Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 23 februari 1638

ZITTING G

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 16 februari tot 2 april 1638

Dinsdag 23 februari 1638 voor- en nanoen

48. Is bij den heer van Noordwijck uytten naeme van de andere gedeputeerden ter Generaliteyt rapport gedaen van ’t wisselen van de gevangenen te water ende verhaelt dat den 5en februarii den schout van Rosendal ontbooden sijnde gelast is om aen d’ander zijde bij den viant te verneemen offer genegentheyt is tot een wissel van alle de gevangenen van weederzijden te water so in Neederlandt als daerbuyten sittende; datten zelven zijn last geëffectueert hebbende op gisteren heefft gerapporteert datten viant tevreeden is een generaele wisselinge toe te staen van alle gevangenen te water totten 28en februarii 1638 toe die alhier in Neederlandt sitten ende nyet daerbuyten, alsso daertoe geen last hebben noch maght om yet buyten believen van den coning te doen.

Daeromme in deliberatie geleyt zijnde wat in deesen te doen soude staen, waeren de leeden van contrarie advijsen, eenige meenende datte wissel generael behoort te weesen dewijl so groot getal van Spagnerts hier hebben sitten, andere weeder meenden dat sonder nae Spagnen te senden geen hoope is tot sulcx te coomen ende dattet zelve een al te grooten train in ’t werck veroorsaecken soude, eenige leeden in de saecke becommert sijnde versochten copye uyttet rapport van den schout van Rosendal om ’tselve met haer principalen te communiceren. In welcker voegen eyntelijcken meede geconcludeert is, te weten de leeden copye te geeven ende de saecke op te houden.

49. Zijn geleesen twee brieven van Culenborch van de 20en ende 22en februarii verhaelende de ongeleegentheyt van ’t waeter ter oorsaecken van de inbraecke van den Leckendijck ende de onheylen die voor deese provintie daeghlijcx daeruyt staen te verwachten ende hoe cleyne debvoiren bij de heeren van Utrecht in wiens jurisdictie de deurbraecke is geschiet sijn aenwendende, voorneemende den dijck recht toe recht aen te repareren dat van langen train is, temeer deurdien het werck nyet benairstigen, hebbende maer 7 à 8 man in ’t werck, sodat geschaepen is dat heel Zuydhollandt eer sal innunderen als dit gat zal weesen gestopt, dat 55 roeden wijdt ende 22 voeten diep geseyt wordt te weesen; meenden daeromme dat andere debvoiren behooren te werden aengewent so men de gedreyghde swaricheeden wil voorcomen.

Waerop gedelibereert zijnde is goedgevonden eenige uytte vergaderinge te committeren om met Zijn Ex.tie te communiceren de intentie van de vergaderinge ende off het nyet best is dat men met een vingerlingh het gat soude soecken te vervanghen om daerdeur den vorderen inval van ’t water te verhoeden; ’twelck men meent dat in corten tijdt soude connen geschieden ende wat deesenaenghaende met Utrecht naerder te doen soude staen ende van alles te dienen van rapport om naerder op geresolveert te worden.

50. Op ’t versoeck van de heeren Staten-Generael bij missive van den 9en februarii aen deese vergaderinge ghedaen teneynde ’t placcaet tegens den uytvoer van de paerden moght werden gerenoveert ende gepubliceert opdat den viant ende de keysersse so nae rontsom onse frontieren legghende daerdoor nyet en werden gestijfft tot groot naedeel van den Staet, maer so veel geïncommodeert als eenighsints mogelijck zal zijn.

Is nae deliberatie verstaen dat men deur gedeputeerden van hier ter Generaliteyt sal expostuleren over de meenighfuldige indrachten ende dispensatiën bij haer van tijdt tot tijdt hiertegens gedaen, daermeede alle placcaten in cleynachtinge comen ende alleen voor de onnoosele schijnen gestelt te worden; andere die de weegen weeten haer personage daermeede speelende tot groot nadeel van ’t landt ende dat daeromme dit placcaet wel sal worden gerenoveert, maer alvoren vastgestelt dat geen dispensatiën in toecomende daer meer tegens sullen mogen werden gedaen, als met eenparige stemmen ende is ’t doenlijcken met goedtvinden van de respective provintiën als principalen.

51. Het aenhouden van de vijfftigh compagniën anno 1638 aengenomen mede in omvraege gebraght zijnde, waeren veele leeden seer swaerhooffdigh in, onder andere die van Haerlem, Leyden ende Amsterdam meenende dat dit point in bedencken gehouden most werden totdattet equivalent van de ontlastinge aen een ander candt soude mogen weesen gevonden off dat ordre tot prompte betaelinghe sal mogen weesen gestelt off dat eenige meerder reductie soude dienen gedaen; ’t meerendeel meenden dat uytgestelt behoort te worden totdat op ’t 36e point spreeckende van de petitie van den Raedt van State van ’t jaer 1638 ordentelijck zal weesen geëxamineert, in welcker voegen oock eyntelijck geconcludeert is geworden.

