Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 9 maart 1640

ZITTING O

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 28 februari tot 5 april 1640

Donderdag 8 maart voornoen en Vrijdag 9 maart 1640 voornoen

48. De Staten-Generael bij missive van den 3en martii effter versoeckende furnissement van onse quote in ’t 1e halff millioen totte leegerlasten bij petitie van den Raedt voor ’t jaer 1640 geëyscht, is verstaen in ’t examinieren van de petitie op dit point bij ordre meede ghelet te sullen werden.

49. D’zelve versoeckende furnissement van onse quote in ’t tweede halff millioen totte leegerlasten van ’t jaer 1639 bij petitie geëyscht, weesende het derde halff millioen totte oncosten van de vloote in Duyns gelaeten, worde verclaert dat vanweegen deese provintie deese post al voldaen most zijn. Doch om zeecker te ghaen is goedgevonden hierop te hooren ’t advijs van de heeren Committeerde Raden.

50. De heeren Committeerde Raden gehoort hebbende Dirck van Weesel cum socio voorgheevers van zeeckere nyeuwe inventie opten honigh ende uythanghberden, verclaeren het 1e practicabel te weesen ende dat in de ordonnantiën van de suyckeren ende syroopen offte anderssints apart daerop soude mogen werden [gestelt], doch ’t andere van de uythangberden als nyet practicabel affgeslaegen. Is nae deliberatie met dit advijs geconformeert.

51. Op het 23e point van beschrijvinge omme te voorsien tegens het brigeren van de ampten van justitie ende meede tegens de exorbitantiën van de papisten, oock tegens het vloecken ende sweeren volghende de advijsen bij den Hove daerop overgesonden, worde verstaen alle de saecken noch in besogne te weesen ende onaffgedaen, sodat de respective gedeputeerden totte zelve vermaent zijn met de eerste geleegentheyt die te willen voltrecken ende daervan rapport doen.

52. De heeren Committeerde Raden alhier dienende van haer bericht verclaeren dat de lest geresolveerde negotiatie van 699.000 £ bij alle de leeden van dit quartier is voltrocken ende dat alleen die van ’t Noorderquartier daerinne naelaetigh zijn, waeromme oock haer directeurs nyet betaelt hebben connen werden; dat effenwel het consent generalijk bij alle leeden met off sonder inschrijven tacite gedraeghen is, uytgeseyt bij Alckmaer die ’tzelve affgeschreeven hebben so lange bij alle leeden geen absoluyt consent sonder eenige limitatie soude zijn gedraeghen. Welckenvolgens de heeren van Alckmaer naerder gesommeert zijnde naedat alle de advijsen van de andere leeden daerop waeren gehoort, om haer mette andere leeden te conformeren ende geen occasie te geeven tot so grooten schaede ende interest als door deese affterhoudinge van consendt aen de commerciën soude connen werden gegeeven; verclaerden ’tzelve nyet te connen doen sonder naerder last. Ende zijn daeromme serieuselijcken aenghemaent deur een expressen naerder last te willen procureren op ’t spoedighste, als bij dezelve aengenomen is.

53. Daernae in omvraeghe gebracht weesende het 5e point van beschrijvinge om een vasten voet te stellen opte negotiatiën in ’t Noorderquartier ende de defecten noch openstaende, verclaerden de heeren Edelen geen andere voet te weten als datte leeden behooren te negotiëren ende de penningen te furneren aen handen van Committeerde Raden totte necessiteyten in de resolutie vermelt ende dat hem nyemant daervan in ’t particulier behoorde te dispenseren. Die van Hoorn ende volghende leeden van ons quartier sustineerden datter in ons quartier geen restanten en waeren daervan yet was te verwachten, deurdien totte necessiteyt van de Admiraliteyten, subsidie van Sweeden, Westindische Compagnie ende diergelijcke, welcke lasten mette resolutie genomen opte affectatie t’eenemael blootgestelt waeren, zijn geïmploieert geweest ende dat geen ander cours oock is te verwachten so langhe tot betaelinge van de Collegiën ter Admiraliteyt geen ander ordre buyten deese penningen zal weesen gestelt ende mitsdien de moeyten dienthalven voorgeslaegen tevergeeffs souden zijn. Heefft mits deese dispariteyt geen conclusie innen genomen connen werden.

