Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 23 maart 1640

ZITTING O

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 28 februari tot 5 april 1640

Donderdag 22 maart voor- en nanoen en Vrijdag 23 maart 1640 voor- en nanoen

146. Zijn binnengestaen den heer van Schaegen metten gedeputeerden van den synode van de classis van Alckmaer ter eenre ende de gedeputeerden van den synode ter andere zijden concernerende de ongeleegentheden van de kercke van Barsingerhorn ende de beroepinge van den predicant Bulaeus aldaer, d’eene dezelve sustinerende als conform de beroepinge bij de gemeente zelffs beghonnen ende meede in gevolgh van de resolutie der Ed. Mog. Heeren Staeten op dat stuck ghenoomen, d’andere dezelve voorgenomen beroepinge ontkennende ende sustinerende daerbij de resolutie qualijcken verstaen ende geëffectueert te weesen tot nadeel van die van den kerckenraede. D’eene partije concluderende met verscheyden reedenen tot approbatie van het gebesogneerde ende standthoudinge van ’t beroep van domini Buleus, d’ander dat alles in suspenso gehouden moght werden totdat off bij den synode offte eenige daertoe te committeren deese zaecke naerder soude moghen weesen geaccommodeert ende bijgeleyt, malcanderen hierentusschen pro et contra objicierende verscheyden misslaegen ende swackheeden in deese saecke beghaen die best gesweegen waren geweest.

Dan is eyntelijck goedgevonden partijen te dimitteren met antwoordt dat de heeren Staeten op alles bij haer gemoveert behoorlijck reguard neemen ende naerder inne souden resolveren. Werdende oock de vorder deliberatiën over deese zaecke op naernoen opgehouden op hoope dat Zijn Hoogheyt daerinne eenighe naerder uytcompste sal connen beraemen.

147. Geresumeert weesende de extensie van de resolutie genomen in de questie van de vrouwe van Rinsaterwoude tegens den classe van Woerden op ’t beroepen van een predicant ende het stellen van een kerckenraedt, is verstaen dat deese laetste extensie nyet en is conform ’t advijs van de leeden ende dat daerom bij de voorgaende werdt gepersisteert, te weeten datte voorghaende leeden versocht worden nae visie ende examinatie van stucken in deesen geproduceert naerder met malcanderen te adviseren wat sij oordeelen in deesen gedaen te moeten werden. Ende in cas de Edelen belanghende ’t vooraff doen van de prejudiciale questie off de classis vermagh in plaetsen daer geen kerckenraeden en zijn, dezelve te representeren noch vorders persisteren dat in de notulen van den raedtpensionaris daervan kennisse gehouden zal worden omme haer te mogen strecken als nae behooren ende is eyntelijck oock in dier voegen geconcludeert geworden.

148. De heeren commissarisen ghaende ter verpachtinge binnen Rotterdam ende gehoort hebbende de verclaeringe van Rotterdam van dat nyettegenstaende de conclusie op ’t toestaen van de vrijheeden van de consumptie aen de Engelsse Court nyet en is genomen, sij effenwel hebbende so sij seggen verre ’t meerendeel van de stemmen ende leeden ende de reedelijckheyt en billickheyt zelve voor haer, van meeninge voor de verpachtinge te doen affcondigen datte Engelsse vrij sijn. Ende versoeckende so sulcx voorcomen moghte hoe haer in deesen te draeghen, conden verre ’t meerendeel van de leeden nyet verstaen dat buyten conclusie de heeren van Rotterdam sulcx bevoeght waeren te doen. Ende oordelden ’tzelve te weesen een saecke van groote ende arghe consequentie; meenden effenwel dat men bij ’t meerendeel van de stemmen twee derdeparten meedebrenghende soo men gewoon is in saecken van remissie ende gratuïteyten te procederen volgens de practijcque soude mogen concluderen. Die van Haerlem, Leyden, Amsterdam, Monnickedam ende wij sustineerden sodanigen maxime oock geenssints te connen advoieren dat men tot naedeel van de gemeene middelen bij twee derdeparten soude mogen concluderen. Dat oock geen exempelen daervan gethoont souden connen worden, maer wel van schulden ende remissiën van pachters off gratiën uytte gemeene beursse verleent dat een geheel andere saecke is; conden daeromme oock noch veel minder de conclusie admitteren. Sodat eyntelijck verstaen is deese zaecke in bedencken te houden ende Rotterdam te versoecken haer gerust te houden off dat de heeren commissarisen geauthoriseert worden het recht van ’t landt te bewaeren. Daervan die van Rotterdam aennaemen naerder rapport te doen.

