Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 26 februari 1638

ZITTING G

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 16 februari tot 2 april 1638

Vrijdag 26 februari 1638 voor- en nanoen

72. Zijn geleesen verscheyden missiven uyt Culenborch van den 24en ende 25 en februarii alle mentionnerende van de gelegentheyt van de inbraecke van den Leckendijk ende van de debvoiren bij den heeren van Utrecht tot stoppinge van dezelve inbraecke aengewent, verhaelende datte zelve nu het werck schijnen te meenen, hebbende bij der hant aen ’t werck wel 200 mannen ende 60 hooghaerdse scheepen met andere ponten ende samereusen om daermeede de sausijsen van rijs in malcanderen gevlochten te leggen, ’tzelve met paelen in de gront vast te haeyen ende alsdan met aerde opte breedtte van 3 roeden te vervullen; hoopende de sausijsen in 10 à 11 daegen aen malcanderen te brengen ende dezelve alsdan met aerde deur maght van volck te doen sincken, de meeste swaricheyt weesende in zeeckere 12 roeden daer de meeste invall van ’t waeter ende een diepte van 13 voeten is; werdende de twee andere derdeparten van ’t gat met een voorwaerdeken beschermt dat de stroom hindert, ende daervandaen secuer op gedelibereert zijnde meende eenige leeden dat men onse gedeputeerden soude aenschrijven alvooren inspectie te neemen van de debvoiren van de provintie van Utrecht eer mette zelve in handel te comen ende ’t landt te engageren; dan andere meenende dattet best is dat men de zaecke de wijsheyt van de gecommitteerden betrouwe, is in dier voegen geconcludeert.

73. De gecommitteerde van de abberdaenvisserije van Den Briel, Vlardingen ende Massluys verhaelende dat om de quaede defensie van ’t lant verscheyden huysgesinnen ende familiën van daer naer Engelant haer transporteren alwaer met alle vrundschap ontfanghen ende bejeegent worden, oock groote presentatiën van vrijdommen haer werden gedaen, waeromme oock veele buysluyden derwaertaen vertrocken zijn om haer neeringe aldaer te planten, versoecken eer de zaecke come tot vorder verloop, dat alsnoch behoorlijcken gedefendeert ende datte 5 fregatten haer voor deesen geconsenteert ende nu bijcants voltimmert haer oock voltaeckelt ende van alle behoefften voorsien effectuelijck gepresteert mogen werden.

Bij deese occasie is meede geleesen een missive van den ambassadeur Joachimi van den 28en januarii uyt Engelandt aen die van de Groote Visserije geschreeven, daerinne dezelve mentionneert dat de buys- ende visneeringe te Dovre dapper aenwast, veel stuurluyden ende vissers uyt deese landen daerlangs so meer aencomende die aldaer met alle faveur werden onthaelt, groote vrijheeden gegeven met accommodatie van kaeyen, wallen ende alles dat tot die neeringe dienstigh magh zijn. De grooten in Engelandt dat stuck dapper voortsettende ende handhavenende om die neeringe aldaer te diverteren, weesende oock alreede verscheyden huysen ende packthuynen aldaer gemaeckt daer verleeden jaer groote quantiteyt haringh verpacht, gehavent, gebrant ende nae Rouaen gesonden ende so goedt bevonden is als eenigen haringh aldaer gecoomen, welck loff haer bij die van Rouanen gegeeven werdende haer noch veel moedigher maeckt; meende daeromme datte zaecke wel meriteert wat naerder op gelet te worden.

Hierop gedelibereert zijnde is goedtgevonden dat deese supplianten nyet alleen contentement zal worden gedaen ende de heeren Committeerde Raden versocht te openen wat alreede betaelt is totte fregatten ende wat noch rest om ’tzelve uytte eerste consenten te vinden, maer dat oock het geheele stuck van de zee vast zal werden gestelt ende daer nyet van gescheyden voor ende alleer de leeden dienthalven zal gegheeven zijn behoorlijck contentement.

