Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 30 oktober 1640

ZITTING S

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 24 oktober tot 3 november 1640

Dinsdag 30 oktober 1640 voor- en nanoen

14. De weduwe van de substituyt-secretaris Suydervliet gecondemneert weesende den secretaris Doublet van Den Hage te guaranderen in ’t affterstal van een somme van 32.000 £ datte zelve secretarije zedert anno 1628 tot 1638 toe aen ’t comptoir van Delfft bevonden werdt ten affteren te weesen ende gesaementlijcken onmachtich omme te connen betaelen, versochten remissie van een gedeelte tot discretie ende totte reste behoorlijcke atterminatie. Is bij de meeste leeden verstaen ’t versoeck schandaleus ende sonder reeden te weesen ende is daeromme affgeslaegen.

15. Geresumeert zijnde ’t versoeck van burgermeesteren van Ossanen om te hebben mandament van revisie met surchéance van executie tegens Committeerde Raden van ’t Noorderquartier, sijn daerover weeder nyeuwe disputen gevallen, de Edelen nyet connende verstaen dat in deesen de Committeerde Raden gequalificeert waeren te disponeren, off dattet een saecke van justitie was, deurdien nyemant verpondinge can instellen als de heeren Staten, als daer schoon yet versweegen moght sijn, ende dat men daerom ’t gepasseerde moste houden als nyet ghedaen ende van de saecke wel bericht weesende, bij deese vergaderinge in disponeren so men bevinden magh te behooren. Eenige leeden haer hiermeede conformerende ende opte surchéance meede nyeuwe disputen vallende, is de saecke steecken gebleeven ende nyet in geconcludeert connen werden.

16. Daernae bij der handt genomen weesende de petitie van den Raedt van State voor den jaere 1640, ende geleesen ’t advijs van de heeren Committeerde Raden opte zelve posten respectivelijcken slaende, is nae deliberatie verstaen op ’t eerste point spreeckende van ’t reeckenen ende suyveren van de defecten der provintiën, dewijl Hollandt tot anno 1628 toe heefft gereeckent, datte provintiën daertoe meede sullen werden gebracht ende dat voorts bij Hollandt de vordere reeckeningen meede geprepareert ende voltrocken sullen worden.

Op ‘t 2e point dat belangende de betaelinge van de interesten van de capitalen tot laste van de Generaliteyt staende maer geconsenteert sal worden in een somme van 200.000 £ ende de reste verschoven opte provintiën, voor dewelcke dezelve in ’t particulier zijn genegotieert, mits dat meede naerder ondersocht zal worden off onder de vorder betalinge die uytte Generaliteytsmiddelen gedaen wordt aen deese interessen nyet meede t’saemen loopen posten voor provintiën, in ’t particulier opgenomen omme die meede te connen defalcqueren.

Op ‘t 3e spreeckende van ’t aenhouden van de drye staten van oorloge ende de 500 man binnen Eembden, ende op het 4e spreeckende van ’t aenhouden van de 50 compagniën van 120 coppen, hadden wel eenige leeden contrarie last, maer den tijdt verloopen, ’t volck aengehouden ende den dienst daervan getrocken sijnde conden de meeste nyet verstaen dat het consent daertoe geëxcuseert soude connen worden. Ende om in toecomende met beter ordre ende fatsoen te ghaen datte deliberatiën onbedwongen ende vrij mogen zijn, is verstaen datt telcken jaere de petitie tijdelijcken uytgeschreeven ende in de maent van december de consenten daerop versocht sullen werden, ende datte provintiën daertoe meede serieuselijcken sullen werden vermaent, opdat de confusiën tijdelijcken voorgecomen mogen werden. Werde meede vastgestelt dat de heeren Committeerde Raden versocht ende gelast sullen werden metten Raedt van State uyt te brenghen een lijste van de lasten van ’t leeger dit jegenwoordige jaer gevallen ende dattet zelve oock alle jaeren sal werden gedaen so haest de leegers uyttet velt comen, om daerdoor voor te comen verscheyden cavillatiën ende disputen ende dat oock de petitiën van de volghende jaeren daernae te beter mogen werden geformeert.

