Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 16 maart 1638

ZITTING G

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 16 februari tot 2 april 1638

Dinsdag 16 maart 1638 voornoen

172. Den burgermeester Conradus den burgermeester Bicker tot Amsterdam getracht hebbende te induceren om nae Polen te ghaen, rapporterende verclaert dat bij zijn weygering persisteert omdat den tijdt te zeer verloopen is ende dat sulcx bij de coopluyden meede wordt geaffirmeert. Ende dat hij daerom best oordelt dat men drie wel geraisoneerde brieven soude doen schrijven, een aen den coningh zelffs, de tweede aen de raeden offte senateurs ende de derde aen de nuncii terrestres provintiaerum offte Stenden van ’t rijck, bij welcke brieven verhaelt sullen worden alle de reedenen waeromme het invoeren van deesen nyeuwen thol nyet en can noch behoort te geschieden ende dat daeromme dezelve sullen worden versocht van dit voorneemen ten dienste van de gemeene chirstenheyt, ruste van ’t rijck ende oirboir van de commerciën in ’t gemeen te desisteren ende dat deese brieven met een expressen boode affgevaerdight ende op ’t spoedighste bestelt sullen moghen werden; dat die sullen slaen opte missive van den coningh aen deesen Staet op dit subject affgesonden ende daerbij beantwoordt; nyet twijffelende off sal meerder operatiën doen dan ’t affsenden van een commissaris die in die plaetsen nyet zeer considerabel weesen soude.

Hierop gedelibereerd zijnde is verstaen dat deur den heere Catz deese drye brieven morgen sullen werden geconcipieert ende daerinne begreepen alle de reedenen bij de instructie breeder verhaelt ende die nae geleegentheyt van zaecken daerbij souden connen werden gevoeght; dat daervan rapport gedaen ende met Zijn Hoogheyt gecommuniceert zijnde naerder in zal werden geconcludeert ende hierentusschen meede voltrocken het besogne op ’t stuck van de handel nae Moscoviën ingestelt om die ambassade te prepareren ende daerdeur in Zijn Ma.t sodanigh affterdencken ende jalousie te verwecken dat deesen voorgenomen thol magh affterblijven.

173. Belanghende de besendinge nae Venetiën bij den ambassadeur van de Republijcq alhier naerder instantiën op gedaen zijnde alsmeede bij Zijn Hoogheyt ende heeren Staten Generael, verclaerde den heer Boreel effter de redenen waerom hem van die ambassade hadde geëxcuseert, te weeten omdat den ambassadeur van Venetiën te Parijs uyt last van de Signeurije geweygert hadde te gheeven den titule van excellentie gelijck zij zelve ende alle andere ambassadeurs gewoon zijn te ontfangen, willende alleen den titule gheeven van illustrissimo tot groote cleynicheyt ende disrepect van deesen Staet; sullende ’tzelve bij alle ambassadeurs van andere coninghen ende princen werden gevolght waerdeur onbequaem gemaeckt soude worden om mette zelve te corresponderen volgens zijn last ende instructie anders als tot naedeel van den Staet sonder dat oock zijn rangh nae behooren soude connen becleeden.

Ende offschoon den ambassadeur alhier goede woorden ende zeeckerheyt schijnt te gheeven dat hij te Venetiën met alle respect zal werden gejeegent nyet minder als andere ambassadeurs van coningen ende princen, jae van den nuntius van den paus zelff, dat sulcx ter eeren nyet genoch is, maer dat alvoren in Vranckrijck te Parijs ende te London in Engelant daervan reparatie most werden gedaen ende haere ambassadeurs aldaer andere last gegheeven.

Ten 2en dattet oogenmerck waeromme men derwaertaen sendet principael is om ’t subsidie te becomen volgens het formeel tractaet bij die van de Signeurije met seeckere nulla pretexten telckens gedisputeert ende so langhe Venetiën geen beeteren noch zeeckerderen hoope gheefft van daertoe weeder te sullen verstaen, dat best is dat men hier tehuys blijve ende het goedt ghelt nyet nae het quaede en smijt. Ende so effenwel de regeringe anders moght verstaen dat hij versoeckt van zijn gedaene oncosten gedeschargeert te worden offte anders dat men zijn broeder daertoe imploiere die alsdan deese oncosten aen hem soude connen voldoen.

Hierop gedelibereert weesende is eyntelijck verstaen dewijl de cleynicheyt deese provintie in Vranckrijck gedaen zeer considerabel is ende dattet affterstallige subsidie van ’t jaer 1625 tot 1635 toe meede een excessive somme ende tot ontrent de 6 millioenen importeere, die in deesen tijdt zeer te passe comen souden, dat daerom met Zijn Hoogheyt deesenaenghaende naerder communicatie zal gehouden werden wat voor ’t affsenden oordelt dat gesustineert soude mogen worden ende van alles rapport gedaen om dan in te resolveren.