149. Op het 10e point om de deeckens van schippersghilde verbeeteringe van leghdaegen ende precyse betaelinge toe te voegen de leeden noch van contrarie opiniën weesende, is goedtgevonden deur de heeren van de Raede van State ende de heeren Committeerde Raden deese saecke eens gesamentlijck te doen examineren omme ghedient te werden van heure advijse.

150. Op ’t 14e point behelssende verscheyden middelen ende spreekende van ’t vinden van eenige penningen uyttet vercoopen van eenige gorssen ende rauwe partijen van de Graefflijckheyt; ten 2en om een uytcompste te vinden tot consent van ’t opleggelt van de graenen; ten 3en om de politijcque ende militaire ampten met een impost te beswaeren; ten 4en om eenen impost te vinden opte doode lijcken à l’advenant den 200en penning; ten 5en om ’t zoudt aen den Staet te brenghen off eenighsints anders te beneficiëren. Hierop gedelibereert weesende hadde ijder point noch verscheyden contradicenten, sodat daeromme geen conclusie inne genomen heefft connen werden.

151. Zijn binnengestaen 3 gedeputeerden uytte Generaliteyt seggende bij brieven van een Frans minister, Amontot, bericht te worden dat den coningh van Spagnen binnen Genua[?] heeft doen contracteren met eenen Muylman omme t’zijnen dienste te huuren 20 welgemonteerde oorloghscheepen deeser landen omme dezelve tegens Vranckrijck in de Middelandse Zee te gebruycken; dat meede acht gelijcke Neerlandsche scheepen aengenomen werden binnen Napels omme te ghaen op Calismalis ende vandaer met volck op Duynkerken off nae Brasijl. Verclaeren dat Zijn Ma.t van Vranckrijck deese zaecke op ’t hooghste onaenghenaem is ende groote instantiën doet dattet zelve magh worden geweert.

Dat sij meede vanweegen de Generaliteyt gelast zijn serieuse instantiën alhier te doen ten eynde het placcaet van den 14en junii 1637 tegens het verhuuren ende vercoopen van scheepen aen Spaensse ministers geëmaneert, gerenoveert ende de novo moght werden gepubliceert ende dat teffens meede magh werden gepubliceert het placaet nu februario verleeden beraempt tegens de uytvoer van contrebande goederen ten eynde de clachten van Zijn Ma.t van Vranckrijck ende ’t verwijdt van Sijn Ma.t van Engelandt ende andere uytheemse potentaten voorgecomen ende affgeweert sullen moghen werden ende de ingeseetenen nyet en comen te vervallen in derzelver indignatie ende schaeden die voor de handt worden gedreyght.

Hierop gedelibereert weesende, meenden eenige leeden dat men het placcaet soude mogen ampliëren dat geen schippers naer Levanten souden mogen vaeren sonder alvoren borge gestelt te hebben dat sij het schip, ongeval uytgeseyt, weeder sullen leeveren met al sijn stucken binnenslandts; dat men oock aldaer claer soude mogen stellen voor wat personen de faulten calangabel sullen zijn, sodat eyntelijck belanghende ’t 1e placcaet goedtgevonden is dat deur eenige gedeputeerden ’tselve placcaet naerder geëxamineert ende mette consideratiën bij d’een ende d’ander gemoveert sal worden geampliceert ende voorts gecorrigeert so sij oordelen nae constitutie van zaecken te behooren ende van alles rapport gedaen; werdende hier versocht ende gecommitteert een van de heeren van Delfft, Leyden, Amsterdam, Rotterdam, Schiedam, Hoorn, Enckhuysen.