54. Op ’t versoeck van de heeren van der Goude is Cornelis Bouwensz. van der Tocht gesurrogeert in ’t College ter Admiraliteyt tot Amsterdam in plaetse van Jacob Bouwensz. van Teylingh met last opte ordinaris gedeputeerden ter Generaliteyt omme op desselffs naeme commissie te doen depesscheren.

55. Op ’t versoeck van de heeren van Rotterdam is in plaetse van den burghermeester Beesemer tot raedt in ’t College ter Admiraliteyt van Rotterdam gecommitteert Joost Aerijaensz. Colster met last opten gedeputeerden alsvooren.

56. Uytte Generaliteyt gerapporteert zijnde dat aldaer met grooten ijver werdt aengehouden dattet placcaet opte contrebande goederen ghaende nae viandenlanden ende op Levanten zijn voortgangh neemen moght ende dat teffens een exempel mocht werden gestelt op dit aengehaelde schip Breda om daertegens gepresenteert te werden anderen ten exempele; is nae deliberatie verstaen dat belanghende ’t placcaet de leeden alvooren naerder last van den haeren sullen hebben te becomen ende opte gelegentheyt van ’t schip Breda dat de rescriptie van den generael Olffertsz. alvooren daerinne te treeden meede daerop sal dienen affgewacht.

57. D’zelve rapporterende uytte Generaliteyt dat belanghende de lossinge van de gevangenen bij Callo tusschen de particuliere soldaeten, capiteynen ende ’t landt noch zeeckere oneffenheyt uytstaende is die met geen minder somme als 20.000 £ soude connen werden beslecht, daervan een uytcompste sal dienen gemaeckt ter eenen off ter anderen. Is nae deliberatie goedgevonden het advijs van de heeren Committeerde Raden op deesen naerder te verstaen ende dat dezelve alles geëxamineert hebbende sullen dienen van rapport.

58. Voorts is meede vanweegen de Generaliteyt gemoveert dat tegens de blasphemateurs ende ’t onbehoorlijck vloecken ende sweeren bij placcaet eyntelijcken tegens gehoort voorsien te worden, dan is goedtgevonden in bedencken te houden totdat het besogne daerop bij deese vergaderinge gedecreteert, zal weesen voltrocken.

59. Is meede uyt de Generaliteyt ingebracht dat ter Generaliteyt de directie opte Oost- ende Noordzee bij alle leeden eenpaerich is gecontinueert voor deesen jegenwoordigen jaere offte soolanghe toe als anders zal weesen geresolveert, alles conform de resolutie op dat subject alhier genoomen.

60. Den heer van Noordwijck uytten naeme van de andere gedeputeerden van deese vergaderinge over de exorbitantiën van de Deensche thollen gecommitteert rapport doende, verclaert dat de leeden van advijs zijn dat men bij provisie het uytghaen van alle scheepen uyt allerhande havenen deeser landen ende meede uytten Eems generalijck soude mogen verbieden tot naerder ordre; dat men voorts een ambassade soude dienen te doen nae Sweeden ende de Hanssesteeden ende oock doen naesien alle oude tractaten met Denemercken, den hartogh van Holsteyn ende andere steeden innegegaen omme de instructie van de ambassadeurs daernae te dresseren; dat men hierentussen den Admiraliteyten ende directeurs soude mogen lasten al haer scheepen gereedt te maecken ende dat men voorts soude mogen despiciëren off nyet als tegens de Spaensse vloote eenigh meerder getal soude connen werden aengenoomen; dat voorts meede aen Zijn Ma.t zeeckeren naerderen missive soude mogen werden geschreeven bij dewelcke het misnoegen van deesen Staet bekent soude werden gemaeckt ende teffens versocht dat Sijn Ma.t van de voorgenomen nyeuwicheden ende exorbitantiën soude gelieven te supercederen sonder daerinne te stellen eenige dreygementen, so nochtans datte intentie van den Staet daeruyt claerlijcken sal connen werden naegespeurt ende verstaen.

