Verzameld en uitgegeven door P.J. Blok (jaar van publicatie: 1909)
De Venetiaanse gezantschapsberichten vormen een
informatierijke bron voor de politieke en diplomatieke
geschiedenis van de periode voor 1800. De Relazioni
zijn de eindverslagen die een gezant die van zijn post in
den vreemde was teruggekeerd uitbracht aan de Senaat van Venetië. Achttien van zulke verslagen die de gezanten in
Den Haag tussen 1607 en 1713 hebben opgesteld, zijn
uitgegeven.
Zij bevatten vooral informatie over onderwerpen als de
algemeen staatkundige verhoudingen in Nederland, de
leidende personen, de economie, de financiën en de
militaire aangelegenheden, maar ook over wat de Venetiaan
karakteristiek vond aan Nederland, topografische
bijzonderheden, de godsdienstige verhoudingen, de zeden en
de gewoonten.
De Venetiaanse verslagen worden voorafgegaan door
inleidingen van de bewerker van de bronnenuitgave waarin op
inhoud en waarde van de verslagen wordt ingegaan en op
andere bronnen wordt geattendeerd. In bijlagen zijn lijsten
gegeven van de voor de geschiedenis van de Nederlanden in
de 16e eeuw relevante verslagen en van de niet uitgegeven
wekelijkse brieven van de gezant aan de Doge van
Venetië.