Gouteris, Maria (na 1602?-1680)

© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Marloes Huiskamp, Gouteris, Maria, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Gouteris [10/10/2017] 

GOUTERIS, Maria (geb. na 1602? – begr. Den Haag 25-4-1680), miniatuurschilderes, aquarelliste. Dochter van Anthonis Gouteris (1573/74-voor 1667), schilder, beambte, en Geertruyt van Vanevelt. Maria Gouteris ging op 11-3-1663 in Den Haag in ondertrouw met Laurens Ravens (1602-1685), goudsmid. Het huwelijk bleef kinderloos.

Maria Gouteris was de dochter van de oorspronkelijk uit Antwerpen afkomstige ambtenaar-kunstenaar Anthonis Gouteris en Geertruyt van Vanevelt uit Harderwijk. Haar ouders trouwden in 1602 in Leiden, waar haar moeder toen woonde, terwijl haar vader op dat moment nog in Amsterdam gevestigd was. Drie jaar later, in 1605, werd Anthonis Gouteris lid van het Lucasgilde in Den Haag. Hij was daar echter ook deurwaarder van de Hoge Raad. In 1619 publiceerde hij een geïllustreerd verslag van een reis naar Zweden en Rusland die hij in de jaren 1615-1616 als penningmeester en ‘dispensier’ (provisiebeheerder) met een delegatie van de Staten-Generaal had gemaakt. In de jaren dertig en veertig komt Anthonis Gouteris voor als rentmeester van de familie Van Wassenaer van Duivenvoorde. Maria, die ten minste één zuster had (Clara, gest. ca. 1648), moet in Den Haag zijn opgegroeid.

De naam van Maria Gouteris is, evenals die van haar vader, te vinden in de archieven van het Haagse schildersgenootschap Pictura: ‘De 22e okt. 1658 heeft juffrouw Maria Gouteus aan de Broederschap vereerd een klein stukje met miniaturen ofte waterverf geschilderd, inhoudende een muisje bij haar eigen hand geschilderd’ (gecit. Obreen 4, 119). Het stukje zou twaalf gulden waard zijn. In of na 1660 was Maria, die elders in het archief Gouteris wordt genoemd, in ieder geval lid van Pictura. Pieter Terwesten noteerde in zijn Register off aanteekeningen […] der kunst-confrerie kamer van Pictura uit 1776 haar naam als Soutens. In enkele lexica is zij dan ook onder deze naam te vinden.

In 1663 trouwde Maria Gouteris, toen nog ‘jongedochter’, met de Haagse goudsmid Laurens Ravens, die al tweemaal weduwnaar was. Vier jaar later maakten zij samen hun testament op. Hieruit blijkt dat Maria niet onbemiddeld was. Vermeldenswaardig zijn ‘een gouden ketting met een medaille’ die haar vader in 1616 tijdens de reis naar Moskou had ontvangen en die zij nalaat aan de weduwnaar en de kinderen van haar overleden zuster Clara, en een ‘medaille met de gekartelde rand’ die haar vader in 1635 (?!) van de koning van Zweden had gekregen en die zij, naast enkele andere zaken, legateert aan secretaris François van de Poll (van de Generaliteitsrekenkamer?) in ‘recompense’ van de goede raad die zij van hem heeft gekregen.

Maria Gouteris werd op 25 april 1680 in Den Haag begraven; ter gelegenheid daarvan werd zij ‘met 2 pozen beluid’. Er is geen werk van haar bekend.

Naslagwerken

Van der Aa [als Soutens]; Kramm [als Soutens]; Lexicon Noord-Nederlandse kunstenaressen; Petteys; Saur [onder A. Goetteeris]; Thieme [onder A. Goetteeris]; Waller [onder A. Gouteris]; Wurzbach.