Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 13 maart 1640

ZITTING O

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 28 februari tot 5 april 1640

Dinsdag 13 maart 1640 voornoen

79. De gedeputeerden ter Generaliteyt voorgedraeghen ende gerecommandeert hebbende het verboth van ’t uytvaeren van eenige scheepen op Oosten ende Noorweegen, rapporteren datte provintiën geerne specifice weeten zouden op wat havenen in Oosten ende Noorwegen den vaert soude werden verbooden; meenden de heeren van Amsterdam dat men alle havenen generalijck soude mogen verbieden, behalven de landen van Holsteyn ende de plaetsen herwaertaen laegher geleeghen; eenige leeden moverende daertegens verscheyden grieven, werde geantwoordt waer te weesen datter swaricheyt ende schaede voor de ingesetenen in dit verbot stack, maer dat die schaede nyet en was te gelijcken bij die ongelegentheyt daer men in cas van continuatie van deese thollen vervallen zal; dat oock sonder schaede de saecke nyet en conde affgemaeckt werden ende beeter was eenige weynige als ’t geheel verderff van ’t landt te lijden. Sodat eyntelijck in conformité van ’t advijs der heeren van Amsterdam geconcludeert is geweest ende verstaen dat sulcx tot naerder explicatie ter Generaliteyt zal werden innegebracht, onvermindert nochtans ende sonder prejuditie van den last van de respective principalen op dit subject inne te brenghen.

80. Zijn daernae binnengestaen twee gedeputeerden van de Staten van Utrecht, claeghden dat tegens het 3e ende 18 articule van de Unie het broodt, beschuyt ende meel van Utert in deese landen comende met intentie omme nae Groningen, Vrieslandt ende elders vervoert te worden, bij den pachter van Wormer tot Weesop residerende den vollen impost affgenomen werdt, schoon nyet geconsumeert werdende, zelffs meede strijdende mette ordonnantiën van ’t gemael; ten 2en dat van den bisschuyt, broodt ende meel in deese provintie van daer gebracht werdende om geconsumeert te worden, eerst tot Weesop den vollen enden den halven impost werdt getrocken ende daernae tot Amsterdam comende datten pachter van de consumptie effter denzelven impost is eysschende, waerdeur sij so seer beswaert worden dat tegens de ingeseetenen alhier geen merkt connen houden; versochten daeromme dat tot conservatie van alle oude vrundschappen ende correspondentiën deese excessen mochten werden affgeschafft ende dat men alles wilde laeten ende practiseren nae de Unie ende dienvolgens boven de ingesetenen van dit landt haer ingeseetenen nyet beswaeren. Dan zijn versocht deese propositie ende clachten bij geschriffte te willen stellen ende over te leeveren omme alsdan nae behooren op geantwoordt ende geresolveert te mogen werden.

Dinsdag 13 maart 1640 nanoen

81. Den thresorier Brasser binnenstaende ende doende naerder bericht van de gelegentheyt omme te becomen de penningen voor den furst van Brandenburch geleent ende deur den ontfanger Hoeffijser genegotieert, verclaert datten Raedt alreede last ende ordre gegeeven heefft om vooreerst de domeynen van Brandenburch te executeren ende die nyet bastandt sijnde alsdan de domeynen bij den furst opten graeff van Swartsenburch gealieneert ende dat nyet ophouden sullen voor de penningen gefurneert ende te borde gebracht sullen zijn. Waerop gedelibereert zijnde is verstaen den Raedt alsnoch aen te maenen omme met vigeur daerinne voort te vaeren ende teffens de raden ter Admiraliteyt tot Amsterdam te notificeren hoe deese saecke leyt, met versoeck om de obligatiën van de ontfanger Hoeffijser te teyckenen als voor deesen. Werdende middelertijdt de heeren van de gerechte tot Amsterdam versocht de proceduren tegens den ontfanger sulcx te willen beleyden datten zelven magh blijven buyten schaede ende schande.

82. Den heeren Committeerde Raden naerder geëxamineert hebbende ’t versoeck van de voerluyden, verclaeren datte zelve moeten hebben 196.543 £ voor ’t jaer 1638 ende dat die penningen bij extraordinair consenten zullen moeten werden gevonden. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden deese saecke op te houden totdat op ’t point van de reductie ende andere middelen naerder zal weesen geresolveert.

83. Den lieutenant-admirael binnenstaende claeght over de ghroote traeghheyt die hij onder de regeringe bespeurt in ’t defenderen ende maincteneren van de zaecke van de zee; seyt dat zijn eere ende voornaemelijck de reputatie van ’t landt t’eenemael geprostitueert werdt tot inestimabel interest van veele ingeseetenen, verclaert in ’t zeecker bericht te werden dat twee convoiers met 3 scheepen van Saint Malo ende noch eenige andere souden genoomen zijn, daertegens maer 4 à 5 custscheepen in zee zijn die nyet bequaem sijn om ’t effort van 20 fregatten ende noch so veel meer als daeghelijcx daerbij sullen komen ter getalle van 40 toe tegens te ghaen.

Versoeckt dat toch eyntelijck willen opwaecken ende de zee nyet t’eenemael ten besten gheeven ende dat nyet alleen de custscheepen staende opte repartitie deeser provintie, maer oock de scheepen opte provintiën gerepartieert promptelijck uytgerust ende in zee mogen werden gebracht.

Waerop gedelibereert zijnde wierde bij een ijder van de leeden geapprehendeert de swaricheeden die te bevreesen stonden ende de traeghe voorsieninge ter contrariën ende is daerom goedgevonden dattet besogne op ’t stuck van de zeezaecken aengestelt mitsgaders het besogne op ’t last- ende veijlghelt op ’t spoedighste sullen werden affgedaen ende de leeden interim aenghemaent alle debvoiren te willen aenwenden datte uytpressinge van de scheepen op deese repartitie staende op ’t spoedighste magh werden ghedaen ende dat deur de gedeputeerden ter Generaliteyt de provintiën daertoe meede serieuselijcken sullen worden aenghemaent.

84. Die van der Goude proponeerden dat belanghende de scheepsbieren volgens haere vorige gesustineerde andere ordre diende gestelt off dat sij in de continuatie van ’t middel nyet en sullen connen consenteren; verhaelen dat geduurende de pacht geen 25 halvaten binnen der Goude ingenoomen zijn ende dat aen d’ander zijde binnen Haerlem, Rotterdam ende andere steeden alles sonder impost can worden innegekreegen, dat selffs binnen haer stadt wordt gebracht omme ter smuyck in de herbergen zelve geconsumeert te worden; presenteerden daervan te doceren soveel noodigh waer. Hierop gedelibereert zijnde is goedgevonden datte heeren van der Goude versocht worden haer geallegeerde voor de vergaderinge naerder te doen blijcken omme ’tzelve gesien, naerder tegens voorsien te worden; werdende de leeden interim versocht de middelen eenparich te practiseren ende elckanderen woordt ende trouwe te houden.

85. Noch zijn voorgeweest verscheyden requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.