Blank, Carolina de (1927-2010)

© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Arlette Strijland, Blank, Carolina de, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Blank [14/08/2017] 

BLANK, Carolina de, vooral bekend als Ien van den Heuvel (geb. Tiel 7-8-1927 – gest. Heemskerk 13-10-2010), politica. Dochter van Gerrit de Blank, kleermaker, en Carolina Keuken (ca. 1895-ca. 1991). Carolina de Blank trouwde in 1950 met Ad van den Heuvel (geb. Tiel 8-9-1925), boekhouder. Uit dit huwelijk werden 1 zoon en 1 dochter geboren.

Carolina (Ien) de Blank werd geboren als jongste in een gezin van drie kinderen. Zij groeide op in Tiel, waar haar vader werkzaam was als kleermaker en bijverdiende als hoofdober. Haar moeder, voor haar huwelijk kindermeisje, zorgde als huisvrouw voor het gezin. Haar ouders hadden een protestantse achtergrond, maar waren geen belijdend lid van een kerk. Omdat Ien als kind de crisisjaren en de oorlog intens beleefde, ontwikkelde zij een scherp oog voor machtsverschillen. Het antwoord op onrecht zocht zij in religie en in de laatste oorlogsjaren zette ze definitief de stap naar het christendom. Ze werd actief in de Vrijzinnig Christelijke Jeugdcentrale (VCJC). Daar leerde ze Ad van den Heuvel kennen.

Carrière in de PvdA

Na de Tweede Wereldoorlog haalde Ien de Blank het diploma HBS-B en ging werken als secretaresse op handelskantoren in achtereenvolgens Tiel, Geldermalsen en Amsterdam. Toen op 9 februari 1946 de Partij van de Arbeid (PvdA) werd opgericht, gaf ze zich meteen op als lid. Het socialisme was voor haar het politieke systeem dat het meest beantwoordde aan haar christelijke ideeën van gerechtigheid en naastenliefde, al werd dit bij het socialisme ‘rechtvaardigheid’ en ‘solidariteit’ genoemd. In de eerste jaren was haar lidmaatschap nog vrij passief. Toen zij twintig jaar was, liet De Blank zich dopen bij de Hervormde Kerk. In 1950 trouwde zij met Ad van den Heuvel. Ze kregen een zoon Maarten (1951), en een dochter Carolien (1956).

Ien van den Heuvel maakte stapsgewijs carrière in de PvdA: eerst, in 1951, als lid van de Leesclub van de Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid, later als discussieleider, lid van het afdelingsbestuur en lid van het hoofdbestuur van de Vrouwenbond. In januari 1969 werd ze voorzitter van het Vrouwenkontact (zoals de Vrouwenbond vanaf dat jaar heette). Tijdens haar voorzitterschap veranderde de eens zo bedaagde organisatie in een platform voor actie. In 1971 presenteerde ze het door haarzelf ontworpen Eerste Nederlandse Rooie Vrouwen plannen boek.

Op het Haagse congres van 8 maart 1969 werd Ien van den Heuvel als lid in het PvdA-partijbestuur gekozen. Hierna klom ze snel op in de partij: in februari 1971 werd zij tweede vicevoorzitter, in oktober 1972 eerste vicevoorzitter. Daarnaast werd ze lid van het hoofdbestuur van de Omroepvereniging VARA (1972-1975) en in oktober 1973 van de Reclameraad. In september 1974 werd zij lid van de Eerste Kamerfractie, waar ze woordvoerder buitenlandse zaken werd. Als Eerste Kamerlid verdedigde zij de abortuswet, een gezamenlijk initiatiefvoorstel van de PvdA en de VVD. Toen partijvoorzitter André van der Louw in 1974 burgemeester van Rotterdam werd, volgde Van den Heuvel hem op als waarnemend voorzitter van de PvdA. In datzelfde jaar legde ze haar functie als voorzitter van het Vrouwenkontact neer. Op basis van een idee van Van den Heuvel – zij vond dat de vrouwenbeweging een officieel instituut nodig had – werd op 17 december 1974 door minister-president Joop den Uyl de Emancipatiekommissie (de latere Emancipatieraad) ingesteld.

Aanvankelijk vond Van den Heuvel dat zij niet geschikt was als partijvoorzitter, maar toen zij het werk als waarnemer een tijd had gedaan kwam zij hierop terug, iets wat haar door grote delen van de PvdA niet in dank werd afgenomen. Niettemin werd ze op 10 april 1975 gekozen als partijvoorzitter. Zij was hiermee de eerste vrouwelijke voorzitter van de PvdA. In oktober 1977 werd ze herkozen. Toen het tweede kabinet Den Uyl er niet kwam, stapte ze in april 1979 op als voorzitter van de PvdA en in enige maanden later als lid van de Eerste Kamer.

Europa en vrede

Van den Heuvel vervolgde haar loopbaan in juli 1979 als lid van het Europees Parlement, in de functie van ondervoorzitter van de socialistische fractie. Al snel na haar aantreden werd op initiatief van de vrouwelijke leden van het Europees Parlement een ad-hoc commissie opgericht met de opdracht een alomvattend rapport te maken waarin de positie van vrouwen in de Europese Gemeenschap zou worden geanalyseerd. Van januari 1982 tot juli 1984 was Ien van den Heuvel lid van de Commissie Onderzoek over de Positie van de Vrouw in Europa. In 1984 werd uiteindelijk een Commissie Rechten van de Vrouw ingesteld, waarvan Ien van den Heuvel lid was van juli 1984 tot januari 1987. Daarnaast was Van den Heuvel van 1987 tot 1991 voorzitter van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Zij was een pacifiste van de kleine stapjes, die graag religieuze en niet-religieuze pacifisten wilde betrekken binnen de brede vredesbeweging.

Op 24 juli 1989 zette Ien van den Heuvel een punt achter haar politieke loopbaan. Ze bleef wel lid van het IKV-Beraad en voorzitter van de IKV-Werkgroep Internationaal. In 1993-1994 was zij lid van het Comité voor het Internationaal Jaar van het Gezin, dat door de Verenigde Naties voor het jaar 1994 was uitgeroepen.

Op 13 oktober 2010 overleed Ien van den Heuvel op 83-jarige leeftijd in haar woonplaats Heemskerk. Zij is op 19 oktober 2010 gecremeerd in Driehuis-Westerveld.

Reputatie

Als partijvoorzitter had Ien van den Heuvel het niet gemakkelijk. In september 1975 leidde zij een PvdA-delegatie naar de toenmalige DDR. Na afloop van dat bezoek deed delegatielid Jan Nagel de uitspraak dat de Berlijnse Muur historisch gezien juist was geweest. Ien van den Heuvel nam pas afstand van deze uitspraak nadat onder anderen partijleider Den Uyl de uitspraak feitelijk en politiek onverstandig had genoemd. Deze uitspraak bleef haar de rest van haar leven achtervolgen. Op 29 april 1987 werd ze benoemd tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Auteur: Arlette Strijland

Biografienummer in 1001 Vrouwen: 981

laatst gewijzigd: 14/08/2017

De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.