17. Ter occasie van deese poincten ende lasten dit loopende jaer gedraeghen is meede in deliberatie geleyt, datte leeden gerapporteert hebbende de naerder consideratiën van Zijn Hoogh.t aen haer principalen, alsnu gelieven te openen den naerderen last daerop becomen omme de petitie van ’t volgende jaer daerop naer behooren ingestelt ende geformeert te mogen werden. Ende vooreerst op het aenhouden van de 3 staten van oorloge ende van de 50 compagniën, waerop verscheydentlijcken wierde geadviseert, de heeren Edelen haer mette consideratiën van Sijn Hoogheyt conformerende als steunende opte gewichtichste reedenen ende mitsdien tot aenhoudinge van alle de militie, mits dat bij precijse monsteringe de excessen souden mogen werden geweert ende omme de lasten eenighsints beeter te vervallen, dat de contributiën ende pasporten souden mogen werden verpacht, ende voorts belanghende de servijsgelden ende andere lasten sodanigh reglement gestelt als de menage sal vereysschen. Die van Dordrecht meenden dat men van geen affschaffen behoort te spreecken maer wel van een generale reductie van alle compagniën, bij dewelcke de compagniën van 200 man op 150, van 150 op 120 ende van 120 op 100 coppen souden mogen werden gebracht, met welcke reductie men 1.500.000 £ haers oordels soude connen proffiteren sonder een man minder te hebben als teffens opte monsteringe precijse ordre soude connen werden beraempt, dat sij meede hooghnoodigh achten, mettet affdoen van de vordere poincten in ’t besoigne van de menage voorgeweest. Haerlem wilde alvooren de ordre opte monsteringe vastgestelt hebben, daerdeur sij oordelden een groot goedt gedaen te connen werden, hierentusschen surcherende de uytinge van haer advijs opte reductie ende affdancken. Amsterdam meende dat men alleen de 50 compagniën behoorde te casseren als onmogelijck om te betalen ende dat men van de reductie soude swijgen, maer precijs letten opte monsteringe ende ’t besogne opte menage voltreckende. Rotterdam weeder daertegens dat men geen volck behoort aff te dancken maer alleen de reductie te doen ende voorts volgens ’t geadviseerde van Dordrecht. Wij meenden datte zaecke nyet terechten was noch den Staet buyten verloop ende ruïne te houden, ten waere men vooreerst de lasten minderde, de 50 compagniën affdanckte, de reste reduceerde tot minder getal ende dan precijs monsterde, voorts retrencheerde alle lasten aen de affgedanckte dependerende ende menagerende alles dat mogelijck soude sijn, ende dan beneficiërende de oude ende inwilligende eenige nyeuwe importante middelen, verpachtende de contributiën ende pasporten ende alles bijbrenghende dat ergens gevonden can werden, dat alsdan hoope soude sijn om de oorloge voor eenige jaeren te connen continueren, in plaetse dat bij de lasten blijvende ende oorlogende op een puure negotiatie de eerste quade rencontre occasie geeven soude tot een irreparabile ruïne, ende hoewel de reeden bij Zijn Hoogh.t gemoveert plausibel ende important waeren, dat effenwel deese steunende op een puure onmogelijckheyt van anders te bestaen, verre scheenen te prevaleren. Hoorn was mits de absentie van haeren burgermeester nyet gereet haer last te openen, d’andere leeden haer met d’een off d’ander van vorige advijsen conformerende, is om deese discrepantie wille geen conclusie genomen connen worden, maer de zaecke opgehouden in resumtie.

18. Den resident Boswel ter Generaliteyt geproponeert hebbende zeeker versoek dat alle toevoer van waeren ende coopmanschappen uyt deese lande op Nieuwcasteel soude mogen werden verbooden, solange de Schotten dezelve plaetse sullen occuperen, is goedtgevonden alvooren hierop te verstaen de consideratiën van Zijn Hoogh.t door een van de heeren van Dordrecht, Amsterdam ende Alckmaer.