Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 8 oktober 1637

ZITTING E

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 15 september tot 17 oktober 1637

Donderdag 8 oktober 1637 voor- en nanoen

127. Den thresorier Brasser binnenstaende ende naerder openinge doende van de intentie van den Raedt van State op ’t stuck van de monsteringe in de frontieren van de heele guarnisoenen, daerinne den gouverneur van Grol difficijl soude zijn, verhaelt datten Raedt de intentie van dese vergaderinge wel goedtvindt, maer effenwel bevindt datte provintiën daermeede haer vordel souden doen tot nadeel van den Staet ende daeromme beeter oordelt om alle disputen ende bedrijgerijen voor te comen, dat haer ordre werde gevolght, te weeten dat telckens als men vanweegen deese provintie geneegen is monsteringe te doen, ’tzelve haer werde bekent gemaeckt om van harentweeghen een commissaris daerbij gevoeght te werden, daermeede alle disputen souden connen werden weghgenomen.

Hierop gedelibereert zijnde, is goedtgevonden opte zaecke ten principale aff te wachten het advijs van Zijn Hoogheyt ende dat dien onvermindert brieven vanweegen den Raedt aen den gouverneur van Grol sullen werden geprocureurt ende hem aengeseyt dat qualijcken de monsteringe geweygert heefft ende in toecomende hem van dies heefft te wachten.

128. Den heere Teresteyn doende rapport van ’t gebesogneerde opte XIXen van de Westindische Compagnie lestmael in Zeelandt gehouden, verclaert dat drye zaecken voornaemelijck aldaer in consideratie zijn gecomen ende vermits de hevige contestatiën van contrarierende leeden indecijs gebleven, te weeten een vrijen handel op Brasijl affgeschafft weesende, hoe te tracteren diegheene die met consent van de heeren Staeten ende in conformité van de resolutie verscheyden cargasoenen voor ’t sluyten van den handel daernae toegesonden hebben ende off dezelve haer eygen goederen souden mogen beneficiëren off nyet, eenige meenende jae, andere neen, sonder malcanderen te connen wijcken. Ten 2en dat noodigh binnen Amsterdam een permanent college buyten laste van de Compagnie diende gestelt om te procureren de executiën van ’tgunt bij de XIXen moght weesen geresolveert. Ten 3en dewijl de Compagnie onmogelijck is te draegen de lasten van 2.800.000 £ ’s jaers, daermeede dezelve jaerlijcx is beswaert, dat nootsaekelijck met een goede somme vanweegen ’t gemeene landt dienen gesubsidieert te werden, alsso meer een compagnie van staet als van negotie tot noch toe is geweest.

Hierop gedelibereert zijnde is goedtgevonden de resolutie op deesen uyt te stellen totdatte naerder consideratiën van de Caemers die eerstdaeghs ter Generaliteyt tegens elckanderen haere reedenen meenen te deduceren, sullen sijn gehoort ende daervan rapport gedaen.

129. Gehoort het rapport van de gedeputeerden opte questie van den heere van Lisse tegens den classe van Leyden, van datte zelve met malcanderen geaccordeert waeren opten voet hoe in toecomende de beroepinge te doen, te weeten datte voortaen den kerckenraet van Liss met goedvinden van den heer een bequaem persoon sullen uytsoecken, dat alsdan sonder den heer off sijn schout den kerckenraedt de acte van beroep daerop sal mogen instellen ende die den heer daernae presenteren om die bij hem onderteykent off een acte van consent ende approbatie apart toe gegeeven te worden ende dat alsdan totte bevestinge incluys zal vorders werden geprocedeert, als in ’t reguarde van ’t beroep van Samuel Baselius is gepractiseert geweest ende dat zij versochten dat bij resolutie alles geapprobeert ende vastgestelt moght werden.

Is nae deliberatie hiermeede geconfirmeert, de gedeputeerden voor haer moeyten bedanckt ende voorts verstaen dat volgens ’t verdragh de resolutie zal worden geëxtendeert.

130. Effter instantiën gedaen zijn op ’t consent van de 200en penning, is om de difficulteyten van vorige leeden geen andere conclusie genomen connen werden dan datte heeren Committeerde Raden op morgen sullen openen wat restanten op voorghaende consenten van ’t jaer 1631 ende 1635 noch moghen zijn om alsdan naerder op te mogen resolveren.

131. Geleesen weesende de resolutie van ’t haertsteedegelt so die bij den raedtpensionaris was geëxtendeert, conden de leeden daermeede geen contentement neemen, sustinerende dat volgens de voorgaende resolutie ende ’t oude gebruyck alles zijn voortgangh behoort te neemen. Daerop de Edelen difficulteerde, is de zaecke in suspenso gebleeven.