174. Tot commissarisen over de aenstaende verpachtinge zijn gecommitteert in de respective quartieren als volght:

in ’t quartier van Dordrecht: Leyden, Hoorn

Haerlem: Edelen, Alckmaer

Delfft: Edelen, Amsterdam

Amsterdam: Haerlem, Edam

Goude: Gorchem, Briel

Gorchem: Dort, Goude

Briel: Schiedam, Enckhuysen

Alckmaer: Delft met een van de Committeerde Raden van ’t Noorderquartier

Edam: Rotterdam met een van de Committeerde Raden van ’t Noorderquartier

175. In deliberatie geleyt zijnde wat resolutie te neemen op ’t gerapporteerde uytte communicatie van de leeden met Zijn Hoogheyt belangende ’t continueren van de vijff scheepen in zee, ’t veranderen van eenige van dezelve in fregatten, ’t verseeckeren van de scheepen in Goerede ende de plaetse waernaer deesen in te vallen, is bij de leeden verscheydentlijck inne geadviseert. Die van Rotterdam meenende dat men ’t schip van den admiraal dat weynigh aen schort op ’t spoedighste soude gereedt maecken ende daerbij drie jachten van de Cleyne Visserije ende noch twee andere van ’t landt die oock in 14 daegen claer connen werden coopen ende leenen, ende dan de 2 van Zelant gereedt leggende daerbij voeghen om daermeede den admirael datelijcken in zee te helpen, terwijle de andere scheepen volcomen gereet werden ghemaeckt, ende tot alles imploieren de genegotieerde pennningen ende ’t provenu uytte vercoffte geprocedeert. Amsterdam, Alckmaer, Hoorn, Enckhuysen ende wij vonden dit meede goedt, dan urgeerden dat vastgestelt most werden dat nae deesen de scheepen weeder in de respective quartieren souden moeten invallen om aldaer nyet alleen verzeeckert, maer te spoediger ende met minder oncosten in zee gebracht te connnen werden.

Ende is eyntelijck geresolveert dat men bij alle middelen sal betrachten om de scheepen opte cust een geheel jaer in zee te houden, dat oock eenige fregatten gecofft off gehuurt off bij leeninge aenghenomen behooren te werden ende dat so de genegotieerde penningen als die van de vercoffte offte te vercoopen scheepen daertoe sullen werden geïmploieert ende dat Zijn Hoogheyt zal worden versocht om hierentusschen eenige soldaten opte scheepen te doen ghaen tot derzelver bewaeringe ende belanghende ’t veranderen van ’t reglement ende waer de scheepen sullen invallen, dat daerop naerder sal werden gebesogneert.

176. Belanghende ’t wisselen van de gevangenen te waeter, gehoort de naerder consideratiën van Zijn Ex.tie, is bij de meeste leeden verstaen ende geconcludeert dat men dezelve wisselinge zal moghen doen voortghaen opten ouden voet ende alleenlijck over de personen binnen Neederlandt te water gevangen ende dattet zelve voor resolutie ter Generaliteyt zal werden ingebracht.

177. De gemeene kaersemaeckers van verscheyden steeden van Zuyd- ende Noordhollandt effter instantiën doende om belanghende de redemptie van dien pacht mett eenige commissarisen in naerder onderhandelinge te comen, is ’tzelve geëxcuseert, dan op het naerder versoeck van in cas van verpachtinge dien pacht meede te moghen aenghaen ende nae ouder gewoonte onder die van de neeringe omslaen, is goedgevonden.

178. Den heer Bruyninghs binnenstaende verclaert metten vice-admirael ende den burgermeester Puyck gevisiteert te hebben de scheepen in ’t Goereedse Gat leggende ende daer gevonden te hebben 15 groote scheepen met 2 jachten, meest op Hollandt gerepartieërt. Dat sij niet geraeden vinden ’t schip van Berchem, weesende nyieu ende sterck ende maer 2 jaeren oudt, te vercoopen omdattet nyet beseylt is, vermits boven 16.000 £ nyet gelden souden ende wel 40.000 £ gecost heefft ende de seyllaets misschien met een loose kiel, een schegh, verhoogen van stengen, verlangen van raes, verbreeden van seylen ende anderssints met geen groote costen sal connen werden gevonden, maer belangende ’t schip Den Eendracht van capiteyn Bleecker ende ’t Zeecalff van capiteyn Vijgh, beyde wel 16 jaeren oudt ende groote wreede scheepen weesende, dat men die zal vercoopen. In ’t corte dat zij bevonden hebben dat voor zeeven scheepen die so verlooren als vercofft sullen mogen werden off uyt haer huur zijn, zeeven andere so scheepen als fregatten sullen moeten werden gehuurt offte gecofft: te weeten voor ’t jacht Gabriël dat vercofft is om 1575 £ een ander jacht; voor ’t schip ’t Seecalff dat vercofft zal werden een groot fregat; voor ’t schip Bommel van capiteyn Dorrevelt dat genomen is een groot fregat; voor ’t schip De Eendracht een ander groot schip te leenen off te coopen tot Rotterdam off elders; voor ’t schip Breda dat gehuurt ende onnut is een ander schip te huuren; voor ’t jacht Gideon dat gehuurt is ende ondienstich is een ander jacht te huuren ende eyntelijck voor ’t schip Gouda van capiteyn Forens dat verongeluckt is een ander groot schip. Daertoe bij de provintiën gelt zal moeten werden verschafft ende voorts de matrosen gestadigh in dienst gehouden ende nyet affgedanckt off dat zelffs de scheepen daer leggende deur gebreck van volck geen cleyn pericule loopen. Dan is vooralsdoen geen deliberatie op gevallen.