Hierop gedelibereert zijnde vonden de leeden deese saecke van groot bedencken ende is daeromme goedtgevonden alvooren in deesen verder te treeden het advijs van Zijn Hoogheyt eens te verstaen; werdende hiertoe versocht de vorige leeden op dit subject gebesogneert hebbende.

Vrijdag 9 maart 1640 nanoen

61. Is uytte Generaliteyt ingebracht zeecker remonstrantie van de generaels van de Munte bij ’twelcke versocht wierde dat deur eenige commissarisen ’tzelve stuck van de munte naerder moght werden geresumeert ende voornaemelijck dat belanghende de steygeringe van den gelde gerenoveert moght werden het placcaet van tolerantie voor deesen gepubliceert. Dan is verstaen daerop bij deese vergaderinge alreede resolutie genomen te zijn.

62. D’zelve generaels claeghden meede over ’t onbehoorlijck in swangh ghaen van de uytheemsche duyten, versochten dat alle dezelve bij placcaet moghten werden verbooden ende omme met eygen duyten geryfft te mogen weesen, dat men deur de respective Munten deeser provintie een quantiteyt van 100.000 merck soude mogen doen slaen op een nyeuwen stempel bij haer aengeweesen: te weeten 60.000 marck bij de Munte van Dordrecht ende 40.000 marck bij de Munte van Westvrieslandt. Waerop gedelibereert weesende, conden de heeren van Leyden, Alckmaer ende eenighe andere leeden ’tzelve nyet geraeden vinden, vooralsnoch inclinerende met inlandsche duyten genochsaem voorsien te weesen, sodat deese zaecke opgehouden is in resumptie.

63. De difficulterende leeden op ’t stuck van de reductie van de interesten naerder gesommeert zijnde omme haer mette andere leeden te conformeren, verclaerden die van Delfft daertoe geen apparentie te sien solanghe geen voorslagh soude weesen beraempt haer principalen aengheraden bij wat weegen haer ingeseetenen die van alle oude tijde uyt een goede genegentheydt voor ’t landt boven alle andere steeden sonder eenige proportie met interesten beswaert sijn, tegens andere ingeseetenen van ’t landt in proportie souden connen werden gestelt. Alckmaer wilde alvooren weeten waer men een fons soude vinden; verscheyden steeden conden oock nyet verstaen dat zij de interesten van haere steeden tegens de verpondinge nyet en souden corten off haer met obligatiën laeten contenteren, alsso daerdeur, boven andere steeden die geen interesten op ’t landt hebben, met negotiatiën souden blijven belast. Sodat om deese dispariteyt van opiniën wille effter goedtgevonden is dit stuck in naerder besogne te brenghen omme aldaer eenige expediënten te beraemen daerdeur ’t een ende ’t ander grieff magh worden weghgenoomen ende de saecke ten principale so veel mogelijcken zal sijn, werden gevordert. Werdende tottet waerneemen van dit besogne versocht ende gecommitteert een van de heeren Edelen, Dort, Delff, Leyden, Amsterdam, Hoorn.

64. Den Raedt van State bij brieven van den 3en martii 1640 recommanderende ten hooghsten het versoeck van de voerluyden ende dat dezelve over haere dienst van ’t jaer 1638 ende 1639 contentement ende satisfactie moght werden gedaen, vreesende dat anderssints opten aenstaenden tocht geen dienst van dezelve sullen connen becomen, is verstaen dat deese saeke in handen van Committeerde Raden is gestelt om te dienen van hunnen advijse tot hoeverre toe de betaelinge aen dezelve behoort te werden gedaen ende dattet zelve advijs alvooren zal werden afgewacht.

65. Lanceloth van Brederode geweesen raedsheer in ’t Hoff Provintiael tot zijn onschult gelicentieert zijnde, versocht alsnoch in zijn vorige staet gedintegreert te worden offte tenmintsten hem toegeleyt te werden een halff tractement ter tijden ende wijlen toe bij nominatie offte anders daertoe sal weesen gebracht. Is nae deliberatie nyet goedgevonden in deesen te treeden ende daerom het versoeck geëxcuseert.

66. Noch zijn geleesen een goede partije requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.