Burmania, Anna Maria van (1733-1808)

 
English | Nederlands

BURMANIA, Anna Maria van (ged. Wirdum, Friesland 23-8-1733 – begr. Leeuwarden 13-11-1808), ‘muze’ van de detectiveschrijver Havank. Dochter van Jetzo Idzard van Burmania (1710-1775), legerofficier, en Juliana Lucia van Doys (1701-1738). Anna Maria van Burmania bleef ongehuwd.

Anna Maria van Burmania werd geboren op Oenema State in Wirdum onder Leeuwarden en groeide op als tweede van vier kinderen in het gezin van de Friese landjonker Jetzo Idzard van Burmania, kapitein van de Friese Garde, later luitenant-generaal en grootmajoor in het Staatse leger en lid van de Friese Staten van 1751-1767 en 1769-1775. Ze had een oudere stiefzuster uit het eerste huwelijk van haar moeder met Hendrik Marius Brunet de Rochebrune. Toen ze 21 was, werd ze tegelijk met haar drie jaar jongere zuster Juliana Agatha (1736-1794) geportretteerd door de Leeuwarder kunstschilder Bernardus Accama, die al veel officierenportretten had vervaardigd. Voor de Burmania’s maakte Accama een reeks voorouder- en familieportretten.

Anna Maria van Burmania trad in 1759 toe tot de abdij Leeuwenhorst bij Noordwijkerhout, sinds de Reformatie een adellijk jufferensticht onder toezicht van de Ridderschap van Holland. Ze bleef op afstand betrokken bij het beheer van de familiegoederen. Toen haar zuster in 1794 stierf, erfde Anna Maria enige bezittingen in Friesland. Al vóór haar toelating in Leeuwenhorst schreef ze gelegenheidsgedichten waarvan enkele bewaard bleven op Dekema State, een kasteeltje in Jelsum bij Leeuwarden dat in de achttiende eeuw bezit was van de familie Doys. In 1808 overleed ze, 74 jaar oud. Ze is begraven in Leeuwarden. Een grafschrift is niet bewaard.

Het portret van Anna Maria van Burmania hangt met de rest van de ‘Ahnengalerie’ op Dekema State, waar de populaire detectiveschrijver Havank (pseudoniem van Hendricus Fredericus van der Kallen, 1904-1964) in de jaren 1950 regelmatig logeerde bij de toenmalige kasteelheer. Havank was een alcoholist met spiritistische bevliegingen. Hij werd verliefd op het portret en beweerde dat Anna Maria van Burmania hem had verteld dat hij weer in zijn geboortestad Leeuwarden moest gaan wonen, waar hij ook zou sterven. Hij meende zelfs te kunnen bewijzen dat zij in werkelijkheid een dochter was van De Rochebrune. Tijdens een verblijf op Dekema State in 1959 nam Van der Kallen een overdosis slaapmiddel in. Hij werd  gered door de kasteelheer en een ijlings ontboden priester, aan wie hij kort daarna een gouden miskelk schonk met zijn naam en die van ‘Anna Maria’. In hetzelfde jaar droeg hij een roman aan haar op en liet hij een foto van haar portret maken. Ook in zijn postuum verschenen Menuet te middernacht speelt het portret een sleutelrol. Na zijn dood in 1964 op een hotelkamer in Leeuwarden, werd Van der Kallen begraven met de foto van het portret.

   

Naslagwerken

BWN [onder Kallen, Hendricus Fredericus van der]; NNBW [onder Burmania, Jetzo Idzard van].

Archivalia

Tresoar, Leeuwarden: DTB; huisarchief Dekema State [alleen raadpleegbaar na toestemming].

Literatuur

  • Bernardus Accama (ca. 1697-1756, portrettist van de Friese elite. Tentoonstellingscatalogus (Heerenveen 1989).
  • J.P.M. Passage red., Havank en Anna-Maria van Burmania: documenten (Haarlem 1996).
  • J.P.M. Passage, Havank. Schets van leven en werk (Groningen 1997).

Illustratie

Portret, door Bernardus Accama, 1754 (Dekema State, Jelsum / foto Dik van der Meij).

Auteur: Kees Kuiken

Biografienummer in 1001 Vrouwen: 508

laatst gewijzigd: 13/01/2014

De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.