151. Den dijckgraeff van Neck uytten naeme van de andere gedeputeerden rapporterende van de betaelinge van de matrosen van de vloote van Dorp op gisteren tot Rotterdam voorgenomen, seyt dat vooreerst de officiers van ’t schip van Dorp ontboden hebbende dezelve, hoewel tegenstrevende, de betaelinge van de vier maenden hebben aengenomen ende daermeede uytgeghaen; dan ’tzelve tot kennisse van ’t gemeene graeuw comende, seyden tenminsten voor zes maenden betaelt te willen zijn off dat zij het huys omverre smijten ende alles de beck sullen veeghen, gelijck zij meede aen de officiers van ’t volck van Leyffhebber hebben geseyt, dwinghende dezelve haer gelt weerom te brenghen off souden haer datelijcken de beck veeghen, in voeghen dat nyet alleen het gelt bij dezelve teruggebracht is, maer waeren daerop in haer caemer ingedronghen, haer met bloote messen affpersende beloffte van haer zes maenden te sullen doen betaelen off dat haer alle tesaemen de beck souden veeghen; zelffs Maerten Herpertsz. seyde uytte proceduren van deese luyden te mercken datter een volcomen resolutie was, sodat nootsaeckelijcken een bloedbadt ontstaen off beloffte van betaelinge soude moeten werden gedaen. ’Twelck eyntelijck bij haer gedaen is, sullende boven de somme van 21.000 £ bij haer meedegenomen over de Mase scheepen noch bedraeghen 19.000 £, die sij oordelen dat promptelijck daernaetoe gesonden behooren te werden, opdat nyet alleen de huysen, maer zelffs de personen van de directeurs geen pericule en loopen; dan meenen dat om de consequentie voor te comen de betalinge ghedaen zijnde, oock 10 à 12 van de principaelste belhaemels bij ’t hoofft gevat ende andere ten exempele behooren te werden gestrafft; seyden oock wel te hebben connen mercken dat dit geen werck was van ’t volck zelve, maer dat sij nae alle apparentie bij anderen daertoe waeren opgehitst, daerover oock naerder ondersoeck behoort te werden gedaen.

Hierop gedelibereert zijnde worde bij de meeste leeden verstaen ende geresolveert dat volgens de affgeperste belofften bij de heeren gedeputeerden ghedaen, de heeren Committeerde Raden geauthoriseert ende gelast worden om ordre te stellen datte resterende 19.000 £ tot supplement van de zes maenden aen dezelve matrosen werden behandight; dan alsso desen cours ongestrafft boven ’t hoofft nyet can werden gesien sonder schadelijcke consequentie, worde verstaen dat eenige van de principaelste belhaemels in verseeckeringe gestelt ende anderen ten exempel gestrafft zouden werden ende uytte zelve meede verstaen wie de opreckeners moghen zijn geweest; dan alsso considerabel was off de apprehensie ende straffe soude connen worden gedaen sonder dat alvooren in de stadt eenige guarnisoenen in geschickt souden zijn.

Is goedgevonden op naer[noen] noch de advijsen van de leeden daerop eens te verstaen.

152. Opte instantiën van den agent Brasset ten eynde het huys van de ambassadeur van Vranckrijck nae behooren moght werden gerepareert voor den toecomenden, die alle daegen werdt verwacht, is in deliberatie geleyt, dewijl geen van onse ambassadeurs buyten vrije huyshuure werdt gegeven, off men dezelve nyet meede soude doen affschaffen. Ende is bij meest alle leeden verstaen van jae ende dattet buyten reeden is dat men minder van conditie sijnde meerder liberaliteyt souden thoonen, doch soo ’tselve ter Generaliteyt nyet smaeckelijck is, dat tenminsten de zaecke daernae behoort ende sal worden beleydt dat men eens voor al gheevende totte huyshuure eens duysent guldens daermeede vaststellen zal te connen volstaen.

153. De heeren Committeerde Raeden effter instantiën doende teneynde de resolutie tot betaelinge van de solliciteurs genomen, weesende in effecte een formeel contract, genochsaem bij alle leeden geapprobeert ende haer onaengeseyt daerop dienvolgens eenige alreede betaelinge hebben beghinnen te genyeten, andere noch in hoopen ende verwachten staen; ’twelck seer groote onlusten causeert, sulcx dat sij noyt ongemoeyt werden gelaeten, jae dat men eenige van hen die over ’t besogne hebben gestaen daer de resolutie op is gevolght, in ’t particulier daervoor dreyght te sullen moeten aenspreecken, so haer crediteuren, daer zij aen schuldigh sijn mette executiën tegens haer personen voortvaeren.