52. Josepho Palatio exhiberende zijn credentiebrieven uyttet Arabisch getranslateert om voor een publijcqen minister vanweegen den coninge van Maroco alhier gerespecteert ende getracteert te worden, met versoeck om vanweegen deesen Staet meede een publijcqen minister derwaertaen te senden tot onderhout van de goede correspondentie ende dienst van de commerciën, worde verstaen dat verscheyden consideratiën liepen ontrent den persoon van den voors. Palatio ende dat hij meer zijn particulier proffijt als den dienst van ’t gemeen is soeckende ende dat daerom alvooren hierinne te treeden zijn credentiebrieven in de vergaderinge alhier naerder sullen werden geëxamineert.

53. De officieren van ’t regement van Maison-Neuffe versoeckende vergoedinge van de 10 man haer voor een peene doch bij abuys ten laste geleyt, alsso nyet alleen andere provintiën haere meede compagniën van ’t zelve regement ende specialijck meede ’t Noorderquartier hebben betaelt, maer dat zelffs den autheur van alles ende die de schult toequam is geïgnoreert, is bij de leeden deese zaecke zeer bedenckelijck gevonden, sonderlinge dat men in ’t stuck van de monsteringe die so groff toegaet de faulten so licht soude remitteren. De heeren van Dordrecht noch eenige staeltjes onlanghs in haer stadt opte monsteringe gevonden verhaelende daer zij meenen dat met vigeur tegens voorsien behoort te worden ende dat den fiscael Sijlla behoort te werden gehoort die de monsteringe geassisteert heefft ende pertinent rapport van soude connen doen. Die van ’t Noorderquartier verclaerden dat sij meenen op ’t aenschrijven van deese vergaderinge de compagniën in deesen vermelt aen haer volgende ordonnatie weeder gecort te weesen ’tgunt voor de 10 coppen bij abuys was betaelt. Eenige leeden nyet weetende hoe ’t stuck eygentlijck lagh, is goedgevonden de heeren Committeerde Raden te versoecken naerder te willen rapporteren van ’t gepasseerde in deesen ende oock te dienen van hunnen advijs; dat opte vordere clachten de leeden haer naerder souden bedencken wat in te doen soude staen om bij gelegentheyt meede naerder op geresolveert te worden.

54. Daernae geresumeert zijnde het 3e point van beschrijvinge om de convoien ende licenten in ’t geheel te verpachten, meenden de heeren van Amsterdam dat schaedelijck weesen soude als nyet alleen uyttet verpachten van ’t vierde part is gebleecken, maer zelffs in nabuurige coningrijcken werdt gespeurt daer te min frauden ende bedrogh nyet omghaet schoon daervan verpachtinge geschiet; dat oock geen apparentie is van rijcke pachters te krijghen doordien ’t een hatel[ijck] werck is ende dat lichte vincken sulcken grooten middel nyet en can worden toebetrout; waeren daerom gelast ’tzelve te excuseren ende te urgeren dat alvoren reparatie van ’t verpachte vierde part tegens de resolutie van deese vergaderinge bij de provintiën gedaen behoort te werden geprocureert.

Verscheyden leeden conformeerden haer hiermeede dan ’t meerendeel sustinerende datte zaecke tenmintsten eens naerder soude behooren geëxamineert te worden om de provintiën eenigh contentement te doen, is in diervoegen geconcludeert, werdende tot deese examinatie gecommitteert een van de heeren Edelen, Dort, Haerlem, Delfft, Leyden, Amst[erdam], Rotterdam, Alckmaer, Hoorn, Enckhuysen.

55. Den heere Catz rapporterende van de communicatie met Zijn Hoogheyt gehouden over ’t stoppen van den Leckendijck, verclaert dat Zijn Hoogheyt meent dat al lange hadde connen beschickt zijn so wel op gewaeckt was; maer de saecke so leggende alsse leyt dat van advijs was dat men mette gedeputeerden van Utrecht hier behoorde te spreecken om een spoedighe uytcompste in te vinden, ’tzij buyten last off sonder last van deese provintie. Waerop gedelibereert zijnde is met dit advijs geconformeert ende zijn voorgaende gedeputeerden versocht dit officie aen de gedeputeerden van Utrecht op mergen vroegh te willen doen ende alsdan daervan te rapporteren.