van deselve sal connen seggen eenige andere last van de heeren Gecommitteerde Raden ontfangen te hebben. Maer de ontfangers verclaren d'selve ordre niet connen voldoen, gemerckt de staet van haer incomen is gemaeckt uyt de rollen van de verpachtinge ende reces van de verpondinge, daervan dat dickwils groote restanten vallen, oock remissiën ende atterminatiën werden gegeven, oock groote capitalen affgelost. Derhalven de heeren Gecommitteerde Raden de commis van de Finantie en de secretaris Casiopijn van de Rekencamer hebben gecommitteert omme een perfecte staet mette ontfangers te maecken. Versoecken dat eenige uyt de vergaderinge daerbij mogen werden gevoecht omme grondige kennisse van alles te mogen hebben.

Wat aengaet de extraordinaris troupen buyten de drie staten van oirloge, die clagen, ende dat wel terecht, dat sij door de voorss. resolutie van de affectatie niet allene van haer solliciteurs, maer van alle hoope van betalinge sijn ontbloot ende mitsdien in de uyterste extremiteyt gebracht; 't is wel soo dat men spreeckt om daertegen ordre te stellen, maer de soldaten connen sulcx niet affwachten off sullen van honger ende ongemack vergaen. Ende nopende 't suyveren van de defecten ende restanten, oock van de 200e penning, daer de leeden hier sijnde belooven de goede hant aen te sullen houden, soo connen de heeren Gecommitteerde Raden met al haer schrijven sooveel niet tewegen brengen dattet effecten van dien daerop volgen, ja selffs niet dat de quoyeren daervan werden overgelevert.

Op alle 'twelcke gedelibereert wesende goedtgevonden ende geresolveert is:

1. dat een van de heeren van Leyden, Amsterdam ende Alckmaer beneffens de heeren Gecommitteerde Raden mette commis van de Finantie ende secretaris van de Rekencamer voornoemt, een perfecte staet sullen maecken van de comptoiren van de ontfangers die clagen d'ordere van de affectatie der middelen niet te connen voldoen, omme nae rapport daerop geresolveert te werden nae behooren.

2. dat de heeren Gecommitteerde Raden alsnoch een perfecte staet sullen maecken van alle de restanten, soo van de 200en penning als verpondingh ende andersints, mitsgaders van de defecten in de negociatiën van 1.200.000 £ ende 1.500.000 £, met nominatie van degene die daerinne ende hoeveel d'selve defectueus sijn, omme alle 'tselve gehoort ende gesien sijnde, voorts geresolveert te werden sulcx ten meesten dienste bevonden sal werden den noot ende oirbaer te vereyschen.

3. dat Sijn Ex.cie sal worden aengeschreven dat men de affectatie vasthout, d'ordonnantie daerop alrede uytgeeft ende voorts dagelijcx openbaren eenige cleyne defecten, daermede men besich is omme te suppleren ende Sijn Ex.cie eersdaegs daerop naerder bericht sal doen.

213. P. De heer Bas van Amsterdam heeft voorgelesen een extract uyt een brieff van den 26en september uyt Londen, dat het Oostindisch schip Amboina in Yerlant masteloos was ingecomen, doch dat de natie aldaer de Nederlanders seer sijn toegedaen, verhoopte datter eenige van onse oirlogscheepen bij sich soude crijgen om behouden in 't vaderlant te comen, soo anders de Engelsche daer achter comen, soude grootelijcken sijn swaricheyt hebben. De Engelsche vloot was in Duyns gearriveert, maer 8 van deselve weder nae de Visscherie souden gaen, vertrout dat se geen buysen sullen vinden, mochte anders wel groote swaricheyt tusschen de Engelsche ende onse schepen ontstaen. Joachimi souden den 17e vandaer vertrecken sonder troost van Sijn Ma.t, doch was nae sijn affscheyt een brieff naegesonden, die men verhoop[t] dat yets naeder sal inhouden. De saecken in Engelant staen seer slecht.