Is nae deliberatie effter bij de heeren van Rotterdam ende ons verclaert hiertoe geen last te hebben, voor ende alleen van de schulden van de Admiraliteyten teffens lijste gemaeckt ende ordre van betaelinge werde gestelt, sodat geen andere resolutie genomen heefft connen werden dan dat op naernoen in deliberatie soude werden gebracht met wat debvoiren de heeren van Rotterdam tot eenparicheyt mette andere leeden sullen sijn te beweeghen.

154. De heeren van Amsterdam voorstellende, dewijl van de scheepen in Goeree vooreerst nyet te verwachten is ende den viant in ’t Hooffden dominerende nyet te verdraegen is, off nyet goedt weesende soude de 6 scheepen van Dorp, de 3 van Amsterdam ende de 2 van Vrieslandt de Visserije extraordinarie bijgevoeght van de Visserije aff te neemen ende d’zelve te voegen bij den zes scheepen die in Zeelandt haest gereedt zullen zijn, onder zeecker commandeur daerover te stellen om dezelve nae de Hooffden te senden om den viant daervandaan te jaeghen offte te destrueren is ’t doenlijcken, conden meest alle leeden daertoe verstaen, maer meenden dat alvooren met Zijn Ex.^tie diende gecommuniceert wat hoofft daerover te gebruycken ende opten zelven behoorlijck commissie becomen, sodat in dier voegen oock eyntelijck geconcludeert is geworden ende verstaen dat daertoe eenige leeden sullen werden gecommitteert.

155. Is meede verstaen dat belanghende ’t affschaffen van de waertghelders bij dezelve gedeputeerden Zijn Hoogheyt zal werden gecommuniceert, omme so haest de geleegentheyt dat lijden can, tot affschaffinge van ’t zelve volck ordre gestelt te worden.

156. Belanghende de excessen ende commotiën bij ’t bootvolck van de vloote van Dorp tot Rotterdam gepleeght in deliberatie geleyt zijnde wat in te doen, is nae deliberatie verstaen dat volgens de belofften de heeren commissarisen affgeperst, de volle betaelinge aen dezelve zal werden gedaen, maer dat effenwel om de consequentie voor te comen de heeren magistraten van Rotterdam versocht worden om de belhaemels daernae in verseeckeringe te brenghen, soo ’tzelve sonder ondienste van de Staet geschieden can, ten eynde aen dezelve een exempel magh werden gestatueert.

157. Effter geürgeert weesende het vaststellen van de resolutie voor de solliciteurs, conden de heeren van Rotterdam daertoe nyet beweeght werden om reedenen als vooren. Wij persisteerden meede, sodat eyntelijck goedtgevonden is de heeren van Rotterdam te versoecken om daertoe van haer principalen naerder consent te becomen ende dat vanweegen de vergaderinge met behoorlijcke brieven sullen worden gesecondeert.

158. Den heer pensionaris Boreel reedenen geevende waerom zijn reyse nae Venetiën nyet en vordert, seyt de oorsaecken daervan te weesen omdat de ambassade nae Venetiën geschieden om drie oorsaecken, te weeten ten 1^en om de prestatie van ’t subsidie ende van de affterstallen ons bij de Signeurije beloofft ende een geruymen tijdt gemist; ten 2^en om te onderhouden de correspondentie mette ambassadeurs van allerley coningen ende princen daer residerende; ten 3^en tot mainctenement ende voorstandt van de commerciën. Belanghende de 2 eerste poincten cleyne apparentie is yet van te verhoopen ende dat daeromme alvoren te reysen vast diende gestelt dat van de subsidiën yet is te verhoopen ende ten 2^en datte titulen van Excellentissimo oock bij den ambassadeur van Venetiën den ambassadeurs van deesen Staet sullen werden gegeeven gelijck die van Venetiën begheeren datte haere gegeeven wert, om deur dat middel de andere heeren ambassadeurs van andere coninghen behoorlijck correspondentie meede te mogen houden. Ende solanghe daerinne geen facilitatie sal weesen bijgebracht, dat zijn dienst daer t’eenemael onnut weesen souden ende beeter het gelt gespaert als onnuttelijck verquist, behalven de periculen die tegenwoordigh allomme opte frontieren zijn ende geen reysen toelaeten.

Hierop gedelibereert zijnde is goedtgevonden deese zaecke in bedencken te houden totdat uytten aencomenden ambassadeur van Venetiën naerder sal connen werden verstaen hoe belanghende de geallegeerde grieven de humeuren van de Signeurie gestelt sijn om alsdan naerder op te resolveren.