© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Hasselt, Maria Anna Wilhelmina van, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Hasselt [13/01/2014]
HASSELT, Maria Anna Wilhelmina van (ged. Amsterdam 15-7-1811 – gest. Mannheim, Duitsland 14-1-1881), zangeres. Buitenechtelijke dochter van Dirk van Hasselt en Johanna Maria Servas. Maria van Hasselt trouwde in 1840 met Gustav Barth (1812-1897), pianist. Over kinderen uit dit huwelijk is niets bekend. Dit huwelijk liep op een scheiding uit.
Maria Anna Wilhelmina van Hasselt werd in 1811 gedoopt in de rooms-katholieke kerk ‘De Krijtberg’ in Amsterdam als onwettig kind van Dirk van Hasselt en Johanna Maria Servas. Dat zal dan ook waarschijnlijk de reden geweest zijn dat zij werd opgevoed door haar oom, een zekere heer Maritz, wiens voornaam onbekend is. Met hem verhuisde ze op elfjarige leeftijd naar Frankfurt en later naar Offenbach, waar zij zanglessen kreeg. Toen zij talent bleek te hebben zond haar oom Maria Anna naar Florence, waar zij bij de sopraan Fanny Tacchinardi en de dirigent Pietro Romani studeerde. In 1831 debuteerde zij in Triëst in Giovanni Pacini’s Gli Arabi nelle Gallie. Na verscheidene gastrollen in Italië –Vicenza, Genua – keerde zij terug naar Duitsland.
Maria Anna van Hasselt was van 1834 tot 1839 werkzaam bij het Münchener Hofoperntheater. In 1840 trouwde ze met de pianist Gustav Barth. Hierna liet zij zich voortaan Maria Anna van Hasselt-Barth noemen. Onder die naam trad zij op in München, Wenen en kleinere Duitse steden. Haar grootste successen vierde zij in Bellini’s opera Norma en in Mozarts opera’s Don Giovanni (als ‘Donna Anna’) en Die Zauberflöte (als ‘Koningin van de Nacht’). Ook de Nederlandse pers besteedde aandacht aan deze beroemdheid van eigen bodem: ze werd omschreven als een zangeres ‘op welker verworven roem wij allen trots mogen zijn’. In een bespreking van een optreden in Utrecht (1852) heette zij ‘een grote dramatische zangeres en kunstenares’, met ‘een zeer krachtvolle, gelijke en uitgebreide stem’. Met name haar expressieve kracht werd geroemd (Kist, 51).
Niet lang na dit Utrechtse optreden moet Maria Anna van Hasselt-Barth met haar podiumcarrière zijn gestopt, want na 1853 zijn geen optredens van haar gedocumenteerd. Wel bekend is dat zij vanaf 1868 een zangschool leidde in Wenen. Zij leefde inmiddels gescheiden van haar man. Maria Anna van Hasselt-Barth stierf op 14 januari 1881 in Mannheim, zestig jaar oud.
ArchivaliaStadsarchief Amsterdam, DTB.Naslagwerken
Gregoir; Letzer; Österreichisches Biographisches Lexikon; Viotta; Wurzbach.
Literatuur
- Freia Hoffmann, Instrument und Körper: die musizierende Frau in der bürgerlichen Kultur (Frankfurt am Main 1991) 398.
- F.C. Kist, ‘Biografie. Mevrouw van Hasselt-Barth’, Nederlandsch Muzikaal Tijdschrift (1844) 110-112.
- F.C. Kist, ‘Utrecht, Tweede Dames-Studenten-Concert, den 11 Februarij 1852’, Caecilia 8 (1952) 50-51.
- Helen H. Metzelaar, From private to public spheres. Exploring women’s role in Dutch musical life from c. 1700 to c. 1880 and three case studies (Utrecht 1999) 91-92.
Redactie
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 691
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.