Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 15 september 1639

ZITTING M

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 6 september tot 21 oktober 1639

Donderdag 15 september 1639 voor- en nanoen

59. De heeren Committeerde Raden binnenstaende renoveren haer vorige clachten, alsso de swaricheyden daeghelijcx vermeerderende, met een swaeren donderslagh schijnen te sullen uytbarsten tot een extreme confusie, die naederhandt nyet en sal weesen te rechten. Segghen dat verscheyden compagniën ruyteren ende soldaeten om de groote affterstallige maentghelden nyet langer in ordre te houden sijn ende seer desperate woorden spreecken, daeruyt formidabile effecten te vreesen staen, te meer als daerbij sullen comen de clachten van diegheene die op 't comptoir van Mirop geaffecteert zijn, daeruyt bij haer 500.000 £ is gelicht, die bij dezelve nyet en sullen connen werden ontfangen solange nyet nyeuwe consenten ende penningen nyet en sullen zijn gerembourseert, ende sullen mitsdien oock de renten ende interesten onbetaelt moeten blijven. Wat esclat dit onverwacht soude connen gheeven laeten zij de vergaderinge oordeelen ende bidden datte saecke toch eyntelijcken eens nae sijn meriten magh werden geapprehendeert ende de inexcusabile remediën nyet langher afftergehouden, protesterende in allen gevalle voor Godt Almachtich van haere debvoiren ende datte gevreesden onheylen haer nyet en sullen connen werden geweeten.

Hierop gedelibereert zijnde persisteerden de leeden bij voorghaende resolutie dat men de oorsaecken most weghneemen als men van deese kranckheyt wilde geneesen zijn, dat is dat men de lasten most verminderen ende de frauden in de servitiën ende monsteringe vallende met alle middelen soecken te rechten ende voorts allenthalven te menageren sooveele mogelijcken is, ende dan te verstaen tot eenige nyeuwe middelen ende 't beneficiëren van de oude, omme 't lichaem van den Staet in toecomende te connen ghaende ende staende houden in reedelijcke vigeur. Ende is in diervoeghen geconcludeert ende voorts verstaen datte heeren Committeerde Raden sullen werden aenghemaent het besogne op 't voorcomen van de frauden in de monsteringe mette Raedt van Staete aengestelt, te willen voltrecken ende daervan rapport doen.

60. Die van der Goude effter gesommeert zijnde om haer naerder te verclaeren opte verhooginge van de scheepsbieren ende haer excuserende om de contrarie-last met eenparige stemmen genomen, is nae deliberatie goedgevonden dat haer naeder souden moeten openen, off datte heeren Committeerde Raden versocht sullen werden een expediënt voor te slaen, daerdoor dezelve tot conformiteyt mette andere leeden moghen werden geïnduceert.

61. Het 8e point van de verpachtinge der convoien ende licenten in 't geheel effter geresumeert zijnde, persisteerden de leeden bij voorghaende advijsen. De Edelen ende weynighe meenden men behoorde Amsterdam te besenden. Dan heefft in deesen geen conclusie genomen connen worden, te min dewijl genotificeert wierde dat alreede de billetten van de verpachtinge waeren geaffigeert eer dat noch den dagh van 't inbrenghen van 't consent, bij haerzelffs uytgeschreeven, aenghecomen is, daerover Amsterdam ende eenighe andere leeden seer t'onvreeden waeren, sodat verscheyden discourssen daerover gevallen sijnde, om de diversiteyt nyet inne heefft connen werden geconcludeert maer dezelve uytgestelt tot merghen.

62. De gedeputeerden uytte vergaderinge van de XIXe van de Westindische Compagnie versoeckende dat secreet gehouden moght werden 'tgunt belanghende de [de]zeynen in Brasijl te doen bij de scheepen die daer sullen comen, in cas den viant daervooren moght legghen, bij de generale brieven van den generael ende de politijcque raeden aldaer onvoordachtelijcken is genotificeert ende best gesweeghen waere geweest offte met meerder circumspectie gemenageert.

Is nae deliberatie 'tzelve verstaen reedelijck te zijn ende is sulcx bij alle leeden aenghenomen ende teffens de remonstranten in bedencken gegheeven off nyet geraeden is mette eerste scheepen die derwaertaen sullen ghaen, het desseyn te doen veranderen om te seekerder te ghaen tegens de schaeden aldaer te bevreesen.

63. Eenige provintiën van opinie sijnde, terwijl de ambassade nae Polen in bedencken gehouden wordt, dat nyet ondienstich weesen soude dat den commissaris Peltz tot Dantsick naerder wierden aengeschreeven den last, die anderssints den ambassadeur in zijn instructie soude hebben werden meedegegheeven ende daervan alhier uytte Generaliteyt notificatie gedaen weesende, is verstaen 'tzelve te strijden mette resolutie, so hier als ter Generaliteyt genoomen, ende solanghe geen nyeuwe reedenen werden aengeweesen waeromme sulcx noodigh soude mogen zijn, dat men bij de oude resolutie persisteren ende nyet vorder ghaen zal.

64. Gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raeden ende van den ontfangher van de geestelijcke goederen op 't verzoek van die van de Fransse kercke datte Fransse predicanten weduwen jaerlijcx tot haere alimentatie sullen geassisteert worden met gelijcke somme als voor deesen in reguarde van de predicants weduwen deeser provintie, is geresolveert alles in conformité van 'tzelve advijs, omdat vermits de langduurige woninge alhier genochsaem inlanders sijn te reeckenen ende dat oock de inlanders zelff tot conservatie van de taele die kercke veeltijds frequenteren.

65. Noch zijn geleesen eenighe requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te worden.