74. Die van der Goude gesommeert zijnde omme te antwoorden op de remonstrantie lestlijck bij den gedeputeerden van Zuydhollandse synode ende den classe van der Goude ter vergaderinge geëxhibeert, allegeerden ende poseerden verscheyden reedenen ende faicten waeromme haeren predicant Abbema als totten kerckendienst onnut ende onstichtigh van leeven hadden verlaeten, tot mainctement van dewelcken bij de gedeputeerden van den classe voors. verscheyden impertinentiën ende onreedelijckheeden waeren gepleeght tot nadeel van ’t recht haer als magistraten in haer stadt competerende, om ’twelck nae behooren voor te staen zij genootsaeckt waeren inne te ghaen zeeckere rechtmatige proceduuren daerover alsnu abusivelijck wordt geclaeght, gelijck bij de acten ende attestatiën ende naerder deductie bij haer overgeleevert naerder soude connen blijcken ende versochten daeromme datt haer de resolutie des synodi van met 6 predicanten bij leeninge bedient te worden totdat bij beroepinge van andere sullen weesen voorsien, moght werden gepresteert ende dat de erffgenaemen van Coolwijck aengeschreeven moghten werden om de gagiën van vacerende predicantsampten aen haer uyt te keeren om daeruyt te mogen voldoen de predicanten die door haer ordre tot noch toe den kerckendienst hebben waergenomen. Die van ’t classis aen d’andere zijde leeverden over een schrifftelijcke deductie ende verhaelden oock mondelinge de excessen bij de stadt van der Goude tot verbreeckinge van ’t recht ende ordre der kercke zeedert haer laetste remonstrantie gepleecht mettet instellen van predicanten nae haer zin, het casseren van andere, het separeren van de kercke van der Goude uyttet classis, het verbieden van te mogen classis houden binnen haer stadt ende jurisdictie, het maincteneren van predicanten bij haer gecensureert ende andere gelijcke acten meer, waeruyt alsso nyet anders als een babel ende extreme confusie te verwachten is tot verbreeckinge van ’t recht ende ordre van de kercke ende van den Staet zelve; versochten daeromme dat met parate remedie daertegens moght werden voorsien; versochten daerbeneffens copye uytte naerder deductie tegens haer overgeleevert om haer off mondelingh off schrifftelijck tegens de onwaerheeden ende calumniën aldaer haer naegegheeven te mogen verantwoorden.

Waerop gedelibereert zijnde is eyntelijck nae eenige resumptiën verstaen dat partijen van weederzijden copye zal werden gegheeven van de reciprocquelijck overgeleeverde deductiën ende dat van weederzijden tegens malcanderen in de vergaderinge sullen werden gehoort ende alsdan naerder inde zaecke geresolveert.

75. Andries van Boxtel servitiemeester tot Heusden hebbende verscheyden ordonnantiën becomen tot laste van ’t landt ter somme van 26.000 £ toe ende versoeckende last opten comies Kettingh van hem uytte verpondinge offte haertsteedegelt te voldoen, worde bij de heeren van Rotterdam verhaelt hoe grofflijcken dattet landt bij deese servitiemeesters werdt gefraudeert ende ontstoolen, verclaerende datter plaetsen zijn daer 8, 10, 12 jae 26.000 £ ’s jaers connen proffiteren, dat langer onlijdelijck ende met geen goede oogen aen te sien is ende op ’t spoedichste in dient voorsien. Is nae deliberatie goedtgevonden eenighe te committeren om dit stuck naerder te examineren ende te dienen van hunnen advijse wat ordre daerinne soude connen werden gestelt. Werdende daertoe gecommitteert een van de heeren Edelen, Dordrecht, Amsterdam, Rotterdam, Gorchem, Alckmaer ende Hoorn met eenige uytte Gecomitteerde Raeden.

76. Pierre le Fort exhiberende lijste van verscheyden lijffpensioenen tot laste van ’t landt nu twee jaeren langh onbetaelt staende ende onder andere 2 van 500 £ ’s jaers ten behoeven van de kinderen van den geweesen ambassadeur Maurier bij de heeren Staten ten doope gegeeven, een van 180 £ ende noch een van 300 £ ’s jaers ende versoeckende ordre totte betaelinghe, worde verstaen dat eerst middelen ingewillight mosten zijn ende dan bij de heeren Committeerde Raden ordre in soude werden gestelt.