132. Is bij den gedeputeerden geweest zijnde te Hellevoetsluys opte visitatie van de vloote van Dorp rapport gedaen, seggen de scheepen so bevonden te hebben dat binnen corte daeghen schoongemaeckt ende weeder in zee gebraght connen worden, uytgeseyt het jaght geheeten den Engel Gabriël dat te oudt ende leck is, waervoor in den [plaetse] een ander tot Rotterdam leggende soude mogen aenstaen; dat onder al ’t volck maer een ongesondt hebben gevonden, de reste cloeck ende fris ende oock wel gecleedt, die zij oock alle gemonstert hebben. Belanghende den admirael, dat uytte capiteynen ende het volck zelff verstaen dat wel een goedt man is, maer ordre noch commandement heefft; datter oock geen justitie opte scheepen is, maer alles wilt toeghaet met vechten ende smijten, sonder dat hij hem dieshalven bemoeyt, verhaelende eenige staeltjes die noch zelffs in haer presentie gebeurt waeren ende gants nyet en slooten; dat oock verscheyden van zijn capiteynen ronduyt verclaeren met hem nyet meer te willen vaeren, noch haer eere in sijn schande te willen steecken; dat oock tusschen denzelven ende eenige capiteynen sonderlinge den admirael Berchem groote diffidentie is, waeromme in den chrijsraet nyet eens ontbooden werdt, daeruyt nyet als meerder confusiën te verwachten staen; veele oock van de capiteynen als Bleecker van de andere droncken bloeden sijnde, daer ’t landt geen dienst van heefft te verwachten; doende oock den admirael nyet anders in zee als gasten ende brassen in ende uyt ende het scheepsvolck bij gevolgh, ende van malcanderen scheydende verquisten ’s landts cruyt ende scherp met ontallicke eerschooten, hierentussen telckens over de vivres querelerende die andere capiteynen prijsen; dat hij vermaent zijnde om de scheepen van Hoorn ende Enckhuysen geen vivres hebbende op te senden om alsso zijn vivres te langer te connen recken ende in zee blijven, dewijl nyet dan al te veel scheepen haers oordeels noch opte cust blijven, ’tzelve geweygert heefft; dat hij van ’t leste uytcomen van de 13 fregatten uyt Duynkercken vermaent zijnde, daer wel naetoe geseyl[t] is, maer daerontrent comende seyl gemindert ende zijn cours nae de Engelsse cust van de wal aff geset heefft om daernae beeter bescheyt te verneemen, alwaer hem capiteyn Pancraes van Zelandt ontmoedt is met acht scheepen, daerover hij so verblijdt was off den hemel hem toegecomen hadde uyt vreese soo ’t scheen datte Duynkerckers hem moghten hebben gevolght.

In summa hebben bevonden dat noch respect, noch ordre, noch justitie op deese scheepen gehouden wordt, maer nyet dan een puure confusie is ende datten admirael onnut ende ondienstich is om daerover langer ghebruyckt te worden. Verhalende vorder eenige particulariteyten van de clachten van de directeurs over Dorp alsmeede over Blauhulck ende meede van den vrijen vaert van Engelandt op Duynkercken, de onse nyet dan met strijcken van seylen ende eerschoten haer bejegenende, dat oock onlijdelijcken is; dat Dorp van meeninge is dat Colaert met zijn scheepen nyet overcomen zal, maer dat over Engelant ende in Engelsse scheepen alles wat den viant van nooden heefft zal werden toegebraght; dat oock sijns oordels de 19 schepen in ’t Scheurtjen vooreerst nyet sullen uytloopen om ’t gebreck van volck ende verscheyden andere particulariteyten meer.

Waerop gedelibereert zijnde, zijn vooreerst de gedeputeerden voor haer moeyten bedanckt ende is voorts verstaen ende geresolveert, datten admirael Dorp ter Generaliteyt zal werden ontbooden om reedenen te gheeven van zijn onverwacht incomen ten overstaen van deese heeren gedeputeerden ende noch eenige andere extraordinarie daerbij te voegen; datte zelve gedeputeerden versocht worden van deesen aen Zijn Hoogheyt meede rapport te doen ende de zaecke daernae te beleyden dat Dorp aen landt blijven ende een ander hoofft in zijn plaetse magh werden gecooren; dat oock deese gedeputeerden versochten worden met Maerten Herpertsz. tot Rotterdam, de matroosen de 4 maenden te betaelen; dat oock de directeurs van de Mase alhier tegens mergen sullen werden ontbooden ende op haere clachten naerder satisfactie sal werden gedaen ende oock gelt behandight om de scheepen weeder te connen versorghen ende meede dat eenigen sullen werden gecommitteerd om met malcanderen naerder te confereren in wat voegen de vaert op Duynkercken van Engelant best te weeren ende daerop den ambassadeur Joachimi te hooren ende te sien wat naerder last aen hem te gheeven; dat oock op ijder schip tot bewaeringe van dezelve 25 Ã 30 man zal werden gelaeten met een goedt hoofft die sorge draeghe dat daerop wel mogen passen, ende eyntelijck datte inspectie van Blauhulck meede zal werden geresumeert om daerin te rechten dat eenighsints offensie aen de directeurs gegeeven heefft ende noch soude moghen ende dat van alles alhier rapport sal werden gedaen.