Belanghende ’t verbot van de uytvoer van contrebande goederen nae neutrale landen, verclaerden de heeren van Amsterdam wel tevreeden te weesen ende te mogen lijden datte excessen daerinne gepleeght met ernst gestrafft souden mogen worden, maer dewijl men de vaert van de Middelandse Zee ende mitsdien meede nyet van Naepels ende Siciliën missen can, daerdoor temet buyten schult occasie gegeeven wordt dat tegens dank van de schippers de scheepen aengehaelt ende de waeren van vrije naer Spaensse plaetsen vervoert werden; dat daerom met groote cautele ende circumspectie in deesen diende geghaen ende alles wel geëxamineert eer men yemandt daerover soude connen calangeren off becladden; welcke calange oock nergens anders als ter woonplaetse van de delinquanten soude behooren gedaen te werden. Ende belangende ’t voorgeslaegen concept meenden dat men de zaecke soude laeten bij den ouden voet ende so aen de Collegiën van Admiraliteyt als ter Generaliteyt toestaen met circumspectie eenige vervoeringe van contrebande waeren op neutrale plaetsen te mogen consenteren als voor deesen.

Verscheyden andere leeden stonden toe datte Admiraliteyten de handen souden geslooten worden, maer belangende de Generaliteyt meenden eenige dat aldaer meede totten uytvoeren van sodanige goederen geen consent soude behooren gegeeven te werden anders als met kennisse van deese vergaderinge off Committeerde Raden ende met eenparicheyt van stemmen ende dat geen overstemminghe plaetse soude ghrijpen, sodatte advijsen variërende eyntelijck verstaen is dat vorige deputeerden opte pretensen ende questiën van de respective officiers gecalangeert hebbende ’t schip Breda oock deese saecke eens naerder sullen examineren ende daervan rapport doen.

152. Opte naerder remonstrantie van Zijn Hoogheyt off de heeren Staten verstaen dat nyettegenstaende de contrarie resolutie op dat subject genomen, te weeten dat geen compagnie te voet ende te paerde op een personage teffens sal mogen werden geconfereert, effenwel Zijn Genade graeff Hendrick van Nassauw totte vacerende plaetse eligibel is. Is nae deliberatie verstaen van jae ende dat Zijn Hoogheyt een acte van dispensatie in handen zal werden gestelt om voor deese mael alleen dezelve resolutie te buyten te mogen ghaen om eenige sonderlinge reedenen de leeden daertoe moverende, maer dat van nu aff aen in toecomende de resolutie weeder vastgestelt ende vervolgens nyet te buyten geghaen sal mogen werden.

153. Den heer van Schagen ende de gedeputeerden van de classe van Alckmaer verclaerende mette gedeputeerden van de synode ende die van Barsinghorn onderlinge nyet te connen accorderen ende versoeckende daeromme dat eenige uytte vergaderinge ende van de predicanten van ’t Zuyderquartier die neutrael zijn, mogen werden gecommitteert omme partijen te hooren ende te vereenighen is ’t doenlijcken, ende alsso eyntelijck een affcompste van deese scrabreuse ende becommerlijcke questiën gemaeckt, is nae deliberatie goedtgevonden ende geresolveert deur commissarisen uytte vergaederinge alleen deesen voet te tenteren ende zijn dienvolgens gecommitteert den heere Van der Mijl met een van de heeren van Dort, Leyden, Amsterdam, Alckmaer ende Enckhuysen omme alle debvoiren aen te wenden dat volgens de ghenomen resolutie deese swaericheyt weghgenomen ende geaccommodeert magh werden.